abhor-iratu | isago-zonae
bold = Main text
Cap. grey = Comment text
501 22| item ore Ioannicii qui in Isagogis suis ait aliud esse elementa,
502 22| UNKNOWN symbol>Reclamat item ore Ioannicii qui in Isagogis
503 22| Aegyptii vero dicunt in Iulio factam esse mundi creationem,
504 22| vidit deus sine medio ea iungi non posse et ideo inter
505 13| diabolo, ut cum praeter ius et fas diabolus innocentem
506 13| potestatem sibi commissam iuste amitteret. ~
507 4 | IV. QUID SIT PERFECTE ALIQUID
508 9 | IX. QUARE VOLUNTAS SPIRITUS
509 22| comprobantes hoc auctoritate Juvenalis qui de gulosis loquens ait: "
510 9 | perpenditur (aliter enim spirat laetus, aliter iratus) divinam
511 22| spissatur saepe et vertitur in lapideam substantiam; sin autem supponatur
512 22| dicant. ~ Hebraei igitur et Latini dicunt in vere principium
513 22| ostendemus). Postea addit: "ldcirco iecit deus quasi fundamenta
514 22| alterius physici umquam legerunt, ex superbia ab aliquo discere
515 22| ignis, colerica nata sunt ut leo; si terra, melancolica ut
516 22| Cancrum gestasse Lunam, Leonem Solem. Quorum haec est ratio:
517 22| remittis gurgiti, partim levas in aera". ~ Istis sic creatis
518 22| quia gravior est igne et levior aqua, merito inter utrumque
519 22| animam, quae spiritus est et levis et munda, ex luto factam
520 5 | domum vel aliquid tale quod levius est, non faceret? Iterum:
521 13| quomodo captivus captivum liberaret? "Omnes enim peccaverunt
522 22| fuisset et postea nos inde liberasset, sed quia nisi iste esset,
523 22| fugiamus, dicimus "Iste liberavit nos ab hoc malo", non quia
524 22| Rarus sermo illis et magna libido tacendi". ~ Et quoniam de
525 | licet
526 4 | eius enarrandis infinitae linguae non sufficiunt; quid in
527 22| humidi. Quod quia patens est lippis et tonsoribus, probationem
528 22| corporis et aliorum sicut littera est in compositione syllabae,
529 22| nihil est pars eiusdem. Unde litterae per simile dicuntur elementa,
530 22| latere Adae". Non enim ad litteram credendum est deum excostasse
531 4 | qualiter in loco sit, qui localis non est; de tempore vero
532 22| ut nunc sunt, in his IIII locis erant. Aliquod ergo obtinebat
533 21| hominis; sed quia de homine locuturi sumus, usque ad illum locum
534 14| punire posset. Sed quia, dum loquimur de divinitate, angustias
535 22| corpora stellarum visibilia et lucida creavit. Quod vero in compositione
536 22| desiccando spissare et sic corpus lucidum et visibile creare. Veluti
537 22| potest esse visibile, unde Lucretius: "Ex insensibili ne credas
538 22| omnino cooperta nec aliquo lumine illustrata nec aedificiis
539 22| quippe cum neque sol neque luna neque aliae stellae essent,
540 19| superiorem partem aeris, vicinam lunae, dicit aliud esse genus,
541 22| est et levis et munda, ex luto factam esse, sed a deo homini
542 22| ex superposita aqua esset lutosa, ex calore bulliens, creavit
543 20| humilitatem. Et est ita luxuriosum, quod aliquando commiscet
544 22| symbol>Iterum reclamat ore Macrobii qui dicit: "Cum in singulis
545 22| apparuerunt in terra quasi quaedam maculae, in quibus habitant homines
546 22| dimittamus. Etenim principium a magistro, sed perfectio debet esse
547 22| iterum: "Rarus sermo illis et magna libido tacendi". ~ Et quoniam
548 22| sunt, unde scriptum est: "Magnae deus potentiae, qui ex aquis
549 22| spissior quam modo sit et ad magnam partem aeris elevata; aer
550 22| minima quantitate, cum ex tam magnis partibus constet: quantae
551 22| stellarum creare. ~ Iterum, quod maius est: Non fuit voluntas creatoris
552 22| Iste liberavit nos ab hoc malo", non quia hoc malum primum
553 13| voluntate eripere posset, maluit tamen divinitatem coniungere
554 22| nolunt aliquem convocare maluntque nescire quam ab alio quaerere,
555 20| dicitur bonus angelus et malus. <UNKNOWN symbol>Inferiorem
556 22| sancto spiritui et fidei esse mandandum. Non enim ait Moyses: "Si
557 22| coniunctum convocemus, i. e. manentem in eadem fide catholica
558 13| potentis domini cognitum manum mitteret? Unde scriptum
559 2 | sensus enim extra subiectam materiam nihil potest. ~
560 22| Platonis vocantis elementa materias, cum nullae qualitates materia
561 22| dissolutum: cum aqua usque ad maximam partem aeris esset elevata,
562 22| aquis tantusque humor sine maximo calore non potuit temperari.
563 22| tempore anni, in quo est maximus calor, i. e. in aestate,
564 22| subditum calefacere. Sed mediante aere aqua calefacta est
565 22| omiomira autem in humores, melancoliam etc., et humores in elementa,
566 22| eorum est simplum qualitate, minimum quantitate. Etenim in terra
567 | minus
568 22| omni parte distet, quid mirum si aliquid caloris inde
569 22| calidissimum frigidissimo misceatur, fit tepidum neque calidissimo
570 12| potentiae, i.e. patri, filii missio, quam tamen operata est
571 13| potentis domini cognitum manum mitteret? Unde scriptum est: "Si
572 22| habent, ergo ex splendido et mobili, scil. ex aere et igne. <
573 22| ignis acutus, subtilis, mobilis <UNKNOWN symbol>vidit deus
574 22| aliqui probabilius inter modernos inde tractaverunt. Tractaturi
575 22| quod contingeret nisi ipse moneret, fugiamus, dicimus "Iste
576 22| redegit in ordinem, veluti si monitu alicuius nostri amici aliquid
577 21| auctoritate beati Gregorii, qui in Moralibus de angelis loquens ait: "
578 20| habitat animal rationale, mortale, i. e. homo, de quo in loco
579 22| ceperunt movere se et ex motu aera subditum calefacere.
580 5 | alterius animalis operatur, motum illi et vitam conferre non
581 21| sunt et de loco ad locum moventur, comparatione summi spiritus,
582 22| igneae sunt naturae, ceperunt movere se et ex motu aera subditum
583 22| pagina dicit, "deum fecisse mulierem ex latere Adae". Non enim
584 20| quod aliquando commiscet se mulieribus et aliquos generat. Unde
585 22| vicino limo terrae corpus mulieris esse creatum verisimile
586 22| inaequalitas numerosa et multiplex". Sed quoniam quod est proximum
587 22| illud comburamus. Sed isti multos habentes vicinos domui suae
588 22| spiritus est et levis et munda, ex luto factam esse, sed
589 15| praediximus) omnia vivunt quae in mundo vivunt. Alii dicunt animam
590 11| fecit, nulla enim in eo est mutabilitas. Coaeterna est ergo praedictis
591 | Nam
592 22| insensibili ne credas sensile nasci" et Macrobius: "Omnis qualitas
593 22| abundaverit ignis, colerica nata sunt ut leo; si terra, melancolica
594 22| secutus Macrobius dicit in natali die mundi Cancrum gestasse
595 15| dicunt animam mundi esse naturalem vigorem rebus insitum, quo
596 15| et discernat, in quo ille naturalis vigor non sit. In homine
597 22| aliquid sit natura operante, necesse est divinam voluntatem praecedere. ~
598 22| aliquem convocare maluntque nescire quam ab alio quaerere, et
599 5 | voluntatem. Si enim non potuit et nescivit, quomodo tam pulcra fecit?
600 22| duobus ita fit unum, ut neutrum remaneat id quod ante fuerat,
601 5 | fecit? Si iterum fecit et noluit, vel ignorans vel coactus
602 20| malum est. ~ Ne abhorreas nomen, quod isti et illi dicuntur
603 22| illis digna velimus imponere nomina, particulas praedictas dicamus "
604 22| frigidae et siccae dominantur, nomine illius elementi dicitur
605 | nondum
606 | noster
607 22| quae sunt et non videntur nostra disseruit oratio; nunc ad
608 | nostram
609 | nostris
610 5 | quid ignoraret, qui etiam novit cogitationes hominum? Quis
611 22| vocantis elementa materias, cum nullae qualitates materia alicuius
612 | nullo
613 22| et finita, inaequalitas numerosa et multiplex". Sed quoniam
614 22| calorem terris conferunt, ad nutrimentum sui humorem attrahunt. Similia
615 22| vicus abundat tristibus obscaenis?", et iterum: "Rarus sermo
616 22| quod aqua et aer spissi et obscuri erant; quod in superioribus
617 22| spissior quam modo sit et obscurior, quippe cum neque sol neque
618 22| splendida sunt et mobilia ex obscuro et immobili non habent,
619 22| alterius, coniunctionem illorum observabit. ~ Volens ergo praedicta
620 22| Corpora igitur erant et loca obtinebant (omne enim corpus in aliquo
621 22| locis erant. Aliquod ergo obtinebat inferiorem locum, aliquod
622 22| quantum terra, secundum locum obtinere debuit. Deinde est aer qui,
623 22| nisi inferiorem locum terra obtineret et ignis superiorem, haec
624 22| dispositio, quod inferiorem locum obtinet terra, deinde aqua, postea
625 22| creatione certa loca non obtinuisse, sed modo simul ascendere,
626 22| quippe terra est corpulenta, obtusa, immobilis, ignis acutus,
627 22| tangeretur, ut homo etiam oculis in rerum creatione et gubernatione
628 8 | enarrabit?" putetur nobis officere, illud enim dictum est non
629 21| sed divina pagina iuxta officia. In duobus ergo illis generibus
630 22| ossa, quam organicas, i. e. officiales ut manus, pedes et similia,
631 22| ex humoribus partes tam omiomiras, i. e. consimiles ut est
632 | omni
633 | omnium
634 5 | philosophi inesse potentiam operandi, sapientiam, voluntatem.
635 22| dedisse et sic per naturam operantem corpus humanum creasse.
636 5 | mundum, quarum concursus operaretur illum. Est enim casus inopinatus
637 22| Sed quia brevitatem in hoc opere sectamur, quid in aliis
638 22| frigiditatem (praeter hos, ut opinor, nihil potest confingi);
639 22| videntur nostra disseruit oratio; nunc ad ea quae sunt et
640 22| plura non sint et causam ordinationis signavimus, de chao, i.
641 18| usque ad lunam, primum in ordine daemonum, quod ita definitur:
642 20| HUMECTUM ANIMAL ~ Tertius ordo est in hac humecta parte
643 22| ut est caro, ossa, quam organicas, i. e. officiales ut manus,
644 22| Non alios crediderim prima origine mundi illuxisse dies aliumve
645 22| ratio talis est: Quidquid oritur, aequalitate proportionum
646 22| potentiae, qui ex aquis ortum genus partim remittis gurgiti,
647 22| in particulas carnis et ossis etc., omiomira autem in
648 22| loquentes de sensibus corporeis ostendemus). Postea addit: "ldcirco
649 22| creabuntur, ut in sequentibus ostendetur. <UNKNOWN symbol>Nulla ergo
650 22| sufficeret. ~ Sed quia iam ostendimus, quare unum ex istis solum
651 10| et sapiens deus, effectu ostenditur. Nihil enim aliud est spiritum
652 4 | est; quid habet, qui omnia palmo continet, nullus perfecte
653 22| ut ait Constantinus in Pantegni, est simpla et minima pars
654 22| potest esse medium nisi participans una et duabus. ~ Iterum
655 22| habent qualitates est aer qui participat una unius, una alterius,
656 14| si contra fidem est. ~ In partitione superiori de eis quae sunt
657 22| aliquid humidi. Quod quia patens est lippis et tonsoribus,
658 22| fieri mundum qui et visum pateretur et tactum". Ac si diceret: "
659 6 | pater, quia omnia creat et paterno affectu disponit. ~
660 5 | transferentes, vocantes potentiam patrem, sapientiam filium, voluntatem
661 22| Arithmetica) "omnis aequalitas pauca est et finita, inaequalitas
662 22| se ad unum quam ad aliud, paulatim transibit in aliud, ad quod
663 13| captivum liberaret? "Omnes enim peccaverunt et egent gratia dei". Redemptor
664 4 | implet, angustias nostri pectoris excedit; relationi illius
665 22| e. officiales ut manus, pedes et similia, ex utrisque
666 21| ita subtilia, quod sensu percipi non possunt. Unde respectu
667 22| sapientiam et bonitatem percipiens potentiam timeret, sapientiam
668 22| aliquid caloris, quod tactu percipimus. Similiter de aliis probant.
669 22| quia animalis homo non percipit quae spiritus sunt, cum
670 22| principium a magistro, sed perfectio debet esse ab ingenio. ~
671 22| creare disponeret, quippe qui perfectum bonum est, talem voluit
672 22| transeunte illo in naturam calidi peribit frigidum et dissolvetur
673 4 | non potentia agentis, sed permissio est volentis; ubi sit, qui
674 9 | anhelitu saepe hominis voluntas perpenditur (aliter enim spirat laetus,
675 11| voluntas et bonitas. ~ Sed haec personarum trinitas est essentiae unitas.
676 5 | voluntas, quas sancti tres personas vocant vocabula illa a vulgari
677 12| QUARE QUAEDAM OPERA UNI DE PERSONIS ATTRIBUANTUR CUM UNA SINE
678 5 | cotidianam dispositionem pervenitur ad divinam sapientiam, per
679 22| initium dicendi faciamus, petimus, ut si loquentes de visibilibus,
680 22| frigiditatem et humorem. Sed istis physicam velut in partem praedae
681 22| Constantinus igitur ut physicus de naturis corporum tractans
682 22| inter ea posuisset, cum pius ad terram quam ad ignem
683 22| docuimus et quot sint et quare plura non sint et causam ordinationis
684 22| dicet aliquis eadem ratione plures homines et feminas tunc
685 22| et frigidissimum aliquid ponatur plus se habens ad calidum
686 22| sufficeret". Sed dicimus nos non ponere terminum in divina potentia,
687 22| necessarium, etsi non probabile ponimus, ut physici vero probabile,
688 21| Enchiridion quoddam tale ponit capitulum: "Qualia corpora
689 22| aqua, merito inter utrumque ponitur. ~ Et quoniam quid sit elementum
690 22| propheticum: "Erit sacerdos sicut populus". ~ Nos autem dicimus in
691 22| vero aqua, flegmatici ut porci. Ex quadam vero parte, in
692 22| accidentaliter inest. Cum enim terra porosa sit et aquis circumdata,
693 22| Boetius in commentario super Porphyrium <UNKNOWN symbol>"vis est
694 22| quaereret. Iuxta terram posita est aqua, quia cum naturaliter
695 22| aliquid esse nisi sensu possint illud comprehendere, quia
696 | Post
697 22| inquit, "decoris ratio postulabat talem fieri mundum qui et
698 14| sunt et non videntur primum posuimus creatorem, deinde animam
699 22| enim solam aquam inter ea posuisset, cum pius ad terram quam
700 22| elementa creator in medio posuit, quia unum praedictis rationibus
701 13| quomodo servus in filium potentis domini cognitum manum mitteret?
702 13| tam potens esset, quod de potestate diaboli humanum genus sola
703 13| diabolus innocentem invaderet, potestatem sibi commissam iuste amitteret. ~
704 22| Iterum dicet hoc esse divinae potestati derogare sic esse hominem
705 22| qualitatibus illud habere potuerunt. Si enim inter ignem et
706 22| de illis quae sunt nullum potuisse sufficere nec iuxta naturam
707 22| necesse est divinam voluntatem praecedere. ~ Iterum dicet hoc esse
708 5 | operatus esset, aliquae causae praecessissent mundum, quarum concursus
709 5 | nihil praeter creatorem praecessit mundum, casu non est factus;
710 22| physicam velut in partem praedae detrahentibus reclamat eadem
711 22| Sunt ergo elementa corporum praedictae particulae, ut ait Constantinus.
712 22| imponere nomina, particulas praedictas dicamus "elementa", ista
713 22| aqua ex calore et creatione praedictorum desiccata, apparuerunt in
714 15| spiritus sanctus est, ut praediximus) omnia vivunt quae in mundo
715 22| clamant plus de suo capucio praesumentes quam sapientiae suae confidentes.
716 22| intellectam auctoritatem quam praetendunt. Prius ergo probemus sententiam
717 22| tonsoribus, probationem illius praetermittamus, neque enim aperte vera
718 22| unoquoque est ex se, plus in eo praevalet quam quod ex alio est. Cum
719 22| alio quia ex igne, ergo praevaluit in eo humiditas nec potuit
720 19| eundem officium deferre preces hominum deo et voluntatem
721 20| daemonibus in hoc, quod primi duo ordines dicuntur calodaemones,
722 22| particulas elementa quasi prima principia vocavit; philosophi vero
723 22| confusione quae fuit in principio, dicamus communem sententiam
724 4 | quoniam creator omnibus prior est (omnia enim ab ipso
725 22| illud videatur, si aliqui probabilius inter modernos inde tractaverunt.
726 22| vera neque aperte falsa probanda sunt, sed de quibus aliqua
727 22| Similiter de aliis licet probare. ~ Sed quia brevitatem in
728 22| est aliquid aeris, quod probat fumus inde evaporans, et
729 22| est lippis et tonsoribus, probationem illius praetermittamus,
730 5 | vero dispositionem idem sic probatur: ea quae disponuntur, sapienter
731 22| praetendunt. Prius ergo probemus sententiam esse falsam,
732 5 | V. QUIBUS RATIONIBUS PROBETUR QUOD DEUS SIT ~ Et quoniam
733 10| SANCTUS COAETERNUS AB UTROQUE PROCEDAT ~ Spiritus iste a patre
734 10| sanctum a patre et filio procedere quam divinam voluntatem
735 10| Spiritus iste a patre et filio procedit, quia voluntas divina et
736 21| an sint spiritus ut ait propheta: "Qui facit angelos suos
737 22| ut iam impleatur illud propheticum: "Erit sacerdos sicut populus". ~
738 22| dicamus communem sententiam proponentes, deinde eam improbantes,
739 22| falsam esse sententiam quam proponunt, non convenientem esse rationem
740 22| Quidquid oritur, aequalitate proportionum creari. Sed nullum tempus
741 9 | spiritus sanctus. Est autem proprie spiritus halitus, sed quia
742 22| neque spiritus neque aliqua proprietas materia esse potest, nec
743 22| potest esse aliquid quod unam proprietatem uniuscuiusque retinens in
744 5 | illa coniuncta sunt. Sed proprium est naturae semper contrarium
745 19| bonos, congaudet illorum prosperitati, compatitur adversitati. ~
746 22| multiplex". Sed quoniam quod est proximum aequalitati, etsi minus
747 5 | et nescivit, quomodo tam pulcra fecit? Si iterum fecit et
748 14| sapientia quam cito factum est punire posset. Sed quia, dum loquimur
749 22| flegmatici ut porci. Ex quadam vero parte, in qua elementa
750 22| in omnibus rationem esse quaerendam, si potest inveniri. Sin
751 22| cum de divinitate aliquid quaerimus, si ad illud comprehendendum
752 21| De praedictis daemonibus quaeritur, utrum corpora habeant,
753 22| Gustus per omnia elementa quaerunt", in terra scil. venationes,
754 22| Quod iterum dicunt Platonem quaesisse, cur magis dicatur terra
755 22| sapientiae suae confidentes. Sed quaeso, ne habitui credas, iam
756 | quale
757 22| UNKNOWN symbol>simpla ad qualitatem, minima ad quantitatem;
758 22| secundum illam, quae fit duabus qualitatibus illud habere potuerunt.
759 5 | vulgari propter affinitatem quandam transferentes, vocantes
760 22| magnis partibus constet: quantae sunt IIII illius partes
761 4 | perfecte non comprehendimus; quantitas vero eiusdem, qui omnia
762 22| ad qualitatem, minima ad quantitatem; cuius expositio talis est:
763 | quas
764 | quem
765 | quemadmodum
766 | quibusdam
767 | Quidquid
768 8 | eo hoc scivit, nec fuit quin ista sciret. Si ergo aeternus
769 | quisquis
770 22| subsistant, medium esse. Quodsi tale fuerit quod plus habeat
771 | quos
772 15| Anima ergo mundi secundum quosdam spiritus sanctus est. Divina
773 22| obscaenis?", et iterum: "Rarus sermo illis et magna libido
774 16| usque ad imum nihil sine rationali creatura esse affirmans. ~
775 5 | hac vita sciri deum esse, rationes quibus etiam incredulis
776 13| ut qui deum et hominem reconciliaret, in se quod hominis est
777 22| inordinata iactatione elementa redegisse in ordinem. Nos vero dicimus
778 13| peccaverunt et egent gratia dei". Redemptor ergo noster deus fuit et
779 22| inordinata iactatione elementa reduxisse in ordinem, non ideo dicit,
780 12| sapientia), tamen quaedam opera referuntur potentiae et sic patri,
781 4 | nostri pectoris excedit; relationi illius explicandae humana
782 14| tacentes interim de ea ad reliqua transeamus, illud orantes
783 4 | inquiruntur circa unamquamque rem: an sit, quid sit, quantum
784 22| ita fit unum, ut neutrum remaneat id quod ante fuerat, ut
785 22| calidissimo neque frigidissimo remanente. Coniunctio vero contrariorum
786 22| ut utrumque id quod est remaneret, medium inter illa creavit,
787 22| aquis ortum genus partim remittis gurgiti, partim levas in
788 22| habere ossa et similia, ut removeat illa, addit "minima", i.
789 22| et cognatam et similem reperirent, ut aqua cum terra frigiditatem,
790 22| distincta nec suis animalibus repleta; quod aqua et aer spissi
791 22| enim unum alteri apponatur, repugnant dissolvitque unum aliud.
792 22| et a quibusdam elementa reputata sunt, elementum est, videl.
793 21| sapientiam huius mundi stultitiam reputet, sed quia ad comparationem
794 21| percipi non possunt. Unde respectu nostrorum corporum, quae
795 22| factum esse dicere. Quibus respondemus e contrario, idem ei conferre,
796 21| mundi et de daemonibus, restat tractare de anima hominis;
797 22| Sed sunt quidam qui ut rustici nesciunt aliquid esse nisi
798 22| aliquem eas inquirere, sed ut rusticos nos credere nec rationem
799 22| illud propheticum: "Erit sacerdos sicut populus". ~ Nos autem
800 13| adhuc est, ut ex divinitate salvare posset et ex humanitate
801 22| quae spiritus sunt, cum sapienti plus sint inquirenda insensibilia
802 22| sententia quae auctoritate sapientis innititur, quid inde Plato
803 22| eis impletum est quod ait Satiricus: "Fronti nulla fides, quis
804 22| de hoc deo annuente vitam satis dicemus. ~ Sunt ergo elementa
805 4 | illo scire. Sed quamvis sciamus deum esse, quid sit, perfecte
806 22| et si inquirentem aliquem sciant, illum esse haereticum clamant
807 20| calos enim bonum, daemon sciens; isti vero dicuntur cacodaemones,
808 14| divinitate, angustias nostrae scientiae transgressi sumus, tacentes
809 4 | omnino ignoramus, quem esse scimus, nec perfecte cognoscimus,
810 8 | scivit, nec fuit quin ista sciret. Si ergo aeternus est, et
811 5 | quoniam diximus in hac vita sciri deum esse, rationes quibus
812 8 | de aeterno), ex eo hoc scivit, nec fuit quin ista sciret.
813 22| quidam, qui neque Constantini scripta neque alterius physici umquam
814 22| creasse. Nam in quo divinae scripturae contrarii sumus, si quid
815 22| brevitatem in hoc opere sectamur, quid in aliis de aliis
816 22| esse mundi creationem, quos secutus Macrobius dicit in natali
817 22| innititur, quid inde Plato senserit, ostendamus. "Divini", inquit, "
818 22| inquirenda insensibilia quam sensibilia. ~ Cum ergo illae simplae
819 22| sine terra, loquentes de sensibus corporeis ostendemus). Postea
820 22| Ex insensibili ne credas sensile nasci" et Macrobius: "Omnis
821 3 | Corpora namque subiacent sensui. Cum igitur in cognitione
822 2 | non videntur incorporalia, sensus enim extra subiectam materiam
823 21| Nos vero plus illorum sententiae accedimus, qui dicunt esse
824 15| est aliquid quod vivat et sentiat et discernat, in quo ille
825 22| creantur vel creabuntur, ut in sequentibus ostendetur. <UNKNOWN symbol>
826 22| obscaenis?", et iterum: "Rarus sermo illis et magna libido tacendi". ~
827 22| esset, usque ad hominem servaretur. Sed ante creationem hominis
828 13| iniceret. Quippe quomodo servus in filium potentis domini
829 22| aliquid frigidi, aliquid sicci, aliquid humidi. Quod quia
830 5 | calidis, frigidis, humidis, siccis), vel natura operante vel
831 19| hominibus vel per somnia vel per signa vel per intimam aspirationem
832 5 | divina sapientia dicitur signaculum et imago dei. ~ In hac divinitate
833 22| sint et causam ordinationis signavimus, de chao, i. e. elementorum
834 22| inhaererent, et cognatam et similem reperirent, ut aqua cum
835 22| Similia namque congaudent similibus. ~ Hic subiciet aliquis: "
836 22| humores in elementa, i. e. in simplas et minimas particulas. Cuius
837 22| naturis corporum tractans simplices illorum et minimas particulas
838 22| nullum quippe eorum est simplum qualitate, minimum quantitate.
839 22| qualitates, unam habent singularem ex se, aliam ab alio. Ignis
840 22| Macrobii qui dicit: "Cum in singulis elementis essent diversae
841 22| agentes, non de naturis singulorum corporum ista IIII quae
842 22| ignem et terram quae in sinzugia duarum qualitatum non habent
843 22| dicet: "Etsi secundum hanc sinzugiam trium qualitatum unum medium
844 4 | ubi sit, qualiter in loco situm sit, quando sit, quid habeat.
845 22| ut ignorantiae suae omnes socios habeant, nolunt aliquem
846 22| obscurior, quippe cum neque sol neque luna neque aliae stellae
847 22| aquam et aera. Si enim solam aquam inter ea posuisset,
848 22| Cancrum gestasse Lunam, Leonem Solem. Quorum haec est ratio:
849 18| cuius dicit esse officium soli divinae contemplationi vacare
850 22| beneficio neque tangi sine solido neque solidum esse sine
851 22| tangi sine solido neque solidum esse sine terra". (Quomodo
852 22| elementorum et qualiter solutum. ~ Elementum ergo, ut ait
853 19| voluntatem dei hominibus vel per somnia vel per signa vel per intimam
854 22| inspiravit in faciem eius spiraculum vitae". Unde, cum diversa
855 9 | perpenditur (aliter enim spirat laetus, aliter iratus) divinam
856 9 | spiritus halitus, sed quia in spiritu et anhelitu saepe hominis
857 21| nostrorum corporum, quae spissa et grossa sunt, spiritus
858 22| solo recipiat calorem, non spissabitur. ~ Vel secundum Constantinum:
859 22| non ergo potuit desiccando spissare et sic corpus lucidum et
860 22| argilla supponatur igni, spissatur saepe et vertitur in lapideam
861 22| repleta; quod aqua et aer spissi et obscuri erant; quod in
862 22| et ignis similiter, in ea spissitudine aliquid terreae substantiae
863 22| esset elevata, aer vero spissus et ignis similiter, in ea
864 22| immobili non habent, ergo ex splendido et mobili, scil. ex aere
865 22| contraria, qualiter cum illa stare possit, exponamus: Constantinus
866 22| agnus non potest comedi, statim igne comburatur", sed "Prius
867 22| ea quae sunt et videntur stilus convertatur. Sed antequam
868 21| deus sapientiam huius mundi stultitiam reputet, sed quia ad comparationem
869 | sua
870 22| movere se et ex motu aera subditum calefacere. Sed mediante
871 3 | habeant corpus. Corpora namque subiacent sensui. Cum igitur in cognitione
872 22| congaudent similibus. ~ Hic subiciet aliquis: "Cum in aere sit
873 2 | incorporalia, sensus enim extra subiectam materiam nihil potest. ~
874 22| circumdata, aliquid humoris aquae subintrat eam et aliquid aeris. Cum
875 22| modo simul descendere. Subiungunt etiam rationem, quare: ut
876 22| aliud. Oportet ergo, ut subsistant, medium esse. Quodsi tale
877 22| spissitudine aliquid terreae substantiae et aqueae inerat, quae ex
878 22| ea esse facta, quia non substantialiter, sed accidentaliter inest.
879 21| quod corpora sint, sed ita subtilia, quod sensu percipi non
880 22| immobilis, ignis acutus, subtilis, mobilis <UNKNOWN symbol>
881 22| ille ad id comprehendendum sufficiamus, tunc igne fidei illud comburamus.
882 22| domui suae. Et si nec ita sufficiant ad esum agni, tunc demum
883 22| uniuscuiusque retinens in medio sufficiat, ut cum terra et aer duas
884 22| illud comprehendendum non sufficimus, vicinum domui nostrae coniunctum
885 4 | enarrandis infinitae linguae non sufficiunt; quid in ipsum agatur, non
886 | sui
887 22| elementis constant, ab elementis sumatur exordium, et ostendamus,
888 21| locum moventur, comparatione summi spiritus, qui ubique totus
889 | suos
890 20| quia unde descendit per superbiam, ascendit humanitas per
891 22| Similiter, si ascenderent superius, cum aliis ascenderent,
892 22| animalia. Sed cum terra ex superposita aqua esset lutosa, ex calore
893 22| tendat deorsum ignisque sursum, nisi inferiorem locum terra
894 22| sermo illis et magna libido tacendi". ~ Et quoniam de prima
895 14| scientiae transgressi sumus, tacentes interim de ea ad reliqua
896 22| et aliquid caloris, quod tactu percipimus. Similiter de
897 22| qui et visum pateretur et tactum". Ac si diceret: "Cum deus
898 22| fieri, qui et videretur et tangeretur, ut homo etiam oculis in
899 22| sine ignis beneficio neque tangi sine solido neque solidum
900 22| igne esse non possit nec tangibile sine terra, loquentes de
901 | tantus
902 22| terra erat cooperta aquis tantusque humor sine maximo calore
903 22| maximo calore non potuit temperari. Ergo in tempore anni, in
904 22| diversa ab homine nec ita temperata ut homo, quia calidissima
905 11| esse et bonum esse. Et ante tempora voluit quod fecit, nulla
906 7 | coaeternus, quia ut filius temporaliter est a patre, ita sapientia
907 22| mentionem quam diversis temporibus diversi diversis rationibus
908 22| cum enim terra naturaliter tendat deorsum ignisque sursum,
909 22| gravia enim naturaliter tendunt deorsum). Si vero aliquid
910 22| erat inanis et vacua et tenebrae super faciem abyssi". ~
911 22| illuxisse dies aliumve habuisse tenorem", deinde subiungit: "Ver
912 22| effectu superiorum, ubi tenuior fuit aqua ex calore et creatione
913 22| frigidissimo misceatur, fit tepidum neque calidissimo neque
914 22| Sed dicimus nos non ponere terminum in divina potentia, sed
915 22| ea spissitudine aliquid terreae substantiae et aqueae inerat,
916 22| dissolvitur, non esse terram, sed terreum i. e. partem terrae; sed
917 22| probari potest, quod calorem terris conferunt, ad nutrimentum
918 15| super Platonem inveniet. ~ Tertium genus de eis quae sunt et
919 20| QUID HUMECTUM ANIMAL ~ Tertius ordo est in hac humecta
920 22| Platonis hoc approbant qui in Timeo ait deum ex inordinata iactatione
921 22| bonitatem percipiens potentiam timeret, sapientiam veneraretur,
922 22| quia patens est lippis et tonsoribus, probationem illius praetermittamus,
923 22| physicus de naturis corporum tractans simplices illorum et minimas
924 14| animam mundi. Finito ergo tractatu de creatore de anima mundi
925 21| ordines et e converso. ~ Post tractatum de creatore et anima mundi
926 22| modernos inde tractaverunt. Tractaturi igitur de eis quae sunt
927 22| probabilius inter modernos inde tractaverunt. Tractaturi igitur de eis
928 14| interim de ea ad reliqua transeamus, illud orantes ne, si aliquid
929 22| Platonis qui ait: "Cum terra transeat in aquam et aqua in terram,
930 22| calidum quam ad frigidum transeunte illo in naturam calidi peribit
931 5 | propter affinitatem quandam transferentes, vocantes potentiam patrem,
932 14| angustias nostrae scientiae transgressi sumus, tacentes interim
933 22| quam ad aliud, paulatim transibit in aliud, ad quod plus se
934 22| ad duo extrema non plus transiens in naturam unius quam alterius,
935 22| materia quod accepta forma transit in aliud. <UNKNOWN symbol>
936 9 | iratus) divinam voluntatem translative vocaverunt spiritum, sed
937 22| quis enim non vicus abundat tristibus obscaenis?", et iterum: "
938 22| secundum hanc sinzugiam trium qualitatum unum medium esse
939 22| iactarentur. Quis enim locus ullus esset inordinationi deo
940 22| deinde eam improbantes, ad ultimum nostram rationem confirmantes. ~
941 4 | sunt quae inquiruntur circa unamquamque rem: an sit, quid sit, quantum
942 12| XII. QUARE QUAEDAM OPERA UNI DE PERSONIS ATTRIBUANTUR
943 22| diversae qualitates, talem unicuique dedit, ut in eo cui inhaererent,
944 11| personarum trinitas est essentiae unitas. Una enim substantia est
945 22| aliquid quod unam proprietatem uniuscuiusque retinens in medio sufficiat,
946 22| inveniri, oportet enim quod de uno unam accipiat, de alio duas.
947 22| habendus videtur, quare unumquodque factum sit, quare IIII nec
948 8 | alicuius doctrina neque usus experientia, sed ex propria
949 22| cum igne calorem, inter utramque solus sufficit. ~ Si vero
950 22| contrarias, unum medium quod utriusque unam accipiat, esse non
951 3 | Cum igitur in cognitione utrorumque sit philosophia, de utrisque
952 18| soli divinae contemplationi vacare et de eius contemplatione
953 22| Moyses: "Terra erat inanis et vacua et tenebrae super faciem
954 22| ignis. Si ergo illis digna velimus imponere nomina, particulas
955 | velut
956 22| quaerunt", in terra scil. venationes, in aqua pisces, in aere
957 22| potentiam timeret, sapientiam veneraretur, bonitatem imitaretur".
958 22| Virgilius loquens de diebus veris ait: "Non alios crediderim
959 22| corpus mulieris esse creatum verisimile est, et ideo nec penitus
960 22| igni, spissatur saepe et vertitur in lapideam substantiam;
961 22| adhuc posse. Nos dicimus verum esse, si divina voluntas
962 19| superiorem partem aeris, vicinam lunae, dicit aliud esse
963 22| in eo stellae essent, ex vicinitate terram incenderent nec aliquid
964 22| aliquanto temperatum, ex vicino limo terrae corpus mulieris
965 22| Sed isti multos habentes vicinos domui suae coniunctos ex
966 22| stellas in aere esse. Cum enim vicinus sit terrae, si in eo stellae
967 22| nulla fides, quis enim non vicus abundat tristibus obscaenis?",
968 22| calorem". <UNKNOWN symbol>Vide ut dixit elementa non esse
969 22| confingentes. Ne nihil dicere videantur, dicunt elementa esse proprietates
970 | videlicet
971 22| voluit illum fieri, qui et videretur et tangeretur, ut homo etiam
972 22| Constabat autem nihil posse videri sine ignis beneficio neque
973 22| huiusmodi tractatus habendus videtur, quare unumquodque factum
974 22| mobilis <UNKNOWN symbol>vidit deus sine medio ea iungi
975 15| discernat, in quo ille naturalis vigor non sit. In homine ergo
976 15| animam mundi esse naturalem vigorem rebus insitum, quo quaedam
977 7 | VII. QUARE SAPIENTIA FILIUS ~
978 8 | VIII. QUARE FILIUS COAETERNUS
979 22| Sed quoniam ipsi nesciunt vires naturae, ut ignorantiae
980 22| principium mundi fuisse, unde Virgilius loquens de diebus veris
981 22| frigidior est frigidissimo viro, et hoc est quod divina
982 22| Porphyrium <UNKNOWN symbol>"vis est intellectus coniuncta
983 22| petimus, ut si loquentes de visibilibus, probabile et non necessarium
984 22| talem fieri mundum qui et visum pateretur et tactum". Ac
985 22| esse sine terra". (Quomodo visus sine igne esse non possit
986 22| in faciem eius spiraculum vitae". Unde, cum diversa animalia
987 22| non probabile, non inde vituperemur: ut philosophi enim necessarium,
988 15| discernunt; nec est aliquid quod vivat et sentiat et discernat,
989 5 | sancti tres personas vocant vocabula illa a vulgari propter affinitatem
990 5 | quas sancti tres personas vocant vocabula illa a vulgari
991 5 | affinitatem quandam transferentes, vocantes potentiam patrem, sapientiam
992 22| reclamat eadem ore Platonis vocantis elementa materias, cum nullae
993 15| illorum sunt ordines et quare vocati sint daemones. ~
994 21| sit, propter subtilitatem vocatur spiritus. Et hoc confirmant
995 22| elementa quasi prima principia vocavit; philosophi vero de creatione
996 22| coniunctionem illorum observabit. ~ Volens ergo praedicta duo elementa
997 4 | agentis, sed permissio est volentis; ubi sit, qui supra omnia,
998 22| in aqua pisces, in aere volucres. Et quia ista sententia
999 5 | personas vocant vocabula illa a vulgari propter affinitatem quandam
1000 10| X. QUARE SPIRITUS SANCTUS
1001 11| XI. DE COAETERNITATE HORUM ~
1002 12| XII. QUARE QUAEDAM OPERA UNI
1003 13| XIII. QUARE FILIO ATTRIBUATUR
1004 14| XIV. QUARE SPIRITUI SANCTO PECCATORUM
1005 19| XIX. QUID SIT AEREUM ANIMAL ~
1006 15| XV. DE ANIMA MUNDI ~ Anima
1007 16| XVI. DE DAEMONIBUS ~ Tres igitur
1008 17| XVII. QUID SIT COELESTE ANIMAL ~
1009 18| XVIII. QUID AETHEREUM ANIMAL ~
1010 20| XX. QUID HUMECTUM ANIMAL ~
1011 21| XXI. UTRUM CORPORA SINT VEL
1012 22| XXII. DE ELEMENTIS ~ Hactenus
1013 22| IIII illius partes vel V zonae! Nec ergo elementum est.
|