Caput XLVIII.

De guerra vitanda per reconciliationem.

Prudentia respondit: Meum est consilium, ut per reconciliationem et concordiam vincas discordiam et guerram; scriptum est enim: “Ibi semper est victoria, ubi est concordia.”

 ⁴⁶² Et ita habebis gaudium; et prædicta mala fugiendo, tuæ res crescent et multiplicabuntur. Dixit namque Salomon in Proverbiis: “Qui ineunt pacis consilia, sequitur eos gaudium.” ⁴⁶³ Et Seneca in Epistolis dixit: “Concordia parvæ res crescunt: discordia maximæ dilabuntur.” ⁴⁶⁴ Et Tullius dixit: “Mea quidem sententia paci, quæ nihil sit habitura insidiarum, semper est consulendum.” ⁴⁶⁵

At Melibeus dixit: Quomodo possum reconciliari meis inimicis? quia ipsi initium discordiæ fecerunt, nec reconciliationem quærunt.

Prudentia vero respondit: Si adversarii tui, te velle reconciliationem, crederent, cum magna devotione illam a te postularent. Audivi namque, quod de peccato atque stultitia sua valde dolent, et tuis mandatis in omnibus et per omnia cum juramento et juratoribus cupiunt obedire. Quare tutius credo, cum hoc honore de periculis et guerra exire, quam cum multis periculis destructionem corporis et animæ ac rerum formidare. Plus etiam dico tibi quia, etsi adversarii tui non inciperent petere reconciliationem, nihilominus deberes tu illius reconciliationis facere inceptionem; scriptum est enim: “Semper ab aliis dissensio incipiat, te autem reconciliatio.”

 ⁴⁶⁶ Nam et Propheta jussit, reconciliationem et pacem non solum ab aliis expectari, sed etiam inquiri et persequi; ait enim: “Diverte a malo et fac bonum, inquire pacem et persequere eam.” ⁴⁶⁷ Et Apostolus in pistola ad Romanos dixit: “Nulli malum pro malo reddentes, providentes bona non tantum coram omnibus hominibus; si fieri potest, quod ex vobis est, cum omnibus hominibus pacem habentes.” ⁴⁶⁸ Et in Ysaia scriptum est: “Quam speciosi pedes evangelizantium pacem.” ⁴⁶⁹ Inquiras ergo pacem, et injuriæ obliviscaris; ait enim Seneca in Epistolis: “Injuriæ oblivisci debemus, beneficii vero meminisse;” ⁴⁷⁰ nam “injuriarum remedium est oblivio.” ⁴⁷¹ Unde Jhesus Sirac dixit: “Omnis injuriæ proximi ne memineris, et nihil agas in operibus injuriæ.” ⁴⁷²

At Melibeus dixit: Injuriæ oblivisci non valeo, sed vellem ut diceres mihi, si in aliquo casu licet alieni guerram facere vel pugnare.

Prudentia respondit: Omnes homines semper guerram facere et pugnare tenentur cum peccatis et vitiis; nam scriptum est: “Non coronabitur quis, nisi legitime certaverit;”

 ⁴⁷³ nam propter talem pugnam merentur omnes pugnantes vitam æternam et perpetuæ victoriæ coronam. Sed cum omnibus hominibus pacem habere debes; unde scriptum est: “Cum hominibus pacem habeas, cum vitiis bellum.” ⁴⁷⁴

Melibeus dixit: Ego non loquor de pugna et bello contra vitia, sed de pugna et bello contra homines committentes maleficia.