Caput XII.

De ira vitanda in consiliis.

Primo itaque provideas, ne iratus vel ab irato consilium petas; et hoc multis rationibus: prima, quia iratus semper plus putat posse facere, quam possit, et ideo posse suum superat; scriptum est enim:

Qui plus posse putat, sua quam natura ministrat,

Posse suum superans, se minus ipse potest.

 ¹²⁷

Secunda vero ratione, quia “iratus nil nisi criminis loquitur [loco],”

 ¹²⁸ ut Seneca dixit; et ita te et alios ad iram cito provocares, nam “lex videt iratum, iratus non videt illam.” ¹²⁹ Tertia vero ratione, quia ira impedit animum; quare Cato dixit:

Iratus de re incerta contendere noli:

Ira impedit animum, ne possit cernere verum.

 ¹³⁰

In consiliis itaque et in aliis rebus “cohibere debes motus animi turbatos et appetitiones obedientes efficere rationi,”

 ¹³¹ ut Tullius dixit, qui etiam ait: “Ira procul absit, cum qua nil recte fieri, nil considerari potest. ¹³² Quæ enim aliqua perturbatione fiunt, ea nec constanter fieri possunt nec hijs, qui adsunt, approbari.” ¹³³ “Ira certe non habet misericordiam nec erumpens furor; et impetum concitati ferre quis poterit?” ¹³⁴ Nam “iratus etiam consilium facinus esse putat;” ¹³⁵ quare dictum est: “Iracundiam qui vincit, maximum superat hostem.” ¹³⁶

Et si de ira, irato et iracundo plenius scire volueris, legas in libro, De Forma Vitæ, ad Vincentium scripto, in titulo: De Amicitia Iracundi Hominis Vitanda.

 ¹³⁷