Caput XLIV.

De necessitate.

Necessitas namque mater criminum dicitur. Quare Cassiodorus dixit: “Dum mater criminum necessitas tollitur, peccandi ambitus aufertur.”

 ⁴³⁰ “Necessitas enim moderata non diligit,” ⁴³¹ ut idem ait. Inde Petrus Alfunsus dixit: “Magna necessitate cogitur etiam honestus vir latrinam adire,” ⁴³² et etiam ab inimicis auxilium postulare, quod est valde gravissimum. Unde idem ait: “Est una de adversitatibus hujus seculi gravioribus homini libero, quando necessitate cogitur, ut sibi subveniat, requirere inimicum;” ⁴³³ et hoc ideo quia graviores insidias antiqui adversarii tunc subimus, quando ejus bona suscipimus. Et ita est pessima necessitas, ut hominem experiri omnia cogat cumque mendacem faciat, ad res cunctas eum constringat, et ad mendicitatem atque indigentiam et excessus omnes perducat. Quare jura et proverbium clamant: “Necessitas non habet legem.” ⁴³⁴ Et Seneca dixit: “Necessitas egentem mendacem facit;” ⁴³⁵ et iterum: “Necessitas ab homine quæ vult impetrat;” ⁴³⁶ et iterum: [“Hominem] omnia experiri necessitas subigit.” ⁴³⁷ Et Cassiodorus dixit: “Indigentiam juste fugimus, quæ suadet excessus.” ⁴³⁸ Et Salomon dixit: “Quinque sunt, quæ populum domant: licentia, luctus, fames, bellum, ad ultimum vulgi imperitia: ad res cunctas sola contringit necessitas.” ⁴³⁹ Et iterum: “Melius est mori, quam indigere.” ⁴⁴⁰ Indigentia namque mendicitatem inducit, de qua Innocentius in libro de Contemptu Mundi ait: