Table of Contents | Words: Alphabetical - Frequency - Inverse - Length - Statistics | Help | IntraText Library |
Albertanus Brixiensis Sermones IntraText - Concordances (Hapax - words occurring once) |
bold = Main text Sermo grey = Comment text
1 3(6) | Psalms 100:5.~ 2 1(43) | Psalms 101:5.~ 3 3(28) | Panphilus, 107.~ 4 1(72) | Lucilium Epistulae Morales, 108.18.~ 5 4(20) | Psalms 113:11.~ 6 2(75) | Psalms 117:22.~ 7 3(53) | Psalms 118:86.~ 8 1(38) | Walther, Proverbia, 11880.~ 9 1(3) | Psalms 119:4.~ 10 3(25) | Pseudo-Seneca, Proverbia, 120.~ 11 2(53) | Lucilium Epistulae Morales, 123.11.~ 12 4(53) | Publilius Syrus, Sententiae, 126; pseudo-Caecilius Balbus, 13 4(23) | Psalms 127:1.~ 14 3(82) | Publilius Syrus, Sententiae, 151.~ 15 4(55) | Publilius Syrus, Sententiae, 158.~ 16 2(9) | Winchester, Epigrammata, 164.~ 17 4(18) | Paris: Apud Victorem Palme, 1863), 616.~ 18 3(19) | Walther, Proverbia, 20465, 20466, 20467.~ 19 3(19) | Walther, Proverbia, 20465, 20466, 20467.~ 20 3(19) | Proverbia, 20465, 20466, 20467.~ 21 2(20) | Walther, Proverbia, 24556.~ 22 3(26) | De Nugis, 4.11 (Solon), 5.26.4 (Solon).~ 23 3(84) | Publilius Syrus, Sententiae, 293.~ 24 4(46) | Publilius Syrus, Sententiae, 321.~ 25 3(55) | Braga, De Moribus, in PL 72: 32C.~ 26 3(85) | Publilius Syrus, Sententiae, 352.~ 27 1(7) | Matthew 25:35-36.~ 28 1(37) | Walther, Proverbia, 3780a.~ 29 2(80) | Matthew 25:42.~ 30 3(123)| Luke 23:39-43.~ 31 4(11) | Disciplina Clericalis, p. 46.~ 32 4(47) | Publilius Syrus, Sententiae, 466.~ 33 3(29) | Pseudo-Caecilius Balbus, De Nugis, 5.48.3.~ 34 4(56) | Publilius Syrus, Sententiae, 527.~ 35 1(54) | p. 49; Cato, Monostichs, 54.~ 36 3(86) | 5.28.5, 6.5 (Phocion), 6.55b.~ 37 3(124)| Publilius Syrus, Sententiae, 580.~ 38 2(10) | Walther, Proverbia, 5878.~ 39 1(46) | Psalms 59:5.~ 40 3(36) | Pseudo-Caecilius Balbus, De Nugis, 6.61.~ 41 4(18) | Apud Victorem Palme, 1863), 616.~ 42 3(63) | Cicero, De Officiis, 1.19.62.~ 43 4(36) | Publilius Syrus, Sententiae, 646.~ 44 2(74) | originally from Isaiah 64:4, 65:17.~ 45 4(48) | Publilius Syrus, Sententiae, 677.~ 46 1(36) | Cicero, De Amicitia, 19.70.~ 47 3(55) | Braga, De Moribus, in PL 72: 32C.~ 48 1(47) | Psalms 74:8-9.~ 49 3(50) | Pseudo-Seneca, Proverbia, 75.~ 50 3(49) | Nugis, 5.23.3 (Socrates), 6.78.~ 51 1(40) | Psalms 79:6.~ 52 4(53) | pseudo-Caecilius Balbus, De Nugis, 6.80.~ 53 1(29) | Winchester, Epigrammata, 83.~ 54 3(53) | Psalms 118:86.~ 55 2(27) | Lucilium Epistulae Morales, 95.51.~ 56 1(25) | Psalms 96:11.~ 57 3(73) | Cicero, De Officiis, 1.28.99.~ 58 1 | sunt.”35 Non enim debemus abscondere lumen scientie nostre, sed 59 1 | mundo duo sunt, que nil abscondita prosunt: fossus humi census 60 1 | continentur hoc versu: “Absint delicie, detractio, crapula, 61 3 | verbum Domini dicto Prophete? Absit, si ea attenderitis, que 62 | absque 63 1 | multi obierunt: qui autem abstinens est, ad adiciet sibi vitam,”77 64 1 | accepti, impediunt profectum abstinentie, ut legitur in Decretis 65 3 | A verbis quoque turpibus abstineto, quia licentia eorum impudentiam 66 2 | si forte pauperes aliquid abstulerunt nobis, propter illorum paupertatem, 67 4 | scientia huius mundi et abusive dicitur scientia. Illa vero 68 1 | voluptatem, sed ad cibum accedas. Palatum tuum fames excitet, 69 4 | ad malum perveniant, nec accedat ad bonum, quod non procedit 70 3 | Numquam enim iratus qui accedit ad penam mediocritatem illam 71 1 | dictum Prophete, qui ait: “Accedite ad Deum, et illuminamini: 72 1 | ipse Dominus ait: “Nemo accendit lucernam, et ponit eam sub 73 1 | exagitatur, tanto magis accenditur et in maiorem flamma erigitur 74 1 | tenebris.”24 Et ita, orto et accensso lumine in nobis, poterit 75 4 | Perdidise malle, quam turpiter accepisse.”56~ ~Et hec vidi meis temporibus, 76 1 | esset purum, sed faciens hoc accepisset mercedem suam, et diceretur 77 2 | secundum id, quod habet accepta est, et non secundum id, 78 1 | eciam viles cibi apperenter, accepti, impediunt profectum abstinentie, 79 4 | pretium petere sive salarium accipere. Nam dixit Beatus Augustinus: “ 80 1 | confertur tantummodo uni parti accipiendo pars potentum, vel amicorum, 81 3 | Mulier, ubi sunt qui te accusant?” Et illa dixit: “Nemo, 82 3 | respondit: “Si nullus te accusat, nec ego te condempnabo.”89~ ~ 83 4 | quia auro melior est: et acquire prudentiam, quia melior 84 1 | habundare. Et per hoc insuper acquiritur peccatum, luxurie, Deus 85 4 | fabricat, vita disponit, regit actiones, agenda et omittenda demonstrat.”33 “ 86 3 | sunt,106 non tamen eundem actum habent, ut Beatus Paulus 87 1 | Propheta: “Sagitte potentis acute, cum carbonibus desolatoriis.”3 88 1 | semper erit pavidus.”51 Si ei Adam timuisset de Paradiso iectus 89 3 | sunt tam religiosi, qui non addat agrum agro, vel domum domui. 90 2 | Barnabe dextras societatis: et addiderunt: “ut pauperum essemus memores, 91 2 | dicet bonis, qui erunt adextris: “Venite, benedicti Patris 92 3 | rationis inquisitio. Nam “bene adhibita ratio, quid optimum sit 93 | adhuc 94 1 | autem abstinens est, ad adiciet sibi vitam,”77 et habebit 95 1 | nostri debet esse facere et adimplere verba et voluntatem eius, 96 2 | a potente: cui non erat adiuntor.”57 Et debemus exurgere 97 4 | iudicemus vel in mala causa eum adiuvemus vel defendamus, viriliter 98 1 | hoc facere cum vanagloria admixta. Unde dictum est in Evangelio: “ 99 1 | purum nullique putredini admixtum, ut ex eo purum lumen et 100 1 | qui Apostolos inflamavit adque illuminavit in pascha Pentecostes. 101 3 | noluerunt me regnare super se aducite huc, et interficite ante 102 3 | cum mulier deprehensa in adulterio ducta esset ante eum, digito 103 | adversus 104 4 | advocato vendere iustam advocationem et iurisconsulto vendere 105 4 | Beatus Augustinus: “Licet advocato vendere iustam advocationem 106 3 | archipirata dicitur, nisi aequaliter predam disperciat aut interficitur 107 2 | bona voluntate et magna afectione et ylaritate hoc facere 108 1 | Hunc ergo panem cum affectione die noctuque magna debemus 109 2 | videlicet: intellectus et affectus, alii vero dicuntur sensus 110 2 | tuam esurienti, et animam afflicatam repleveris, orietur in tenebris 111 1 | tuam esurienti, et animam afflictam repleveris, orietur in tenebris 112 1 | hoc est corpora nostra affligere vigiliis et ieiuniis et 113 4 | illam a Deo, qui dat omnibus affluenter, nec improperat: et dabitur 114 4 | disponit, regit actiones, agenda et omittenda demonstrat.”33 “ 115 3 | cibis spiritualibus, quibus alatur anima; secundum de cibis 116 4 | media Quadragesima, sermo Albertani super doctrina timoris Domini. 117 | alias 118 | alicui 119 1 | quia sine hac caritate alie virtutes nichil sunt, ut 120 1 | varia et nostris corporibus aliena.”72~ ~Predicta denique servando, 121 1 | valitudini contraria esse alimenta varia et nostris corporibus 122 | aliquibus 123 3 | ad solum Deum pertinere, allegantes pro se verba Domini dicentes: “ 124 2 | Sancto Eustachio et de multis allis sanctis legitur.~ ~Prosunt 125 3 | pendentibus uno a dextris altero vero a sinistris, unus blasfemabat 126 4 | Epistula sua ad Romanos: “Noli altum sapere, sed time.”29 Et 127 1 | procedit,” et iterum: “Qui amat vinum et pinguia, non ditabitur,”74 128 3 | non loquatur obscura vel ambigua, sed clara et aperta. Nam, 129 4 | qui timent Dominum, qui ambulant in viis eius.”23~ ~Duodecimo. 130 1 | iusticia, et veritate.”27~ ~Ambulare itaque debemus ita ut lumen 131 3 | Et Salomon dixit: “Qui ambulat fraudulenter, revelat archana: 132 1 | Domino. Ut ergo filii lucis ambulate: fructus autem lucis est 133 4 | soror mea es: et prudentiam amicam tuam voca.”27 Et iterum: “ 134 3 | philosophus dixit. Ad hoc ergo, ut amicicia nostra coaguletur bonis 135 4 | nostro: “Amice, hec lex in amiciciam sciatur, ut neque rogemus 136 1 | memoriam habere atque illius amore calefieri. Et quod Deus 137 3 | ecclesiam competentem et amplam ad congregationem fidelium, 138 3 | est: non, non,”30 quod amplius est, a malo est.31 Refrenanda 139 4 | si ingenuam es, quomodo ancillam Christi te esse comemoras?” 140 3(3) | Balbus, De Nugis, 5.15.19, and cf. 6.24 (Solon).~ 141 1 | Propheta testante: “Panem angelorum manducavit homo: et cibaria 142 4 | amorem, prius incussit ei per Angelum suum timorem. Unde scriptum 143 2 | hic factus est in capud anguli,”75 ita et omnia et opera 144 3 | autem fidelis est, celat animi vel amici commissum.”48 145 4 | Seneca in Epistulis: “Eger animus est sine sapientia.”32 Sapiencia 146 2 | illarum domorum sunt penitus annichilata et destructa.~ ~Si ergo 147 4 | professione e plus viginti quatuor annis exertitatus sum; omnes enim 148 4 | congregatione solita, sub anno Domini M. CC. L, in media 149 1 | que nimis locuplex est, annullabitur superbia.”31 Et Iob dixit: “ 150 1 | Obiurgatio et iniurie annullabunt substantiam: et domus que 151 3 | mea aperies: et os meum annuntiabit laudem tuam.”1 Congregatio 152 3 | hiis contraria, equitati anteponit,”75 ut idem Tullius dixit. 153 1 | noli avertere faciem tuam anullo paupere: ita enim fiet, 154 1 | guttas inducunt, et per anum et os fetidum flatum et 155 3 | Dominus.”~ ~“Domine, labia mea aperies: et os meum annuntiabit 156 2 | melius ad Dei cognitionem aperiuntur, quam per fractionem panis, 157 3 | vel ambigua, sed clara et aperta. Nam, ut ait Sapiens: “Sanctus 158 1 | domus est tenebrosa, eoque aperto, statim, fugatis tenebris, 159 1 | Hic enim est ignis, qui Apostolos inflamavit adque illuminavit 160 1 | Hic etiam est ignis, qui apparuit Moysi in rubro. Hec est 161 4 | cum mala fama dampnum est appellandum.”55 Unde quidam philosophus 162 3 | Deum debere audiri, nec appellaretur in Evangelio lex Domini. 163 3 | Prophetas: audiant illos.”113 Appellatur eciam per Evangelium lex 164 1 | sumantur. Nam eciam viles cibi apperenter, accepti, impediunt profectum 165 1 | vobis,”58 et iuxta verbum appli dicentis: “Date helemosinam: 166 4 | celestis metus humanis moribus apponatur.”10~ ~Tertio. Per Dei timorem 167 3 | rogavit Dominum, dicens: “Appone ori meo custodiam, et hostium 168 1 | debemus, cum dapes nobis apponuntur, ne forte nimis comedamus 169 4 | expellemus omnem servitutem et aquiremus non solum libertatem, sed 170 3 | iusticie vivere. Nam ille, qui archipirata dicitur, nisi aequaliter 171 2 | helemosine, ut idem ait: “Ignem ardentem extinguit aqua, sic helemosina 172 2 | quando lucet candela et ardet et lumen ab ea sumitur, 173 1 | obliviscuntur manducare arescunt, ut ait de se Propheta: “ 174 4 | prudentiam, quia melior est argento.”28 Quam sapientiam habere 175 3 | ore procedit atque lingue artificio exercetur. Ad hoc ergo, 176 1 | Percussus sum ut ferum et aruit cor meum: quia oblitus sum 177 1 | superbia.”31 Et Iob dixit: “Si ascenderit usque ad celos superbia, 178 2 | stabat circa gazofilatium, aspiciens turbam in gazofilatio, et 179 2 | enim valet oratio iusti assidua apud Deum. Nam et Ecclesia 180 3 | diligendus est fur quam assiduus in mendatio,”58 et, “Linguam 181 2 | in causis eorum libenter assister. Quod nos causidici plerumque 182 | at 183 3 | frenos ori tuo rectos. Et attende, ne forte labaris in lingua, 184 3 | dicto Prophete? Absit, si ea attenderitis, que sunt in iudicio necessaria: 185 2 | et dona et premia perdis. Attollunt ylares vilissima munera 186 3 | retribuam,”103 et predictam auctoritatem: “Nolite iudicare,”104 et, “ 187 3 | prave intelligunt predictas auctoritates. Nam, sicut in uno corpore 188 3 | et infinitis aliis auctoritatibus Veteris Testamenti. Sed 189 3 | Criminis indulti secura audatia crescit.”126 Nam, prout 190 3 | Habent Moysem, et Prophetas: audiant illos.”113 Appellatur eciam 191 3 | Qui prius respondit, quam audiat, stultum se esse demonstrat 192 3 | Iacobus: “Esto velox ad audiendum: tardus vero ad loquendum, 193 3 | sit sermo: quem tu solus audieris.”49 Et alius dixit: “Quod 194 2 | quam durus sermo, quando audimus pauperes cotidie clamantes, 195 3 | offendatis, sed mereamini audire ultimum iudicium Domini, 196 3 | Breviter tactisque audistis super illo verbo “vere,” 197 4 | dicentis: “Venite, fili, audite me: timorem Domini docebo 198 3 | valeamus exercere.~ ~Hiis auditis circa illud verbum “loquimini,” 199 2 | quinque, videlicet: visus, auditus, gustus, odoratus et tactus. 200 2 | oculus non vidit, nec auris audivit, nec in cor hominis ascendit, 201 1 | penitenciam eiusque opera, auferendo a nobis peccata et vicia.~ ~ 202 1 | vero lumini oppositum est auferendum, quia, si cordia nostra 203 1 | debemus illa per penitentiam auferre atque penitus removere.~ ~ 204 3 | hominibus vestes et cibaria auferrent non quod nullus bonus vivere 205 1 | si obstaculum peccatorum aufferatur, statim lumen Christi subintrat 206 1 | Singularitas denique luminis aufferenda est, quia cum scientia nostra 207 2 | legitur.~ ~Prosunt eciam ad augmentum diviciarum et etiam in hoc 208 1 | vel a lumine, ventus sive aura, obstaculum lumini appositum, 209 1 | vicia.~ ~Ventum autem et auram, que consueverunt lumen 210 2 | singuli citharas, et fiales aureas odoramentorum plenas, que 211 4 | Posside sapientiam, quia auro melior est: et acquire prudentiam, 212 4 | ad nos pro conscilio vel auxilio petendo, bene et iuste debemus 213 2 | fiebant; helimosinis autem per avariciam subtractis, bona illarum 214 3 | vos, est fornicator, aut avarus, aut ydolis serviens, aut 215 2 | fac helemosinas, et non avertas faciem tuam ab ullo paupere: 216 1 | Yesus Sirac: “Noli esse avidus in omni epulatione, nec 217 3(71) | Moralium Dogma Philosophorum, I.B.3-4.~ 218 2 | Iohanes dederunt sibi et Barnabe dextras societatis: et addiderunt: “ 219 4 | Per Dei timorem acquiremus beatitudines et erimus beati. Dixit enim 220 4 | Seneca dixit: “Cui omnes benedicunt, possidet populi bona.”53~ ~ 221 1 | intervenire debet, iuxta illud: “Benedixit, et fregit.”52~ ~Lectio 222 2 | et pauperes, quia cum eis benefaciamus, debemus intelligere quid 223 1 | dissolvunt corda nostra ad benefaciendum, de quibus dicit Propheta: “ 224 2 | pauperes, quia, cum illis benefacimus, cum bona voluntate et magna 225 2 | benefacere potest, et si non benefacit aliquis pauperibus, non 226 2 | ortari ut, cum vos illis benefacitis, et ipsi de suo aliquid 227 2 | Quid plura? Non possem beneficia, que consecuturi sumus enarrare, 228 2 | scilicet: misericordia et benignitas, humanitas, scientia, et 229 3 | in Epistula sua: “Natura bestiarum serpentum, ac volucrum, 230 1 | Ede citra crapulitatem, bibe citra ebrietatem. Victus 231 3 | altero vero a sinistris, unus blasfemabat eum, dicens: “Si filius 232 2 | fures, homicide, falsarii, blasffemi, symoniaci, luxuriosi, incontinentes, 233 2 | tribuat illis orationem, bonam voluntatem, compassionem, 234 2 | exempla humana. Nam multas bonas domos vidimus, quarum divicie 235 1 | autem lucis est in omni bonitate, et iusticia, et veritate.”27~ ~ 236 3 | convivium nosmetipsos per bonitatem preparare, alioquin convivium 237 3 | fratres discordiam.”59~ ~Breviter tactisque audistis super 238 2 | quem Albertanus, causidicus brixiensis, composuit inter Fratres 239 1 | Decretis in predicta di xliiii c “Non liceat.”~ ~Predicta 240 4(54) | Gratian, Decretals, 2, C12.Q1.C10.~ 241 4(38) | Gratian, Decretals, 2, C11.Q3.C71.~ 242 1(62) | Gratian, Decretals, 1, D41.C2.~ 243 2(16) | Gratian, Decretals, 1, D86.C21.~ 244 4(38) | Gratian, Decretals, 2, C11.Q3.C71.~ 245 3 | forte labaris in lingua, et cadas in conspectu insidiancium 246 4 | in duplum lucrabitur, si cadat in famam bonitatis et legalitatis, 247 1 | contra nosmet ipsos, si forte caderemus in predicta delicta vel 248 1 | prestet, ambo in foveam cadunt,”1 ut in Evangelio Veritas 249 1 | habere atque illius amore calefieri. Et quod Deus ignis sit 250 2 | Nam, sicut quando lucet candela et ardet et lumen ab ea 251 1 | eam sub modio, sed super candelabrum, ut luceat omnibus, qui 252 2 | ea sumitur, lumen prime candele non minuitur, sed duplicatur, 253 1 | quos debemus inicere super capita inimicorum nostrorum, ut 254 3 | deliberationem, elevato capite, sententiavit dicens: “Quicumque 255 2 | cordis. Oculis corporeis capitis debemus intelligere super 256 1 | prestancie tunc maximus capitur cum in proximum quemque 257 1 | peccatoris non impinguet caput meum.”13~ ~Tercium autem 258 1 | Sagitte potentis acute, cum carbonibus desolatoriis.”3 Hii sunt 259 2 | ait Augustine: “Qui dat ut careat tedio interpellantis, non 260 4 | utilitatis. Fratres mei carisimi, qui estis ab hominibus 261 4 | timorem initialem, qui et caritativus dicitur, expellemus omnes 262 2 | dicet: “Quia fuistis sobrii, casti, humiles, et devoti, continentes, 263 1 | oculos lacrimosos faciunt, catarum inducunt, nares et os et 264 3 | servari cum dicit: “Super cathedram Moysi sederunt scribe, et 265 1 | peccatum,”53 et etiam secundum Catonem, qui ait: “Loquere pauca 266 4 | consiliis et in processu causarum et in iudicando, quam ille 267 2 | libenter assister. Quod nos causidici plerumque male factimus; 268 1 | secundum Salamonem dicentem: “Cavete vos a murmuratione, que 269 4 | solita, sub anno Domini M. CC. L, in media Quadragesima, 270 2 | est.”34 Et eciam oculos ceci linivit de lucto, facto 271 2 | illos adiuvare et eciam cecis porrigere manum quandoque, 272 1 | cecus dicitur et “si cecus ceco ducatum prestet, ambo in 273 3 | iudicando enim criminosa est celeritas.”84 Unde dici consuevit: “ 274 1 | merum vinum, hoc est ad celeste misterium, quod est mixtum 275 2 | sanavit eum.35 Si ergo Dominus celi non est dedignatus tangere 276 2 | quoniam ipsorum est regnum celorum.”3 Dicuntur eciam pauperes 277 1 | Si ascenderit usque ad celos superbia, et capud eius 278 3 | Cum facis prandium aut cenam, noli invitare amicos, aut 279 2 | ita boni. Ut de Cornelio centurione legitur in Actibus Apostolorum, 280 2 | Epistula ad Galathias, quod Cephas, et Iacobus, et Iohanes 281 3 | ratio, quid optimum sit cernit, neglecta vero, multis implicatur 282 3 | re, que non molestat, ne certaveris.”44 Refrenari eciam debet 283 3 | est eciam lingua ut non certet de ea re, que non molestat. 284 4 | exercerem in causis.” Nam certo certius est quod in duplum lucrabitur, 285 4 | exercerem in causis.” Nam certo certius est quod in duplum 286 1 | percipere. Circa quem, modum certum debemus servare ante reffectionem 287 3 | serpentum, ac volucrum, et ceterorum domantur, et a natura humana 288 1 | Sumptoque cibo, reddatur gratia Christo,”79 ut in Decretis in predicta 289 1 | panem vivum, hoc est ad Christum, qui ait: “Ego sum panis 290 1 | esurierit inimicus tuus, ciba ilium: si sicierit, potum 291 1 | versu continetur: “Sumptoque cibo, reddatur gratia Christo,”79 292 2 | substantiam distribuero in cibos pauperum, caritatem autem 293 1 | dicit; ait enim: “Meus est cibus, ut faciam voluntatem eius, 294 3 | meo custodiam, et hostium circumstancie labiis meis.”17 Et in Ecclesiaste 295 2 | eis debemus presentes et circumstantes, eosque ortari ut, cum vos 296 2 | seniores, habentes singuli citharas, et fiales aureas odoramentorum 297 2 | clamorem pauperis, ipse clamabit, et non exaudietur.”23 O 298 2 | et nos non exaudiemus eum clamantem, quare ipse nos clamantes 299 2 | dum pauper clamat, Deus clamare intelligitur et nos non 300 2 | Si ergo, dum pauper clamat, Deus clamare intelligitur 301 3 | obscura vel ambigua, sed clara et aperta. Nam, ut ait Sapiens: “ 302 1 | est remotum, ita ut non clare videatis, servate dictum 303 2 | quod Beatus Petrus dixit claudo “Aurum, et argentum non 304 2 | necessitatem patientem, et clauserit viscera misere sue ab eo: 305 1 | opponatur. Nam sicut hostio clauso domus est tenebrosa, eoque 306 1 | fossus humi census et, clausus sub pectore sensus.”38 Singularitas 307 4 | Per Dei timorem habebimus claves ad omnem bonum et ad percipiendam 308 4 | phylosophus: “Timor Domini est clavis ad omnem bonum et ad percipiendam 309 4 | aperte dicamus illi amico vel clientulo nostro: “Amice, hec lex 310 2 | non habet mercedem.”13 Coacta enim servicia Deo non placent.~ ~ 311 3 | ergo, ut amicicia nostra coaguletur bonis et inter bonos, oportet 312 3 | preparare.~ ~“Convivium est coagulum amicitie inter bonos, inter 313 3 | custodiam frenoque recto illud coartare. Unde Propheta rogavit Dominum, 314 4 | debemus arma iustitie, cum cogitamus. Nam, cum homines veniunt 315 3 | est cum dicit: “Nolite cogitare de crastino,”100 et in aliis 316 4 | contra omnes feret arma cum cogitat.”36 Nos ergo ita sapientes 317 3 | noli invitare amicos, aut cognatos: sed pauperes, aut debiles,”8 318 2 | occuli hominum melius ad Dei cognitionem aperiuntur, quam per fractionem 319 2 | Prophetis. Ipsi vero non cognoscebant eum, licet cum eo cotidie 320 3 | Sermo factus ad cognoscendum que sint in convivio necessaria 321 2 | quod Deus numquam melius cognoscitur nec occuli hominum melius 322 2 | enim ex causa Deus melius cognositur quam per fractionem panis 323 2 | cotidie conversati fuerant. Cognoverunt tamen illum in fractione 324 3 | diligere, et videre dies bonos, coherceat linguam suam a malo, et 325 1 | consuevimus hic congregari ad collationem faciendam, ut oleum ematur 326 2 | superfuerunt septem porte collecte sunt fragmentorum plene.51 327 3 | Veritas, ergo post Deum est collenda, que sola homines proximos 328 3 | ut Apostolus ait: “Turpia colloquia bonos mores corumpunt.”41 329 4 | aliquis potens vellet ut ei collusionem vel maliciam iudicemus vel 330 1 | Moysi in rubro. Hec est columna ignis, que eduxit populum 331 1 | apponuntur, ne forte nimis comedamus vel in aliquo Deum offendamus, 332 3 | omnibus indifferenter est comedendum. Nam dixit Beatus Paulus 333 4 | ancillam Christi te esse comemoras?” et illa respondit: “Summa 334 2 | Angelus dixit: “Elimosine tue comemorate sunt coram Deo.”48 Et de 335 4 | in qua servitus, Christi comemoratur,”18 ut in passione dicte 336 1 | Vitare itaque debemus comessationes, crapula, ebrietates nimias 337 1 | et maximas et frequentes comestiones ac delicatas. Hec namque 338 3 | iuramentum prestatur, si tres comites secum habeat, scilicet: 339 2 | iumentum illo adiuvare et commendare illos stabulario. Et licet 340 3 | Fundamentum est perpetue commendationis et fame iusticia, sine qua 341 3 | archana et secreta nobis commissa, non sunt propalanda, nec 342 3 | est, celat animi vel amici commissum.”48 Et alius sapiens dixit: “ 343 2 | homo, qui miseretur, et commodat: disponet sermones suos 344 4 | fieri posse creduntur, que commode fiunt. Et si forte ille 345 3 | egenos, ut sitis beati et non commoveamini in eternum, secundum verbum 346 3 | iudicio: quia in eternum non commovebitur.”15~ ~Ultimo, ut dixi, ea 347 1 | opprimunt intellectum, ventrem commovent, guttas inducunt, et per 348 3 | homo, qui miseretur, et comodat: disponet sermones suos 349 2 | iuditio: quia in eternum non comovebitur.”68~ ~Et helemosine pro 350 1 | certe opera caritatis merito comparantur oleo, quia, sicut oleum 351 4 | desiderabile ei non poterit comparari.”26 Unde ait: “Dic sapiencie, 352 2 | orationem, bonam voluntatem, compassionem, et dicat cum Apostolo: “ 353 3 | Idem et Propheta dixit: “Compescenda est eciam lingua,”23 ut 354 3 | ait: “Virtutem primam puto compescere linguam: proximus est ille 355 3 | Minores non haberent ecclesiam competentem et amplam ad congregationem 356 3 | nulla esset, ut pote a non competenti iudice lata, ut Leges clamant.~ ~ 357 1 | ad utilitatem conferre compter atque tribuem. Nam ut ait 358 1 | est panis lacrimarum et compunctio peccatorum. De quo pane 359 2 | aliquis ab helimosina, dicens con: “Ego sum in mortali peccato 360 2 | Unde Yesus Sirac dixit: “Conclude helimosinam in cor pauperis, 361 3 | nullus te accusat, nec ego te condempnabo.”89~ ~Iusticia vero in iuditio 362 1 | ad illuminationem et ad condienda alia cibaria et ad unctionem, 363 1 | verum lumen, ut dixi; et ad condiendas alias virtutes, quia sine 364 4 | interogata a Quintiano cuius conditionis esset, rendit: “Ingenua 365 3 | hiis, qui vendunt, emunt, conducunt, locant, contrahendisque 366 1 | debet omnibus lucere atque conferi. Singulariter quandoque 367 3 | Aurum tuum, et argentum tuum confla, et verbis tuis facito stateram, 368 1 | illuminamini: et facies vestre non confundentur.”28 Quod facere debemus 369 3 | Propheta dixit. Nam tanta est confusio legum et decretorum et decretalium 370 3 | stultum se esse demonstrat et confusione dignum.”34 Item refrenanda 371 1 | faciens, carbones ignis congeris super capud eius.”4~ ~Oleum 372 1 | illuminatio; nam consuevimus hic congregari ad collationem faciendam, 373 4 | siccabuntur,”57 quia: “Qui male congregat, cito dispergit.”58 Iustum 374 3 | annuntiabit laudem tuam.”1 Congregatio nostra sit in nomine Domini, 375 3 | et si non haberent locum congruum ad coquinam, vel refectorium, 376 1 | est superbiam, que vento conparatur; dixit enim Marcialis: “ 377 4 | Et eciam recordemur conscilii Salomonis, qui dixit: “Noli 378 4 | homines veniunt ad nos pro conscilio vel auxilio petendo, bene 379 2 | Non possem beneficia, que consecuturi sumus enarrare, nec lingua 380 1 | Sanitatem vero sic poterimus conservare, quia, ut ait Iesus Sirac: “ 381 3 | difinitur: “Iusticia est virtus conservatrix humane societatis et communis 382 4 | bonus et legalis sit in consiliis et in processu causarum 383 4 | iurisconsulto vendere iustum consilium.”38~ ~Et si forte amicus 384 2 | Non autem ut aliis sit consolatio, vobis autem tribulatio, 385 3 | inanis, sed aut doceat, aut consoletur, aut precipiat, aut moneat.”40 386 1 | tuus oleo leticie, pre consortibus tuis.”11 Et Iesus Sirac 387 3 | diffinitur: “Iusticia est constans et perpetua voluntas ius 388 4 | proposito ad malum trahere, constantiam habeamus et in memoriam 389 1 | lumine nostro corporali consueto quatuor intervenire debent, 390 4 | Hec est enim Domini iusta consuetudo ut, cui vult tribuere suam 391 3 | celeritas.”84 Unde dici consuevit: “Mora omnis odio est, sed 392 4 | bene et iuste debemus eis consulere illosque adiuvare in bona 393 2 | presides et divites et consules iusticie et alios iurisdictionem 394 1 | enim Deus noster ignis est consumens.”2 Consumit enim omnia nostra 395 1 | noster ignis est consumens.”2 Consumit enim omnia nostra peccata. 396 2 | casti, humiles, et devoti, continentes, mites, vel talia bona fecistis,” 397 1 | vero debent abesse, que continentur hoc versu: “Absint delicie, 398 4 | est,”2 et “uniuscuiusque contractus initium spectandum est,”3 399 3 | emunt, conducunt, locant, contrahendisque negotiis implicantur, iusticia 400 3 | Et alibi: “Uniuscuisque controversie finis est iuramentum.”96 401 1 | fuerit superbia, ibi et contumelia: ubi autem humilitas, ibi 402 3 | Iusticia est nature tacita conventio, in adiutorium multorum 403 2 | eum, licet cum eo cotidie conversati fuerant. Cognoverunt tamen 404 2 | manducare, etc.”78 Similiter, et converso, dicet malis, qui erunt 405 3 | autem nil mali fecit,” et, conversus ad Dominum, in quid: “Memento 406 1 | expectare, antequam ineamus convivia: ut de hiis duobus legitur 407 2 | gazofilatio. Iesus autem, convocans discipulos suos, ait: “Amen, 408 3 | istos pauperes et alios convocare et pascere et de vestra 409 2 | bibere: nudus fui, et non cooperuistis me: hospes fui, et non collegistis 410 2 | habundaverant, duodecim cophani replerentur.50 Similiter 411 2 | substantia hominum propter copiam helimosinarum, imo semper 412 1 | manducare: nudus fui, et copuistis me: hospes fui, et collegistis 413 3 | haberent locum congruum ad coquinam, vel refectorium, adderent 414 1 | desolatorios, qui dissolvunt corda nostra ad benefaciendum, 415 1 | est auferendum, quia, si cordia nostra fuerint a peccatis 416 1 | debemus, hoc est Deum in cordibus nostris portare eiusque 417 3 | speranda est, quam illius corectio.”33 Et alibi: “Qui prius 418 2 | non essent ita boni. Ut de Cornelio centurione legitur in Actibus 419 3 | anima; secundum de cibis corporalibus, quibus corpora sustententur; 420 3 | auctoritates. Nam, sicut in uno corpore multa membra sunt,106 non 421 2 | alii vero dicuntur sensus corporei, qui sunt quinque, videlicet: 422 1 | per exagitacionem ipsorum corporum circa opera caritatis, ad 423 3 | Et alius dixit: “Qui non corripit peccantem, peccare imperat.”125 424 4 | speraverunt in Domino: adiutor corum, et protector eorum est.”20~ ~ 425 3 | Turpia colloquia bonos mores corumpunt.”41 Et Seneca dixit: “A 426 2 | pauperum se quam dui uni costituit, dicens: “Quamdiu uni ex 427 1 | dicens: “Panem nostrum cotidianum da nobis hodie.”44~ ~Aquam 428 1 | ait Iesus Sirac: “Propter crapulam multi obierunt: qui autem 429 1 | honeste vite “Ede citra crapulitatem, bibe citra ebrietatem. 430 3 | dicit: “Nolite cogitare de crastino,”100 et in aliis multis 431 3 | Estote subditi omni humane creature propter Deum: sive regi, 432 4 | fiunt, nec nos facere posse credendum est,”40 et ea demum fieri 433 4 | et ea demum fieri posse creduntur, que commode fiunt. Et si 434 2 | divicie habundavierunt et creverunt. Quando helimosine in eis 435 1 | livet, qui recitanda silet; crimine se fedat, qui quod sapit 436 3 | imperat.”125 Et alius dixit: “Criminis indulti secura audatia crescit.”126 437 3 | iudicat.”83 “In iudicando enim criminosa est celeritas.”84 Unde dici 438 1 | oleo, quia, sicut oleum cuicumque liquori supereminet appositum 439 | cuilibet 440 4 | timorem, ut dixi, habebimus cuis amorem et etiam omnia et 441 3 | ebriosus, aut rapax: cum cuiusmodi nec cibum sumite.”7 Invitare 442 4 | Et iterum: “Socius fit culpe, qui nocentem iuvat.”48 443 4 | dicens: “Melior est sapientia cunctis preciosis opibus: et omne 444 3 | quidam sapiens, interogatus cur tantum taceret, an quia 445 4 | bono.~ ~Summo igitur ope curemus ut nostra nomina sint consequencia 446 3 | et pauperem. In die mala custodiet eum Dominus.”~ ~“Domine, 447 1(62) | Gratian, Decretals, 1, D41.C2.~ 448 1(79) | Gratian, Decretals, 1, D44.C12.~ 449 2(16) | Gratian, Decretals, 1, D86.C21.~ 450 4 | affluenter, nec improperat: et dabitur ei,”1 ut Beatus Iacobus 451 1 | Date helemosinam, et omnia dabuntur vobis,”58 et iuxta verbum 452 2 | esto bonis, nec te mala dampna sequantur.”43 Non enim requirit 453 4 | lucretur, cum mala fama et dampno suo hoc facit. Nam scriptum 454 4 | est: “Lucrum cum mala fama dampnum est appellandum.”55 Unde 455 2 | non tantum illis vel Deo damus, sed eciam nobis reservamus. 456 1 | certe habere debemus, cum dapes nobis apponuntur, ne forte 457 1 | continetur: “Sit timor in dapibus, benedictio, lectio, tempus, 458 2 | fractione panis,29 quasi daret eis manifeste intelligere 459 3 | servandum et legem Moysi datam esse a diabolo. Quod nequaquam 460 2 | minuitur per sed augetur datum elemosinarum, quod possumus 461 2 | helemosine donum, quod, cum datur, nobis reservatur et in 462 1 | corpora nostra ita fuerint debi depurata, bene potent in 463 3 | cognatos: sed pauperes, aut debiles,”8 ut habeas retributionem 464 1 | dicitur in Evangelio de decem virginibus, quarum quinque 465 1 | spernit modica, paulatim decidet.”75~ ~Iram vero Dei poterimus 466 2 | in exultatione sanctifica decimas tuas.”11 Non ex necessitate, 467 4 | protector eorum est.”20~ ~Decimo. Per Dei timorem acquiremus 468 3 | sua ne loquantur dolum. Declinet a malo, et faciat bonum: 469 2 | redundabunt.”49 Non enim decresit substantia hominum propter 470 3 | confusio legum et decretorum et decretalium quod ad iudicandum vix memoria 471 3 | tanta est confusio legum et decretorum et decretalium quod ad iudicandum 472 2 | Sine leticia fraciei si dederis, perdis rem, meritum rei.”10 473 3 | da ei et pallium. Si quis dederit tibi in maxilam, porige 474 2 | et Iacobus, et Iohanes dederunt sibi et Barnabe dextras 475 2 | et cecus, nec nos miseri dedignari debemus tangere quoslibet 476 2 | ergo Dominus celi non est dedignatus tangere tam turpes pauperes, 477 1 | illud “in multiloquio non deesse peccatum,”53 et etiam secundum 478 2 | aliquis pauperibus, non deest illi facultas, sed voluntas. 479 4 | causa eum adiuvemus vel defendamus, viriliter ei resistere 480 1 | habere, quia nos debemus defendere a precedentibus delictis 481 1 | videlicet: sollicitudo, defensio, indignatio, timor, desiderium, 482 1 | emendandi quod deliquimus.~ ~Defensionem vero debemus facere vel 483 4 | Cassiodorus: “Ille proprie defensor est dicendus qui defendit 484 4 | deffendere debemus, ut proprie deffensores dicamur. Ait enim Cassiodorus: “ 485 2 | dimisero eos ieiunios, in via deficient.” Et, volens facere helimosinam 486 2 | sicut fons vivus, cuius non deficiunt aque.”73 Quid plura? Non 487 1 | sicut fons vivus, cuius non deficuit aque.”20 Et iterum idem 488 2 | helemosinam pauperis ne defraudes, et oculos tuos ne advertas 489 3 | lapidem mittat.” Et iterum deliberando, in terram scribebat et 490 3 | procedendum est ad iudicium. “Deliberare enim utilia, mora est tutissima.”82 491 3 | scribebat in tera. Et, post deliberationem, elevato capite, sententiavit 492 1 | desiderare delicias vel delicata cibaria debemus licet illis 493 1 | frequentes comestiones ac delicatas. Hec namque gravant stomachum, 494 1 | abesse. Non enim desiderare delicias vel delicata cibaria debemus 495 1 | forte caderemus in predicta delicta vel alia peccata.~ ~Timorem 496 1 | defendere a precedentibus delictis ab seu.~ ~Indignationem 497 4 | turpi re peccare, bis est delinquere.”46~ ~Nec eciam debemus 498 1 | habere debemus emendandi quod deliquimus.~ ~Defensionem vero debemus 499 2 | intelligere et desideria eorum in delli exaudire, ad exemplum Domini, 500 | demum