Table of Contents | Words: Alphabetical - Frequency - Inverse - Length - Statistics | Help | IntraText Library |
Albertanus Brixiensis Sermones IntraText - Concordances (Hapax - words occurring once) |
bold = Main text Sermo grey = Comment text
1001 2 | quibus non oportet ad presens insistere.~ ~Ultimo audiamus premia, 1002 1 | propositum nostre congregationis inspiciamus, circa illud aliqua utilia 1003 4 | forte ille amicus foster institerit, volens nos a bono proposito 1004 2 | De intellectu.~ ~Debemus intendere intellectum 1005 3 | Prophetam dicentem: “Beatus qui intellegit super egeneum et pauperem. 1006 3 | mutum esse quam, quod nemo intelligat, dicere.”45 Sic denique 1007 2 | liberabit eum Dominus.”1~ ~Ad intelligentiam huius versus multa sunt 1008 2 | pauper clamat, Deus clamare intelligitur et nos non exaudiemus eum 1009 3 | pallium.”105 Sed certe prave intelligunt predictas auctoritates. 1010 3 | multis locis.~ ~Sic ergo intelliguntur verba Domini: “Nolite iudicare, 1011 1 | caritatis non fierent pura intencione, sed ex vanagloria vel aliter, 1012 3 | perderis ergo, miser.”13 Intendatis itaque super istos et alios 1013 2 | De intellectu.~ ~Debemus intendere intellectum super egenos 1014 2 | facere bono itellectu et bona intentione, non ex vanagloria. Ait 1015 3 | super se aducite huc, et interficite ante me.”122 Et enim per 1016 3 | aequaliter predam disperciat aut interficitur a sociis aut relinquitur.”65 “ 1017 3 | Beatus Paulus dicit, ita et interhomines distincta sunt offiia. Nam 1018 2 | bene dixit Augustinus: “Interim dum malus es, fac quiquid 1019 2 | Ecclesia pro Petro sine intermissione orabat.”33 Orare eciam pro 1020 2 | respiciunt: et palpebre eius interogant filios hominum.”14 Libenter 1021 3 | sententias et “frequenter partes interogare an novi aliquid addere velint.”88 1022 4 | Corinthios. Et Beata Agatha, interogata a Quintiano cuius conditionis 1023 3 | nescit. Unde quidam sapiens, interogatus cur tantum taceret, an quia 1024 2 | Qui dat ut careat tedio interpellantis, non ut reficiat viscera 1025 3 | Christus, in passione sua interrogatus per Pilatum: “Quid est veritas?” 1026 1 | ornaverunt lampades suas oleo et intraverunt cum sponso ad nuptias. Fatue 1027 2 | Intelligere, hoc est intus legere, id in corde factum 1028 1 | sanctitatis, per me, servum suum inutilem atque indignum, ministret 1029 4 | tribuat mihi, servo suo inutili, dicere inter vos hodie 1030 4 | dicens: “Ne timeas, Maria, invenisti enim gratiam apud Deum.”6 1031 4 | studium sapientie, quam qui invenit felix est et qui possidet 1032 3 | in adiutorium multorum inventa.”70 In Moralium, vero, dogmate 1033 2 | incontinentes, immites, superbi, invidi, vel quia talia mala fecistis.” 1034 1 | occultare. Unde scriptum est: “Invidia livet, qui recitanda silet; 1035 3 | Recte igitur fecistis, invitando istos pauperes Minores ad 1036 3 | vestrum. Nam per ipsos Deum invitastis, ipso dicente: “Quamdiu 1037 4 | vos.”5 Ad doctrinam vos invitat Dominus sui timoris, ut 1038 1 | debemus facere huiusmodi opera invite vel per impressionem, sed 1039 1 | annullabitur superbia.”31 Et Iob dixit: “Si ascenderit usque 1040 2 | sine se bono.”67 Et erimus iocundi, Propheta testante, qui 1041 2 | quod Cephas, et Iacobus, et Iohanes dederunt sibi et Barnabe 1042 4 | cum voluit tribuere Beato Iohanni suum amorem et ostendere 1043 | ipsis 1044 2 | thesauris Dei nobis reconditur, ipsomet dicente: “Thesaurizate vobis 1045 | ipsum 1046 1 | poterimus sic fugere, quia irascitur Deus pro huic gulositatibus, 1047 3 | Tullius dixit: “Numquam enim iratus qui accedit ad penam mediocritatem 1048 2 | penam, quia nullum bonum irremuneratum. Prosunt eciam ad habilitationem 1049 2 | liberabit, et eris quasi ortus irrigius, et sicut fons vivus, cuius 1050 1 | liberabit, et eris quasi ortus irriguus, et sicut fons vivus, cuius 1051 1 | potus. Vinum multum potatum, irritationem et iram et ruinas multas 1052 3 | Paulus in Epistula: “Si is, qui nominatur frater inter 1053 1 | ignis, que eduxit populum Israeliticum per desertum. Hic insuper 1054 | isti 1055 | isto 1056 2 | qui erunt a sinistris: “Ite, maledicti, in ignem eternum”79 1057 2 | debemus hoc facere bono itellectu et bona intentione, non 1058 3 | observate, et facite.”112 Iubet eciam Dominus Moysem debere 1059 3 | necessaria est. Nam et ipsi Iudei dicebant Pilato: “Nobis 1060 4 | famam et ideo crudelis est iudicandus. Nam, ut dixit Augustinus: “ 1061 3 | cito intelligit et tarde iudicat.”83 “In iudicando enim criminosa 1062 1 | odio, vel timore, aliter iudicatur vel fit quam ratio postulat, 1063 3 | iudex, qui impericiam male iudicavit, tenetur, sicut et medicus, 1064 3 | ut pote a non competenti iudice lata, ut Leges clamant.~ ~ 1065 4 | collusionem vel maliciam iudicemus vel in mala causa eum adiuvemus 1066 3 | vindictam corporalem per iudices habentes iurisdictionem 1067 3 | voluntatem, que dicet: “Non iudicetis ex voluntate.” Sed cum necessitas 1068 3 | condempnabimini propter iuditium vestrum, immo meritum habebitis 1069 2 | levite, vulneratos super iumentum illo adiuvare et commendare 1070 3 | Homines per maiorem sui iurant.”95 Et alibi: “Uniuscuisque 1071 3 | est cum dicit: “Nolite iurare omnino.”94 Non enim exclusit 1072 3 | loqui debetis et precepta iuris, que a iusticia oriuntur, 1073 4 | vendere iustam advocationem et iurisconsulto vendere iustum consilium.”38~ ~ 1074 3 | constans et perpetua voluntas ius suum cuique tribuens.”72 “ 1075 4 | amoris.~ ~Hec est enim Domini iusta consuetudo ut, cui vult 1076 4 | Licet advocato vendere iustam advocationem et iurisconsulto 1077 3 | dixit Ihesus Syrac: “Pro iustitia agonizare pro anima tua, 1078 4 | malos fere debemus arma iustitie, cum cogitamus. Nam, cum 1079 1 | vobis lux occulorum orta est iusto, et recto corde leticia.”25 1080 3 | Si hec fecetias quia nemo iustus esse potest, qui mortem, 1081 4 | fit culpe, qui nocentem iuvat.”48 Innoxie enim alios deffendere 1082 2 | meritum rei.”10 Et eciam si Jesus filius Sirac dixit: “In 1083 1(32) | Job 20:6-7.~ 1084 1 | vero brevis debet adesse, juxta illud “in multiloquio non 1085 4 | sub anno Domini M. CC. L, in media Quadragesima, 1086 3 | rectos. Et attende, ne forte labaris in lingua, et cadas in conspectu 1087 3 | et hostium circumstancie labiis meis.”17 Et in Ecclesiaste 1088 2 | pauperi. Nonne alii reliques labores tuos?”40 Faciamus itaque 1089 1 | et potum dedisti nobis lacrimis in mensura?”40 Per hunc 1090 1 | horribilem sonum emittunt, oculos lacrimosos faciunt, catarum inducunt, 1091 1 | Prudentes vero ornaverunt lampades suas oleo et intraverunt 1092 2 | tribuitis, illi saltim aliquid largiantur. Orare eciam debemus, pro 1093 3 | a non competenti iudice lata, ut Leges clamant.~ ~Ratiocinatio 1094 3(126)| Lateinische Sprichwörter, 14.~ 1095 3 | paradiso.”123 Certe aut latro iste dixit verum aut falsum. 1096 3 | in cruce penderet, duobus latronibus pendentibus uno a dextris 1097 3 | sine qua nichil potest esse laudabile.”69 Seneca vero De formula 1098 2 | Seneca in Epistulis: “Magna laus est naufrago manum porrigere, 1099 2 | debemus illos tangere et de lecto ad lectum transportare et 1100 2 | illos tangere et de lecto ad lectum transportare et ad necessaria 1101 3 | Honeste vivere, alium non ledere, suum cuique tribuere.”74 1102 4 | vel verecundiam nostram ledunt, et generaliter, que contra 1103 4 | videlicet quod bonus et legalis sit in consiliis et in processu 1104 4 | cadat in famam bonitatis et legalitatis, videlicet quod bonus et 1105 3 | Testamentum probatur, quia in lege Moysi dicitur: “Maleficium 1106 2 | Intelligere, hoc est intus legere, id in corde factum pauperis 1107 1 | religiosi sumus, facere legi ante nostram presentiam, 1108 2 | enim Sanctos illustratos legimus propter helemosinas, quas 1109 3 | Nam tanta est confusio legum et decretorum et decretalium 1110 3 | sine amico epulatio bene leonis ac lupi vita est.”5 Et Propheta 1111 2 | eciam alius dixit: “Da facie leta! Sine leticia fraciei si 1112 1 | unxit te Deus, tuus oleo leticie, pre consortibus tuis.”11 1113 4 | dicens: “Vinum, et musica letificant cor: et super ultraque dilectio 1114 2 | quandoque, et etiam, ad exemplum levite, vulneratos super iumentum 1115 3(111)| Leviticus 20:9.~ 1116 2 | plerumque male factimus; libentius enim oramus in causis divitum 1117 2 | in tribulatione.”56 Et liberare debemus pro posse pauperes 1118 2 | quo dicit Propheta quia “liberavit pauperem a potente: cui 1119 2 | simus beati et in die mala liberet nos dicatque nobis; “Venite, 1120 4 | Ubi Spiritus Dei est, ibi libertas est,”17 ut dixit Beatus 1121 4 | servitutem et aquiremus non solum libertatem, sed eciam summam ingenuitatem. 1122 3 | turpibus abstineto, quia licentia eorum impudentiam nutrit.”42 1123 2 | Et eciam oculos ceci linivit de lucto, facto exputo, 1124 1 | quia, sicut oleum cuicumque liquori supereminet appositum semper, 1125 1 | Unde scriptum est: “Invidia livet, qui recitanda silet; crimine 1126 3 | vendunt, emunt, conducunt, locant, contrahendisque negotiis 1127 3 | et in aliis multis locis.~ ~Sic ergo intelliguntur 1128 2 | divite se pauperem fecit et loco pauperum se quam dui uni 1129 3 | ecclesie et si non haberent locum congruum ad coquinam, vel 1130 1 | Operarius ebriosus non locuplectabitur: et quis spernit modica, 1131 1 | substantiam: et domus que nimis locuplex est, annullabitur superbia.”31 1132 1 | ematur de quo sacer iste locus illuminetur. Secunda causa 1133 3 | nostros sermones nostrasque locutiones ad sanctum Dei servicium 1134 3 | itaque noster, qui post me locuturus est, propinabit nobis ferculum 1135 3 | a malo, et labia sua ne loquantur dolum. Declinet a malo, 1136 3 | para iusticiam, et antequam loquaris, disce.”78~ ~Quare iudex, 1137 1 | omnia verba Dei et de Deo loquentia. Nam, ut ipse ait: “Non 1138 1 | secundum Catonem, qui ait: “Loquere pauca in convivio.”54~ ~ 1139 1 | sed super candelabrum, ut luceat omnibus, qui in domo sunt.”35 1140 2 | legitur, quando “divisit Deus lucem a tenebris”64 et fecit diem 1141 1 | scientia nostra debet omnibus lucere atque conferi. Singulariter 1142 1 | Dominus ait: “Nemo accendit lucernam, et ponit eam sub modio, 1143 2 | augetur. Nam, sicut quando lucet candela et ardet et lumen 1144 4 | certius est quod in duplum lucrabitur, si cadat in famam bonitatis 1145 4 | aliquis: “Non bene possem lucrari nisi maliciam exercerem 1146 4 | si forte aliquando plus lucretur, cum mala fama et dampno 1147 2 | eciam oculos ceci linivit de lucto, facto exputo, et sanavit 1148 3 | epulatio bene leonis ac lupi vita est.”5 Et Propheta 1149 1 | insuper acquiritur peccatum, luxurie, Deus offenditur. Hec, denique, 1150 2 | falsarii, blasffemi, symoniaci, luxuriosi, incontinentes, immites, 1151 4 | solita, sub anno Domini M. CC. L, in media Quadragesima, 1152 1 | spes et caritas, tria hec: maior autem hiis caritas est.”10~ ~ 1153 2 | erunt a sinistris: “Ite, maledicti, in ignem eternum”79 et 1154 3 | aut ydolis serviens, aut maledicus, aut ebriosus, aut rapax: 1155 3 | terram.”110 Et alibi: “Qui maledixerit patri, vel matri, morte 1156 3 | vis est, ut nec illi, qui maleficio et scelere pascuntur, possint 1157 3 | in lege Moysi dicitur: “Maleficium non paciaris vivere super 1158 2 | Evangelio: “Sufficiat huic diei malicia sua.”65 Et Apostolus, in 1159 4 | Illa enim scientia, que maliciose et a malicioso exercetur 1160 4 | scientia, que maliciose et a malicioso exercetur est scientia huius 1161 4 | habundare omnibus bonis, maliciosos autem, habentes famam iniusticie 1162 4 | in iudicando, quam ille maliciosus, et merito. Ait enim Iesus 1163 3 | lingua, sed frangit dorsa, maligna.”19 Et eciam de omni ocioso 1164 4 | habentes famam iniusticie atque malignitatis, omnes vidi destructos cum 1165 3 | Sapiens: “Verbosa lingua malitie indicium est.”29 Refrenanda 1166 4 | populi bona.”53~ ~Ille vero malitiosus negligit famam et ideo crudelis 1167 4 | philosophus dixit: “Perdidise malle, quam turpiter accepisse.”56~ ~ 1168 3 | Facite vobis amicos de mammona iniquitatis: qui recipiant 1169 3 | spiritualibus. Propheta vero mandat vobis ferculum de cibariis 1170 3 | Unde Propheta ait: “Omnia mandata tua veritas.”53 Et vie Domini 1171 1 | descendi.”41 Hunc panem manducant angeli et manducare debet 1172 1 | gulositatibus, ut Propheta dixit: “Manducaverunt, et saturati sunt nimis. 1173 1 | testante: “Panem angelorum manducavit homo: et cibaria dedisti 1174 1 | despexeris. Et tunc erumpet quasi mane lumen tuum, et sanitas tua 1175 1 | Corinthios: “Nunc autem manent fides, spes et caritas, 1176 4 | voluit tribuere Beate Virgini Marie suam gratiam et suum amorem, 1177 1 | Et sicut nostro oleo materiali tripliciter fungimus, videlicet: 1178 2 | Dominus in Evangelio per Matheum dicit: “Qui diligit patrem, 1179 2 | Qui diligit patrem, aut matrem plus quam me, non est dignus 1180 3 | Qui maledixerit patri, vel matri, morte moriatur,”111 et 1181 3 | Si quis dederit tibi in maxilam, porige ei et aliam,”107 1182 3 | Si quis percusserit mihi maxillam, porrige ei et aliam. Et 1183 2 | vultus. Vultus sublustres maxima de iciunt.”9 Et eciam alius 1184 1 | crapula, ebrietates nimias et maximas et frequentes comestiones 1185 1 | omnisque prestancie tunc maximus capitur cum in proximum 1186 | meam 1187 | mecum 1188 4 | anno Domini M. CC. L, in media Quadragesima, sermo Albertani 1189 3 | iudicavit, tenetur, sicut et medicus, qui per impericiam male 1190 3 | iratus qui accedit ad penam mediocritatem illam tenebit, que est inter 1191 1 | secunda ad Corinthios, circa medium, ubi: “Que enim secundum 1192 3 | sicut in uno corpore multa membra sunt,106 non tamen eundem 1193 3 | conversus ad Dominum, in quid: “Memento mei, Domine, cum veneris 1194 2 | addiderunt: “ut pauperum essemus memores, quia ipsum solicitus fui 1195 3 | mendatio,”58 et, “Linguam mendacem odit Dominus, et seminantem 1196 1 | Domino, poterimus refici ad mensam Christi, in regno Dei, ad 1197 1 | dedisti nobis lacrimis in mensura?”40 Per hunc panem pervenibimus 1198 3 | pater eius”56 et “Os, qui mentitur, occidit animam.”57 Et Salomon 1199 | meos 1200 3 | Deum non offendatis, sed mereamini audire ultimum iudicium 1201 1 | calix in manu Domini vini meri plenus mixto.”47~ ~Alia 1202 1 | Testamento. De hoc vino mero plenus est calix in manu 1203 1 | hoc vinum pervenitur ad merum vinum, hoc est ad celeste 1204 4 | bene geritur, si celestis metus humanis moribus apponatur.”10~ ~ 1205 | Meus 1206 3 | sumere debet iudex. Dei enim minister per Paulum dicitur, sive 1207 1 | inutilem atque indignum, ministret vobis hodie aliquid utilitatis.~ ~ 1208 2 | cibis spiritualibus, nobis ministris Propheta dicentem: “Beatus, 1209 2 | pretiosi.”47~ ~Prosunt eciam ad minorem penam, quia nullum bonum 1210 4 | expellemus omnem inopiam et non minuemur omni bono. Dixit enim Propheta: “ 1211 2 | vidua paupercula misit duo minuta in gazofilatio. Iesus autem, 1212 1 | Hec, denique, substantias minuunt, honores tollunt, corpus 1213 2 | quod divicie hominum non minuuntur propter helimosinas, per 1214 2 | patientem, et clauserit viscera misere sue ab eo: quomodo caritas 1215 2 | in eos inspicere et eorum misereri, alioquin caritas Dei in 1216 4 | Domini acquiremus illius misericordiam. Quare Beata Maria Virgo 1217 2 | secuta fuerat eum in deserto, miseritus fuit super eam, dicens: “ 1218 2 | plus misit omnibus, qui miserunt in gazofilatio, quia illa 1219 3 | ducibus, tamquam ad ab eo missis ad vindictam vero malefactorum, 1220 1 | vinum, hoc est ad celeste misterium, quod est mixtum Novo et 1221 2 | et devoti, continentes, mites, vel talia bona fecistis,” 1222 3 | dulce multiplicat amicos, et mitigat inimicos.”35 Et eciam quidam 1223 3 | peccato, primum in eam lapidem mittat.” Et iterum deliberando, 1224 1 | Evangelio: “Ignem vero veni mittere in terram, et quid volo 1225 1 | Domini vini meri plenus mixto.”47~ ~Alia vero cibaria 1226 1 | celeste misterium, quod est mixtum Novo et Veteri Testamento. 1227 3 | sapiens reputabitur.”27 Moderate tamen loqui et tacere debemus; 1228 1 | locuplectabitur: et quis spernit modica, paulatim decidet.”75~ ~ 1229 1 | lucernam, et ponit eam sub modio, sed super candelabrum, 1230 2 | tetigerim vobis istos septem modos et sensus principales, quibus 1231 3 | est lingua ut sit molis et moles proferat responsiones. Nam, 1232 3 | insuper est lingua ut sit molis et moles proferat responsiones. 1233 3 | Nam, ut Salomon dixit: “Mollis responsio frangit iram: 1234 3 | consoletur, aut precipiat, aut moneat.”40 Refrenanda est eciam 1235 1(54) | Distichs, p. 49; Cato, Monostichs, 54.~ 1236 2 | Dominus descendisset de celo monte, occurit ei quidam leprosus, 1237 3 | patri, vel matri, morte moriatur,”111 et infinitis aliis 1238 2 | Si videris fratrem tuum morientem fame et non paveris, occidisti.”16 1239 3 | eciam a Sapiente dicitur: “Mors et vita in manu lingue,”20 1240 2 | manum porrigere, eranti viam mostrare, cum esuriente panem suum 1241 3 | dicitur Emaus, incipiens a Moysen et Prophetis, exponebat 1242 2 | nomen bonum, quam divicie multe,”46 et Yesus Sirac dixit: “ 1243 1 | adesse, juxta illud “in multiloquio non deesse peccatum,”53 1244 3 | Salomon ait: “Verbus dulce multiplicat amicos, et mitigat inimicos.”35 1245 3 | conventio, in adiutorium multorum inventa.”70 In Moralium, 1246 1 | Date helemosinam: et omnia munda erunt vobis,”59 et eciam 1247 4 | sapientia nostra sit sapientia mundana, que est stulticia apud 1248 4 | timores, videlicet umanum mundanum servilem et omnia nos timebunt. 1249 2 | Mundare,” et tetigit eum et mundatus est.”34 Et eciam oculos 1250 1 | dicentem: “Cavete vos a murmuratione, que nichil prodest, quoniam 1251 1 | prima ad Corinthios: “Neque murmuraveritis, sicut quidam eorum murmuraverunt, 1252 1 | murmuraveritis, sicut quidam eorum murmuraverunt, et perierunt ab exterminatore;”65 1253 4 | testatur, dicens: “Vinum, et musica letificant cor: et super 1254 3 | ait Sapiens: “Sanctus est mutum esse quam, quod nemo intelligat, 1255 1 | faciunt, catarum inducunt, nares et os et aures faciunt fetore 1256 2 | eciam habebimus bona, que narrat Ysaias, dicens: “Cum effuderis 1257 2 | Epistulis: “Magna laus est naufrago manum porrigere, eranti 1258 2 | dicuntur qui indigent aliquibus necessariis, sic dicti ab: egeo, eges. 1259 1 | illuminationem veram est necessarium, ut dixi, videlicet ipsa 1260 3 | quid optimum sit cernit, neglecta vero, multis implicatur 1261 2 | dementia est heredis sui negotia procurare et sibi omnia 1262 3 | locant, contrahendisque negotiis implicantur, iusticia ad 1263 3 | datam esse a diabolo. Quod nequaquam dicere possunt. Nam, si 1264 1 | illis: “Amen dico vobis, nescio vos.”5~ ~Hoc oleum debet 1265 1 | comessationes, crapula, ebrietates nimias et maximas et frequentes 1266 4 | cuius studium summa ope niti debemus, quia sine illa 1267 1 | habere debemus, hoc est nitorem bonorum operum et operum 1268 2 | tenebris”64 et fecit diem et noctem. Dicit enim ibi quod Deus 1269 1 | panem cum affectione die noctuque magna debemus a Domino postulare, 1270 3 | inimicos meos illos, qui noluerunt me regnare super se aducite 1271 3 | Pilatum: “Quid est veritas?” Noluit respondere,46 dando nobis 1272 4 | estis ab hominibus sapientes nominati, summa opere curare debetis 1273 3 | in Epistula: “Si is, qui nominatur frater inter vos, est fornicator, 1274 | Nonne 1275 4 | progenies timentibus eum.”19~ ~Nono. Per Dei timorem acquiremus 1276 1 | habere, id indignare contra nosmet ipsos, si forte caderemus 1277 3 | debemus, ut nostros sermones nostrasque locutiones ad sanctum Dei 1278 1 | super capita inimicorum nostrorum, ut ait Beatus Paulus, in 1279 | nostrum 1280 3 | sint dicenda super quarto notabili, ubi dicit: “recte iudicate.” 1281 2 | huius versus multa sunt notanda. In primis, quid sit intelligere 1282 3 | Unde quinque valde utilia notari possunt videlicet: locutio, 1283 3 | transierunt, et facta sunt nova omnia,”116 probemus eciam 1284 3 | frequenter partes interogare an novi aliquid addere velint.”88 1285 1 | misterium, quod est mixtum Novo et Veteri Testamento. De 1286 3 | probemus eciam per Novum Testamentum vindictam corporalem 1287 1 | superbia, et capud eius nubes tetigerit: quasi sterquilinium 1288 1 | Hoc oleum debet esse purum nullique putredini admixtum, ut ex 1289 | nullo 1290 | Numquid 1291 1 | intraverunt cum sponso ad nuptias. Fatue vero non sumpserunt 1292 1 | secum et ideo excluse sunt a nuptiis dictumque est illis: “Amen 1293 | O 1294 4 | amorem et etiam omnia et oa bene geremus. Nam dixit 1295 | ob 1296 3 | tibi desuper.”119 Non tamen obedire debemus malis potestatibus 1297 1 | que consueverunt lumini obesse illud que extinguere; que 1298 1 | Propter crapulam multi obierunt: qui autem abstinens est, 1299 1 | Sirac dixit, qui eciam ait: “Obiurgatio et iniurie annullabunt substantiam: 1300 1 | salutis corporis: nec est oblectatio super cordis gaudium.”78 1301 2 | proverbium: “Gaudet de pauco Deus oblectatur in ipso.”45~ ~Nec excuset 1302 1 | et aruit cor meum: quia oblitus sum comedere panem meum.”43 1303 1 | reddet tibi.”6 Non enim obliviscetur Deus de operibus caritatis, 1304 1 | habundantia.”42 Hunc panem qui obliviscuntur manducare arescunt, ut ait 1305 3 | debet lingua ut non loquatur obscura vel ambigua, sed clara et 1306 1 | prodest, quoniam pensum obscurum in vacuum non ibit.”66~ ~ 1307 3 | quecumque dixerint vobis, observate, et facite.”112 Iubet eciam 1308 1 | fuerint a peccatis et viciis obsessa, debemus illa per penitentiam 1309 2 | clamantes, ad quorum clamorem obturamus aures nostras! Sed licet 1310 2 | auris tua.”22 Nec debemus obturare aures nostras ad clamorem 1311 2 | pauperum. Ait enim Ysias: “Qui obturat aures suas ad clamorem pauperis, 1312 3 | sive iudicibus, sicut illi occidebantur. Si autem falsum dixit, 1313 3 | Pilato: “Nobis non licet occidere quemquam,”79 quia non habebant 1314 3 | malis factis, digne et iuste occidi possunt, eciam a malis potestatibus 1315 2 | morientem fame et non paveris, occidisti.”16 Nec debemus occulos 1316 3 | et “Os, qui mentitur, occidit animam.”57 Et Salomon dixit: “ 1317 1 | obstaculum lumini appositum, occulatio luminis, et luminis singularitas.~ ~ 1318 2 | numquam melius cognoscitur nec occuli hominum melius ad Dei cognitionem 1319 3 | Propheta eciam dixit: “Superbo occulo, et insaciabili corde, cum 1320 1 | Propheta: “De vobis lux occulorum orta est iusto, et recto 1321 2 | occidisti.”16 Nec debemus occulos nostros vel faciem nostram 1322 1 | Peccatum enim est ei utilia occultare. Unde scriptum est: “Invidia 1323 1 | ad Dei amorem illuminat. Occultatio vero luminis removeri debet, 1324 3 | Item: “Nolite iudicare de occultis vel dubiis.” Item: “Nolite 1325 2 | descendisset de celo monte, occurit ei quidam leprosus, dicens: “ 1326 3 | Melius est in tempore occurrere quam post exitum iudicare.” 1327 3 | maligna.”19 Et eciam de omni ocioso verbo redituri sumus rationem. 1328 4 | dicte Virginis legitur.~ ~Octavo. Per timorem Domini acquiremus 1329 2 | de quo dicit Propheta: “Oculi eius in pauperem respiciunt: 1330 1 | eciam Salomon dixit: “Lux oculorum letificat animam: et fama 1331 2 | idem Ysaias dicit: “Quod oculus non vidit, nec auris audivit, 1332 4 | sapientiam, ad initium vos ocurrere oportet, hoc est ad timorem 1333 1 | penitus est removenda. “Odibilis est coram Deo et hominibus 1334 1 | Dilexisti iustitiam, et odisti iniquitatem: propterea unxit 1335 3 | et, “Linguam mendacem odit Dominus, et seminantem inter 1336 2 | dixit: “Christi enim bonus odor sumus.”31 Et eciam dictum 1337 2 | nostris. Et quod orationes odoramenta dicuntur, habemus in Apochalipsi, 1338 2 | citharas, et fiales aureas odoramentorum plenas, que sunt orationes 1339 2 | visus, auditus, gustus, odoratus et tactus. De quibus singulis 1340 1 | comedamus vel in aliquo Deum offendamus, iuxta illud: “Beatus homo, 1341 3 | hominum, iudicate ut Deum non offendatis, sed mereamini audire ultimum 1342 3 | homines, verecundie non offendere,”73 ut idem Tullius dixit. 1343 1 | peccatum, luxurie, Deus offenditur. Hec, denique, substantias 1344 3 | interhomines distincta sunt offiia. Nam aliud dictum religiosis 1345 3 | vel contra rationem, vel omissa ratiocinatione.” Et: “Nolite 1346 4 | regit actiones, agenda et omittenda demonstrat.”33 “Sapientia 1347 3 | peccaret, ita iudex, vindictam omittendo, non esset a peccato immunis. 1348 | omne 1349 3 | vi repellere omnes leges omniaque iura proclamant.”108 “Quod 1350 | omnino 1351 1 | Fructus ingenii atque virtutis omnisque prestancie tunc maximus 1352 1 | ditabitur,”74 et rursus: “Operarius ebriosus non locuplectabitur: 1353 2 | Galatas: “Dum tempus habemus, operemur bonum ad omnes, maxime autem 1354 3 | Principes non sunt timori boni operis. Vis non timere potestatem? 1355 3 | iudicare, si necessitas et oportunitas subest. Simile “nolite” 1356 2 | refugium pauperum, adiutor in oportunitatibus, in tribulatione.”56 Et 1357 1 | diffunditur, nisi obstaculum ei opponatur. Nam sicut hostio clauso 1358 1 | Obstaculum vero lumini oppositum est auferendum, quia, si 1359 1 | stomachum, turbant sensum, opprimunt intellectum, ventrem commovent, 1360 4 | Petrus Alfonsus, qui fuit optimus phylosophus: “Timor Domini 1361 2 | michi bibere: nudus fui, et opuistis me: hospes fui, et collegistis 1362 2 | Petro sine intermissione orabat.”33 Orare eciam pro eis 1363 1 | nostram presentiam, et sacram oram terciam expectare, antequam 1364 2 | factimus; libentius enim oramus in causis divitum pro peccunia, 1365 1 | necessaria in refectione.~ ~Orate Deum, fratres, ut, ministerio 1366 1 | postulare, ut ipse docuit in oratione sua, dicens: “Panem nostrum 1367 2 | huius mundi, tribuat illis orationem, bonam voluntatem, compassionem, 1368 2 | pauperes intelligere, in orationibus nostris. Et quod orationes 1369 2(74) | 1 Corinthians 2:9; originally from Isaiah 64:4, 65:17.~ 1370 3 | precepta iuris, que a iusticia oriuntur, observare, que sunt hec: “ 1371 1 | quinque fatue. Prudentes vero ornaverunt lampades suas oleo et intraverunt 1372 2 | derelictus est pauper: et tu orphano eris adiutor.”55 Licet enim 1373 2 | et circumstantes, eosque ortari ut, cum vos illis benefacitis, 1374 1 | in tenebris.”24 Et ita, orto et accensso lumine in nobis, 1375 3 | quia in proverbio dicitur: “Osse caret lingua, sed frangit 1376 4 | Beato Iohanni suum amorem et ostendere illi secreta sua, prius 1377 2 | faciendam, quod Deus manifeste ostendit nobis. Cum Yesus appropinquasset, 1378 3 | dicitur: “Maleficium non paciaris vivere super terram.”110 1379 1 | voluptatem, sed ad cibum accedas. Palatum tuum fames excitet, non 1380 4(18) | Sanctorum (Paris: Apud Victorem Palme, 1863), 616.~ 1381 2 | pauperem respiciunt: et palpebre eius interogant filios hominum.”14 1382 3 | et tacere debemus; unde Pamfilus dixit: “Nec nimium taceas 1383 3 | exordium inimiciciarum.”36 Et Pamphilus dixit: “Excitat et nutrit 1384 3 | quod est peccatum mortale, paradisum ei promisisset.~ ~Non ergo 1385 4 | qui defendit, crimen sibi parat.”47 Et iterum: “Socius fit 1386 2 | paupertatem, debemus illis parcere, ad exemplum Domini, de 1387 2 | de quo dicit Propheta: “Parcet pauperi, et inopi: et animas 1388 4 | pecato, ne nobis crimen paremus. Ait enim Seneca: “Et nocentem 1389 2 | quis: “Ego habeo filios vel parentes, quibus volo relinquere.” 1390 2 | sicut in templo Domini omnes parietes ad unum lapidem reducuntur 1391 4(18) | Agatha in Acta Sanctorum (Paris: Apud Victorem Palme, 1863), 1392 1 | confertur tantummodo uni parti accipiendo pars potentum, 1393 3 | pascuntur, possint sine aliqua particula iusticie vivere. Nam ille, 1394 2 | videtur Deus plus gaudere de parva helemosina, data in paupertate, 1395 3 | michi fecistis,”9 et illos pascendo pascitis Dominum. Unde quidam 1396 3 | pauperes et alios convocare et pascere et de vestra habundantia 1397 1 | inflamavit adque illuminavit in pascha Pentecostes. Hic etiam est 1398 3 | fecistis,”9 et illos pascendo pascitis Dominum. Unde quidam sapiens 1399 3 | qui maleficio et scelere pascuntur, possint sine aliqua particula 1400 3 | ante me.”122 Et enim per passionem Domini probatur. Nam cum 1401 2 | fratrem suum necessitatem patientem, et clauserit viscera misere 1402 3 | Nos quidem digna factis patimur et iuste, hic autem nil 1403 2 | Matheum dicit: “Qui diligit patrem, aut matrem plus quam me, 1404 3 | alibi: “Qui maledixerit patri, vel matri, morte moriatur,”111 1405 1 | Catonem, qui ait: “Loquere pauca in convivio.”54~ ~Vultum 1406 2 | septem panibus et pisciculis paucis et ex reliquiis, que superfuerunt 1407 2 | secundum proverbium: “Gaudet de pauco Deus oblectatur in ipso.”45~ ~ 1408 1 | et quis spernit modica, paulatim decidet.”75~ ~Iram vero 1409 1 | eciam dici poterit cum Beato Paulo: “Eratis aliquando tenebre, 1410 1 | idem dixit: “Pessima est paupertas, que a gula procedit,” et 1411 2 | tuum morientem fame et non paveris, occidisti.”16 Nec debemus 1412 4 | debemus illos deffendere in pecato, ne nobis crimen paremus. 1413 3 | dixit: “Qui non corripit peccantem, peccare imperat.”125 Et 1414 3 | singulariter vindictam faciendo, peccaret, ita iudex, vindictam omittendo, 1415 4 | amicitia: “Nulla est excusatio peccati, si amici causa peccaveris”45 1416 3 | iudicium iudicate.”93 Non ergo peccatus est iudicare, si necessitas 1417 4 | peccati, si amici causa peccaveris”45 et maxime in re turpi, 1418 1 | humi census et, clausus sub pectore sensus.”38 Singularitas 1419 1 | timor, desiderium, emulatio, pena. De quibus omnibus mentionem 1420 3 | penderet, duobus latronibus pendentibus uno a dextris altero vero 1421 3 | Nam cum Dominus in cruce penderet, duobus latronibus pendentibus 1422 3 | Iuravit Dominus, et non penitebit eum.”98 Simile “nolite” 1423 1 | et si, per predicta opera penitencie, corpora nostra ita fuerint 1424 1 | obsessa, debemus illa per penitentiam auferre atque penitus removere.~ ~ 1425 1 | nichil prodest, quoniam pensum obscurum in vacuum non ibit.”66~ ~ 1426 1 | adque illuminavit in pascha Pentecostes. Hic etiam est ignis, qui 1427 2 | deprecantem, sustinebit penuriam.”72~ ~Et eciam habebimus 1428 1 | caritate hic consuevimus percipere. Circa quem, modum certum 1429 3 | iudicare,”104 et, “Si quis percusserit mihi maxillam, porrige ei 1430 1 | ut ait de se Propheta: “Percussus sum ut ferum et aruit cor 1431 1 | quasi sterquilinium in fine perdetur.”32 Et Salomon dixit: “Ubi 1432 4 | quidam philosophus dixit: “Perdidise malle, quam turpiter accepisse.”56~ ~ 1433 1 | infirmitates ad inferna perducunt.~ ~Post refectionem, denique, 1434 2 | dabo perituro, ut ipse non peream.”42 Et Cato dixit: “Sic 1435 3 | iudicibus. Religiosis et perfectis dictum est: “Si quis abstulerit 1436 1 | eorum murmuraverunt, et perierunt ab exterminatore;”65 et 1437 3 | iudicare, si non habetis peritiam et scientiam iudicandi.” 1438 2 | ipse non egeam; sic dabo perituro, ut ipse non peream.”42 1439 4 | bono nomine: hoc enim magis permanebit, quam mille thesauri magni, 1440 3 | vindicta eciam corporalis permittatur, probatur per Vetus Testamentum 1441 3 | clamant, vindicta vero nulli permittitur nisi iudici iurisdictionem 1442 3 | Iusticia est constans et perpetua voluntas ius suum cuique 1443 3 | dicens: “Fundamentum est perpetue commendationis et fame iusticia, 1444 1 | duobus modis, videlicet: perseverantia, et si ea removerimus a 1445 3 | vindictam ad solum Deum pertinere, allegantes pro se verba 1446 1 | circa illud aliqua utilia pertractantes. Propositum certe nostre 1447 4 | est in Evangelio quia, cum perturbata esset Virgo Maria in salutatione 1448 4 | malo perveniunt ad malum perveniant, nec accedat ad bonum, quod 1449 1 | mensura?”40 Per hunc panem pervenibimus ad panem vivum, hoc est 1450 4 | Duodecimo. Per Dei timorem perveniemus ad perfectum bonum, hoc 1451 1 | illuminarocum, quia per illud pervenimus ad verum lumen, ut dixi; 1452 1 | compunctionis.”46 Per hoc vinum pervenitur ad merum vinum, hoc est 1453 4 | iudicium est ut, que de malo perveniunt ad malum perveniant, nec 1454 1 | Et iterum idem dixit: “Pessima est paupertas, que a gula 1455 4 | et: “Ab amicis honesta petamus et, amicorum causa, honesta 1456 4 | pro conscilio vel auxilio petendo, bene et iuste debemus eis 1457 4 | possumus inde iustum pretium petere sive salarium accipere. 1458 2 | Deum. Nam et Ecclesia pro Petro sine intermissione orabat.”33 1459 3 | Moysi sederunt scribe, et pharisei, et ypocrite. Omnia, quecumque 1460 3(45) | Cicero, Philippics, 3.9.22.~ 1461 3(86) | De Nugis, 5.28.5, 6.5 (Phocion), 6.55b.~ 1462 4 | sapientem facit ut a quodam phylosopho dicatur: “Sapiens contra 1463 4 | Alfonsus, qui fuit optimus phylosophus: “Timor Domini est clavis 1464 4 | que dicunt: “Que facta pietatem et extimationem vel verecundiam 1465 3 | passione sua interrogatus per Pilatum: “Quid est veritas?” Noluit 1466 1 | iterum: “Qui amat vinum et pinguia, non ditabitur,”74 et rursus: “ 1467 2 | quinque panibus et duobus piscibus. Helimosina Domini ita facta, 1468 2 | mulieribus de septem panibus et pisciculis paucis et ex reliquiis, 1469 2 | Coacta enim servicia Deo non placent.~ ~ 1470 3 | debere fieri et ipsam Deo placere. Dicit enim Beatus Petrus: “ 1471 2 | congregationem et refectio nostra plena sit, antequam accedamus 1472 1 | Alia vero cibaria ad plenam refectionem habere debemus, 1473 2 | fiales aureas odoramentorum plenas, que sunt orationes Sanctorum.”30 1474 2 | collecte sunt fragmentorum plene.51 Possumus eciam cognoscere 1475 3 | linguam fore domandam, quia ad plenum nemo linguam suam domare 1476 2 | assister. Quod nos causidici plerumque male factimus; libentius 1477 2 | deficiunt aque.”73 Quid plura? Non possem beneficia, que 1478 2 | portans, et dicuntur pauperes pluribus modis. Dicuntur enim quandoque 1479 3 | eciam lex dicit quod iudex ponderatas debet fere sententias et “ 1480 4 | legitur. Et sic possent poni infinita exempla.~ ~Habeamus 1481 1 | Nemo accendit lucernam, et ponit eam sub modio, sed super 1482 4 | omnes benedicunt, possidet populi bona.”53~ ~Ille vero malitiosus 1483 1 | columna ignis, que eduxit populum Israeliticum per desertum. 1484 3 | dederit tibi in maxilam, porige ei et aliam,”107 in seculo 1485 3 | percusserit mihi maxillam, porrige ei et aliam. Et si quis 1486 2 | parum habens, vel parum portans, et dicuntur pauperes pluribus 1487 1 | Deum in cordibus nostris portare eiusque memoriam habere 1488 2 | que superfuerunt septem porte collecte sunt fragmentorum 1489 4 | Apostolorum legitur. Et sic possent poni infinita exempla.~ ~ 1490 4 | sapientes, veramque sapientia possiddeatis. “Quicumque ergo vestrum 1491 4 | tuam voca.”27 Et iterum: “Posside sapientiam, quia auro melior 1492 4 | veramque sapientiam taliter possideamus ut, omnia cum timore Domini 1493 | postea 1494 1 | noctuque magna debemus a Domino postulare, ut ipse docuit in oratione 1495 1 | iudicatur vel fit quam ratio postulat, quod est peccatum mortale, 1496 4 | vestrum indiget sapientia, postulet illam a Deo, qui dat omnibus 1497 1 | et aqua sapie salutaris potabit eos.”39 Panis vite est panis 1498 1 | quo vino dicit Propheta: “Potasti nos vino compunctionis.”46 1499 1 | sobrius potus. Vinum multum potatum, irritationem et iram et 1500 3 | sentencia nulla esset, ut pote a non competenti iudice