[CAPUT XXII.]

De amore vite contempnendo.

Nam ut in Contemptu Mundi legitur,

Fallitur inscipiens vite presentis amore.

Sed sapiens novit, quantum sit plena dolore.

Quidquid formosum mundus gerit aut pretiosum,

Floris habet morem, cui dat natura calorem.

Mox ut siccatur, totus color annichilatur.

Postea nec florem monstrant, nec spirat odorem.

Regia maiestas, omnis terena potestas,

Prosperitas rerum, series longinqua dierum

Transiet absque mora, cum mortis veniet hora.²³⁴

Quicquid ergo facies referas ad mortem. Nam ut Seneca in epistolis dixit, “Nichil eque produerit tibi ad temperantiam omnium rerum quam frequens cogitatio brevis evi.”²³⁵ Operare igitur pro futuro seculo quasi minime sis moriturus, et pro presenti quasi semper victurus. Ut quidam philosophus dixit, “Non ergo ponas spem in longa vita, ne male vivas.”²³⁶ Nam ut ait Seneca, “Male vivit qui semper vivere putat.”²³⁷ Et Cato dixit,

Tempora longa tibi noli promittere vite:

Quocumque ingredieris, mors sequitur umbram.²³⁸

Et alius dixit, “Non vivit, cui nichil in mente est, nisi ut vivat.”²³⁹ Et quidam philosophus dixit, “Omnis itaque dies velud ultimus ordinandus est.”²⁴⁰

Et si forte spem posueris in longa vita, recordare frequenter, quod Seneca dixit, “In longa vita pulvis et lutum et pluvia.”²⁴¹ Sic in longa vita multa sunt incommoda. Et recordare eciam omnia mundana transitoria fore atque caduca. Dicitur enim in Mundi Contemptu,

Mundi quid sit honor cur nunc tibi scribere conor?

Nosti quippe satis quia nil habet utilitatis.

Predia terrarum, possessio divitiarum,

Fabrica murorum, grandis structura domorum,

Gratia mensarum cum delitiis epularum,

Insignesque thori, cuppe siphique decori,

Resplendens vestis, que moribus obstat honestis,

Grex armentorum, spatios cultus agrorum,

Fertile vinetum, diversa vite repletum,

Gloria natorum, dilectio dulcis eorum,

Cuncta relinquitur, nec post hoc invenientur.

Quod breviter durat quis prudens querere curat?

Non metuens hominem, faciet mors aspera finem

Rebus mundanis, mendacibus et male sanis.²⁴²

In mentem eciam habeas quod dici consuevit, “Omnia transibunt: nos ibimus, ibitis, ibunt.”²⁴³ “Omne quod est genitum, tendit ad interitum.”²⁴⁴ Omnia pretereunt propter amare Deum.

Predictis itaque pensatis sapienterque cognitis, Salomon reputavit omnia que sub sole sunt vanitatem et afflictionem spiritus, et nichil sub sole manere, dicens:

Magnificavi opera mea, hedificavi mihi domos, plantavi vineas; feci ortos et pomeria, consevi ea cuncti generis arboribus; extruxi mihi piscinas aquarum, ut irrigarem silvas lignorum germinantium, possedi servos et ancillas, multamque familiam habui, armenta quoque, et magnos ovium greges, ultra omnes qui ante me fuerunt in Ierusalem; coacervavi mihi argentum et aurum, et substantias regum et provintiarum; feci mihi cantores et cantatrices, et delitias filiorum hominum, sciphos, et urceos in ministerio ad vina fundenda; et supergressus sum opibus omnes qui ante me fuerunt: sapientia quoque perseveravit mecum. Et omnia que desideraverunt oculi non negavi eis, prohibui cor meum qui omni voluntate frueretur, et oblectaret se in hiis que paraveram; et hanc ratus sum partem meam si uterer labore meo. Cumque me convertissem ad universa opera que fecerunt manus mee, et ad labores in quibus frustra inundaveram, vidi in omnibus hiis vanitatem et afflictionem animi, et nichil manere sub sole.²⁴⁵

Si ergo Salomon tam sapiens et qui ferre omnia bona quecumque excogitari possunt habuit, et ea pro nichilo reputavit, nos alii miseri homines qui ferre nulla habuimus eaque ipsa cum labore acquirimus, cum timore retinemus, cum tormento amittimus, quare in hiis inheremus et pro illis Deum creatorem nostrum relinquimus, simulque vittam amittimus eternam?