X.

LUSUS PUERILES

De lusu.

NICOLAUS,  HIERONYMUS,  COCLES,  PAEDAGOGUS.

Ni.    Iamdudum et animus, et coelum, et dies invitat ad ludendum.
Hi.    Invitant quidem haec omnia, sed solus praeceptor non invitat.
Ni.    Subornandus orator quispiam, qui veniam extorqueat.
Hi.    Apte quidem dictum, extorqueat. Nam citius clavam extorseris e manu Herculis, quam ab hoc ludendi veniam. At olim illo nemo fuit ludendi avidior.
Ni.    Verum; sed iam olim ille oblitus est, se fuisse puerum. Ad verbera facillimus est et liberalis: hic parcissimus, idemque difficillimus.
Hi.    Attamen protrudendus est aliquis legatus, non admodum verecundae frontis, quem non illico protelet suis saevis dictis.
Ni.    Eat, qui volet: ego carere malo, quam rogare.
Hi.    Nemo magis accommodus ad hanc legationem, quam Cocles.
Ni.    Nemo profecto. Nam perfrictae frontis est, ac bene linguax. Deinde sensum hominis pulchre callet.
Hi.    I, Cocles, ab omnibus nobis magnam initurus gratiam.
Co.   Equidem experiar sedulo. Verum si non successerit, ne conferte culpam in oratorem vestrum.
Hi.    Bene ominare: si te satis novimus, impetrabis. Abi orator, redibis exorator.
Co.   Eo. Bene fortunet legationem meam Mercurius. Salve praeceptor.
Pae.  Quid sibi vult nugamentum hominis?
Co.   Salve praeceptor observande.
Pae.  Insidiosa civilitas. Satis iam salveo. Dic, quid velis.
Co.   Totus discipulorum tuorum grex orat ludendi veniam.
Pae.  Nihil aliud quam luditis, etiam absque venia.
Co.   Scit tua prudentia, vigorem ingeniorum excitari moderato lusu, quemadmodum nos docuisti ex Quintiliano.
Pae.  Sane ut isthuc tenes, quod pro te facit. Laxamento opus est iis, qui vehementer laborant: vobis, qui segniter studetis, et acriter luditis, fraeno magis opus est, quam laxatis habenis.
Co.   Adnitimur pro viribus. Et si quid hactenus cessatum est, post diligentia sarcietur.
Pae.  Oh sartores! Quis erit fideiussor aut sponsor, isthuc futurum?
Co.   Ego capitis mei periculo non dubitem esse sponsor.
Pae.  Imo culi periculo potius. Scio, quam non sit tutum tibi credere; tamen hic periculum faciam, quam sis bonae fidei. Si dederis verba, posthac necquicquam mecum egeris. Ludant, sed gregatim in campis. Ne divertant ad compotationes, aut alia nequiora. Mature se recipiant domum ante solis occubitum.
Co.   Fiet. Exoravi, quamquam aegre.
Hi.    O lepidum caput! omnes amamus te plurimum.
Co.   Sed interim cavendum, ne quid peccemus; alioqui de ateo tergo dependendum foret. Fideiussi vestro omnium nomine. Quod si quid accidat, non est, quod me posthac utamini legato.
Hi.    Cavebitur. Sed quod lusus genus potissimum placet?
Co.   De hoc in campo consultabimus.