bold = Main text
     Epistola                                           grey = Comment text

3521 Sixtino|           curculionum, bufonum, erucarum, murium, locustarum, scrofarum,
3522 August |                 in vestibulo ulla hominis musca apparebat. Erat tum tempus
3523 Rhenan |            enecabat, tum nidore graviores muscae. Desedimus plus semihoram
3524 Nicolao|                inter Christianos? Iam hoc musicae genus quod simul et flatile
3525 Sixtino|              tineis aut soricibus arrosa, Musis credo quae sua sunt tutantibus.
3526 Hutteno|                   simia, vulpes, viverra, mustela, et his consimilia. Ad haec
3527 Batto  |             pedibus conficiemus aut equos mutabimus.' Caput quatiebat homo,
3528 Montio1|               temeritatem exsecrabar, qui mutae beluae vitam et una literas
3529 Iodoco |                cuiquam unquam fuit auctor mutandae vitae, nec ipse quicquam
3530 Batto  |                  fores aperiret, me ipsum mutandi auri causa monasterii Priorem,
3531 Batto  |                sevocat. Aureum inter sese mutant, pro cena et equis retinent
3532 August |                   hominis facundia victus mutarem sententiam. Nunquam mihi
3533 Coleto |                conflictati; quanquam adeo mutata ut vix agnoscas. Praeterea,
3534 Francis|            liberatam, consilio philosophi mutatis aedificiis. Aut me fallit
3535 Francis|               sordes non nominandas. Hinc mutato coelo vapor quidam exhalatur,
3536 Batto  |                    expostulo cum hospite; mutatur vinum. Haec iam tum mirabar
3537 Sixtino|       defringerentur. Angelus ille custos mutatus atque, quod hominibus faveret,
3538 Lectori|             edicto pilum in cultu suo non mutaverit. Quid esse possit illo pectore
3539 Servat |                 fateor; sed tamen nunquam mutavi locum, nisi vel peste cogente,
3540 Servat |               verterit, qui locum subinde mutet. Ausim illud dicere, magnam
3541 Reuchl |             propensum, digni essent amore mutuo. Nunc ambo summam apud suos
3542 Hutteno|                   quos nec colloquium nec mutuus conspectus intercessit.
3543 Batto  |                Est et hoc unum e latronum mysteriis. Interea crumena mea defluit
3544 Iodoco |                  traiecerat; ac mihi post narrabat Coletus apud se fuisse Minoritam
3545 Iodoco |                delegarat Italiam adituro, narrans sese apud Italos comperisse
3546 Sixtino|                est, certe veri simillimam narrationem; quam si vultis recensebo.' ~
3547 Montio1|                   credas ex veris Luciani narrationibus petitum, ni mihi ipsi Batto
3548 Batto  |                  Quare (ut ad intermissum narrationis ordinem redeam) iam certa
3549 Sixtino|               detis fidem vos id quod sum narraturus pro fabula non habituros.'
3550 Sixtino|             proscidisset, cum Abel sponte nascentibus contentus oves pavisset.
3551 IoanniR|                   tuae valetudinis partem nasci ex loco. Nunc enim medicum
3552 Andrel |                  ita te iuvat hominem tam nasutum inter merdas Gallicas consenescere?
3553 Brixio |                 Demiror te in hac barbara natione velle vivere, nisi forte
3554 Iodoco |          absolvitur: dictitans ita deteri nativam illam ingenii sanitatem
3555 Hutteno|                 ingenium melioribus rebus natum, tamen post degustatas scholasticas
3556 Rhenan |                  non semel recocta, merae nauseae. Gallinarium non adii. Qui
3557 Rhenan |                 coelo vespertino offensus nauseo, sed citra syncopim. Offero
3558 Rhenan |           cuiusdam pertraxit: abeuntem ad navem deduxit. Navigatio non fuit
3559 Rhenan |                    neque quisquam erat in navi certus, cui de ministro
3560 Montio1|                 Id erat clavi vice. Novum navigandi genus. Toto fere itinere
3561 Rhenan |                    nosque, dum exploratur navis, in ripa deambulabamus,
3562 Servat |             doctum amicum viserem, quidam nebulones eductis gladiis parabant
3563 Batto  |                commenticiam, verum socero necessarium esse iter Parisios, ut creditum
3564 Iodoco |           duntaxat si quid ad sublevandam necessitatem pertineret, verum non ut
3565 Iodoco |                   esset non voluptati sed necessitati, aliud argumentum iniecit:
3566 Hutteno|              laudatam. Nulli non patet ad necessitudinis foedus. Nequaquam morosus
3567 Iodoco |            observans serione haec dicerem necne; cum animadverteret me ex
3568        | necnon
3569 Rhenan |              quidem satis esset commodum, nedum aegrotare: quo magis libebat
3570 Nicolao|                    tertia sic afflicta ut negaret esse spem vitae. ~Ad similem
3571 Iodoco |             sumpsisset cibum, ille alacer negavit quicquam esse admissum,
3572 Sixtino|               locus lectus, apparatus non neglectus. Iis lautitiis ut vel Epicurum
3573 Servat |               votis Christo commendare ne neglegas. Cui si certo scirem rectius
3574 Iodoco |                    etiamsi hoc quoque non neglegebat vir optimus, duntaxat si
3575 Hutteno|                  ponere. Dictu mirum quam neglegens sit caerimoniarum, quibus
3576 Sixtino|                 olim huius rei securum ac neglegentem esse; tum si maxime rescisset,
3577 Hutteno|                   ut propriarum rerum est neglegentior, ita nemo diligentior in
3578 Hutteno|             cultum attinet semper a puero neglegentissimus fuit, adeo ut nec illa magnopere
3579 Coleto |                  pietatem pertinent, mire neglegentium. Conatus autem sum velut
3580 Brixio |                   esse negotiatorem plane neglexi hominem. Accubitum est.
3581 Batto  |                    id est nomisma rarius. Nego mihi esse. Deprompsi scutatum
3582 Brixio |             aliaque dixi, nonnihil iratus negotiatori. Puto mihi tunc genium aliquem
3583 Brixio |                   miscui, non dissimulans negotiatoris contemptum. Tandem percontatus
3584 Coleto |                   otii suffureris studiis negotiisque tuis, quo me nonnunquam
3585 Sixtino|              exsilium nostrum consolemur, nemora comis virentibus, mille
3586        | nempe
3587 Batto  |                vacuam?' Obscura iam nocte nemus quoddam emensi tandem in
3588 August |                citroque habitos, accersit nepotem suum iam tum archiepiscopum,
3589 Sixtino|                   si mihi defuerit aetas, nepotes certe mei facient. Sunt
3590 Coleto |                 Galliam recepi, ut eas si nequeam absolvere, certe quocunque
3591 Rhenan |            inediae additum omnes corporis nervi defecerint; adeo ut nec
3592 Servat |                  adsciscere. Nemo est qui nesciat me si vel paucos menses
3593 Batto  |              linguae; nam Gallice prorsus nesciebat. Mihi primum illud visum
3594 Sixtino|                  et haec nostra regio, si nescis, quibus exsilium nostrum
3595 Lectori|                    Votum erat mutuum, sed neutri contigit quod optavit. Utinam
3596 Nicolao|                 gignit hic Africa nostra, Nicolae carissime; sed quaedam eius
3597 Nicolao|                       Erasmus Roterodamus Nicolao Vario Marvillano S.~Multa
3598 Servat |                  felicis memoriae dominus Nicolaus Wernerus, qui te praecessit,
3599 Rhenan |                 ita ut nunquam insuavius. Nidor enecabat, tum nidore graviores
3600 Rhenan |            insuavius. Nidor enecabat, tum nidore graviores muscae. Desedimus
3601 Servat |                vestem albam commutarit in nigram, aut qui cucullum pileo
3602 Christ |              Parisiorum mire sibi placent nigris quibusdam caliendris); '
3603 Rhenan |                proximum praecesserat. Ego nihilo secius surgo post noctis
3604 Batto  |                  utcunque consultum erat, nihilque agebatur nisi ut lucelli
3605 Reuchl |               illum avidissimum calamorum Niloticorum, cuiusmodi mihi tres donasti;
3606 Sixtino|                 si ingrata etiam est illi nimia tua sedulitas? Quid si falli
3607 Batto  |                 esset dies, cauponem sibi nimis quam familiarem a nobis
3608 Sixtino|                Contra, nos pro se quisque niti, Theologus ille syllogismis,
3609 Iodoco |             vestibus, quicquid in libris, nitidum esse volebat, de magnificentia
3610 Iodoco |                  esset apparatus, tametsi nitidus, et brevis accubitus, denique
3611 Montio1|              dimicabat, frigore acerrimo, nive, grandine, pluvia, imbre,
3612 Montio1|               incrustata, quae ut dixi in nivem inciderat. Et erat tanta
3613 Montio1|             crustam quae summas obduxerat nives; quod quidem mollius erat
3614 Montio1|            asperrimam effecerat; accessit nivis vis immodica; deinde grando,
3615 Montio1|                   erat nunc per profundos nivium cumulos, nunc per sentes
3616 Hutteno|                idonea; siquidem pleramque nobilitatem illius insulae peperit hoc
3617 Montio3|                   vestrae, quae vetustate nobilitateque cum vetustissimis ac celeberrimis
3618 Servat |                  sacerdotium centum ferme nobilium, quod postea volente me
3619        | nobiscum
3620 Iodoco |                est, sive quia deerat ansa nocendi, sive quia timebant populi
3621 Montio3|                 libet, aeterna. Pelluntur nocentes, vigent bonae leges, evehuntur
3622 Batto  |             repente assequitur, et quidem noctu, tum die tam sacro.' Erat
3623 Rhenan |                  ibi corpus inane mire ad nocturnum coelum inhorruit. Nox gravis
3624 Iodoco |               potius quam religiosorum ad nolae signum dormire, expergisci,
3625 Rhenan |                   frigere omnia, vel quod nolebam committere ut, si pestis
3626 Rhenan |                 erat conducta biga. Comes nolens mihi ante noctem valedicere,
3627 Iodoco |                  cum aliquot noverim quos nolim improbos appellare, nullum
3628 Servat |                   cupiat me convivam, qui nolit domesticum. Rex ipse paulo
3629 Christ |                 Achillis armis. Muneribus nolo tecum inire certamen. An
3630 Francis|            reliquias, aliasque sordes non nominandas. Hinc mutato coelo vapor
3631 Hutteno|             adsimilium? quorum quemcunque nominaveris, mundum omnium virtutum
3632 Coleto |            susceptum ipsiusque inscriptum nomini, nempe Adagiorum. Poenitet
3633 Iodoco |                  sese variis citationibus nominum, quemadmodum nunc e Scoto,
3634 Batto  |                haberem postulatum, id est nomisma rarius. Nego mihi esse.
3635 Rhenan |                   prandium ad horam ferme nonam; illic commodius accepti
3636        | nonne
3637 Reuchl |               conciliavit ubique, tametsi nonnulli strenue reclamarint, praesertim
3638 Iodoco |             oratio. Et tamen audio nunc a nonnullis damnari, qui putant esse
3639 Francis|                 pro tua prudentia rectius noris; libuit tamen admonere,
3640 Christ |                Christiano S.D.~[Christian Northoff de Lübeck]~ ~Salve, mel
3641 Brixio |                     Et illi' inquit 'unde norunt?' 'Hic' inquam 'te novi.
3642 Rhenan |                  Ubi Popardiam appulimus, nosque, dum exploratur navis, in
3643 Rhenan |                 abduxeram. Utinam hominem nosses, mi Beate. Iuvenis est,
3644        | nostram
3645 Batto  |                 communicandum, id sermone nostrate licere fieri; sin pecuniae
3646 Sixtino|             culmis adeo proceris ut alnum nostratem aequarent; eis nec lolium
3647        | nostros
3648 Hutteno|                 proceritatem, supra tamen notabilem humilitatem. Verum omnium
3649 Iodoco |              labebatur in his quae solent notare critici. Atque hac, ni fallor,
3650 Iodoco |          Cantuariensem, articulis aliquot notatis, quos ex illius contionibus
3651 Wimphe |          recognitae et a supposititiis ac nothis repurgatae, necnon et scholiis
3652 Batto  |                figmentum confessa venisse notum quendam aiebat, qui iuvenem
3653 Rhenan |                claudo meo equo ad Comitem Novae aquilae percurro: est autem
3654 Hutteno|               alius ad expilandum populum novas technas suggerat. In hac
3655 Montio2|                esse censeo. Si quid istic novatum est, facito me per literas
3656 Manut  |             referendum. Bononiae. V. Cal. Novembr. ~Aldo Manutio Romano, viro
3657 Hutteno|         convenerit cum matre, ut huic cum noverca; nam pater iam alteram induxit;
3658 Iodoco |              quidem ex genere cum aliquot noverim quos nolim improbos appellare,
3659 Servat |             scapulari, ne quid offenderem novitate cultus, veste nigra illic
3660 Francis|               hiantes rimas aditus ventis noxiis. Siquidem ut aliquando salutiferum
3661 IoanniR|              Spirant enim lateres et calx noxium quiddam. Scio pie viventibus
3662 Nicolao|            attentius, hoc minus videbatur nubi similis. Dum ad hoc spectaculum
3663 Nicolao|           vertisset coelum, contractisque nubibus pluviam ac tempestatem minaretur.
3664 Francis|                  si quis offenditur coelo nubiloso. Ego et ante annos triginta,
3665 IoanniR|               lutum subinde maris decessu nudatum coelum exasperat. Et habes
3666 Reuchl |                   quod aiunt, exstimulem. Nullas ad me dat literas (scribit
3667 Iodoco |                 inter quos me solitus est numerare; sed mors antevertit. Nam
3668 Servat |               etiam inter bonos potuissem numerari. ~Itaque cum intellegerem
3669 Hutteno|                 cum omnia habeat velut in numerato, prompte et incontanter
3670 Iodoco |                Coletum, cum is a poeticis numeris esset alienissimus, alioqui
3671 Iodoco |             schola non capiat nisi certum numerum. Eam distinxit in partes
3672 Batto  |                  quod parum magnifice nos nummatos intellegeret, vel quod se
3673 Batto  |               Video enim illum belle esse nummatum'; idque iam blandius coepit
3674 Batto  |           praestare ratus corpusculo quam nummulis parcere. Et hic sunt ad
3675 Batto  |                 eam inclinabat. Erat enim nummus pervetustus, cui supererat
3676        | numquid
3677 Nicolao|               multo post, venit chirurgus nuntians in collegio virginum tres
3678 Lectori|                 paulo ante mortem emisit. Nuntiantibus enim famulis in thesauro
3679 Batto  |          adolescens sed eo vultu ut aliud nuntiatum intellegeres. Ego continuo
3680 IoanniR|                Auxit famulus dolorem, qui nuntiavit affligi te adversa valetudine.
3681 Nicolao|              audietis aliquid parum laeti nuntii.' Et ecce non ita multo
3682 Nicolao|            publicum virgines, saltat nova nupta, ornatur festi diei celebritas,
3683 Nicolao|                  dixi de bello? Utimur in nuptiis, utimur diebus festis, utimur
3684 Nicolao|            scopulum quempiam esse vertice nutantem in mare. Quo contemplor
3685 Andrel |                quiddam attingam, sunt hic nymphae divinis vultibus, blandae,
3686 Montio2|                  iam sum multis nominibus obaeratus; ministrat ille quidem tum
3687 Nicolao|             laetus, si toto die per urbem obambulat plusquam Corybanticus tumultus.
3688 Batto  |                   coelum esse densissimis obductum nebulis, mox clarum diem
3689 Montio1|                   per crustam quae summas obduxerat nives; quod quidem mollius
3690 Servat |                  adulterina et subditicia obelis iugulavi, obscura scholiis
3691 Batto  |                  est esse consultissimum, obice ferreo occludere cubiculi
3692 Iodoco |               auri sacra fames? Episcopus obiecit articulos aliquot, quos
3693 Iodoco |                   post denuo vocatus est, obiecti sunt plures: ubi et ad hos
3694 Batto  |                occludere cubiculi ostium, obiecto et ingenti scamno querno.
3695 Batto  |                  tam vastis aedibus solos obiici pluribus; et iam multa nox
3696 Servat |              ferebat eiusmodi labores. At obiiciet mihi aliquis annum probationis
3697 Iodoco |            adhortans, diem suum feliciter obiit, relictis aliquot libellis,
3698 Iodoco |                   esset ardua Christianam obire mortem, quam pauci bellum
3699 Servat |                Rex ipse paulo ante patris obitum, cum essem in Italia, scripsit
3700 Servat |              accepi gratuita liberalitate oblatos. Dominus Montioius, huius
3701 Hutteno|                   quoties alios conspicit oblectari. ~Bonas literas a primis
3702 Iodoco |               frigide faciunt in Anglia), oblique taxasset Episcopum, qui
3703 Batto  |                   habebat adhuc unguentis oblitum. Non ita procul aberamus
3704 Coleto |              fuisse mihi persuaserim quam oblivionem amiculi. Sed ut de silentio
3705 Brixio |                 eum repperi quendam veste oblonga, sed capillis in reticulum
3706 Batto  |                    Mihi iam tum commentum obolere coepit. Utriusque vultum
3707 Rhenan |            contactus coelo frigido sentio oboriri glaucoma, posco pallium.
3708 Montio1|                pluviam subitum atque acre obortum gelu viam asperrimam effecerat;
3709 Nicolao|                  aliquot horis vel somnum obrepentem arcere vel assiduitatis
3710 Sixtino|                 furtim accepta diligenter obruit, enata sunt non sine fenore,
3711 Coleto |               paucorum mensium. ~Quare te obsecro ut me ad sacra studia vehementer
3712 Coleto |                   maiorem in modum te oro obsecroque ut posthac tantillum otii
3713 Rhenan |                   sed amicissimis monitis obsequentior fuissem. Rapit me fati vis.
3714 Hutteno|                ullus maritus a sua tantum obsequii impetrat imperio atque severitudine,
3715 Servat |            sodalis suavissime, nunc pater observande. ~Ex arce Hammensi iuxta
3716 Iodoco |                    obtuitus est me, velut observans serione haec dicerem necne;
3717 Batto  |              Adfertur lucerna. Interea ut observarem quid ageretur in inferioribus
3718 Coleto |          constituentium in caerimoniis et observationibus rerum corporalium, ea quae
3719 Rhenan |                studio tum itinere toto me observavit, tum Maguntiae non passus
3720 Montio2|                 meas anulo tuo diligenter obsignatas mitte. Priori iam sum multis
3721 Batto  |                   viam publicam: at illic obstabat templum monasterii cuiusdam.
3722 Nicolao|             subitus ac vehemens disiectis obstaculis omnibus erupisset in suum
3723 Iodoco |          veritatem? Ea si vestro quaestui obstat, mihi maior esse debet cura
3724 Batto  |                   multa? Argumentis victa obstinate sese id facturam negabat.
3725 Manut  |                 nobis dones. Demiror quid obstiterit quo minus Novum Testamentum
3726 Iodoco |                 atque iterum dissimulavit obticescens. Verum ubi rursus in alio
3727 Reuchl |                Nunc ambo summam apud suos obtinent auctoritatem; Coletus etiam
3728 Iodoco |                 in eo genere vitae tantum obtinuerit ac praestiterit spiritus
3729 Iodoco |              vellet committere; sive hunc obtruserunt qui cupiebat abesse, sive
3730 Lectori|              multum ab illo accepi, idque obtrusum verius quam datum: nisi
3731 Servat |        complectitur et oculis amicissimis obtuetur, ut intellegas eum non minus
3732 Iodoco |             inculcarem eadem vehementius, obtuitus est me, velut observans
3733 Iodoco |               liberos a peccatis. ~Tandem obtulerunt commissarii centum florenos
3734 Iodoco |                   et tamen si quando sese obtulisset occasio vel iocandi apud
3735 Nicolao|                  Mox auditur sonitus, sed obtusior. Ad eum modum poetae narrant
3736 Lectori|                   comitatem etiam infimis obviam, sive in tanta rerum affluentia
3737 Montio1|                  genus. Toto fere itinere obvius fit nemo, sequitur nemo,
3738 Iodoco |                 si quando sese obtulisset occasio vel iocandi apud facetos
3739 Servat |           satisfacturus essem et me ipsum occiderem. Iam annis aliquot obnoxius
3740 Servat |             coactus deposui in Italia, ne occiderer; deinde coactus deposui
3741 Batto  |              consultissimum, obice ferreo occludere cubiculi ostium, obiecto
3742 August |                  tantundem: nullum ostium occlusum repperi. Mecum demirans
3743 Servat |                   a bonis viris admonitus occultavi scapulare, et impetravi
3744 Rhenan |                  erat ne nox in agris nos occupasset; itaque incredibili totius
3745 Batto  |                   cubicula iam hospitibus occupata ementiebatur, quando praeter
3746 Iodoco |           scribere. Quod sacerdotes etiam occupati cotidie tam prolixas preces
3747 Coleto |                   redditur literarum, vel occupationes tuas, vel quod certum non
3748 Christ |              scripsisti?' inquies. Eramus occupatissimi. 'Quid tandem negotii?'
3749 Sixtino|               agrorum tractum hac semente occupavit. Quae res ubi evidentior
3750 Nicolao|                   satis tutum est armatis occurrere; ferrum enim addit ferociam
3751 Andrel |                 abs te, dividuntur basia; occurritur alicubi, basiatur affatim;
3752 Hutteno|           tyrannidis. Quin nec in Henrici octavi aulam pertrahi potuit nisi
3753 Hutteno|                 rex Henricus eius nominis octavus, donec hominem in aulam
3754 Batto  |                  in tergum, inerant autem octo ferme coronati aurei. Is
3755 Iodoco |                 erat enim non minor annis octoginta -- atrocius esset quam ut
3756 Montio1|                 meus, omnium et amorum et odiorum meorum socius, te pari caritate
3757 Iodoco |                    In vitia vulgi nunquam odiose debacchabatur, neque quicquam
3758 Hutteno|               aulam describeres, et aulas odisse desineres. Quanquam tu quoque
3759 Iodoco |                maxime a libidine, adeo ut odore talium gravissime offenderetur,
3760 Brixio |                 conditionibus, milites ad odorem pacis peiora moliuntur quam
3761 Iodoco |            redibat, id in usus domesticos oeconomo suo dispensandum reliquit:
3762 Rhenan |                  posset; sordidae pultes, offae, salsamenta non semel recocta,
3763 Hutteno|            reliquo corpore nihil est quod offendat. Manus tantum subrusticae
3764 Rhenan |                  nautarum studio. Ad haec offendebat equorum paedor. Comitati
3765 Servat |                uti cum scapulari, ne quid offenderem novitate cultus, veste nigra
3766 Iodoco |               attemperabat aliis, ne quos offenderet, aut ne quid labis in famam
3767 Piscat |         amoenissimum tum saluberrimum hic offendi; tantum autem humanitatis
3768 Sixtino|                 Caym ea primum culpa Deum offendisse, quod tanquam conditoris
3769 Batto  |              obambulans ac circumspectans offendo latronum equos stantes ephippiis
3770 Rhenan |                   Rursus coelo vespertino offensus nauseo, sed citra syncopim.
3771 Iodoco |             pauperes, non improbabat quod offerebat Pontifex, nec probabat tamen.
3772 Rhenan |               nauseo, sed citra syncopim. Offero duplum pretium bigario,
3773 Iodoco |         delectatur, quae ab hilari datore offeruntur.' ~Ego cum id temporis diversarer
3774 Rhenan |            collegii commodis aliquo pacto officerem. Ad Theodoricum typographum
3775 Iodoco |                    saltem ea taceret quae officerent. Ibi vir velut afflatu sacro
3776 Rhenan |            Confluentiae dominus Matthias, officialis episcopi, nos domum suam
3777 Manut  |                  cupiunt. ~Si quid est in officina tua non usitatorum auctorum,
3778 Rhenan |               salutatum veniunt, sed nemo officiosius Gerbelio. Gebuilerius et
3779 Servat |            permutabo. Nam quod polliceris officium tuum in quaerenda sede,
3780 Montio3|              praeripiat ac paene tenebras offundat. Quanquam ista laus haud
3781 Servat |                  libentius quam mecum; ut omittam alios innumeros, ne sim
3782 Iodoco |               nisi faceres, et ob cibulum omitteres ista tua sacra studia, tuoque
3783 Iodoco |             complexus hominem humanissime omniaque pollicitus quae sint ab
3784 Sixtino|                  pinguissimi, sunt frugum omniiuga genera. Multa adeo passim
3785 Coleto |                 Fischero tui amantissimo, omniumque literatorum fautori summo,
3786 Wimphe |              Erant me cotidianis officiis oneraturi, ni iam accinctus ad laborem
3787 Nicolao|                incendii tentavit an esset oneri ferendo possetque totam
3788 Hutteno|                 Id munus ut minimum habet oneris (nam non sedetur nisi die
3789 Iodoco |                 nomine, 'Referte' inquit 'onus vestrum unde attulistis:
3790 Iodoco |                 et stomachum minime cibis onustum referrent. ~Impense delectabatur
3791 Sixtino|          lambentia, montes aerios, valles opacas, ditissima maria. Nec dubito
3792 Reuchl |              donavit equum et calicem cum operculo elegantissimum inauratum,
3793 Servat |                   loquacitate. ~Iam ut de operibus meis dicam aliquid, Enchiridion
3794 Coleto |               sufficit, destiti. Origenis operum bonam partem evolvi; quo
3795 Servat |                 hic honos non tribuebatur opibus, quas etiam nunc non habeo
3796 Iodoco |                 sunt aliae proventu magis opimo. Hic vir optimus tanquam
3797 Coleto |                spes fortasse nonnulla vel opinio potius harum rerum conciliavit,
3798 Servat |                 est publica nostri seculi opinione piaculum esse a semel suscepto
3799 Iodoco |             optimis auctoribus; sed huius opinionis ipse poenas dedit. Cum enim
3800 Iodoco |                 feminis vel accumbendi in opiparis conviviis, vidisses aliqua
3801 Hutteno|                  sese applicuit, adeo non opitulante patre viro alioqui prudenti
3802 Nicolao|                satis sit esse fortem, sed oporteat furere. Quid autem dixi
3803 Coleto |                 per quos putabis negotium oportere confici. Neque enim dubitandum
3804 August |                 literarum studiosis. Quos oportet omnes, si grati esse volunt,
3805 Iodoco |                  rei medicus eximius eius oppidi Ghisbertus ac pertinax verae
3806 Rhenan |               concertatio, sacros calices oppignerasse suo iure. O Scoticam subtilitatem!
3807 Nicolao|                 In agris multi sunt ruina oppressi, multi sic membris vel truncati
3808 Hutteno|                 putat accessisse, si quem oppressum sublevavit, si perplexum
3809 Hutteno|               minus paruerim, neve semper opprobres nimium breves epistolas.
3810 Montio1|               singulis nunc universis nos oppugnabat. Prima nocte post diutinam
3811 Hutteno|                  vivis ut integriorem nec optare possis; neque desunt qui
3812 Andrel |                sineret, Daedalum te fieri optares. ~Nam ut e plurimis unum
3813 Hutteno|             negotio, cum hoc principe nec optari quicquam possit civilius
3814 Iodoco |           quacunque etiam lingua proditas optarim. ~Iam ne quid defuisse putetur
3815 Christ |                 cesserit dominae; ceterum optasse me ut quantum lingua valebat,
3816 Manut  |                 Illud apud me saepenumero optavi, doctissime Manuti, ut quantum
3817 Lectori|                  sed neutri contigit quod optavit. Utinam illud concedat Christi
3818 Montio3|             vigent bonae leges, evehuntur optimae literae. Rex ipse hisce
3819 Reuchl |             usquam continget plus otii ad optimas literas. Fortassis ille
3820 Hutteno|                 effugere. Verum cum esset optimo regi in animo familiam suam
3821 Iodoco |                 auctoritatis maximae apud optimos quosque, multis magnatibus
3822 Coleto |               alit Britannia integerrimus optimusque. Dignaberis igitur et ipse
3823 Iodoco |                Natus est enim e claris et opulentis parentibus, idque Londini.
3824 Manut  |                volitaturus sit per omnium ora, quicunque literarum sacris
3825 Iodoco |               qualis erat hominis vita et oratio. Et tamen audio nunc a nonnullis
3826 Hutteno|                   luctatus est, ut prosam orationem redderet molliorem, per
3827 Iodoco |                   dicenti mira suppeteret orationis ubertas, tamen scribens
3828 Sixtino|             pessimam causam vir pessimus, orator optimus. Paucula grana furtim
3829 Reuchl |                   qui nunc apud Helvetios oratorem gerit. Quin et Pontificis
3830 Wimphe |            illustratae. Praeterea Senecae oratoris omnia scripta non sine maximis
3831 August |                   hoc iterum atque iterum oravit, ne suspicarer ea quae promitteret
3832 Montio1|                  pectore nihil habuit hic orbis simplicius, nihil amantius? ~
3833 Batto  |                   intermissum narrationis ordinem redeam) iam certa suspicione
3834 Iodoco |                  non quod invisos haberet ordines, sed quod homines suae professioni
3835 Manut  |               nostro, id est Theologorum, ordini. ~Mitto ad te duas Tragoedias
3836 Sixtino|                  sine nomine vulgus. ~His ordinibus ita digestis statim bellum
3837 Hutteno|             vicissim invitare sese, summo ore nonnunquam libabat, ne prorsus
3838 Nicolao|            arbitror apud inferos non alio organo celebrari dies festos, si
3839 Iodoco |               vetustis syngraphis vocatur orientale monasterium. ~~~~~~Sed cum iam
3840 Iodoco |                   delectabatur, Dionysio, Origine, Cypriano, Ambrosio, Hieronymo.
3841 Lectori|                   vir ex omni virtutum et ornamentorum genere concinnatus, sive
3842 Hutteno|              temporibus nostrae Germaniae ornamentum, et plures sui similes in
3843 Wimphe |                 pictis maiorum imaginibus ornant, sed qui veris ac suis bonis,
3844 Lectori|               cogerentur magnis impendiis ornare sese byssinis ac damascenis,
3845 Nicolao|              virgines, saltat nova nupta, ornatur festi diei celebritas, qui
3846 Servat |                  scapulari. Postea pestis orta est Bononiae, et illic qui
3847 Iodoco |                 est quantum item ex aliis orthodoxis veteribus memoria complecteretur.
3848 Hutteno|              ingenii. ~Quin et evolvendis orthodoxorum voluminibus non segnem operam
3849 Rhenan |                pestis rumor ex me fuisset ortus, collegii commodis aliquo
3850 Rhenan |             inspicit, idem iudicat, et in os asseverat germanam esse
3851 Iodoco |            Platonis Plotinique libros non oscitanter excusserat, nec ullam mathematices
3852 Batto  |              quisque viator secum portet. Ostendebam quos tum habebam, e quibus
3853 Nicolao|                   ipsi Iovi medium unguem ostendere. Et tamen hic nunc Christianorum
3854 Nicolao|        quatuordecim. Sunt qui credant hoc ostento quiddam portendi in futurum;
3855 Francis|                 partem spectent fenestrae ostiave nihil habent pensi: deinde
3856 August |                    tonso capite, custodem ostii patentis. Rogo quid ageret
3857 Batto  |               Convenit tamen inter nos ut otiose sobrieque fabularemur ad
3858 Rhenan |                  plus semihoram ad mensam otiosi, donec adornarent scilicet
3859 Iodoco |                aliud esse quam invitabula otiosorum: neque scholis publicis
3860 Batto  |            conscendimus?' Stabat etiamdum otiosus locator ille. 'Quid tibi'
3861 Batto  |                  servandam committeremus, ovem (ut aiunt) lupo. Et ut malefica
3862 Hutteno|                  viris esse curanda docet Ovidius. Formae venustas quae fuerit
3863 Hutteno|             semper fuit appetentior; esum ovorum in deliciis habet. Vox neque
3864 Servat |                   hic duae universitates, Oxonia et Cantabrigia, quarum utraque
3865 Montio3|                    cuius prudentia schola Oxoniensis non solum omni linguarum
3866 Hutteno|               virorum, Montioii, Linacri, Pacaei, Coleti, Stocschleii, Latimeri,
3867 Iodoco |              publice dixisset in contione pacem iniquam praeferendam bello
3868 Reuchl |                  missae sunt ad Richardum Paceum, hominem egregie doctum,
3869 Rhenan |                 ferme sesquihoram. Deinde pactus cum auriga de manticis,
3870 Rhenan |                   haec offendebat equorum paedor. Comitati sunt me primum
3871 Sixtino|            deroserant. In eo unica tantum pagina nec erat carie vitiata nec
3872 Batto  |                vinum, sed male respondens palato. Atqui vix eramus ingressi,
3873 Rhenan |             iactionem, nulla somnolentia, palatum perpetuo sanissimum. ~Cetera
3874 Montio3|                 me Christianus pudor, ceu Pallas quaepiam Homerica, iam capulo
3875 Christ |             tibiis, fabula nec togata nec palliata, sed planipedia, humi acta,
3876 Servat |             integra, et capitio nigro pro pallio nigro, iuxta morem Lutetiorum.
3877 Rhenan |                   oboriri glaucoma, posco pallium. Sed mox syncopis successit.
3878 Hutteno|                   candorem vergit quam ad pallorem; quanquam a rubore procul
3879 Iodoco |                   perinde quasi piscis in palude vivens nihil trahat de sapore
3880 Iodoco |             vivens nihil trahat de sapore palustri. Sed in Coleto quaedam erant
3881 Francis|                 sunt argilla, tum scirpis palustribus, qui subinde sic renovantur,
3882 Francis|               verum etiam multis in locis palustris est salsisque fluminibus
3883 Christ |              nobis afferret, quale ferunt Pandorae pyxidem Epimetheo; quam
3884 Hutteno|            Carnibus bubulis, salsamentis, pane secundario ac vehementer
3885 Coleto |               Annae Principis Verianae. A Panegyrico sic abhorrebam, ut non meminerim
3886 Rhenan |                   tepida cum paucis micis panis, equum conscendo morbidum
3887 Batto  |                loricata; haec erat nostra panoplia. ~~~~~~Ego multo ante diluculum
3888 Montio2|              hominis officio functus est, par est nos invicem gratorum
3889 Servat |                 nebulones eductis gladiis parabant me invadere, et fecissent,
3890 Iodoco |                 sacris studiis, quibus se parabat ad contionandum, et ecclesiae
3891 Iodoco |                 confici Coletum. A Pascha parabatur expeditio in Gallos. In
3892 Sixtino|                passim sponte nascuntur ut paradisum istum non magnopere desideremus,
3893 Hutteno|                alia via ad rem ac gloriam parandam magis idonea; siquidem pleramque
3894 Iodoco |             dicitur Richemonda. Aiebat se parare sedem illam suae senectuti,
3895 Christ |                 se gessisset puella. 'Ubi pararem' inquit 'illam castigare,
3896 Rhenan |                 biga, et cibum ad decimam parari iubeo. Audio sacrum, prandium
3897 August |                 non mediocribus impendiis pararit, suique monumentum reliquerit:
3898 Hutteno|                    qui in hoc genere sibi pararunt auctoritatem. Nec temere
3899 Batto  |                esse non somnolenti, 'Quid paras?' inquit. 'Vixdum est hora
3900 Iodoco |               expeditio in Gallos. In die Parasceves Coletus apud Regem et aulicos
3901 Hutteno|                ubique praevolens, memoria parata; quae cum omnia habeat velut
3902 Lectori|              alios quam non fuerit illius parca liberalitas vel illa vox
3903 Batto  |                  corpusculo quam nummulis parcere. Et hic sunt ad perniciem
3904 Francis|                   Conferret huc, si vulgo parcior victus persuaderi posset
3905 Lectori|                  utebatur atque hoc ipsum parcissime. Cena tam erat frugalis
3906 Montio2|            supellectile, ita bonis amicis parcius utendum esse censeo. Si
3907 Iodoco |                   ex Italia, mox relictis parentum aedibus Oxoniae maluit agere.
3908 Servat |           aliquando deprehensus scandalum pariat, reposui in scrinium et
3909 Nicolao|                ducentorum pedum cinxisset paries, ignis ille subitus ac vehemens
3910 Francis|               admonet Galenus. Tum magnam parietis partem habent vitreis tessellis
3911 Montio3|                   viros egregia probitate parique doctrina praeditos: nunc
3912 Christ |                 detrahe' (nam mulierculae Parisiorum mire sibi placent nigris
3913 Batto  |            oppidum cui nomen Claro Monti, paro ingredi, non illic acturus
3914 Reuchl |                 mitti cupias; nullis ille parsurus est sumptibus. Sensi illum
3915 Sixtino|                 ego meis, hoc est poetae, partibus functurus, ut et eam contentionem
3916 Hutteno|                impingere, quod tibi minus paruerim, neve semper opprobres nimium
3917 Iodoco |                  ad Episcopum Morinensem. Paruit Episcopo suo, venit uno
3918 Iodoco |            pauperes, iuberentur oves suas pascere subsidio temporali, et huius
3919 Rhenan |               Atensis, Marcus Laurinus et Paschasius Berselius, qui cotidie aderant,
3920 Iodoco |                  quam delineatos, quantum passa est epistolaris angustia.
3921 Rhenan |            Ioannes cum ceteris astantibus passi sunt in equo sedentem mea
3922 Iodoco |          infensior quam episcopis qui pro pastoribus lupos agerent; nec ullos
3923 Iodoco |                    cibum capere, desinere pastu, denique nihil non facere
3924 August |              tonso capite, custodem ostii patentis. Rogo quid ageret Cardinalis.
3925 Francis|               duobus aut tribus lateribus paterent coelo; fenestris omnibus
3926 Francis|              claudi, et sic claudi ut non pateret per hiantes rimas aditus
3927 Iodoco |                  a puero quoque moneri se pateretur. Somnum ac luxum abstinentia
3928 IoanniR|                Nunc enim medicum agam, si pateris. Mare vicinum et lutum subinde
3929 Hutteno|                 parum laudatam. Nulli non patet ad necessitudinis foedus.
3930 Hutteno|            intimis habet, ut a se nunquam patiatur discedere. Sive seriis utendum
3931 Hutteno|                 res, nemo vigilantior aut patientior. Ad amicitiam natus factusque
3932 Servat |                                 Reverendo Patri Servatio Erasmus S.P.~Humanissime
3933 Sixtino|               perditos crudelis arceres a patria; te foribus cum rhomphaea
3934 Hutteno|                  abdicato haberet, quod a patriis studiis desciscere videretur:
3935 Iodoco |          dispensandum reliquit: quod erat patrimonii (erat autem amplissimum)
3936 Hutteno|                   delectatus est; id illi patrium fuit. Verum in hac re ne
3937 Iodoco |                   erant egregie cognitae, patrocinium innocentis suscepit, e iudice
3938 Christ |                 ne pugnas quidem, nisi ut Patroclus Achillis armis. Muneribus
3939 Hutteno|               esse publicum omnium inopum patronum. Ingens lucrum sibi putat
3940 Iodoco |                 suscepit, e iudice factus patronus, cum ipse Coletus ad haec
3941 Rhenan |                plusquam senili prudentia, pauciloquus, sed quod de Menelao praedicat
3942 Hutteno|                  dignis, nullis aut certe paucissimis morbis obnoxia: spes est
3943 Hutteno|            optimis faveant. Sed quid ista paucitas ad tantum examen insignium
3944 Coleto |            poterit haec libertas, nimirum paucorum mensium. ~Quare te obsecro
3945 Iodoco |                   Illic publice et gratis Paulinas epistolas omnes enarravit.
3946 Iodoco |                    sellulam habet ceteris paululo eminentiorem. Nec quosvis
3947 Servat |         Vagabantur et Apostoli, praecipue Paulus. Divus Hieronymus etiam
3948 IoanniR|                Magis conveniret cubiculum pavimento ligneo et parietibus undique
3949 Sixtino|                nascentibus contentus oves pavisset. Contra, nos pro se quisque
3950 Iodoco |              offenderetur: 'Immo' inquit 'peccares nisi faceres, et ob cibulum
3951 Iodoco |                   putarent sese liberos a peccatis. ~Tandem obtulerunt commissarii
3952 Servat |             sacerdotalem; et si quid ante peccatum esset ea in re, iis literis
3953 Montio3|             laudis praecipua portio regio pectori, velut horum consiliorum
3954 Iodoco |           doctrinae scintilla in multorum pectoribus. Sic contemptim habitus
3955 Iodoco |            compendii.' Cessere tum vigori pectoris Evangelici homines male
3956 Servat |               semper impatiens fui, idque peculiari quadam corporis ratione.
3957 Batto  |                  itinere vexati, exhausti pecuniis.   ~
3958 Batto  |             exciverat, nisi quod nos quam pecuniosissimos esse existimaret; at haec
3959 Montio1|                timuimus tamen, ut homines pecuniosos decebat. ~Habes iter meum,
3960 Nicolao|             turrim eam undique ducentorum pedum cinxisset paries, ignis
3961 Brixio |                   milites ad odorem pacis peiora moliuntur quam in bello.
3962 Iodoco |                 hoc postulabat, interulis pelliciis se muniebat. ~Quicquid e
3963 Francis|                  habent vitreis tessellis pellucidam, quae sic admittunt lumen
3964 Montio3|                  augurari libet, aeterna. Pelluntur nocentes, vigent bonae leges,
3965 Servat |                   linteum album ex humero pendens ex more gestant; hi congressus
3966 Christ |                   exitus a viribus tantum pendere? Consilium ubique valet
3967 Rhenan |                   violentia sua nihil non penetrabat. Successit sub noctem pluviola,
3968 Hutteno|                   exilis, sed quae facile penetret aures, nihil habens canorum
3969 Hutteno|           potissimum effinxit, quam habet penitus perspectam cognitamque.
3970 Francis|            fenestrae ostiave nihil habent pensi: deinde sic fere constructa
3971 Iodoco |                cum sit aliquoties ingenii penuria. Laudabat et Germanos aliquot,
3972 Iodoco |                   potius quam ad augendum penus, relegarunt hominem Curtracum
3973 Iodoco |                   testarentur: cum ceteri peractis caerimoniis et adhibitis
3974 Batto  |         submonente reliquus sermo sibilis peractus est, ut exaudire non possem. ~
3975 Lectori|                 utebatur nisi rem divinam peragens; adeo ut cum sub Caroli
3976 Sixtino|                exhilararem, 'Res' inquam 'perantiqua est et ex vetustissimis
3977 Montio2|                    Nos hic quidem valemus perbelle, et indies bellius. Dici
3978 Iodoco |                   vir velut afflatu sacro percitus, 'Abite' inquit, 'hinc,
3979 August |           prospicio, redit ad me Graecus, percontans num quid velim renuntiari
3980 Rhenan |                  ad Comitem Novae aquilae percurro: est autem iter horarum
3981 Batto  |              uxorem, ita ab equo calcibus percussam ut iam animam propemodum
3982 Iodoco |       adnitebantur commissarii, ne sortem perderet Episcopus, immo ut lucrum
3983 Batto  |                  filiam, hic uxorem prope perdiderit, illud vestra causa faciam.
3984 Iodoco |                  philosophiae, diligenter perdidicit, ac titulum assecutus est,
3985 Hutteno|                   gaudet potius quam luxu perditis iuvenibus aut mulierculis,
3986 Sixtino|                  fecit, ut miseros nos et perditos crudelis arceres a patria;
3987 Andrel |                   podagra; ut ea te salvo pereat male. Quanquam si Britanniae
3988 Rhenan |             recognitionis partem apud eum peregerim; nam eam Novi Testamenti
3989 Iodoco |                seculi inquinamentis purum peregerit. Opes in pios usus dissipavit.
3990 Andrel |                 ad mortem usque in Anglia peregrinari. Cetera coram iocabimur;
3991 Servat |                    Pythagorae Platonisque peregrinatio. Vagabantur et Apostoli,
3992 Iodoco |            pronuntiabat. Me nonnunquam et peregrinationis comitem ascivit, nihil erat
3993 Iodoco |             literarum genera magno studio peregrinatus, priscis illis potissimum
3994 Coleto |                Hebraicas attingere, verum peregrinitate sermonis deterritus, simul
3995 August |              animo concepit et constanter perfecit, ut bibliothecam optimis
3996 Coleto |                   tuus. Quo certius ad me perferantur ea quae scripturus missurusve
3997 Francis|              conclavia, ut nequaquam sint perflabilia, quod inprimis admonet Galenus.
3998 Iodoco |             nonnihil, ac repetito itinere pergebat precari. Ibi cum sodalis
3999 Batto  |             latrocinio destinatum. Ego ut pergeremus hortabar. Ille latronis
4000 Iodoco |                 privatim hortans Coletum, pergeret sua doctrina libere succurrere
4001 Batto  |                  ad laevam oppido relicto pergimus. Iam vico proximi cum essemus,
4002 Iodoco |           ferociebat Bricotus, existimans periclitari Coletum cum per omnia conveniret
4003 Hutteno|              tamen esset gravibus obnoxia periculis. Semel atque iterum extrusus
4004 Montio1|                 unus atque alter collapsi perierint. Flabant autem a tergo.
4005 Iodoco |                   est viscerum tabes, qua periit. Sepultus est ad australe
4006 Rhenan |      Vicepraepositi; nam ad illum redibat periodus. Ibi cum praeter anguillam
4007 Batto  |                   relicto mira latrocinii peritia ut quid nobis esset sententiae
4008 Hutteno|                nam is Britannicarum legum peritiam profitetur. Quae professio,
4009 Francis|               consuevit esse. Scripsissem perlibenter reverendissimo domino Cardinali;
4010 Iodoco |                   iuris vindicare laicos, permissu episcopi sui eam pecuniam
4011 Hutteno|                   sed assuetudine, qualia permulta nobis solent adhaerere.
4012 Hutteno|              differtam reddere, cum alios permultos, tum Morum in primis accivit;
4013 Servat |                Studia mea compotationibus permutabo. Nam quod polliceris officium
4014 Batto  |                 res esset in mora in vico pernoctantibus. Dissuadet iuvenis, affirmans
4015 Batto  |           defatigandos, satius esse illic pernoctare ac postridie id dispendii
4016 Andrel |                 si Britanniae dotes satis pernosses, Fauste, ne tu alatis pedibus
4017 Iodoco |                  non summa cum alacritate perpeteretur. ~Libros divinos, praesertim
4018 Servat |        infelicitatis meae partem fortiter perpeti. Scis enim me multis in
4019 Iodoco |                   luxum abstinentia cenae perpetua, iugi sobrietate, indefessis
4020 Lectori|                   tantis negotiorum undis perpetuam animi tranquillitatem (id
4021 Rhenan |                   domi delituissem, idque perpetuis laboribus distentus. Navigatio
4022 Hutteno|                  habet arbitros ac testes perpetuos vitae suae, hos habet in