4.

 Sed hoc Romanus Pontifex praedecessor [²⁷] noster, Nicolaus, quoad principalia tria vota, scilicet in obedientia vivere, et sine proprio, et in castitate, ac alia, si qua evangelio reperiantur expressa, in dicta regula videtur intellexisse dicere in declaratione praedicta, quod utique declarationibus nostris in nullo obviat supra dictis. Adhuc non apparet, ipsum dixisse, sustentationem Christi et Apostolorum eius in solo et nudo simplici consistere usu facti, quum quoad Christum et Apostolos nullam praefatus praedecessor noster Nicolaus in sua declaratione facerit mentionem. Immo sensisse satis videtur expresse, quod ius aliud a proprietate habuisse potuerunt, quum de sola abdicatione proprietatis, non juris alterius, in praefata declaratione, quantum ad ipsos attinet, mentio habetur. [³⁰] Adhuc idem Nicolaus praedecessor noster videtur sensisse, quod Christus et Apostoli etiam quoad proprietatem habuerint aliquid in communi. Quum enim in sua declaratione praedicta verba de abdicatione proprietatis dixisset: respondens obiectioni tacitae, quae sibi de loculis, quos Christus habuisse in evangelio legitur, poterat fieri, statim quae sequuntur, subiunxit: "Nec his quisquam putet obsistere, quod interdum dicitur, Christum loculos habuisse." Nam sic ipse Christus, cuius perfecta sunt opera, in suis actibus viam perfectionis exercuit, quod interdum, infirmorum imperfectioni [³¹] condescendens, et viam perfectionis extollerret, et imperfectorum infirmas semitas non damnaret: sic et infirmorum personam Christum asserit in loculis suscepisse. Alias impertinens de loculis fuisset obiectio, nisi intellexisset, Christum etiam [³²] quoad proprietatem loculos habuisse. Praeterea si diceretur, Christum in loculis habuisse tantumodo simplicem usum facti: frustra diceretur, quod in persona infirmorum ipsos Christus habuit loculos, quum secundum eum perfectis etiam conveniat habere simplicem usum facti. Et, si quaeratur, propter quos infirmos istos loculos habuerit, Augustinus, cuius dictum insertum est in Decretis [³⁴], respondet, dicens: "Habebat Dominus loculos a fidelibus oblata conservans, et suorum necessitatibus, et aliis indigentibus tribuebat." Unde constat [³⁵], ipsus de suis discipulis hoc [³⁶] sensisse. Nec hoc, scilicet in communi et quoad proprietatem aliqua habere, derogat iuxta dictum Gregorii IX. [³⁷] praedicti altissimae paupertati, qui in quadam sua decretali dicit expresse, fratres praedicatores et Minores in altissima pauperate Christo pauperi famulari; et tamen constat, ipsos Praedicatores habere in communi etiam quoad proprietatem aliqua, quod eorum regulae et statui non repugnat. Hoc etiam Alexander, praedecessor noster praefatus in condemnatione libelli contra statum Praedicatorum et Minorum editi videtur sensisse, in qua aliquando [³⁸] de dictis fratribus quae sequuntur subiunxit, quum insuper [³⁹] respondet [⁴⁰], quod iidem fratres omnia propter Deum dereliquerint [⁴¹], exsilia vitae subsidia mendicantes, Christumque imitentur pauperuem, perfectionem evangelicam amplexando. Propter quod evidenter apparet, eos non solum in statu salvandorum exsistere, sed etiam perfectorum, et per suae religionis observantiam, quae quidem ipsius perfectionis evangelicae tenet formam, in aeternae retributionis praemio praecellentem gloriam promereri. Ubi quidem expresse dicit, Praedicatores Christum pauperem imitari, ipsosque perfectionem evangelicam amplexari, et in statu exsistere perfectorum, quodque ipsorum religionis observantia perfectionis evangelicae tenet formam; et tamen constat, ipsos habere posse etiam quoad proprietatem aliqua iuxta eorum regulam in communi. Nec obstat, quod dicunt, Innocentium (alias Coelestinum) quintum praedecessorem nostrum dixisse, altam paupertatem esse, habere pauca propria propter Deum; altiorem, quae nulla habet propria, tamen habet in communi; altissimam, quae nihil habet in hoc mundo, nec in proprio, nec in communi. Dicimus quidem, quod hoc dixerit, non ut Papa, sed ut frater Petrus de Tarantasia in quadam postilla sua, quare dicta praemissorum summorum Pontificum sunt ei merito praeferenda. Dicunt etiam, quod Apostolus de tali altissima loquitur paupertate, dicens [⁴²]: "Et altissima paupertas eorum abundavit in divitias simplicitatis eorum." Quod evidenter est falsum quia ibi loquitur de paupertate Macedonum, qui etiam in speciali bona temporalia obtinebant, de quibus Apostolus asserit, quod supra vires suas miserant eleemosynas sanctis. Quod autem dicitur in declaratione Nicolai praedecessoris nostri contineri, quod fratres Minores in rebus, quae eis obveniunt, habent tantum simplicem usum facti: dicimus, quod, si ipse intellexerit simplicem usum facti denudatum omni iure, ita, quod fratres ispsi seu ordo nullum ius habeant utendi, hoc et expresse contra declarationem Gregorii, Innoc., Alex., summorum Pontif. praedictorum, quibus expresse, quod talium bonorum ordo usum habeat, continetur: quod de usu iuris est intelligendum necessario, ut superius est probatum. Adhuc dicimus, quod est [⁴³] hoc impossibile, scilicet usum facti simplicem absque iure aliquo, (quod nihil aliud quam ipsum uti proprie potest dici,) posse in re aliqua etiam usu non consumptibili ab aliquo obtineri, prout in decretali "Ad conditorem canonum," est probatum, et Augustinus in lib. [⁴⁴] XI. de actu tenet expresse. Praeterea si simpliciter [⁴⁵] usus denudatus ab omni iure haberi posset ab aliquo: constat, quod actus utendi huiusmodi esset reputandus non iustus, quum ille usus fuerit, cui ius non competebat utendi; usus autem non iustus ad perfectionis statum nequaquam pertinet [⁴⁶], nec perfectioni aliquid adiicit, sed sibi repugnare potius noscitur manifest. Quod autem usum talem non iustum conditor canonis fratribus ipsis intellexerit reservare, probabile no videtur. Immo, quod de iusto intellexerit, ex eo potest evidentius apparere, quod in eadem ordinatione adiicit, quod illarum rerum dumtaxat in se et etiam Romanam ecclesiam recipiebat dominium, quarum usum facti liceret habere fratribus seu ordini ante dictis, subiungens, quod non rerum omnium usum habere debeant fratres ipsi. Quantum autem ad usum facti simplicem absque omni iure utendi attinet: nulla rerum potest censeri differentia quoad fratres. Sic enim uti de facto possunt prohibitis, ut premissis. Ex quo sequitur, quod usus facti, de quo ordinatio loquitur, de tali intelligi debeat, qui iustus sit, et pro quo competat ius utendi. Et ipse videtur conditor canonis ex eo etiam senssise, quod in eadem ordinatione subiunxerit, quod moderatus usus in expensis prius rebus ipsis fratribus est concessus. Rursus impugnatores contitutioneum huiusmodi asserere publice perhibentur, quod libellum et dicta magistrorum, asserentium, dictam paupertatem et vitam dictorum fraturm non esse evangelicam et apostolicam, summi Pontifices damnaverunt, districtius per apostolicas literas inhibentes, ne quisquam praemissa vel aliquid praemissorum contumaciter adstruere, seu quomodolibet praesumeret defensare, statuentes, quod praesumens contrarium tanquam contumax, ecclesiae Romanae rebellis, ac ut [⁴⁷] haereticus haberetur. Ad quod dicimus, assertionem huiusmodi falsam esse. Non enim continetur in sententia supra dicta, quod contra faciens ut haereticus haberetur, quae quidem quoad hoc continet quae sequuntur: "Nos enim nihilominus auctoriatate praesentium destrictius inhibemus, ne quiquam praemissa vel aliquod praemissorum pertinaciter asserere vel quomodolibet defensare praesumat. Quicunque vero hoc praesumpserit, tanquam contumax et ecclesiae Romanae rebellis ab omnibus fidelibus habeatur." Non [⁴⁸] fuit adiectum, quod ut haereticus haberetur, ut patet in serie sententiae condemnationis praedictae.