Table of Contents
|
Words
:
Alphabetical
-
Frequency
-
Inverse
-
Length
-
Statistics
|
Help
|
IntraText Library
Isidorus Hispalensis
Etymologiarum libri XX
IntraText CT - Text
LIBER XVII DE REBVS RVSTICIS
VII. DE PROPRIIS NOMINIBVS ARBORVM.
Previous
-
Next
Click here to hide the links to concordance
VII
. DE
PROPRIIS
NOMINIBVS
ARBORVM
. [1]
Palma
dicta
quia
manus
victricis
ornatus
est, vel quod
oppansis
est
ramis
in
modum
palmae
hominis
. Est enim
arbor
insigne
victoriae
,
proceroque
ac
decoro
virgulto
,
diuturnisque
vestita
frondibus
, et
folia
sua sine
ulla
successione
conservans
. Hanc
Graeci
phoenicem
dicunt
, quod
diu
duret
, ex
nomine
avis
illius
Arabiae
quae
multis
annis
vivere
perhibetur
. Quae dum
in
multis
locis
nascatur
, non
in
omnibus
fructus
perficit
maturitatem
;
frequenter
autem
in
Aegypto
et
Syria
.
Fructus
autem eius
dactyli
a
digitorum
similitudine
nuncupati
sunt, quorum etiam et
nomina
variantur
: nam alii
appellantur
palmulae
,
similes
myrobalani
; alii
Thebaici
, qui et
Nicolai
; alii
nucales
, quos
Graeci
KARUOTAS
vocant
. [2]
Laurus
a
verbo
laudis
dicta
; hac enim cum
laudibus
victorum
capita
coronabantur
. Apud
antiquos
autem
laudea
nominabatur
; postea
D
littera
sublata
et
subrogata
R
dicta
est
laurus
; ut
in
auriculis
, quae
initio
audiculae
dictae
sunt, et
medidies
, quae nunc
meridies
dicitur
. Hanc
arborem
Graeci
DAFNEN
vocant
, quod numquam
deponat
viriditatem
; inde illa potius
victores
coronantur
.
Sola
quoque haec
arbor
vulgo
fulminari
minime
creditur
. [3]
Malum
a
Graecis
dictum
quod sit
fructus
eius
pomorum
omnium
rotundissimus
: unde et haec sunt
vera
mala
quae
vehementer
rotunda
sunt.
Mala
Matiana
a
loco
vocata
unde prius
advecta
sunt. Nam
multae
arbores
nomina
ex
provinciis
vel
civitatibus
, de quibus
adlatae
sunt,
acceperunt
.
Vergilius
(
Ecl
.
3
,
64
)
amantibus
quid ex
malo
quaeri
soleat
ostendit
. [4]
Mala
Cydonia
nomen
sumpsit
ab
oppido
qui est
in
insula
Creta
; de qua
Graeci
dicere
solent
urbium
Cretensium
matrem
Cydoniam
; ex cuius
pomo
cydonitum
conficitur
.
Fit
quoque ex ea et
vinum
quo
languentium
desideria
falluntur
: nam
specie
et
gustu
et
odore
cuiuslibet
vini
veteris
imaginem
repraesentat
. [5]
Malomellum
a
dulcedine
appellata
, quod
fructus
eius
mellis
saporem
habeat
, vel quod
in
melle
servetur
; unde et quidam (
Mart
.
13
,
24
):
Si tibi
Cecropio
saturata
Cydonia
melle
ponentur
,
dicas
: Haec
melimela
placent
.
[6]
Malum
Punicum
dici
eo quod ex
Punica
regione
sit
genus
eius
translatum
. Idem et
mulogranatum
, eo quod
intra
corticis
rotunditatem
granorum
contineat
multitudinem
.
Arbor
autem
malusgranata
est
generis
feminini
;
pomum
vero
neutri
est
generis
.
Flores
malorum
a
Graecis
appellati
sunt
KUTINOS
;
Latini
caducum
vocant
.
Agrestium
autem
malorum
flores
Graeci
BALAUSTION
appellaverunt
; quorum alii
albi
, alii
purpurei
, alii
rosei
reperiuntur
similes
floribus
mali
Punici
.
Negant
medici
mali
Punici
cibo
corpora
nostra
nutriri
, sed eo sic
opinantur
utendum
ut
medicare
potius, non
alere
videatur
. [7]
Malum
Persicum
, cuius
brevis
admodum
vita
concessa
est,
trium
generum
fertur
esse:
duracenum
,
Armeniacum
et
Persicum
.
Duracenum
nuncupatur
eo quod
pomum
eius
in
gustu
acorem
referat
.
Armeniacum
dicitur
quod
primum
genus
eius ab
Armenia
sit
advectum
.
Persicum
vocatum
, quod eam
arborem
primus
in
Aegypto
severit
Persens
, a quo se
oriundos
Ptolomaei
ferebant
. Haec
in
Persida
fructum
generat
interfectorium
, apud nos autem
iucundum
ac
suavem
. Horum alium
praecox
, alium
vocatur
aestivum
. [8]
Medica
arbor
, cuius
nomen
etiam
carminibus
Mantuanis
inclaruit
,
asportata
primum
a
Medis
; unde et
vocabulum
sumpsit
. Hanc
Graeci
KEDROMELON
,
Latini
citriam
vocant
, quod eius
pomum
ac
folia
cedri
odorem
referant
.
Malum
eius
inimicum
venenis
; et hoc est quod idem
poeta
(
Georg
.
2
,
134
)
intellegi
voluit
, cum
tradat
ex illo
foveri
animam
. Haec
arbor
omni
pene
tempore
plena
est
pomis
, quae
in
ea
partim
matura
,
partim
acerba
,
partim
adhuc
in
flore
sunt
posita
; quod
in
ceteris
arborum
rarum
est. [9]
Mella
, quam
Graeci
loton
appellant
, quae
vulgo
propter
formam
et
colorem
faba
Syrica
dicitur
.
Arbor
est enim
magna
,
fructum
ferens
comestibilem
,
maiorem
pipere
,
gustu
suavem
, unde et
mella
vocata
est. [10]
Coccymela
, quam
Latini
ob
colorem
prunum
vocant
, alii a
multitudine
enixi
fructus
nixam
appellant
. Cuius
generis
Damascena
melior
, a
Damasco
oppido
, unde prius
asportata
est,
dicta
. Cuius
solum
pomum
stomacho
mederi
probatur
; nam
cetera
noxia
perhibentur
. Haec
sola
arbor
gummi
glutinosum
et
conpactivum
distillat
, quod et
medici
et
scriptores
utuntur
. [11]
Oleomela
nascitur
in
Palmyra
,
Syriae
civitate
; ex eo ita
appellata
quod ex
trunco
oleum
defluat
in
crassitudine
mellis
,
sapore
suavi
. [12]
ðPomelidað
sorbo
similis
,
mediocris
arbor
et
flore
candidulo
;
dicta
quod
dulcedo
sit eius
fructus
et
acuto
sapore
conmixta
. Haec
arbor
aetate
durat
exigua
. [13]
Melopos
arbor
in
Africa
Punica
lingua
vocata
, ex qua
profluit
lentus
sucus
, qui a
loco
ammoniacus
nominatur
. [14]
Mespila
arbor
spinosa
,
fructu
similitudine
malorum
, sed
paulo
breviori
; unde et
appellata
, quod
pilulae
formulam
habeant
eius
poma
. [15] Prius
vocata
videtur
quod
in
ignis
speciem
deformata
est; nam hoc
genus
pomi
ab
amplo
incipit
et
in
angustum
finit
, sicut
ignis
.
Pirus
autem
arbor
,
fructus
eius
pira
est. Cuius
multae
species
, ex quibus
Crustumia
sunt
pira
ex
parte
rubentia
, ab
oppido
Crustumio
nominata
.
Poma
piri
iumentis
inposita
, vel si
pauca
,
vehementer
onerosa
esse
dicuntur
. [16]
Cerasus
a
Ceraso
urbe
Ponti
vocata
. Nam
Lucullus
cum
Cerasum
civitatem
Ponti
delesset
, hoc
genus
pomi
inde
advexit
et a
civitate
cerasium
appellavit
.
Arbor
autem
cerasus
,
pomum
cerasium
dicitur
. Hoc etiam et ante
Lucullum
erat
in
Italia
, sed
durum
; unde et
cornum
appellatum
est. Est autem
arbor
apta
hastilibus
: unde
Vergilius
(
Georg
.
2
,
448
):
Bona
bello
cornus
.
[17]
Ficus
Latine
a
fecunditate
vocatur
;
feracior
est enim
arboribus
ceteris
. Nam
terque
quaterque
per
singulos
annos
generat
fructum
, atque
altero
maturescente
alter
oboritur
.
Hinc
et
caricae
a
copia
nominatae
.
Ficus
Aegyptia
fecundior
fertur
, cuius
lignum
in
aquam
missum
ilico
mergitur
, et cum
in
limo
aliquandiu
iacuerit
, deinde
in
superficiem
sustollitur
versa
vice
naturae
, quando
madefactum
debuit
humoris
pondere
residere
.
Antea
athletae
ficis
alebantur
,
priusquam
eos
Pythagoras
exercitator
ad
carnis
usum
, qui
fortior
cibus
est,
transtulisset
. A
senibus
in
cibo
saepius
sumptae
ficus
rugas
eorum
fertur
distendere
.
Tauros
quoque
ferocissimos
ad
fici
arborem
conligatos
repente
mansuescere
dicunt
. [18]
Caprificus
appellata
eo quod
parietes
quibus
innascitur
carpit
;
rumpit
enim et
prodit
ex
latebris
quibus
concepta
est. Alii
caprificum
putant
dictum
quod
ficus
arbor
eius
remedio
fecundetur
. [19]
Morus
a
Graecis
vocata
, quam
Latini
rubum
appellant
, eo quod
fructus
vel
virgulta
eius
rubet
. Est enim
mora
silvestris
,
fructus
adferens
, quibus
in
deserto
pastorum
fames
ac
penuria
confovetur
. Huius
folia
superiactata
serpenti
,
fertur
interemi
[eum]. [20]
Sycomorus
, sicut et
morus
,
Graeca
nomina
sunt.
Dictus
autem
sycomorus
eo quod sit
folia
similis
moro
. Hanc
Latini
celsam
appellant
ab
altitudine
, quia non est
brevis
, ut
morus
. [21]
Nux
appellata
quod
umbra
vel
stillicidium
foliorum
eius
proximis
arboribus
noceat
. Hanc alio
nomine
Latini
iuglandem
vocant
, quasi
Iovis
glandem
; fuit enim haec
arbor
consecrata
Iovi
. Cuius
pomum
tantam
vim
habet
ut
missum
inter
suspectos
herbarum
vel
fungorum
cibos
, quidquid
in
eis
virulentum
est,
excudat
,
rapiat
atque
extinguat
. [22]
Nuces
autem
generaliter
dicuntur
omnia
poma
tecta
corio
duriore
; ut
pineae
nuces
,
Abellanae
,
glandes
,
castaneae
,
amygdalae
.
Hinc
et
nuclei
dicti
, quod sint
duro
corio
tecti
. At contra
poma
omnia
mollia
mala
dicta
, sed cum
adiectione
terrarum
in
quibus
antea
nata
sunt: ut
Persica
,
Punica
,
Matiana
,
Cydonia
, et
cetera
. [23]
Amygdala
Graecum
nomen
, quae
Latine
nux
longa
vocatur
. Hanc alii
nuciclam
vocant
, quasi
minorem
nucem
. De qua
Vergilius
(
Georg
.
1
,
187
):
Cum se
nux
plurima
silvis
induet
florem
.
[24]
Cunctis
enim
arboribus
prior
se
flore
convestit
, et ad
inferenda
poma
arbusta
sequentia
praevenit
.
Abellanae
ab
Abellano
Campaniae
oppido
, ubi
abundant
,
cognominatae
sunt. Haec a
Graecis
Ponticae
appellantur
, eo quod circa
Ponticum
mare
abundant
. [25]
Castaneam
Latini
a
Graeco
appellant
vocabulo
. Hanc enim
Graeci
KASTANIAN
vocant
, propter quod
fructus
eius
gemini
in
modum
testiculorum
intra
folliculum
reconditi
sunt, qui dum
eiciuntur
quasi
castrantur
. Haec
arbor
simul ut
excisa
fuerit
, tamquam
silva
expullulare
consuevit
. [26]
Ilex
ab
electo
vocata
; huius enim
arboris
fructum
homines
primum
ad
victum
sibi
elegerunt
.
Vnde
et
poeta
:
Mortales
primi
ructabant
gutture
glandem
.
Prius enim quam
frumenti
usus
esset
,
antiqui
homines
glande
vixerunt
. [27]
Suberies
arbor
, ex qua
validissimus
cortex
natatorius
extrahitur
. Et ideo
appellata
suberies
, eo quod
fructus
eius
sues
edunt
.
Porcorum
enim sunt
alimenta
, non
hominum
; et
dicta
suberies
, quasi
subedies
. [28]
Fagus
et
esculus
arbores
glandiferae
ideo
vocatae
creduntur
, quod earum
fructibus
olim
homines
vixerunt
cibumque
sumpserunt
escamque
habuerunt
. Nam
esculus
ab
esca
dicta
;
fagus
vero a
Graeco
vocabulum
traxit
:
FAGEIN
autem
Graece
comedere
dicitur
. [29]
Xyliglycon
, quam
Latini
corrupte
siliquam
vocant
, ideo a
Graecis
tale
nomen
accepit
, eo quod
ligni
eius
fructus
sit
dulcis
.
KSULON
quippe
dicunt
lignum
,
GLUKU
dulce
. Huius
arboris
pomo
sucus
expressus
acacia
a
Graecis
dicitur
. [30]
Pistacia
, quod
cortex
pomi
eius
nardi
pistici
odorum
ruferat
. [31]
Pinus
arbor
picea
ad
acumine
foliorum
vocata
;
pinnum
enim
antiqui
acutum
nominabant
.
Pinum
autem aliam
PITUN
, aliam
Graeci
PEUKEN
vocant
, quam nos
piceam
dicimus
, eo quod
desudet
picem
. Nam et
specie
differunt
.
In
Germaniae
autem
insulis
huius
arboris
lacrima
electrum
gignit
.
Gutta
enim
defluens
rigore
vel
tepore
in
soliditatem
durescit
et
gemmam
facit
, de
qualitate
sua et
nomen
accipiens
, id est
sucinum
, eo quod
sucus
sit
arboris
.
Pinus
creditur
prodesse
cunctis
quae sub ea
seruntur
, sicut
ficus
nocere
omnibus. [32]
Abies
dicta
quod
prae
ceteris
arboribus
longe
eat
et
in
excelsum
promineat
. Cuius
natura
expers
est
terreni
humoris
, ac proinde
habilis
atque
levis
habetur
. De qua
Vergilius
(
Georg
.
2
,
68
):
Et
casus
visura
marinos
;
quia ex ea
naves
fiunt
. Hanc quidam
Gallicum
vocant
propter
candorem
. Est autem sine
nodo
. [33]
Cedrus
, quam
Graeci
KEDROS
vocant
, quasi
KAIOMENESDRUOS
UGRON
, id est
arboris
humor
ardentis
, cuius
folia
ad
cypressi
similitudinem
respondent
.
Lignum
vero
iucundi
odoris
est et
diu
durans
, nec a
tinea
umquam
exterminatur
. De qua
Persius
(
1
,
42
):
Et
cedro
digna
locutus
;
scilicet propter
durabilem
perpetuitatem
: unde et
in
templis
propter
diuturnitatem
ex hoc
ligno
lacunaria
fiunt
. Huius
ligni
resina
cedria
dicitur
, quae
in
conservandis
libris
adeo
est
utilis
ut
perliniti
ex ea nec
tineas
patiantur
nec
tempore
consenescant
.
Nascitur
in
Creta
,
Africa
atque
Syria
. [34]
Cyparissus
Graece
dicitur
quod
caput
eius a
rotunditate
in
acumen
erigitur
.
Vnde
et
KONOS
vocatur
, id est
alta
rotunditas
.
Hinc
et
fructus
eius
conus
, quia
rotunditas
eius talis est ut
conum
imitetur
: unde et (
Virg
.
Aen
.
3
,
680
) '
coniferae
cyparissi
'
dicuntur
. Huius
lignum
cedro
pene
proximam
habet
virtutem
;
templorum
quoque
trabibus
aptum
,
inpenetrabili
soliditate
numquam
oneri
cedit
, sed ea qua
in
principio
fuerit
firmitate
perseverat
.
Antiqui
cypressi
ramos
prope
rogum
constituere
solebant
, ut
odorem
cadaverum
, dum
urerentur
,
opprimerent
iucunditate
odoris
sui. [35]
Iuniperus
Graece
dicta
sive quod ab
amplo
in
angustum
finit
, ut
ignis
, sive quod
conceptum
diu
teneat
ignem
;
adeo
ut si
prunae
ex eius
cinere
fuerint
opertae
, usque ad
annum
perveniant
;
TUR
enim apud
Graecos
ignis
dicitur
.
Iuniperus
autem alia
parva
, alia
magna
est. [36]
Ebenus
in
India
et
Aethiopia
nascitur
, qui
caesus
durescit
in
lapidem
. Cuius
lignum
nigrum
est et
cortex
levis
, ut
lauri
; sed
Indicum
maculosum
est
in
parvulis
distinctionibus
albis
ac
fulvis
:
Aethiopicum
vero, quod
praestantius
accipitur
,
in
nullo est
maculatum
, sed est
nigrum
,
lene
et
corneum
. Est autem
Mareotica
palus
in
India
, unde
ebenus
venit
.
Lucanus
(
10
,
117
):
Ebenus
Mareotica
,
inquit
.
Ebenus
autem
crepundiis
inligatur
ut
infantem
visu
nigra
non
terreant
. [37]
Platanus
a
latitudine
foliarum
dicta
,
velquod
ipsa
arbor
patula
sit et
ampla
; nam
PLATUS
Graeci
latum
vocant
.
Expressit
huius
arboris
Scriptura
et
nomen
et
formam
dicens
(
Eccles
.
24
,
19
): 'Quasi
platanus
dilatatus
sum
in
plateis
.' Est autem
tenerissimis
foliis
ac
mollibus
et
vitium
similis
. [38]
Quercus
, sive
quernus
, quod ea
soliti
erant
dii
gentium
quaerentibus
responsa
praecanere
,
arbor
multum
annosa
; sicut
legitur
de
quercu
Mambre
, sub qua
habitavit
Abraham
, quae
fertur
usque ad
Constantis
regis
imperium
per multa
saecula
perdurasse
. Huius
fructus
galla
appellatur
. Ex quibus una
agrestis
OMFAKITES
dicta
,
parva
forma
, sed
firmo
corpore
atque
nodoso
, quae
medicaminibus
et
incaustis
adhibetur
; altera
BALANOS
,
lenis
ac
levis
et
nimium
perforata
,
lucernarum
tantum
usibus
necessaria
. [39]
Fraxinus
vocari
fertur
quod
magis
in
aspera
loca
montanaque
fraga
nascatur
.
Hinc
per
derivationem
fraxinus
, sicut a
monte
montanus
. De quo
Ovidius
(
Metam
.
10
,
93
):
Et
fraxinus
utilis
hastis
.
[40]
Taxus
venenata
arbor
, unde et
toxica
venena
exprimuntur
.
Exhac
arcus
Parthi
et aliae
gentes
faciunt
: unde et
poeta
(
Virg
.
Georg
.
2
,
448
):
Ityraeos
taxi
torquentur
in
arcus
.
Ityracos
autem
dicit
Parthicos
.
Acer
coloribus
inpar
. [41]
Robur
autem
generaliter
dicitur
ex omni
materia
quidquid est
firmissimum
. [42]
Alnus
vocatur
quod
alatur
amne
;
proxime
enim
aquae
nascitur
, nec
facile
extra
undas
vivit
.
Hinc
[et]
tenera
et
mollis
, quia
in
humecto
loco
nutritur
. [43]
Vlmus
nomen
accepit
quod
uliginosis
locis
et
humidis
melius
proficit
; nam
in
montanis
et
asperis
minus
laeta
est. [44]
Larex
, cui hoc
nomen
a
castello
Laricino
inditum
est, ex qua
tabulae
tegulis
adfixae
flammam
repellunt
, neque ex se
carbonem
ambustae
efficiunt
. [45]
Populus
dicta
quod ex eius
calce
multitudo
nascatur
. Cuius
genus
duplex
est: nam altera est
alba
, altera
nigra
.
Alba
autem
populus
dicta
quia
folia
eius una
parte
sunt
alba
, altera
viridia
. Haec ergo
bicolor
,
habens
quasi
noctis
et
diei
notas
, quae
tempora
ortu
solis
occasuque
constant
.
Generat
etiam
resinam
circa
Eridanum
fluvium
vel, ut alii
memorant
,
in
finibus
Syriae
. [46]
Tilium
dicunt
vocatum
eo quod
utilis
sit ad
usum
telorum
nitore
et
levitate
iaculandi
: est enim
genus
materiae
levissimae
. [47]
Salix
dicta
quod
celeriter
saliat
, hoc est
velociter
crescat
,
arbor
lenta
,
vitibus
habilis
vinciendis
. Cuius
seminis
hanc
dicunt
esse
naturam
ut si quis illud
in
poculo
hauserit
,
liberis
careat
; sed et
feminas
infecundas
efficit
.
Populus
autem et
salix
et
tilium
mollis
materiae
sunt et ad
sculpturam
aptae
. [48]
Vimen
vocari
eo quod
vim
habeat
multam
viroris
.
Naturaenim
eius talis est ut etiam
arefacta
abluatur
,
virescat
, deinde
excisa
atque
in
humo
fixa
,
radicibus
sese
ipsa
demergat
. [49]
Myrice
, quam
Latini
tamaricum
vocant
, ex
amaritudine
nominata
;
gustus
enim eius
nimis
amarus
est. Haec
arbor
in
solitudine
et
saxosa
humo
nascitur
; ex qua etiam
arbore
maleficis
artibus
MISETHRA
, id est
odia
,
concitari
dicuntur
. [50]
Myrtus
a
mare
dicta
, eo quod
magis
litorea
arbor
sit.
Vnde
et
Vergilius
(
Georg
.
2
,
112
):
Litora
myrtetis
laetissima
,
et (
Georg
.
4
,
124
):
Amantes
litora
myrtae
.
Hinc
est quod et a
Graecis
MURINE
dicitur
.
Medicorum
autem
libri
hanc
arborem
aptam
scribunt
mulierum
necessitatibus
plurimis
. [51]
Lentiscus
, quod
cuspis
ipsius
lentus
sit et
mollis
: nam
lentum
dicimus
quidquid
flexibile
est; unde et
lentum
vimen
et
vites
.
Vergilius
(
cf
.
Georg
.
4
,
558
;
Ecl
.
3
,
38
):
Et
lentae
vites
,
pro
flexibiles
. Huius
fructus
oleum
desudat
,
cortex
resinam
, quae
mastix
appellatur
; cuius
plurima
et
melior
in
Chio
insula
gignitur
. [52]
Terebinthus
arbor
,
Graecum
nomen
,
generans
resinam
omnium
resinarum
praestantiorem
. [53]
Buxus
Graecum
nomen
est, ex
parte
a
Latinis
corruptum
;
PUKSOS
enim
appellatur
apud eos.
Arbor
semper
virens
et
levitate
materiae
elementorum
apicibus
apta
.
Vnde
et
Scriptura
(
Isai
.
30
,
8
): '
Scribe
buxo
.' [54]
Rhododendron
, quod
corrupte
vulgo
lorandrum
vocatur
, quod sit
foliis
lauri
similibus
,
flore
ut
rosa
;
arbor
venenata
.
Interficit
enim
animalia
, et
medetur
serpentum
vexationes
. [55]
Herbitum
vocaverunt
pastores
eo quod
vice
herbae
praebeatur
pecoribus
, ubi
pascua
desunt
. [56]
Turbiscus
, quod de
uno
cespite
eius
multae
virgultae
surgunt
, quasi
turba
.
Stipa
vocata
propter quod ex ea
stipentur
tecta
.
Hinc
et
stipula
per
diminutionem
. [57]
Arundo
,
dicta
quod
cito
arescat
. Hanc
veteres
cannam
vocaverunt
;
arundinem
postea
Varro
dixit
.
Sciendum
sane quod
Latinum
canna
de
lingua
Hebraea
sumpsit
; apud eos enim
calamus
'
canna
'
dicitur
.
Cicuta
autem est quod est inter
cannarum
nodos
;
dicta
quod
lateat
. [58]
In
Indicis
stagnis
nasci
arundines
calamique
dicuntur
, ex quorum
radicibus
expressum
suavissimum
sucum
bibunt
; unde et
Varro
ait
(
20
):
Indica
non
magna
in
arbore
crescit
arundo
;
illius et
lentis
premitur
radicibus
humor
,
dulcia
cui
nequeant
suco
contendere
mella
.
[59]
Sabucus
mollis
et
pervia
arbor
.
Rhamnus
genus
est
rubi
, quam
vulgo
senticem
ursinam
appellant
,
asperum
nimis
et
spinosum
. [60]
Sentix
dicta
a
situ
, quod est
terra
inculta
in
qua
sentices
spinaeque
nascuntur
.
Maiores
autem nostri omnem
arborem
spinosam
veprem
dicebant
,
quodvi
prendat
. [61]
Oleaster
dictus
quod sit
foliis
olivae
similibus
sed
latioribus
,
arbor
inculta
atque
silvestris
,
amara
atque
infructuosa
; cui
insertus
olivae
ramus
vim
mutat
radicis
et
vertit
eam
in
propriam
qualitatem
.
Lacrima
oleastri
arboris
duplex
. Alia enim
gummi
simulat
sine
ullo
qualitatis
morsu
, alia
ammoniaci
guttam
ex
destillatione
collectam
ac
remordentem
. [62]
Oliva
Graece
ELAION
dicitur
, ex quo
in
Latinum
tractum
est ut
oliva
dicatur
.
Olea
autem ipsa
arbor
est;
fructus
oliva
;
sucus
oleum
. Est autem
arbor
pacis
insignis
, cuius
fructus
diversis
nominibus
appellatur
. [63]
Orchades
olivae
Graeca
etymologia
a
similitudine
testiculorum
vocatae
, quos
Graeci
ORCHEIS
vocant
. [64]
Radiolae
pro eo quod
oblongae
sunt
in
modum
radiorum
.
Paphiae
a
Papho
insula
dictae
, unde prius
adlatae
sunt. [65]
Lyciniae
, eo quod
optimum
dent
lumen
; nam
LUCHNISlumen
est.
Vnde
et
lignum
nomen
accepit
, quia
aptum
est
flammis
et
luminibus
. [66]
Pausia
, quam
corrupte
rustici
pusiam
vocant
,
viridi
oleo
et
suavi
apta
. Et
dicta
pausia
quod
paviatur
, id est
tundatur
; unde et
pavimentum
. [67]
Syria
dicta
pro eo quod de
Syria
est
adlata
, sive quia
nigra
est.
Crustumia
idem et
volemis
dicta
, eo quod
volam
conpleat
magnitudine
, hoc est
mediam
manum
; unde et
involare
dicimus
. Quidam autem
volemum
Gallica
lingua
bonum
et
magnum
intellegunt
.
Colymbades
appellatae
ä
[68]
Oleum
autem ab
olea
nominatum
: nam, ut
diximus
(
62
),
olea
est
arbor
, unde
derivatio
fit
oleum
. Sed quod ex
albis
fuerit
olivis
expressum
vocatur
Hispanum
, a
Graecis
OMFAKION
appellatum
; quod autem ex
fulvis
et nondum
maturis
fuerit
expressum
,
viride
appellatur
; quod vero ex
nimium
maturis
,
commune
dicitur
. Ex his ad
usum
vitae
primum
est
Hispanum
,
secundum
viride
,
tertium
commune
. [69]
Amurca
olei
pars
aquosa
ab
emergendo
dicta
, id est, quod ab
oleo
se
mergat
et
faex
sit eius. Hanc
Graeci
AMORGEN
vocant
ex
Latina
lingua
trahentes
vocabulum
. [70]
Gummi
Graecum
nomen
est; hoc enim illi
KOMMI
dicunt
. [71]
Resinam
Graeci
RETINEN
vocant
;
REIN
enim
Graece
dicitur
quidquid
manat
. Est enim
lacrima
sudore
exhalata
lignorum
, ut
cerasi
,
lentisci
,
balsami
, vel
reliquarum
arborum
sive
virgultarum
quae
sudare
produntur
; sicut et
odorata
orientis
ligna
, sicut
gutta
balsami
ac
ferularum
vel
sucinorum
, cuius
lacrima
durescit
in
gemmam
.
Prima
est
resina
terebinthina
, omnium
praestantior
:
adfertur
autem ex
Arabia
Petraea
atque
Iudaea
et
Syria
,
Cypro
et
Africa
, ex
insulis
quoque
Cycladibus
.
Sucunda
est
lentiscina
, quae
mastix
vocatur
; haec ex
Chio
insula
deportatur
.
Tertia
pinalis
,
quarum
alia
PITUINE
, alia
PEUKINE
, alia
liquida
, alia
arida
: et
adferuntur
ex
Tyrrhena
Colophonia
.
Vnde
etiam
nomen
Colophonia
resina
sumpsit
. [72]
Pix
Graecum
nomen
est, quam illi
PISSAN
vocant
. Alii
volunt
ex
pino
picem
vocari
. Haec a
Graecis
appellatur
KLONIA
: nos
ramalem
dicere
possumus
. Cuius
probabilis
splendens
,
lenis
et
munda
. [73]
Creandarum
arborum
naturaliter
tria
sunt
genera
: aut enim sua
sponte
nascuntur
; aut ex
seminibus
fortuitu
iacentibus
surgunt
; aut ex
radicibus
pullulant
. Nam
cetera
usus
invenit
favente
natura
. [74]
Omnia
poma
Latine
feminini
fere
sunt
generis
,
exceptis
paucis
, ut hic
oleaster
, hoc
siler
, ut
Vergilius
(
Georg
.
2
,
12
):
Molle
siler
.
Item
hoc
buxum
, licet et haec
buxus
dicatur
. Nam
superfluam
quidam
volunt
facere
discretionem
, ut haec
buxus
de
arbore
dicamus
,
buxum
vero de
ligno
conposito
.
Previous
-
Next
Table of Contents
|
Words
:
Alphabetical
-
Frequency
-
Inverse
-
Length
-
Statistics
|
Help
|
IntraText Library
IntraText®
(V89)
Copyright
1996-2007 EuloTech SRL