XXXV. DE METAPLASMIS. [1] Metaplasmus Graeca lingua, Latine transformatio dicitur. Qui fit in uno verbo propter metri necessitatem et licentiam poetarum; cuius species istae sunt. [2] Prothesis adpositio in principio verbi, ut ["gnato" pro "natoí et "tetulit" pro "tulit "]. Epenthesis adpositio in medium, ut (Virg. Aen. 3,409):

Maneant in relligione nepotes,

pro "religione" ["relliquias" pro "reliquias" "induperator" pro "inperator". [3] Paragoge adpositio in finem, ut ["admittier" pro "admitti" "magis" pro "mageí et "potestur" pro "potest". Aphaeresis abscisio de principio, ut "temno" pro "contemno" Syncope abscisio de medio, ut "forsan" pro "forsitan" Apocope abscisio de fine, ut "sat" pro "satis" [4] Ectasis, productio contra naturam, ut (Virg. Aen. 1,499): "exercet Diana choros". (Virg. Aen. 1,2): "Italiam fato" quum "Italiamí correpte dici debeat. Systole correptio contra naturam, ut (Virg. Aen. 6,773): "urbemque Fidenam" cum prima syllaba produci debet. Vt quum dicimus "Orioní correpte, dum producte dici oportet.] Diaeresis discissio syllabae in duas, ut (Virg. Aen. 9,26): "dives pictai vestis" pro "pictae" (Enn. Ann. 33): "Albai longai" pro "Albae longae". [5] Episynaloephe conglutinatio duarum [syllabarum] in unam, ut "Phaethon" pro "Phaëthon" "Neri" pro "Nereï" "aeripedem" pro "aëripedem". Synaloephe conlisio vocalium adiuncta vocalibus, ut (Virg. Aen. 9,1):

Atque ea diversa penitus dum parte geruntur].

[6] Ec(th)lipsis conlisio consonantium cum vocalibus, ut (Virg. Aen. 1,3):

Multum ille et terris igctatus et alto].

Antithesis contrapositio litterae pro alia littera, ut ["inpete" pro "impetuí) ["olli" pro "illi". Metathesis transpositio litterae, ut ["Thymbre" pro "Thymber" ["Evandre" pro "Evander". [7] Inter barbarismum et figuras, hoc est Latinam et perfectam elocutionem, metaplasmum esse, qui in uno sermone fit oratione vitiosus. Item inter soloecismum et schema, id est perfectam sermonum conexionem, figura est, quae fit contextu sermonum oratione vitiosa. Ergo metaplasmi [et] schemata media sunt et discernuntur peritia et inperitia. Fiunt autem ad ornatum.