CAPUT VI
De constantia justitiae

[1] Justitia enim, sive zelus ferventis charitatis, quam beatus Bernardus in antedicta sententia solis nomine insignire videtur, tam praeeminenter in ista refulgebat, quod si opportunitas exegisset pro defensione ejus inter medias mille acies armatorum se gratis obtulisset; nec quisquam ita carus sibi erat amicus, cui contra justitiae tramitem etiam adversus proprium lethalem inimicum, si fuisset, saltem unico verbo astitisset, sed potius in damnum propriae matris, exigente justa ratione consensisset, quam contra inimicum quantumcumque sibi onerosum injustitiae assensisset. Nam quantumcumque occasio se praebuit cuiquam causa exhortationis aliqua proponere, omnem dissimulans verecundiam, quae tamen virtus inter caeteras virtutes clarius in ea relucebat, necnon humanum inordinatumque deponens timorem, ac fiduciam habens in eo cujus fide armata famulatui ipsius universum desiderabat mundum mancipare, calamum linguae tingens in sanguinem cordis, tam devoto affectu pietatis [p. 22] ac sapientiae gratia verba formabat, quod vix aliquis esse posset tam durae ac perversae mentis, cui tamen aliqua inesset scintilla pietatis, qui non per verba ejus emolliretur, saltem ad voluntatem vel desiderium emendationis. Unde et quemcumque commonitionum suarum instinctu pensabat esse compunctum, huic tanto piae compassionis acclinabatur affectu, ipsumque blando charitatis excipiebat sinu, ut se totam illi corde liquefacto impertiri niteretur ad consolationem, non tam verborum fateor exhibitione quam devota pro eo ad Deum orationum ac desideriorum effusione; quia in verbis semper cavere studuit, ne forte alicujus mentem sic in amicitiam sui attraheret, ut per consequens aliquatenus se a Deo tali occasione elongaret. Omnem enim amieitiam humanam quam non in Deo suum habere, utcumque potuit discernere, fundamentum, tamquam quoddam mortiferum declinabat, nee sine magno cordis cruciatu vel unicum amicabile verbum audire potuit a talibus qui aliquid humanius se illi exhibebant, nec etiam quantumcumque sibi necessarium obsequium ab ipsis potuit acceptare, multo magis eligens omni humano carere obsequio et subsidio, quam alicujus cor inordinate circa se consentiret occupari.