Sustentatio et praevidentia

15. Diaconi, activitatibus professionalibus addicti, sustentari debent emolumentis, quae ex illis proveniunt.(³⁴)

Plane legitimum est eos, qui se plene addicant Deo serviendo in officiorum ecclesiasticorum adimpletione,(³⁵) aeque remunerari, quia « dignus est... operarius mercede sua » (Lc 10, 7) et « Dominus ordinavit his, qui Evangelium annuntiant, de Evangelio vivere » (1 Cor 9, 14). Quod non excludit, ut iam Apostolus Paulus faciebat (cf. 1 Cor 9-12), aliquem huic suo iuri renuntiare posse ac suae sustentationi aliter prospicere.

Non est facile normas generales et obligatorias pro omnibus dare, quod ad sustentationem attinet, cum magna diversitas situationum vigeat inter diaconos in diversis Ecclesiis particularibus et in diversis nationibus. Praeterea prae oculis habendae sunt conventiones, quae forte initae sunt a Sancta Sede et ab Episcoporum conferentiis cum nationum moderatoribus. Pro opportunis determinationibus, ergo, remittitur ad ius particulare.

16. Clerici, quatenus modo activo et concreto ministerio ecclesiastico addicti, ius habent ad sustentationem, quae « remunerationem adaequatam »(³⁶) et assistentiam socialem complectitur.(³⁷)

Quod ad diaconos uxoratos spectat, Codex Iuris Canonici sic statuit: « Diaconi uxorati qui plene ministerio ecclesiastico sese devovent, remunerationem merentur qua sui suaeque familiae sustentationi providere valeant; qui vero ratione professionis civilis, quam exercent aut exercerunt, remunerationem obtineant, ex perceptis inde reditibus sibi suaeque familiae necessitatibus consulant ».(³⁸) In statuenda remuneratione « adaequata », enuntientur etiam parametra, ad remunerationis mensuram determinandam et aestimandam, prout e.g. condicio personae, natura officii exerciti, circumstantiae loci et temporis, exigentiae vitae ministri (ipsius familia, si uxoratus est, comprehensa), iusta retributio personarum eius servitio forte addictarum. Agitur de criteriis generalibus ad omnes clericos applicandis.

Ad consulendum « sustentationi clericorum, qui in favorem dioecesis servitium praestant », in qualibet Ecclesia particulari constituatur speciale institutum, quod ad hunc finem « bona et oblationes colligat ».(³⁹)

Assistentia socialis pro clericis, nisi aliter sit provisum, alio apposito instituto committatur.(⁴⁰)

17. Diaconi caelibes, ministerio ecclesiastico pro dioecesi ad tempus plenum dediti, si alio sustentationis fonte non fruantur, et ipsi ius habent ad remunerationem, secundum principium generale.(⁴¹)

18. Diaconi uxorati, ministerio ecclesiastico ad plenum tempus dediti, qui retributionem oeconomicam non percipiant ex alio fonte, remunerari debent modo quo possint suae et familiarium suorum sustentationi prospicere,(⁴²) iuxta praedictum principium generale.

19. Diaconi uxorati, qui plene vel ad tempus ministerio ecclesiastico se addicunt, si pro professione civili remunerationem percipiant, quam exerceant vel exercerunt, prospicere debent suis et familiae suae necessitatibus reditibus, qui e tali remuneratione proveniunt.(⁴³)

20. Ad ius particulare spectat opportunis normis alios huius difficilis materiae aspectus componere, statuendo exempli gratia, ut instituta vel paroeciae, quae ministerio diaconi fruuntur, obligentur expensas vivas refundere in ministerio exercendo ab eo contractas.

Ius particulare praeterea determinare potest quale onus dioecesis sibi assumere debeat pro diacono, cui absque sua culpa, contigerit ut labore civili privetur. Pariter opportunum erit determinare fortuitas obligationes oeconomicas dioecesis erga uxorem et filios diaconi defuncti. Ubi fieri potest, opportunum est ut diaconus, ante ordinationem, alicui instituto mutuo adhaereat, quod huiusmodi casus praevideat.