Table of Contents | Words: Alphabetical - Frequency - Inverse - Length - Statistics | Help | IntraText Library
Congregatio de Institutione Catholica; Congregatio pro Clericis
Ratio fundamentalis institutionis diaconorum permanentium
IntraText CT - Text
  • DIRECTORIUM PRO MINISTERIO ET VITA DIACONORUM PERMANENTIUM
    • 2 MINISTERIUM DIACONI
      • Diaconia liturgiae
Previous - Next
Click here to hide the links to concordance

Diaconia liturgiae

28. Ritus ordinationis in luce ponit alium aspectum ministerii diaconalis: servitium altaris.(72)

Diaconus sacramentum Ordinis recipit, ut qua minister sanctificationi communitatis christianae inserviat, in communione hierarchica cum Episcopo et presbyteris. Ministerio Episcopi et, subordinate, ministerio presbyterorum, diaconus praestat auxilium sacramentale, ac proinde intrinsecum, organicum, a confusione alienum.

Constat eius diaconiam apud altare, quatenus a sacramento Ordinis effectam, essentialiter differre a quolibet ministerio liturgico, quod pastores committere possint christifidelibus non ordinatis. Ministerium liturgicum diaconi pariter differt ab ipso ministerio ordinato sacerdotali.(73)

Unde fit ut, in oblatione sacrificii eucharistici, diaconus mysterium non valeat complere, sed ex una parte effective Populum fidelem repraesentat eumque adiuvat ad uniendam modo sibi proprio oblationem suae vitae cum oblatione Christi; ex altera vero parte, nomine ipsius Christi, inservit ad Ecclesiam participem reddendam fructuum sacrificii sui.

Quoniam vero « liturgia est culmen ad quod actio Ecclesiae tendit et simul fons unde omnis eius virtus emanat »,(74) haec virtus consecrationis diaconalis etiam fons exstat gratiae sacramentalis quae ad fecundum reddendum tendit totum ministerium; cui gratiae respondendum est cum accurata profundaque praeparatione theologica et liturgica, ut digne participari possit in celebratione sacramentorum et sacramentalium.

29. In ministero celebrando diaconus bene sibi conscius erit, quod « omnis liturgica celebratio, utpote opus Christi sacerdotis eiusque Corporis, quod est Ecclesia, est actio sacra praecellenter, cuius efficacitatem eodem titulo eodemque gradu nulla alia actio adaequat ».(75) Liturgia est fons gratiae et sanctificationis. Eius efficacia a Christo Redemptore proficiscitur et nullo modo a ministri sanctitate dependet. Haec certitudo humilem reddet diaconum, qui numquam Christi opus in discrimen adducere poterit, eodemque tempore eum ad vitam sanctam impellet, ut dignus illius minister existat. Actiones igitur liturgicae ad actiones privatas vel sociales minime redigi possunt, quas etiamsi quisque modo suo celebrare potest, eae tamen ad Corpus universale Ecclesiae pertinent.(76) Diaconi observare debent normas sacrorum mysteriorum proprias tali veneratione, ut christifideles secum trahant in consciam participationem, quae eorum fidem roboret, Deo cultum exhibeat et Ecclesiam santificet.(77)

30. Secundum Ecclesiae traditionem et normas iure statutas,(78) ad diaconos spectat auxilium praebere episcopis et presbyteris in celebratione divinorum mysteriorum.(79) Ipsi igitur operam conferent in celebrationibus promovendis, quae totam congregationem implicent, adhibita cura ad interiorem omnium participationem et variorum ministeriorum exercitium.(80)

Prae oculis habeant etiam magni momenti dimensionem aestheticam, quae totum hominem sinit experiri pulchritudinem celebrationum. Musica et cantus, etiam tenues et simplices, verba praedicationis, communio christifidelium pacem et reconciliationem Christi viventium, pretiosa bona sunt, quae diaconus pro parte sua ita geret, ut incrementum accipiant.

Omnibus, quae in libris liturgicis statuuntur, sint semper obsequentes, neque aliquid sua sponte addant, tollant vel immutent.(81) Liturgiam ex arbitrio immutare idem est ac eam privare divitiis mysterii Christi in ipsa contentis atque significare posset quamdam praesumptionem circa ea, quae sapienter ab Ecclesia statuta sunt. Solum igitur et totum id agant, quod ad eorum competentiam pertinet.(82) Induant digne praescriptas vestes liturgicas.(83) Dalmatica, variis et propriis coloribus liturgicis distincta, quae super albam induitur, cingulum et stola habitum proprium diaconi constituunt.(84)

Servitium diaconi extenditur ad praeparationem christifidelium ad sacramenta, et etiam ad eorum curam pastoralem post celebrationem effectam.

31. Diaconus cum episcopo et presbytero, est minister ordinarius baptismi.(85) Ad exercendam huiusmodi facultatem, requiritur aut licentia a parocho concessa, cui modo speciali competit suos paroecianos baptizare,(86) aut casus necessitatis.(87) Peculiaris momenti est ministerium diaconorum in praeparatione ad hoc sacramentum.

32. In celebratione Eucharistiae, diaconus assistit et adiuvat eos qui congregationi praesident et Corpus et Sanguinem Christi consecrant, scilicet episcopum et presbyteros,(88) secundum Institutionis Generalis Missalis Romani praescripta,(89) et ita Christum Salvatorem manifestat: adstat prope sacerdotem eumque adiuvat, peculiariter in celebratione Missae assistit sacerdoti caeco vel alia infirmitate affecto;(90) in altari servitium praestat quod ad calicem et ad librum attinet; christifidelibus proponit intentiones precum eosque invitat ad signum pacis commutandum; absentibus aliis ministris, ipse eorum officia, iuxta necessitates, adimplet.

Non ei competit pronuntiare verba orationis eucharisticae et preces nec actiones et gestus peragere, qui unice ad eos spectant, qui praesident et consecrant.(91)

Diaconi proprium officium est proclamare libros divinae Scripturae.(92)

Qua minister ordinarius sacrae communionis(93) eam distribuit inter celebrationem, vel extra eam, eandemque defert infirmis etiam in forma viatici.(94)

Diaconus est etiam minister ordinarius expositionis Sanctissimi Sacramenti et Benedictionis eucharisticae.(95) Ad eum spectat, presbytero absente, dominicalibus, si qua praevideantur, celebrationibus praesidere.(96)

33. Diaconis committi potest cura pastoralis familiaris, cuius primaria responsabilitas in Episcopum cadit. Quae responsabilitas extenditur in problemata moralia, liturgica, non exclusis problematibus indolis personalis et socialis eo fine, ut familia in suis difficultatibus et rebus adversis sustineri possit.(97) Huiusmodi responsabilitas exerceri potest in gradu dioecesano vel, sub auctoritate parochi in gradu locali, in catechesi tradenda de matrimonio christiano, in praeparatione personali futurorum coniugum, in fructuosa sacramenti celebratione et in auxiliis sponsis post matrimonium oblatis.(98)

Diaconi uxorati magnum auxilium praebere possunt, in proponendo evangelio circa amorem coniugalem et virtutes illum protegentes necnon exercitium paternitatis sub aspectu christiano et humano responsabilis.

Ad diaconum etiam competit, si quidem a parocho vel ab Ordinario loci facultatem receperit, praesidere matrimonii celebrationi extra Missam et benedictionem nuptialem impertire nomine Ecclesiae.(99) Delegatio diaconis concedi potest etiam forma generali et condicionibus iure praevisis, (100) eademque subdelegari item potest exclusive modis in Codice Iuris Canonici determinatis. (101)

34. Doctrina definita est (102) collationem sacramenti unctionis infirmorum reservatam esse Episcopis et presbyteris, cum huiusmodi sacramentum conexum sit cum venia peccatorum et digna Eucharistiae receptione.

Cura pastoralis infirmorum diaconis committi potest. Actuosum servitium ad eis in dolore succurrendum, catechesis quae praeparat ad recipiendum sacramentum unctionis, suppletio sacerdotis in praeparatione christifidelium ad mortem et administratio viatici ritu proprio, sunt media quibus diaconus christifidelibus caritatem Ecclesiae praesentem reddit. (103)

35. Diaconi obligatione ab Ecclesia statuta tenentur Liturgiam Horarum celebrare, qua cum toto Corpore Mystico uniuntur ad precationem, quam Christus Caput elevat ad Patrem. Conscii de huiusmodi responsabilitate, ipsi talem Liturgiam celebrabunt quotidie, iuxta liturgicos libros probatos et modos ab Episcoporum conferentia determinatos. (104) Praeterea promovere studebunt participationem communitatis christianae huic Liturgiae, quae numquam actio privata habenda est, sed semper actus totius Ecclesiae proprius, (105) etiam cum de celebratione singulari agitur.

36. Diaconus est minister sacramentalium, scilicet eorum sacrorum signorum, « quibus in aliquam Sacramentorum imitationem, effectus praesertim spirituales significantur et ex Ecclesiae impetratione obtinentur ». (106)

Diaconus igitur benedictiones impertire potest strictius cum vita ecclesiali et sacramentali colligatas, quae ei iure expresse permittuntur; (107) ad eum praeterea spectat exequiis sine Missa praesidere et ritui sepulturae. (108)

Attamen, si praesens atque expeditus sit sacerdos, officium praesidendi ei committi debet. (109)



72) Cf. Conc. Oecum. Vat. II, Decr. Ad gentes, 16; Pontificale Romanum - De ordinatione Episcopi, presbyterorum et diaconorum, n. 207: ed. cit., p. 122 (Prex Ordinationis).



73) Cf. Conc. Oecum. Vat. II, Const. dogm. Lumen gentium, 29.



74) Ibid., Const. Sacrosanctum Concilium, 10.



75) Ibid., 7d.



76) Cf. ibid., 22, 3; C.I.C., cann. 841, 846.



77) Cf. C.I.C., can. 840.



78) « Diaconi in divino cultu celebrando partem habent, ad normam iuris praescriptorum » (C.I.C., can. 835, § 3).



79) Catechismus Catholicae Ecclesiae, n. 1570; cf. Caeremoniale Episcoporum, nn. 23-26.



80) Conc. Oecum. Vat. II, Const. Sacrosanctum Concilium, 26-27.



81) Cf. C.I.C., can. 846, § 1.



82) Cf. Conc. Oecum. Vat. II, Const. Sacrosanctum Concilium, 28.



83) Cf. C.I.C., can. 929.



84) Cf. Institutio generalis Missalis Romani, nn. 81b, 300, 302; Institutio generalis Liturgiae Horarum, n. 255; Pontificale Romanum - Ordo dedicationis ecclesiae et altaris, nn. 23, 24, 28, 29, Editio typica, Typis Polyglottis Vaticanis 1977, pp. 29 et 90; Rituale Romanum - De Benedictionibus, n. 36, Editio typica, Typis Polyglottis Vaticanis 1985, p. 18; Ordo coronandi imaginem beatae Mariae Virginis, n. 12, Editio Typica, Typis Polyglottis Vaticanis 1981, p. 10; Congregatio pro Cultu Divino, Directorium de celebrationibus dominicalibus absente presbytero Christi Ecclesia, n. 38: Notitiae 24 (1988), pp. 388-389; Pontificale Romanum - De Ordinatione Episcopi, presbyterorum et diaconorum, nn. 188: (« Immediate post Precem Ordinationis, Ordinati stola diaconali et dalmatica induuntur, quo eorum ministerium abhinc in liturgia peragendum manifestetur »); n. 190: ed. cit., pp. 102.103; Caeremoniale Episcoporum, n. 67, Editio Typica, Libreria Editrice Vaticana 1995, pp. 28-29.



85) C.I.C., can. 861, § 1.



86) Cf. ibid., can. 530, n. 1o.



87) Cf. ibid., can. 862



88) Cf. Paulus VI, Litt. ap. Sacrum diaconatus ordinem, V, 22, 1: l.c., 701.



89) Cf. Institutio generalis Missalis Romani, nn. 61, 127-141.



90) Cf. C.I.C., can. 930, § 2.



91) Cf. ibid., can. 907; Congregatio pro Clericis et alii, Instructio Ecclesiae de mysterio (15 augusti 1997), art. 6.



92) Cf. Paulus VI, Litt. ap. Sacrum diaconatus ordinem, V, 22, 6: l.c., 702.



93) Cf. C.I.C., can. 910, § 1.



94) Cf. ibid., can. 911, § 2.



95) Cf. ibid., can. 943 et etiam Paulus VI, Litt. ap. Sacrum diaconatus ordinem, V, 22, 3: l.c., 702.



96) Cf. Congregatio pro Cultu Divino, Directorium de celebrationibus dominicalibus absente presbytero Christi Ecclesia, n. 38: l.c., 388-389; Congregatio pro Clericis et alii, Instructio Ecclesiae de mysterio (15 augusti 1997), art. 7.



97) Cf. Ioannes Paulus II, Adh. ap. Familiaris consortio, 73: AAS 74 (1982), pp. 170-171.



98) Cf. C.I.C., can. 1063.



99) Cf. Conc. Oecum. Vat. II, Const. dogm. Lumen gentium, 29; C.I.C., can. 1108, §§ 1-2; Ordo celebrandi Matrimonium, ed. typica altera 1991, 21.



100) Cf. C.I.C., can. 1111, §§ 1-2.



101) Cf. ibid., can. 227, §§ 3-4.



102) Cf. Conc. Oecum. Florentinum, Bulla Exsultate Deo (DS 1325); Conc. Oecum. Tridentinum, Doctrina de sacramento extremae unctionis, cap. 3 (DS 1697) et can. 4 de extrema unctione (DS 1719).



103) Cf. Paulus VI, Litt. ap. Sacrum diaconatus ordinem, II, 10: l.c., 699; Congregatio pro Clericis et alii, Instructio Ecclesiae de mysterio (15 augusti 1997), art. 9.



104) Cf. C.I.C., can. 276, § 2, n. 3.



105) Cf. Institutio generalis Liturgiae Horarum, nn. 20, 255-256.



106) Cf. Conc. Oecum. Vat. II, Const. Sacrosanctum Concilium, 60; C.I.C., can. 1166; 1168; Catechismus Catholicae Ecclesiae, n. 1667.



107) Cf. C.I.C., can. 1169, § 3.



108) Cf. Paulus VI, Litt. ap. Sacrum diaconatus ordinem, V, 22, 5: l.c., 702; Ordo exsequiarum, 19; Congregatio pro Clericis et alii, Instructio Ecclesiae de mysterio (15 augusti 1997), art. 12.



109) Cf. Rituale Romanum - De Benedictionibus, n. 18 c: ed. cit., p. 14.





Previous - Next
Table of Contents | Words: Alphabetical - Frequency - Inverse - Length - Statistics | Help | IntraText Library
Best viewed with any browser at 800x600 or 768x1024 on Tablet PC
IntraText® (V89) - Some rights reserved by EuloTech SRL - 1996-2007. Content in this page is licensed under a Creative Commons License