Spiritualitas diaconi et status vitae

59. Aliter ac pro presbyteratu requiritur, ad diaconatum permanentem admitti praeprimis possunt viri caelibes, sed etiam viri viventes in matrimonii sacramento, necnon viri vidui. (¹⁸⁴)

60. Gratissimo sane animo Ecclesia agnoscit mirabile caelibatus donum quibusdam suis membris a Deo concessum, quod tam in Orientali parte quam in Occidentali multiplici modo cum ministerio ordinato coniunxit, cui insigniter semper congruit. (¹⁸⁵) Novit enim Ecclesia hoc charisma, susceptum et propter regnum caelorum impletum (Mt 19, 12), totam dirigere personam diaconi ad Christum, qui in virginitatis statu semetipsum Patris servituti dicavit, ut homines ad regni plenitudinem perduceret. Diligere Deum fratribusque servire secundum hanc totalem electionem nedum progressioni et perfectioni personarum diaconorum obsistat, eam maxime fovet, quoniam vera cuiusque hominis perfectio est caritas. In caelibatu enim sese distinguit amor veluti signum consecrationis totalis Christo factae, corde indiviso ac deditione magis libera ad Dei hominumque ministerium, (¹⁸⁶) ideo quod caelibatus electio haud quaquam significat contemptionem matrimonii neque fugam mundi, sed ex contrario modum eximium hominibus et societati inserviendi.

Nostrae aetatis homines, totiens in res transeuntes immersi, peculiariter aperti sunt erga eorum testificationem qui vita sua aeternum aevum nuntiant. Ideo diaconi non omittent hoc testimonium fratribus reddere per fidelitatem erga suum caelibatum, ita ut illos incitent ad ea bona quaerenda, quae manifestant hominis vocationem ad res transcendentes. « Caelibatus propter Regnum caelorum non signum dumtaxat eschatologicum est, verum prae se fert quoque non leve momentum sociale in hac vita praesenti propter servitium Populo Dei exhibendum ». (¹⁸⁷)

Quo melius per totam vitam custodiant donum a Deo receptum in universae ecclesiae utilitatem, diaconi ne nimium confidant suis viribus, sed sensus potius colere debent humilis prudentiae et vigilantiae, memoria illud tenentes: « spiritus quidem promptus est, caro autem infirma » (Mt 26, 41); sint fideles item vitae orationis necnon ministerii officiis.

Prudenter sese gerant quoque suo in cotidiano consortio cum iis, a quorum familiaritate quibus eorum castimonia in discrimen adduci poterit vel publicum scandalum suscitari. (¹⁸⁸)

Diaconi sibi conscii erunt hodiernam societatem pluralismo patentem omnino imperare cautionem et discretionem in usu instrumentorum communicationis socialis.

61. Etiam sacramentum matrimonii, qui amorem coniugum sanctificat eumque constituit signum efficax illius amoris quo se Christus devovet Ecclesiae (cf. Eph 5, 25) Dei donum est ideoque spiritualem vitam diaconi matrimonio coniuncti alere debet. Quoniam vero coniugalis ac familiaris vita necnon opus ipsius professionis circumscribunt necessario tempus sacro ministerio dicandum, peculiaris sollertia poscitur, ut consequi possit debita vitae unitas per orationem quoque communem. In matrimonio enim amor fit donatio inter personas, fit fidelitas mutua et vitae novae origo, in laetis et in maestis eventibus sustentatio, breviter, amor fit servitium. Sub fidei lumine spectatum, hoc servitium familiare aliis christifidelibus apparet tamquam exemplar amoris Christi et diaconus uxoratus illo uti debet etiam tamquam incitamento suae diaconiae in Ecclesia.

Diaconus uxoratus peculiari se teneri officio sentiat claram reddendi testificationem sanctitatis matrimonii et familiae. Quo magis enim coniuges mutuo in amore creverint, eo amplior fiet eorum donatio filiis facta, eoque pariter erit efficacius eorum exemplum apud christianam communitatem. « Amplificatio et altior perspectio amoris sacrificalis et reciproci inter virum et uxorem fortasse maximam implicationem significat uxoris illius diaconi in publicum ministerium proprii mariti intra Ecclesiam ». (¹⁸⁹) Hic amor crescit propter virtutem castimoniae, quae quidem semper floret etiam per exercitium paternitatis responsabilis, una cum acquisita coniugis aestimatione et cuiusdam continentiae consuetudine. Talis virtus adiuvat maturam hanc donationem, quae cito manifestatur in ministerio, effugiendo affectus res possidendi, nimiam existimationem proprii successus in navitate professionali, minorem capacitatem ordinandi diei tempora, e contrario excolendo veras inter personas relationes, animi lenitatem et capacitatem tribuendi omnibus rebus aequum suum locum.

Opportuna incepta ineantur quibus in tota familia sensus ministerii diaconalis augeatur. Coniux diaconi, quae assensum dedit electioni viri sui, (¹⁹⁰) adiuvetur et sustentetur, ut laeto et cauto animo partes suas expleat et magni omne aestimet quod Ecclesiam tangit et praesertim officia marito concredita. Hac de causa decet eam de viri activitate certiorem fieri, quavis tamen iniusta invasione remota, ita quidem ut componatur et perficiatur aequabilis et consona relatio inter vitam familiarem, professionalem et ecclesialem. Filii quoque diaconorum, si adequate preparentur, recte aestimare poterunt ministerium patris seseque ipsos peculiari cura apostolatui dedicare in cohaerenti vitae testimonio.

Postremo, familia diaconi uxorati, quemadmodum ceterae familiae christianae, vocatur ut vivo ac responsabili modo missionem Ecclesiae participet in hodiernis circumstantiis. « Diaconus eiusque uxor fidelitatis et indissolubilitatis matrimonii christiani coram societate exemplum oportet sint, quae horum signorum alte percipit necessitatem. Cum fide animati provocationibus vitae matrimonialis atque cotidianae vitae necessitatibus respondentes, ipsi vitam familiarem non solum communitatis christianae verum et universae societatis corroborant. Ipsi quoque demonstrant quomodo officia familiae, laboris et ministerii concordari possint cum servitio misionis Ecclesiae. Diaconi eorumque uxores et filii magno hortamento esse possunt iis omnibus, qui vitae familiari promovendae se devovent ». (¹⁹¹)

62. Cogitandum est de illa vitae condicione, quae alterutrius coniugis obitu inducitur. Haec hora vitae est, quae poscit ut in fide et spe christiana transigatur. Viduitas delere minime debet filiorum deditionem, si ii omnino sint, neque quemquam in tristitiam adducere sine spe. Hoc vitae spatium, quantumvis acerbum, securam affert invitationem ad interiorem purificationem atque incitamentum ad caritatis et servitutis augmentum pro suis cuiusque familiaribus ac membris Ecclesiae universae. Est etiam vocatio ad spem augendam, quia fidelis ministerii executio est via qua ad Christum perveniatur et ad dilectas personas, quae in gloria Patris versantur. Agnosci tamen oportet hoc mortis eventum in cotidianam familiae vitam inducere novum aliquem statum, qui vincula inter familiae sodales afficit et saepe numero difficultates oeconomicas importat. Hanc ob causam diaconus, qui viduus factus est, magno sane amore sustinendus erit, ut percipiat et in se recipiat novam hanc suam ipsius condicionem, neve officium proprios, si qui sint, filios educandi neglegat et novas necessitates familiae.

Peculiari modo viduus diaconus adiuvari debebit in obligatione implenda perpetuae et perfectae castitatis, (¹⁹²) atque sustentari similiter debebit in gravibus illis rationibus intelligendis, quae transitum prohibent ad novas nuptias (cf. 1 Tim 3,12), iuxta constantem disciplinam Ecclesiae tam Occidentis quam Orientis. (¹⁹³) Quod quidem fieri poterit per auctam deditionem in ministerio erga alios homines propter amorem Dei. His in casibus magnopere diaconos consolabitur fraternum reliquorum ministrorum christifideliumque adiutorium necnon proxima Episcopi praesentia.

Si vero uxor diaconi evaserit vidua, secundum rerum opportunitates, numquam a caeteris ministris et christifidelibus derelinquatur sola in suae vitae necessitatibus.