3. Institutio doctrinalis

79. Formatio intellectualis est institutionis diaconalis dimensio necessaria, utpote quae diacono validum spiritualis vitae nutrimentum et pretiosum ministerii subsidium praestet. Quae institutio hodiernis praesertim temporibus urget, in hoc difficili millennii transitu nova evangelizatione instimulante. Etenim religionis neglectio, spiritualium valorum obscurata perceptio, rectae conscientiae moralis deperditio atque pluralitas culturae expostulant ut ii qui ministerio ordinato dant operam, seriam et completam formationem possideant.

Congregatio de Institutione Catholica circularibus Litteris Come è a conoscenza a. 1969 Conferentias Episcopales invitavit ut candidatorum ad diaconatum permanentem institutionem doctrinalem definiendam curarent, diversis personarum et Ecclesiae circumstantiis spectatis, simulque absolute excluderent « formationem festinanter et parum accurate factam, cum, sicut in Constitutione Lumen gentium (n. 29) et in Motu proprio (n. 22) (⁸⁶) declaratum est, officia diaconorum tanti momenti sint, ut solidam et efficacem praeparationem exigant ».

80. Criteria, quae in huiusmodi formatione adumbranda adhiberi debent, haec sunt:

a) necessitas, ut diaconus capax sit suae fidei rationem reddere atque studeat vivae conscientiae ecclesialis maturitatem fovere;

b) attendendum est, ut ad specifica sui ministerii munera formetur;

c) multum interest, ut capacitatem acquirat rerum adiuncta recte interpretandi et congruam Evangelii inculturationem curandi;

d) magni habeatur utilitas formationis ad addiscendas technicas communicationem et artem conventus animandi respicientes, necnon ad capacitatem publice loquendi atque directionem et consilia impertiendi.

81. Criteriis istis consideratis, argumenta quae seligantur oportet haec sunt: (⁸⁷)

a) introductio in Sacram Scripturam et in rectam interpretationem; theologia Antiqui et Novi Testamenti; mutua relatio inter Scripturam et Traditionem; usus Scripturae in praedicatione, in catechesi et in actione pastorali in genere;

b) initiatio studio Patrum Ecclesiae et prima elementa historiae ecclesiasticae;

c) theologia fundamentalis complectens explanationem fontium, argumentorum et methodorum theologiae, expositionem quaestionum ad Revelationem atque ad relationes inter fidem et intellectum pertinentium, qua futuri diaconi habiles evadant demonstrare fidem rationis argumentis defendi posse;

d) theologia dogmatica cum variis suis tractatibus: Trinitas, creatio, christologia, ecclesiologia et oecumenismus, mariologia, anthropologia christiana, sacramenta (praesertim theologia ministerii ordinati), eschatologia;

e) doctrina moralis christiana quoad suas dimensiones personales et sociales, cum peculiari respectu ad doctrinam socialem Ecclesiae;

f) theologia spiritualis;

g) liturgia;

h) ius canonicum.

Secundum circumstantias et necessitates, addendae erunt aliae disciplinae ad programma complendum, prout studium aliarum religionum, quaestiones philosophicae selectae, quorundam oeconomicorum et politicorum problematum profundior explanatio.(⁸⁸)

82. Si possibile, pro theologica formatione recurratur ad instituta scientiarum religiosarum, ubi iam existunt, vel ad alia instituta formationis theologicae. Ubi vero propriae scholae formationis theologicae pro diaconis erigendae sunt, provideatur ne praelectiones et seminaria inferiores sint numero circiter mille horarum per triennii spatium dispositarum. Curricula, saltem illa quae maioris momenti sunt, examine terminentur atque in fine triennii examen finale de universa materia praescribatur.

83. Pro admissione ad hoc programma praevia praeparatio fundamentalis exigatur, quae secundum condiciones culturales regionis determinanda erit.

84. Candidati prompti sint ad formationem etiam post ordinationem prosequendam. Quapropter invitentur ut parvam bibliothecam personalem de re theologica et pastorali sibi comparent atque formationis permanentis programma assidue frequentent.