4. Institutio pastoralis

85. Formatio pastoralis sensu lato eadem est ac institutio spiritualis, cum ad pleniorem identitatem cum diaconia Christi in dies adducat. Quae intentio universae formationis structurae cum variis suis dimensionibus praeponatur oportet, ita ut illae ad unicam visionem finis conspirent institutionis diaconalis, ad cuius naturam pertinet esse sacramentum Christi, servi Patris.

Formatio pastoralis sensu stricto specifica disciplina theologica et tirocinio practico absolvitur.

86. Quae disciplina theologica theologia pastoralis vocatur. Illa « docta esse debet consideratio Ecclesiae, prout cotidie per Spiritus vim intra historiam aedificatur; Ecclesiae itaque prout est "universale salutis sacramentum", prout est signum et vivum instrumentum salutis in Christo Iesu, in Verbo, in Sacramento, in Caritatis ministerio ».(⁸⁹) Finis igitur huius disciplinae est principia, criteria et methodos tradere, quibus Ecclesiae actio apostolica et missionalis in historia explicatur.

Theologia pastoralis pro diaconis definienda peculiariter ad provincias eminenter diaconales attendet, prout sunt:

a) praxis liturgica: administratio sacramentorum et sacramentalium, ministerium altaris;

b) Verbi annuntiatio in variis contextibus servitii ministerialis: kerygma, catechesis, praeparatio ad sacramenta, homilia;

c) studium Ecclesiae iustitiam socialem et caritatem promovedi;

d) vita communis, praesertim in consociationibus familiaribus, in parvis coetibus et apostolatus inceptis, etc. stimulanda.

Verae utilitatis esse poterunt etiam quaedam instructiones indolis technicae, quae candidatos praeparent ad specificas navitates ministeriales, sicut psychologia, paedagogia catechetica, homiletica, cantus sacer, administratio ecclesiastica, informatica, etc.(⁹⁰)

87. Simul (et, si possibile, coniunctim) cum theologia pastorali tradenda pro unoquoque candidato tirocinium practicum praestituendum erit, quod permittat in adiunctis concretis comprobare ea quae per studium acquisita sunt. Illud peragendum est gradatim et discriminatim pro diversitate personarum et rerum atque continuo expendi debet. In navitatis provinciis eligendis collatio ministeriorum institutorum consideretur atque curandum est ut eadem reapse exerceantur.

Provideatur ut candidati dioecesanis pastoralibus inceptis active initientur atque mutuae communicationis experientiarum participes fiant cum diaconis in ministerio penitus implicatis.

88. Sollicitae curae insuper impendantur, ut futuri diaconi in forti missionali sensu maturando progrediantur. Etiam illi nempe similiter ac presbyteri in sacra ordinatione donum spirituale accipiunt, quod eos ad missionem universalem usque ad ultimum terrae (cf. Act 1, 8) (⁹¹) praeparat. Adiuventur igitur ut istius suae identitatis missionalis plene conscii fiant atque praeparentur ut officium suscipiant veritatis annuntiandae etiam non christianis, praesertim si ad suum populum pertinent. Nec vero desit missionis ad gentes prospectus, quotiescumque rerum adiuncta id exigant vel admittant.