Art. II DE CURIA EPARCHIALI
Can. 243 - § 1. Episcopus
eparchialis penes suam sedem habere debet curiam eparchialem, quae ipsum invat
in regimine eparchiae sibi commissae. § 2. Ad curiam eparchialem pertinent
Protosyncellus, Syncelli, Vicarius iudicialis, oeconomus eparchialis et consilium
a rebus oeconomicis, cancellarius, iudices eparchiales, promotor iustitiae et
defensor vinculi, notarii et aliae personae, quae ad curiae eparchialis officia
recte implenda ab Episcopo eparchiali assumuntur. § 3. Episcopus
eparchialis necessitatibus vel utilitate eparchiae exigentibus alia quoque
officia in curia eparchiali constituere potest.
Can. 244 - § 1. Nominatio et amotio ab
officio eorum, qui officia in curia eparchiali exercent, spectat ad Episcopum
eparchialem. § 2. Omnes, qui ad officia in curia eparchiali admittuntur,
debent: 1° promissionem emittere de officio fideliter implendo secundum modum
iure aut ab Episcopo eparchiali determinatum; 2° secretum servare intra limites
et secundum modum iure aut ab Episcopo eparchiali determinatos.
1° De Protosyncello et de Syncellis
Can. 245 - In unaquaque eparchia
constituendus est Protosyncellus, qui potestate ordinaria vicaria ad normam
iuris communis praeditus Episcopum eparchialem in totius eparchiae regimine
adiuvet.
Can. 246 - Quoties rectum eparchiae regimen
id requirit, constitui possunt unus aut plures Syncelli, qui nempe ipso iure in
determinata eparchiae parte aut in certo negotiorum genere aut circa
christifideles alii Ecclesiae sui iuris ascriptos certive personarum coetus
eandem habet potestatem ac ius commune Protosyncello tribuit.
Can. 247 - § 1. Protosyncellus et Syncelli
libere ab Episcopo eparchiali nominantur et ab eo libere amoveri possunt firmo
can. 215, §§ 1 et 2. § 2. Protosyncellus et Syncellus sint sacerdotes caelibes,
nisi ius particulare propriae Ecclesiae sui iuris aliud statuit, quatenus fieri
potest ex clericis eparchiae ascriptis, annos nati non minus triginta, in
aliqua scientia sacra doctores vel licentiati vel saltem periti, sana doctrina,
probitate, prudentia ac rerum gerendarum experientia commendati. § 3.
Protosyncelli vel Syncelli officium ne conferatur Episcopi eparchialis consanguineis
usque ad quartum gradum inclusive. § 4. Episcopus eparchialis potest
Protosyncellum et Syncellos etiam ex alia eparchia vel ex alia Ecclesia sui
iuris assumere de consensu tamen eorum Episcopi eparchialis.
Can. 248 - § 1. Nisi aliter iure communi
expresse cavetur, Protosyncello in tota eparchia, Syncellis vero intra ambitum
officii sibi collati eadem competit potestas regiminis exsecutiva ac Episcopo
eparchiali eis exceptis, quae Episcopus eparchialis sibi vel aliis reservavit
aut quae ex iure requirunt ipsius mandatum speciale, quo non obtento actus, ad
quem huiusmodi mandatum requiritur, est nullus. § 2. Protosyncello et Syncellis
intra ambitum eorum competentiae competunt etiam facultates habituales a Sede Apostolica
Episcopo eparchiali concessae necnon rescriptorum Sedis Apostolicae vel
Patriarchae exsecutio, nisi aliter expresse cautum est aut electa est industria
personae Episcopi eparchialis.
Can. 249 - Protosyncellus et Syncelli de
praecipuis negotiis et gerendis et gestis Episcopo eparchiali referre debent
nec umquam contra eius voluntatem et mentem agant.
Can. 250 - Protosyncelli et Syncelli
presbyteri durante munere habent privilegia et insignia primae post episcopalem
dignitatis.
Can. 251 - § 1. Protosyncellus et Syncelli
ab officio cessant elapso tempore determinato, renuntiatione ab Episcopo
eparchiali acceptata vel amotione. § 2. Sede eparchiali vacante cirra
Protosyncellum et Syncellos servetur can. 224. § 3. Suspenso officio Episcopi
eparchialis suspenditur potestas Protosyncelli et Syncellorum, nisi Episcopi
ordinati sunt.
2° De cancellario aliisque notariis et de archivo curiae eparchialis
Can. 252 - § 1. In curia eparchiali
constituatur cancellarius, qui sit presbyter vel diaconus, cuius praecipua
obligatio, nisi aliud iure particulari statuitur, est curare, ut acta curiae
redigantur et expediantur atque in archivo curiae eparchialis asserventur. § 2.
Si necesse videtur, cancellario dari potest adiutor, cui nomen sit
vice-cancellarii. § 3. Cancellarius necnon vice-cancellarius sunt ipso iure
notarii curiae eparchialis.
Can. 253 - § 1. Praeter cancellarium
constitui possunt alii notarii, quorum subscriptio publicam fidem facit et
quidem sive ad quaelibet acta sive ad acta iudicialia dumtaxat sive ad acta
certae causae aut negotii tantum. § 2. Notarii debent esse integrae famae et
omni suspicione maiores; in causis, quibus fama clerici in discrimen vocari
potest, notarius debet esse sacerdos.
Can. 254 - Notariorum est: 1° conscribere
acta et documenta circa decreta, dispositiones, obligationes vel alia, quae
eorum operam requirunt; 2° scripto fideliter redigere ea, quae geruntur, et
actis de his rebus cum indicatione loci, diei, mensis et anni subscribere; 3°
acta vel documenta legitime petenti servatis servandis exhibere et eorum exemplaria
cum originali conformia declarare.
Can. 255 - Cancellarius aliique notarii
libere ab officio amoveri possunt ab Episcopo eparchiali, non autem ab
Administratore eparchiae nisi de consensu collegii consultorum eparchialium.
Can. 256 - § 1. Episcopus eparchialis in
loco tuto archivum curiae eparchialis constituat, in quo documenta, quae ad
negotia eparchiae spectant, asserventur. § 2. Omni diligentia ac sollicitudine
conficiatur inventarium documentorum, quae in archivo curiae eparchialis
asservantur, cum brevi eorum synopsi.
Can. 257 - § 1. Archivum curiae eparchialis
clausum sit oportet eiusque clavem habeant Episcopus eparchialis et cancellarius;
nemini licet in illud ingredi sine licentia aut solius Episcopi eparchialis aut
Protosyncelli simul et cancellarii. § 2. Ius est eis, quorum interest, ut
documentorum, quae natura sua sunt publica quaeque ad statum suae personae
pertinent, exemplar authenticum per se vel per procuratorem recipiant.
Can. 258 - Ex archivo curias eparchialis non
licet efferre documenta nisi ad breve tempus tantum atque de licentia aut
solius Episcopi eparchialis aut Protosyncelli simul et cancellarii.
Can. 259 - § 1. Sit in
curia eparchiali etiam archivum secretum aut saltem in archivo curiae
eparchialis armarium secretum omnino clausum et obseratum, quod de loco amoveri
non potest, in quo documenta secreto servanda asserventur. § 2. Singulis annis
destruantur acta procedurarum in poenis irrogandis in materia morum, quarum rei
vita cesserunt aut quae a decennio terminatae sunt, retento facti brevi
summario et textu sententiae definitivae vel decreti.
Can. 260 - § 1. Archivi secreti vel armarii
secreti clavem habeat solus Episcopus eparchialis. § 2. Sede eparchiali vacante
archivum secretum vel armarium secretum ne aperiantur nisi in casu verae
necessitatis ab ipso Administratore eparchiae. § 3. Ex archivo secreto vel
armario secreto documenta ne efferantur.
Can. 261 - § 1. Curet Episcopus eparchialis,
ut etiam acta et documenta archivorum ecclesiarum cathedralium, paroecialium
aliarumque intra fines territorii eparchiae exstantium diligenter asserventur
atque actorum et documentorum inventarii duo exemplaria conficiantur, quorum
alterum in proprio archivo, alterum in archivo curiae eparchialis asserventur. §
2. Ut acta et documenta ad haec archiva pertinentia inspiciantur aut
efferantur, serventur normae ab Episcopo eparchiali statutae.
3° De oeconomo eparchiali et de consilio a rebus oeconomicis
Can. 262 - § 1. Episcopus eparchialis
consultis collegio consultorum eparchialium atque consilio a rebus oeconomicis
nominet oeconomum eparchialem, qui sit christifidelis in re oeconomica peritus
et probitate praestans. § 2. Oeconomus eparchialis nominatur ad tempus iure
particulari determinatum; munere durante ne amoveatur nisi gravi de causa ab
Episcopo eparchiali aestimanda consultis collegio consultorum eparchialium
atque consilio a rebus oeconomicis. § 3. Oeconomi eparchialis est sub Episcopi
eparchialis potestate, qui eius iura ac relationes ad consilium a rebus
oeconomicis pressius determinet, bona temporalia eparchiae administrare,
administrationi bonorum ecclesiasticorum in tota eparchia vigilare, eorum
conservationi, tutelae et incremento providere, administratorum localium
neglegentiam supplere et bona ecclesiastica, quae administratore iure designato
carent, per se administrare. § 4. Oeconomus eparchialis rationem
administrationis Episcopo eparchiali quotannis et, quoties ab ipso Episcopo
petitur, reddere debet; Episcopus eparchialis vero per consilium a rebus
oeconomicis rationes ab oeconomo eparchiali exhibitas examinet. § 5. Circa
obligationes oeconomi eparchialis sede eparchiali vacante servandus est can.
232.
Can. 263 - § 1. Episcopus eparchialis
consilium a rebus oeconomicis erigat, quod constet ex praeside, qui est ipse
Episcopus eparchialis, et aliquot personis idoneis etiam iuris civilis, si
fieri potest, peritis ab Episcopo eparchiali consulto collegio consultorum
eparchialium nominandis, nisi iure particulari propriae Ecclesiae sui iuris iam
alio aequivalenti modo provisum est, firmo semper, ut ab aliis electi vel
nominati indigeant confirmatione Episcopi eparchialis. § 2. Oeconomus
eparchialis ipso iure est membrum consilii a rebus oeconomicis. § 3. A consilio
a rebus oeconomicis excluduntur ii, qui cum Episcopo eparchiali usque ad
quartum gradum inclusive consanguinitatis vel affinitatis coniuncti sunt. § 4.
Episcopus eparchialis in actibus maioris momenti rem oeconomicam respicientibus
consilium a rebus oeconomicis audire ne praetermittat; huius autem membra
tantum suffragium consultivum habent, nisi iure communi in casibus specialiter
expressis vel ex documento fundationis eorum consensus exigitur. § 5. Praeter
alia munera ipsi iure communi commissa consilii a rebus oeconomicis est
quotannis rationem apparare quaestuum et erogationum, quae pro toto eparchiae
regimine anno venturo praevidentur, necnon anno exeunte rationem accepti et
expensi approbare.
|