|
CIVITATEM PEREGRINUS USURPANS VENEAT. LICEAT
IN MATRIBUS
adulteria vindicare et de iniusto supplicio tribunos appellare.Qui videbatur de civibus natus, cum absente patre eam, quae mater
videbatur, in adulterio deprehensam insequeretur armatus, ait illa "non es
meus". Perseveravit et occidit. Postea iudicio peregrinus pronuntiatus
emptus est ab interfectae patre. Ab eodem agitur in crucem. Reversus peregre
is, qui pater videbatur, appellat tribunos de iniusto supplicio. Vixdum
reversus in patriam si tamen hanc adversarii vel meam
patriam esse concedunt, parabam, tribuni, cognito filii mei casu appellare vos
de iniusto supplicio servitutis. Sed quatenus socer saevit, ut nec generum
velit agnoscere nec nepotem, det et mihi veniam doloris, si
non desum filio bene de me, bene de legibus merito, cum ipse vindictam quaerat
exigere filiae vel nocenti. Huius ego legibus filiam duxi
eamque praegnantem simul vidimus et uteri decem menses ambo numeravimus et
natum ex ea pignus accepimus. Sed cum me necessitas peregrinationis
abduceret, commendavi avo filium meum. Adulescentulo praecepi, in domo
<patris> partibus fungeretur, et, ut plus illi necessitatis imponerem,
sententiam vestrae legis ingessi. Denuntiavi postremo futurum ipsius crimen, si non patri paruisset et legi. Adulteram,
quae per insanam libidinem stimulis tanti furoris exarserat, ut nec suos
agnosceret, interemit. Peregrinus esse filius meus post adulterium
matris suae coepit. "Occidit" inquit "filiam meam." Grave
est, tribuni, in servitute defendere quod in libertate commiseris. Merito
mulier suos iam negabat esse quos laeserat. Ipsa post tantum furorem iam sua non
erat. Illa dixit "meus non est", at ego dico
"meus est". Mater armatum timuit, sed pater servientem, quod est
maius, agnoscit. Indemnatus carnificem recusans Lege indemnatorum
interficiendum pater filium carnifici tradidit. ille
vult manu patris interfici. Pater ipse, qui fuerat offensus,
ultro se non posse facere quod coeperat, confitetur. Quam morigerum sibi
filium senex iste formarit, nolo aliud indicium, quam quod, ne
patrem laederem, nec mortem recusavi. Mori iussus adulescens
in primis adhuc annis, quo tempore et vita carissima est et mors acerba, non
quaero vitam. Si potest, feriat hostiam, quam
dis penatibus vovit, satis sibi faciat meo sanguine, immo et ipse suo, dummodo
ne per manum vilem ius pietatis infuscet; quia nec iuris ratio permittit, ut
adhibeatur adversum eum carnifex, in quem non fuit iudex. Faciat vitae finem
qui originem fecit. Non de morte cum patre sed de mortis [patris] genere
dissentio. Eripere vis vitam, quam dedisti; non infitiabor. Quid per alterum
petis? Ius, quod tibi vindicas, experire, nemo te prohibet. Occide, si potes, confitere, <si> non potes. Nemo umquam magistratum fecit vicarium nec in alio militavit nec
sacra gentilicia insitiva stirpe corrupit. Vita mihi tollitur, sed manus
paterna debetur. Non potes, pater, legis eiusdem et inrogare supplicium et
denegare solacium. Placabo dexteram meam; cedo tantisper exosculer: o manus
olim mea, quae me parvulum saepe gestasti, quam saepe lacrimis puer lavi! Erras,
pater, qui facilius existimas huiusmodi caedem videre quam facere.
|