TITULUS
I.
De legibus
ecclesiasticis.
Can.
8. par. 1. Leges instituuntur, cum promulgantur.
par. 2. Lex
non praesumitur personalis, sed territorialis, nisi aliud constet.
Can.
9. Leges ab Apostolica Sede latae promulgantur per editionem in
Actorum Apostolicae Sedis commentario officiali, nisi in casibus particularibus
alius promulgandi modus fuerit praescriptus; et vim suam exserunt tantum
expletis tribus mensibus a die qui Actorum numero appositus est, nisi ex
natura rei illico ligent aut in ipsa lege brevior vel longior vacatio
specialiter et expresse fuerit statuta.
Can.10.
Leges respiciunt futura, non praeterita, nisi nominatim in eis de
praeteritis caveatur.
Can.
11. Irritantes aut inhabilitantes eae tantum leges habendae sunt, quibus
aut actum esse nullum aut inhabilem esse personam expresse vel aequivalenter
statuitur.
Can.
12. Legibus mere ecclesiasticis non tenentur qui baptismum non
receperunt, nec baptizati qui sufficienti rationis usu non gaudent, nec qui,
licet rationis usum assecuti, septimum aetatis annum nondum expleverunt, nisi
aliud iure expresse caveatur.
Can.
l3. par. l. Legibus generalibus tenentur ubique terrarum omnes pro
quibus latae sunt.
par. 2.
Legibus conditis pro peculiari territorio ii subiiciuntur pro quibus latae sunt
quique ibidem domicilium vel quasi-domicilium habent et simul actu commorantur,
firmo praescripto can. 14.
Can.l4.
par. 1. Peregrini:
l.deg. Non
adstringuntur legibus particularibus sui territorii quandiu ab eo absunt, nisi
aut earum transgressio in proprio territorio noceat, aut leges sint personales;
2.deg.
Neque legibus territorii in quo versantur, iis exceptis quae ordini publico
consulunt, vel actuum sollemnia determinant;
3.deg. At
legibus generalibus tennentur etiamsi hae suo in territorio non vigeant, minime
vero si in loco in quo versantur non obligent.
par. 2.
Vagi obligantur legibus tam generalibus quam particularibus quae vigent in loco
in quo versantur.
Can.
15. Leges, etiam irritantes et inhabilitantes, in dubio iuris non
urgent; in dubio autem facti potest Ordinarius in eis dispensare, dummodo
agatur de legibus in quibus Romanus Pontifex dispensare solet.
Can.
16. par. l. Nulla ignorantia legum irritantium aut inhabilitantium ab
eisdem excusat, nisi aliud expresse dicatur.
par. 2.
Ignorantia vel error circa legem aut poenam aut circa factum proprium aut circa
factum alienum notorium generatim non praesumitur; circa factum alienum non
notorium praesumitur, donec contrarium probetur.
Can.
17. par. l. Leges authentice interpretatur legislator eiusve
successor et is cui potestas interpretandi fuerit ab eisdem commissa.
par. 2.
Interpretatio authentica, per modum legis exhibita, eandem vim habet ac lex
ipsa; et si verba legis in se certa declaret tantum, promulgatione non eget et
valet retrorsum; si legem coarctet vel extendat aut dubiam explicet, non
retrotrahitur et debet promulgari.
par. 3.
Data autem per modum sententiae iudicialis aut rescripti in re peculiari, vim
legis non habet et ligat tantum personas atque afficit res pro quibus data est.
Can.
18. Leges ecclesiasticae intelligendae sunt secundum propriam
verborum significationem in textu et contextu consideratam; quae si dubia et
obscura manserit, ad locos Codicis parallelos, si qui sint, ad legis finem ac
circumstantias et ad mentem legislatoris est recurrendum.
Can.
19. Leges quae poenam statuunt, aut liberum iurium exercitium
coarctant, aut exceptionem a lege continent, strictae subsunt interpretationi.
Can.
20. Si certa de re desit expressum praescriptum legis sive generalis
sive particularis, norma sumenda est, nisi agatur de poenis applicandis, a
legibus latis in similibus; a generalibus iuris principiis cum aequitate
canonica servatis; a stylo et praxi Curiae Romanae; a communi constantique
sententia doctorum.
Can.
21. Leges latae ad praecavendum periculum generale, urgent, etiamsi
in casu peculiari periculum non adsit.
Can.
22. Lex posterior, a competenti auctoritate lata, obrogat priori, si
id expresse edicat, aut sit illi directe contraria, aut totam de integro
ordinet legis prioris materiam; sed firmo praeseripto can. 6, n. 1, lex
generalis nullatenus derogat locorum specialium et personarum singularium
statutis, nisi aliud in ipsa expresse caveatur.
Can.
23. In dubio revocatio legis praeexsistentis non praesumitur, sed
leges posteriores ad priores trahendae sunt et his, quantum fieri possit
conciliandae.
Can.
24. Praecepta, singulis data, eos quibus dantur, ubique urgent, sed
iudicialiter urgeri nequeunt et cessant resoluto iure praecipientis nisi per
legitimum documentum aut coram duobus testibus imposita fuerint.
|