TITULUS
IV.
De partibus
in causa.
CAPUT I.
De actore
et de reo convento.
Can.
1646. Quilibet potest in iudicio agere, nisi a sacris canonibus
prohibeatur; reus autem legitime conventus respondere; debet.
Can.
1647. Licet actor vel reus conventus procuratorem vel advocatum
constituerit, semper tamen tenetur in iudicio ipsemet adesse ad praescriptum
iuris vel iudicis.
Can.
1648. par. 1. Pro minoribus et iis qui rationis usu destituti sunt,
agere et respondere tenentur eorum parentes aut tutores vel curatores.
par. 2. Si
iudex existimet ipsorum iura esse in conflictu cum iuribus parentum vel tutorum
vel curatorum, aut ipsos tam longe distare a parentibus aut tutoribus vel
curatoribus, ut hisce uti aut minime aut difficulter liceat, tunc stent in
iudicio per curatorem a iudice datum.
par. 3. Sed
in causis spiritualibus et cum spiritualibus connexis, si minores usum rationis
assecuti sint, agere et respondere queunt sine patris vel tutoris consensu; et
quidem, si aetatem quatuordecim annorum expleverint, etiam per seipsos; secus
per tutorem ab Ordinario datum, vel etiam per procuratorem a se, Ordinarii
auctoritate, constitutum.
Can.
1649. Nomine eorum de quibus in can. 100, par. 3, stat in iudicio
rector vel administrator, firmo praescripto can. 1653; in conflictu vero eorum
iurium cum iuribus rectoris vel administratoris, procurator ab Ordinario
designatus.
Can.
1650. Bonis interdicti, et ii qui minus firmae mentis sunt, stare in
iudicio per se ipsi possunt tantummodo ut de propriis delictis respondeant, aut
ad praescriptum iudicis: in ceteris agere et respondere debent per suos
curatores.
Can.
1651. par. 1. Ut curator ab auctoritate civili alicui datus a iudice
ecclesiastico admittatur, debet accedere consensus Ordinarii proprii illius cui
datus est.
par. 2.
Ordinarius potest quoque alium curatorem constituere pro foro ecclesiastico,
si, omnibus mature perpensis, id statuendum esse prudenter censuerit.
Can.
1652. Religiosi sine Superiorum consensu non habent personam standi
in iudicio, nisi in casibus qui sequuntur:
1.o Si de
vindicandis adversus religionem iuribus sibi ex professione quaesitis agatur;
2.o Si ipsi
extra claustra legitime morentur et iurium suorum tuitio urgeat;
3.o Si
contra ipsum Superiorem denuntiationem instituere velint.
Can.
1653. par. 1. Ordinarii locorum possunt nomine ecclesiae cathedralis
aut mensae episcopalis stare in iudicio; sed, ut licite agant, debent audire
Capitulum cathedrale vel Consilium administrationis eorumve consensum vel
consilium habere, quando periculo vertitur pecuniae summa pro qua alienanda ad
normam can. 1532, par. par. 2, 3 eorundem consensus vel consilium requiritur.
par. 2.
Beneficiarii omnes nomine beneficii possunt in iudicio agere aut respondere;
quod tamen ut licite faciant, servare debent praescriptum can. 1526.
par. 3.
Praelati ac Superiores Capitulorum, sodalitatum et quorumlibet collegiorum
stare in iudicio nequeunt, nomine suae cuiusque communitatis, sine eiusdem
consensu ad normam statutorum.
par. 4.
Adversus eos de quibus in par. par. 1-3, si sine praescripto consensu aut
consilio in iudicio egerint, piae causae aut communitati ius est ad refectionem
damnorum.
par. 5. In
casu vero defectus vel negligentiae illius qui administratoris munere fungitur,
potest ipse loci Ordinarius per se vel per alium stare in iudicio nomine
personarum moralium quae sub eius iurisdictione sunt.
par. 6.
Superiores religiosi nequeunt nomine suae communitatis stare in iudicio, nisi
ad normam constitutionum.
Can.
1654. par. 1. Excommunicatis vitandis aut toleratis post sententiam
declaratoriam vel condemnatoriam permittitur ut per se ipsi agant tantummodo ad
impugnandam iustitiam aut legitimitatem ipsius excommunicationis; per
procuratorem, ad aliud quodvis animae suae praeiudicium avertendum; in reliquis
ab agendo repelluntur.
par. 2.
Alii excommunicati generatim stare in iudicio queunt.
|