TITULUS
V.
De
Superiore potestatem coactivam habente.
Can.
2220.par. 1. Qui pollent potestate leges ferendi vel praecepta
imponendi, possunt quoque legi vel praecepto poenas adnectere; qui iudiciali
tantum, possunt sollummodo poenas, legitime statutas, ad normam iuris
applicare.
par. 2.
Vicarius Generalis sine mandato speciali non habet potestatem infligendi
poenas.
Can.
2221. Legislativam habentes potestatem, possunt intra limites suae
iurisdictionis, non solum legem a se vel a decessoribus latam, sed etiam, ob
peculiaria rerum adiuncta, legem tam divinam, quam ecclesiasticam a superiore
potestate latam, in territorio vigentem, congrua poena munire aut poenam lege
statutam aggravare.
Can.
2222. par. 1. Licet lex nullam sanctionem appositam habeat, legitimus
tamen Superior potest illius transgressionem, etiam sine praevia poenae
comminatione, aliqua iusta poena punire, si scandalum forte datum aut specialis
transgressionis gravitas id ferat; secus reus puniri nequit, nisi prius monitus
fuerit cum comminatione poenae latae vel ferendae sententiae in casu
transgressionis, et nihilominus legem violaverit.
par. 2.
Pariter idem legitimus Superior, licet probabile tantum sit delictum fuisse
commissum aut delicti certe commissi poenalis actio praescripta sit, non solum
ius, sed etiam officium habet non promovendi clericum de cuius idoneitate non
constat, et, ad scandalum evitandum, prohibendi clerico exercitium sacri
ministerii aut etiam eundem ab officio, ad normam iuris, amovendi; quae in casu
non habent rationem poenae.
Can.
2223. par. 1. In poenis applicandis iudex nequit poenam determinatam
augere, nisi extraordinaria adiuncta aggravantia id exigant.
par. 2. Si
lex in statuenda poena ferendae sententiae facultativis verbis utatur,
commitittitur prudentiae et conscientiae iudicis eam infligere, vel, si poena
fuerit determinata, temperare.
par. 3. Si
vero lex utatur verbis praeceptivis, ordinarie poena infligenda est; sed
conscientiae et prudentiae iudicis vel Superioris committitur:
1. Poenae applicationem
ad tempus magis opportunum differre, si ex praepropera rei punitione maiora
mala eventura praevideantur;
2. A poena
infligenda abstinere, si reus perfecte fuerit emendatus, et scandalum
reparaverit, aut sufficienter punitus sit vel puniendus praevideatur poenis
auctoritate civili sanctis;
3. Poenam
determinatam temperare vel loco ipsius aliquod remedium poenale adhibere aut
aliquam poenitentiam iniungere, si detur circumstantia imputabilitatem
notabiliter minuens, vel habeatur quidem rei emendatio aut inflicta a civili
auctoritate castigatio, sed iudex vel Superior opportunam praeterea ducat
mitiorem aliquam punitionem.
par. 4.
Poenam latae sententiae declarare generatim committitur prudentiae Superioris;
sed sive ad instantiam partis cuius interest, sive bono communi ita exigente,
sententia declaratoria dari debet.
Can.
2224. par. 1. Ordinarie tot poenae quot delicta.
par. 2. Si
tamen propter numerum delictorum nimius esset poenarum infligendarum cumulus,
prudenti iudicis arbitrio relinquitur aut poenam omnium graviorem infligere,
addita, si res ferat, aliqua poenitentia vel remedio poenali, aut poenas intra
aequos terminos moderari, habita ratione numeri et gravitatis delictorum.
par. 3. Si
poena constituta sit tum in conatum delicti tum in delictum consummatum, hoc
admisso, infligi tantum debet poena in consummatum delictum statuta.
Can.
2225. Si poena declaretur vel infligatur per sententiam iudicialem,
serventur canonum praescripta circa sententiae iudicialis pronuntiationem; si
vero poena latae vel ferendae sententiae inflicta sit ad modum praecepti
particularis, scripto aut coram duobus testibus ordinarie declaretur vel
irrogetur, indicatis poenae causis, salvo praescripto can. 2193.
|