TITULUS
XIII.
De delictis
contra auctoritates, personas,
res
ecclesiasticas.
Can.
2330. Quod attinet ad poenas statutas in delicta quae in eligendo
Summo Pontifice committi possunt, unice standum const. Pii X Vacante
Sede Apostolica, 25. Dec. 1904.
Can.
2331. par. 1. Qui Romano Pontifici vel proprio Ordinario aliqilid
legitime praecipienti vel prohibenti pertinaciter non obtemperant, congruis poenis,
censuris non exclusis, pro gravitate culpae puniantur.
par. 2.
Conspirantes vero contra auctoritatem Romani Pontificis eiusve Legati vel
proprii Ordinarii aut contra eorum legitima mandata, itemque subditos ad
inobedientiam erga ipsos provocantes, censuris aliisve poenis coerceantur; et
dignitatibus, beneficiis aliisve muneribus, si sint clerici; voce activa et
passiva atque officio, si religiosi, priventur.
Can.
2332. Omnes et singuli cuiuscunque status, gradus seu conditionis
etiam regalis, episcopalis vel cardinalitiae fuerint, a legibus, decretis,
mandatis Romani Pontificis pro tempore exsistentis ad universale Concilium
appellantes, sunt suspecti de haeresi et ipso facto contrahunt
excommunicationem Sedi Apostolicae speciali modo reservatam; Universitates
vero, Collegia, Capitula aliaeve personae morales, quocunque nomine
nuncupentur, interdictum speciali modo Sedi Apostolicae pariter reservatum
incurrunt.
Can.
2333. Recurrentes ad laicam potestatem ad impediendas litteras vel
acta quaelibet a Sede Apostolica vel ab eiusdem Legatis profecta, eorumve
promulgationem vel exsecutionem directe vel indirecte prohibentes, aut eorum
causa sive eos ad quos pertinent litterae vel acta sive alios laedentes vel
perterrefacientes, ipso facto subiaceant excommunicationi Sedi Apostolicae
speciali modo reservatae.
Can.
2334. Excommunicatione latae sententiae speciali modo Sedi
Apostolicae reservata plectuntur:
1. Qui
leges, mandata, vel decreta contra libertatem aut iura Ecclesiae edunt;
2. Qui
impediunt directe vel indirecte exercitium iurisdictionis ecclesiasticae sive
interni sive externi fori, ad hoc recurrentes ad quamlibet laicalem potestatem.
Can.
2335. Nomen dantes sectae massonicae aliisve eiusdem generis
associationibus quae contra Ecclesiam vel legitimas civiles potestates
machinantur, contrahunt ipso facto excommunicationem Sedi Apostolicae
simpliciter reservatam.
Can.
2336. par. 1. Clerici qui delictum commiserunt de quo in can. 2334,
2335, praeter poenas citatis canonibus statutas, poena suspensionis vel
privationis ipsius beneficii, officii, dignitatis, pensionis aut muneris, si qua
forte in Ecclesia habeant; religiosi autem privatione officii et vocis activae
ac passivae aliisque poenis ad normam constitutionum plectantur.
par. 2.
Insuper clerici et religiosi nomen dantes sectae massonicae aliisque similibus
associationibus denuntiari debent Sacrae Congregationi S. Officii.
Can.
2337. par. 1. Si parochus, ad impediendum exercitium ecclesiasticae
iurisdictionis, ausus fuerit turbas ciere, publicas pro se subscriptiones
promovere, populum sermonibus aut scriptis excitare aliaque similia agere, pro
gravitate culpae, secundum prudens Ordinarii iudicium, puniatur, non exclusa,
si res ferat, suspensione.
par. 2.
Eodem modo puniat Ordinarius sacerdotem qui multitudinem quoquo modo excitet ad
impediendum ingressum in paroeciam sacerdotis legitime nominati in parochum aut
oeconomum.
Can.
2338. par. 1. Absolvere praesumentes sine debita facultate ab
excommunicatione latae sententiae specialissimo vel speciali modo Sedi Apostolicae
reservata, incurrunt ipso facto in excommunicationem Sedi Apostolicae
simpliciter reservatam.
par. 2.
Impendentes quodvis auxilium vel favorem excommunicato vitando in delicto
propter quod excommunicatus fuit; itemque clerici scienter et sponte in divinis
cum eodem communicantes et ipsum in divinis officiis recipientes, ipso facto
incurrunt in excommunicationem Sedi Apostolicae simpliciter reservatam.
par. 3.
Scienter celebrantes vel celebrari facientes divina in locis interdictis vel
admittentes ad celebranda officia divina per censuram vetita clericos
excommunicatos, interdictos, suspensos post sententiam declaratoriam vel
condemnatoriam, interdictum ab ingressu ecclesiae ipso iure contrahunt, donec,
arbitrio eius cuius sententiam contempserunt, congruenter satisfecerint.
par. 4. Qui
causam dederunt interdicto locali aut interdicto in communitatem seu collegium,
sunt ipso facto personaliter interdicti.
Can.
2339. Qui ausi fuerint mandare seu cogere tradi ecclesiasticae
sepulturae infideles, apostatas a fide, vel haereticos, schismaticos, aliosve
sive excommunicatos sive interdictos contra praescriptum can. 1240, par. 1,
contrahunt excommunicationem latae sententiae nemini reservatam; sponte vero
sepulturam eisdem donantes, interdictum ab ingressu ecclesiae Ordinario
reservatum.
Can.
2340. par. 1. Si quis, obdurato animo, per annum insorduerit in
censura excommunicationis, est de haeresi suspectus.
par. 2. Si
clericus in censura suspensionis per semestre perseveraverit, graviter
moneatur; et si, exacto a monitione mense, a contumacia non recesserit,
privetur beneficiis aut officiis, si qua in Ecclesia forte habeat.
Can.
2341. Si quis contra praescriptum can. 120 ausus fuerit ad iudicem
laicum trahere aliquem ex S. R. E. Cardinalibus vel Legatis Sedis Apostolicae,
vel Officialibus maioribus Romanae Curiae ob negotia ad eorum munus
pertinentia, vel Ordinarium proprium, contrahit ipso facto excommunicationem
Sedi Apostolicae speciali modo reservatam; si alium Episcopum etiam mere
titularem, vel Abbatem aut Praelatum nullius, vel aliquem ex supremis
religionum iuris pontificii Superioribus, excommunicationem latae sententiae
Sedi Apostolicae simpliciter reservatam; demum si, non obtenta ab Ordinario
loci licentia, aliam personam privilegio fori fruentem, clericus quidem
incurrit ipso facto in suspensionem ab officio reservatam Ordinario, laicus
autem congruis poenis pro gravitate culpae a proprio Ordinario puniatur.
Can.
2342. Plectuntur ipso facto excommunicatione Sedi Apostolicae
simpliciter reservata:
1.
Clausuram monialium violantes, cuiuscunque generis aut conditionis vel sexus
sint, in earum monasteria sine legitima licentia ingrediendo, pariterque eos
introducentes vel admittentes; quod si clerici sint, praeterea suspendantur per
tempus pro gravitate culpae ab Ordinario definiendum;
2. Mulieres
violantes regularium virorum clausuram et Superiores aliique, quicunque ii sint,
eas cuiuscunque aetatis introducentes vel admittentes; et praeterea religiosi
introducentes vel admittentes priventur officio, si quod habeant, et voce
activa ac passiva;
3. Moniales
e clausura illegitime exeuntes contra praescriptum can. 601.
Can.
2343. par. 1. Qui violentas manus in personam Romani Pontificis
iniecerit:
1.
Excommunicationem contrahit latae sententiae Sedi Apostolicae specialissimo
modo reservatam; et est ipso facto vitandus;
2. Est ipso
iure infamis;
3."
Clericus est degradandus.
par. 2. Qui
in personam S. R. E. Cardinalis vel Legati Romani Pontificis:
1. In
excommunicationem incurrit latae sententiae Sedi Apostolicae speciali modo
reservatam;
2. Est ipso
iure infamis;
3. Privetur
beneficiis, officiis, dignitatibus, pensionibus et quolibet munere, si quod in
Ecclesia habeat.
par. 3. Qui
in personam Patriarchae, Archiepiscopi, Episcopi etiam titularis tantum,
incurrit in excommunicationem latae sententiae Sedi Apostolicae speciali modo
reservatam.
par. 4. Qui
in personam aliorum clericorum vel utriusque sexus religiosorum, subiaceat ipso
facto excommunicationi Ordinario proprio reservatae, qui praeterea aliis
poenis, si res ferat, pro suo prudenti arbitrio eum puniat.
Can.
2344. Qui Romanum Pontificem, S. R. E. Cardinalem, Legatum Romani
Pontificis, Sacras Congregationes Romanas, Tribunalia Sedis Apostolicae
eorumque officiales maiores, proprium Ordinarium publicis ephemeridibus,
concionibus, libellis sive directe sive indirecte, iniuriis affecerit, aut
simultates vel odia contra eorundem acta, decreta, decisiones, sententias
excitaverit, ab Ordinario non solum ad instantiam partis, sed etiam ex officio
adigatur, per censuras quoque, ad satisfactionem praestandam, aliisve congruis
poenis vel poenitentiis, pro gravitate culpae et scandali reparatione,
puniatur.
Can.
2345. Usurpantes vel detinentes per se vel per alios bona aut iura ad
Ecclesiam Romanam pertinentia, subiaceant excommunicationi latae sententiae
speciali modo Sedi Apostolicae reservatae; et si clerici fuerint, praeterea
dignitatibus, beneficiis, officiis, pensionibus priventur atque inhabiles ad
eadem declarentur.
Can.
2346. Si quis bona ecclesiastica cuiuslibet generis, sive mobilia
sive immobilia, sive corporalia sive incorporalia, per se vel per alios in
proprios usus convertere et usurpare praesumpserit aut impedire ne eorundem
fructus seu reditus ab iis, ad quos iure pertinent, percipiantur,
excommunicationi tandiu subiaceat, quandiu bona ipsa integre restituerit,
praedictum impedimentum removerit, ae deinde a Sede Apostolica absolutionem
impetraverit; quod si eiusdem ecclesiae seu bonorum patronus fuerit, etiam iure
patronatus eo ipso privatus exsistat; clericus vero, hoc delictum committens
vel in eodem consentiens, privetur praeterea beneficiis quibuslibet, ad alia
quaelibet inhabilis efficiatur et a suorum ordinum exsecutione, etiam post
integram satisfactionem et absolutionem, sui Ordinarii arbitrio suspendatur.
Can.
2347. Firma nullitate actus et obligatione, etiam per censuram
urgenda, restituendi bona illegitime acquisita ac reparandi damna forte illata,
qui bona ecclesiastica alienare praesumpserit aut in iis alienandis consensum
praebere contra praescripta can. 534, par. 1, et can. 1532:
1. Si
agatur de re cuius pretium non excedit mille libellas, congruis poenis a
legitimo Superiore ecclesiastico puniatur;
2. Si
agatur de re cuius pretium sit supra mille, sed infra triginta millia
libellarum, privetur patronus iure patronatus; administrator, munere
administratoris; Superior vel oeconomus religiosus, proprio officio et
habilitate ad cetera officia, praeter alias congruas poenas a Superioribus
infligendas; Ordinarius vero aliique clerici, officium, beneficium, dignitatem,
munus in Ecclesia obtinentes, solvant duplum favore ecclesiae vel piae causae
laesae; ceteri clerici suspendantur ad tempus ab Ordinario definiendum;
3. Quod si beneplacitum
apostolicum, in memoratis canonibus praescriptum, fuerit scienter
praetermissum, omnes quovis modo reos sive dando sive recipiendo sive consensum
praebendo, manet praeterea excommunicatio latae sententiae nemini reservata.
Can.
2348. Qui legatum vel donationem ad causas pias sive actu inter vivos
sive testamento, etiam per fiduciam, obtinuerit et implere negligat, ab
Ordinario, etiam per censuram, ad id cogatur.
Can.
2349. Recusantes praestationes legitime debitas ad normam can. 463,
par. 1, 1507, prudenti arbitrio Ordinarii puniantur, donec satisfecerint.
|