33 pondus apostolicum, fulgentis gratia verbi.
34 lumina praeducit menti neque cernere possunt:
35 spiritu lata putant hebetes animalia dicta.
36 sed vos, qui nondum penitus duce numine falso
37 mente ipsa reprobi penetrastis ad intima mortis,
38 discite de fonte fluvium manare perennem,
39 qui nutrit lignum (bis senos gratia fructus),
40 exit et in terram ventosque in quattuor orbis:
41 tot fluit in partes fontis color et sapor unus.
42 sic et apostolico decurrit ecclesia verbo
43 ex utero Christi, patris omni gloria plena,
44 sordida diluere et sata mortua vivificare.
45 quattuor in numero diffusum in gentibus unum
46 electaque fide susceptum doctor opimus
47 tradit evangelium Paulus sine crimine mundum
48 abque hoc et Galatas vetuit discedere sanctos,
49 quos falsi fratres se circumcidere suasos
50 atque elementa sequi nova libertate relicta
51 umbrae futurorum veteri servire docebant.
52 has habuit Galatis causas conscribere Paulus,
53 non ut evangelii partem pro corpore toto
54 exciperent modicam maiori parte relicta.
55 atque adeo non verba libri, sed missus in orbem
56 ipse Christus evangelium est, si cernere vultis,
57 a patre qui venit solus bona nuntia portans,
58 testificata prius cuius ingens gloria complet,
59 ostendens opere quantus sit conditor orbis.
60 cuius facta simul dictis coniuncta fideles
61 illi, Matthaeus, Marcus Lucasque, Ioannes,
62 conscripsere mera non extera verba locuti
63 spiritu sancto dei tanto praesente magistro.
64 hic agnus paschae suspenditur hostia ligno;
65 hunc Paulus phase conscribens decreta Corintho
66 occisum tradit vitamque deumque futurum,
67 promissum patribus, quos illectaverat ante.
68 cernite quid virtus, quid paschae possit imago.

69 sic verum quid sit poteritis pascha videre.
70 ne fidus pater et vates, cui pignus et haeres
71 carus erat, quem forte deus donaverat illi,
72 hunc deo mactaret merito temptatus amore
73 (supplicium magnum!), sanctus pro sanguine sanguis:
74 connexus capite spinis ostenditur agnus
75 hostia sancta deo, cuius de morte piatus
76 esset, ut in signum et vastatae pignora gentis
77 sanguine signantur postes et limina fulta
78 (immane auxilium!); caro testis creditur esca.
79 Iesus transgressus Iordan terraque potitus
80 lege dedit pascham gaudens atque itnmolat agnum.
81 et reliqui magni reges sanctique prophetae
82 non ignorantes certae promissa salutis
83 ingentemque metu pleni transcendere legem
84 ---- venturam summae virtutis imagine molem ----
85 inspectam e speculo celebrarunt ordine pascham.
86 denique, si celeri primordia mente recurras,
87 invenies funesta nimis post impia verba.
88 credulus, (heu!) facile nudatus tegmine vitae,
89 pellibus ut tegeretur homo, suspenditur agnus
90 aut peccata necat aut sanguine funera delet
91 aut coperit nudos, fovet aut suo vellere vulnus.
92 num pecoris sanguis humano sanguine pluris,
93 ut pro peccatis oblatus dirimat iram?
94 aut multae plebis, veluti si carior agnus,
95 auxilium immane, tantae tutela salutis,
96 oblatus potuit pretium satis esse redemptis?
97 at deus omnipotens, caeli terraeque creator,
98 immensus, vivus, perfectus, luce perennis,
99 his non placatur, pecudum neque sanguine gaudet.
100 omnia mactentur pecora, grex omnis in aras
101 decremet, ut veniam vel peccati expiet unus.
102 nequaquam domini sapiens maculata figura
103 tam vili pretio caro foeda paravit honores;
104 sed spes et promissa fides mortalibus olim

105 haec operata tulit, magnae rationis imago,
106 praemeditata patris, nimia pietate parata:
107 venturum Christum terris hominemque futurum
108 quem visum Ioannes, baptismi primus apertor
109 et vatum socius necnon et apostolus ingens,
ll0 praecursor missus certus testisque fidelis,
111 angustus vita, sublimi laude notatus,
112 olim pascha dei verum quaerentibus agnum
113 ostendit tandem venisse piacula facti,
114 qui delicta suo multorum sanguine solvat,
115 pro reprobis probus et carus, pro vilibus unus,
116 corpore homo vitaque deus, mactatus ut agnus
117 acciperet nos et nobis se effunderet ipsum:
118 sic placuit domino mortem spoliare superbam.
119 sic poterit miserandus homo sperare salutem.
120 hunc pascham Paulus mactatum praedicat agnum.
121 non species domini pecoris sublimis inertis
122 consimilis patitur, quapropter dicitur agnus,
123 sed quia lanitie renovata haec corpora vestit,
124 dat tegimen multis, umquam nec deficit ipse.
125 sic dominus virtute patris, quos morte redemit,
126 exutos sua luce tegit, quae semper in illo est.
127 ergo pastor ovem qui perdidit, ipse requirit.
128 is robur spinasque viae calcare paratus
129 aut rabiem superare lupi pecudumque potiri,
130 eripere et fortis contemptis dentibus ultro
131 obiectat sese leo pelle obtectus ovili
132 decipiens habitu raptoris sanguine fauces.
133 Adam vi captum sic quaerit Christus ubique
134 ipse viam gradiens qua mors operata ruinam est,
135 omnia perlustrans veterum monumenta virorum,
136 singula perspiciens, exemplis omnibus unus,
137 ex utero incipiens inimicam expellere mortem
138 conceptam simul in gremio cum semine carnis,
139 aetates omnes tacita sapientia lustrans,
140 debita suscipiens, cunctos mundare paratus,

141 reddere factori multos, quos sparserat unus.
142 et quia terribilis puteo demersus iniquo
143 vir cecidit, suasit virgo subducta dracone,
144 consilio placuit, tegmen caeleste reliquit.
145 arguit hos lignum nudos, mors atra coegit;
146 ex eadem massa simili ratione refecta
147 iam renovata redit, flos carnis et hospita pacis,
148 virgine desponsa caro non ex semine nata
149 artifici coniuncta suo sine debito mortis.
150 angelus haec mandata patris per sidera defert
151 lucida, ut angelica credantur nuntia fama,
152 virginis ut virgo, carnis caro debita solvat.
153 talibus ingressus sequitur vestigia mortis
154 parvulus immanis, senior puer et iuvenis vir.
155 post, ubi iusta viri completa est roboris aetas,
156 (paulatim solitus socia deperdere vita,
157 in foedas etiam rugas et inertia membra
158 mutari specie vacuatis sanguine venis)
159 constitit haud habitum passus veterascere carnis.
161 qua die quove loco cecidit clarissimus Adam
160 quave manum extendit temere contingere lignum,
162 hac eadem redeunte die volventibus annis
163 in stadio ligni fortis congressus athleta
164 extenditque manus, poenam et pro laude secutus
165 devicit mortem, quia vitam sponte reliquit.
166 exuit exuvias carnis et debita mortis;
167 serpentis spolium devicto principe mundi
168 adfixit ligno, refugarum immane tropaeum.
169 in cuius signum Moses suspenderat anguem,
170 ut, quotquot fuerant multis serpentibus icti,
171 adspicerent ipsum victum fixumque draconem.
172 post, ubi secretas inferni venit ad undas
173 atque suum victor captivum luce retexit
174 adstanti iussumque patris virtute peregit,
175 sponte suum corpus quod liquerat ipse recepit.

176 causa haec mortis erat, eadem via facta salutis;
177 nuntius ille doli, sed pacis nuntius iste;
178 sponsa virum necuit, genuit sed sponsa leonem;
179 virgo viro nocuit, sed vir de virgine vicit.
180 cuius in exemplum sopito corpore somno
181 sumitur ex latere mulier, quae costa mariti;
182 quam carnem de carne sua deque ossibus ossa
183 evigilans dixit praesaga mente locutus.
184 mira fides! ---- merito Paulus certissimus auctor
185 Christum de caelis Adam docet esse secundum.
186 veritas ipsa suis exemplis usa refulget.
187 nec cupit ex alieno acres ostendere gressus;
188 pauperis hoc opus est, propriae virtutis egeni.
189 haec Paulus docuit magnus mysteria docta
190 scilicet in Christo esse decus tuum, ecclesia, cernens.
191 huius de latere ligno pendentis in alto
192 corporis exanimi sanguis manavit et humor.
193 femina sanguis erat, aquae erant nova dona lavacri,
194 haec populi vera est viventis ecclesia mater,
195 de Christi nova carne caro deque ossibus ossum.
196 Golgotha locus est, capitis calvaria quondam;
197 lingua paterna prior sic illum nomine dixit;
198 hic medium terrae est, hic est victoriae signum.
199 os magnum hic veteres nostri docuere repertum,
200 hic hominem primum suscepimus esse sepultum,
201 hic patitur Christus, pio sanguine terra madescit,
202 pulvis Adae ut possit veteris cum sanguine Christi
203 commixtus stillantis aquae virtute levari.
204 haec ovis est una, quam se per sabbata vivam
205 inferni e puteo statuit subducere pastor.
206 propterea cunctae carnis praemortua membra
207 curabat sabbatis aut caeci a germine nati
208 lumina, quae nondum dederat, cernendo peregit
209 aut hominem totum exanimem per sabbata vivum
210 deque sepultura praesenti plebe vocavit,
211 ipse novi factor, veteris bonus ipse refector,
212 aut quae defuerunt supplens aut perdita reddens.

213 haec ineunte die sancto sperantibus in se
214 facturum plene pro pacto posse docebat.
215 quid? caro si moritur nec spes datur ulla salutis,
216 quas habuit causas hominem se fingere Christus
217 et medicare homines aut curam carnis habere?
218 si revocat paucos, cur non revocabit et omnes?
219 corruptela potens liquefactum solvere corpus,
220 non poterit virtus domini revocare solutum?
221 credunt interitu qui non sua corpora solvi,
222 non credunt domino, sua qui vult mersa levare;
223 aut nolle praestare bonum neque posse potentem
224 dicunt ignari, quanto se crimine iactent
225 infirmas ausi causas praeponere mortis.
226 in grano latet arbor et hoc, nisi terra sepultum
227 putrescat, non dat decoratos arbore fructus.
228 iam liquidae stringuntur aquae; stridente rigore
229 saxa fiunt et semper erunt, nisi magna potestas
230 solverit inducto molli spirante tepore.
231 viticulae in gracili latet ingens corpore botrus;
232 si quaeras, non est; cum vult deus, esse videtur.
233 arboribus folia, spinis rosa, germina campis
234 mortua deficiunt et rursus viva resurgunt.
235 haec homini deus ante oculos revocata reformat,
236 propter quem locuples primus large omnia fecit.
237 omnia nuda cadunt, suo corpore singula vestit:
238 cur hominem solum, cui tantos fudit honores,
239 non tantum revocet sibi, quem super omnia fecit?
240 ergo caro et sanguis dei regno digna negatur,
241 tamquam sit Paulus proprie de carne locutus.
242 ille quidem magna docuit, sed inania corda
243 carnali sermone putant; nam pristina facta
244 sanguinis et carnis voluit sub nomine dicta
245 caelestis magni memoratus verba magistri,
246 qui per aquam de se genitis sui nomen honoris
247 donavit pignusque suo de spiritu fudit,
248 ut, cuius fuerant homines virtute redempti,

249 huius et acciperent renovati nomen honoris.
250 ergo, quia populis nondum suo fonte renatis,
251 sordibus antiquis tectis (ea debita mortis),
252 ex veteri causa regnum caeleste negavit
253 dicens humanum rursus debere renasci:
254 quod natum est de carne, caro est, de spiritu, vita
255 radicis veteris nova germina gloria mutans,
256 ablutum corpus iam non de carne vocari;
257 hoc sequitur Paulus, sic est de carne locutus.
258 denique dixit oportere superindui vestem,
259 hunc habitum fragilem, mortalem contegi formam,
260 non aliud corpus dari, sed prius illud inerme
261 undique regno dei lato circumdari totum:
262 "momento aspectus oculi mutabitur," inquit.
263 ut rufae cerae facies dispanditur herba
264 et mutat proprium candenti sole colorem,
265 sic eadem caro fulgenti de gloria sumens
266 gaudebit semper gaudens et morte carebit
267 devictum clamans crudelem corporis hostem,
268 glutitam mortem fortis victoria Christi,
269 ingentes deo summa ferens ad sidera laudes.