CAP. X.
Laicus laicum super re civili coram iudice ecclesiastico
convenire non potest, nisi in defectu iustitiae saecularis, vel nisi consuetudo
id exposcat.
Innocentius III. Vercellensi Episcopo.
Licet ex
suscepto †servitutis officio simus
omnibus in iustitia debitores, sic tamen in iure suo nos quibusdam convenit
providere, ne aliis iniuriam facere videamur, et, quod absit, inde sumatur
materia scandali, unde provida debet consideratione sedari. Ex insinuatione sane dilectorum
filiorum consulum et communis Vercellensium nos noveris accepisse, quod, quum
de singulis quaestionibus, quae motae fuerunt contra eos coram consulibus
iustitiae, iuxta consuetudinem approbatam velint cuilibet conquerenti iustitiae
plenitudinem exhibere, quidam, ut eorum iurisdictionem evacuent et fatigent eos
laboribus et expensis, super rebus, quae iudicium ecclesiasticum non
contingunt, literas apostolicas impetrant, et sic praeter iurisdictionem
consulum, quam enervant, eos cogunt multipliciter laborare. Volentes igitur sic
eorum utilitati consulere, ne patiamur aliorum iustitiam deperire, fraternitati
tuae per apostolica scripta Mandamus, quatenus, si quando a laicis
Vercellensibus tales literas super
rebus, praecipue quae forum saeculare contingunt, a sede apostolica contigerit
impetrari, eas sublato appellationis obstaculo, decernas auctoritate nostra
irritas et inanes, dummodo dicti
consules et commune de se conquerentibus in iudicio saeculari exhibeant
iustitiae complementum. Liceat tamen ipsis, qui sub eisdem consulibus taliter
duxerint contendendum, si se in aliquo senserint praegravari, ad tuam, sicut
hactenus servatum est, vel ad nostram, si maluerint, audientiam appellare, hoc
praesertim tempore, quo vacante imperio ad iudicem saecularem recurrere
nequeunt, qui a superioribus in sua iustitia opprimuntur. Si vero consules
iustitiae tanquam merito suspecti fuerint recusati, coram arbitris communiter
electis de causa suspicionis agatur, quae si probata fuerit esse iusta, ad te
vel ad nos pro iustitia recurratur, sicut superius est expressum. [Dat. Ferentini II. Kal. Iun. Ao. IX. 1206.]
|