TITULUS XXXIII.
DE CONVERSIONE INFIDELIUM.
CAP. I.
Non potest quis illam habere in uxorem, cuius maritum occidit
machinatione ipsius mulieris; secus, si sine machinatione. Et est pulcher et
quotidianus casus.
Coelestinus III.
Laudabilem
(Et infra:) Ceterum quod Interrogasti de Sarracenis, qui, dum in captivitate
essent, quarundam Christianarum viros earum insidiis et machinationibus
occiderunt, utrum, quia postea per ipsas ad fidem Christianam conversi sunt, eas
de iure possint accipere in uxores, vel, si duxerint, ipsum coniugium teneat eorundem: hic Triburiensis concilii regula
contenti sumus, asserentis, quod, si in mortem ipsorum virorum malitiose fuerint machinatae, licet earum studio ad ecclesiasticam fidem accesserint, tamen
nec eis adhaerere debent, nec sunt, si adhaeserint etiam, tolerandi. Non enim hic dispensatio sine periculo
posset admitti, quum tale damnum tali lucro ecclesia compensare non velit.
Ad hoc Sarraceni quidam, qui in bello
sunt Christianos interfecisse notati, et Christiani similiter Sarracenos,
postea vero Sarraceni, ad catholicam
fidem a gentilitatis errore conversi,
uxores eorum quos in belli certamine occiderunt, sibi matrimonialiter
copularunt, et id ipsum Christiani de Sarracenis mulieribus conversis ad fidem
fecisse noscuntur: quae tamen,
postquam de priorum virorum morte compererint veritatem, divortium instanter
exposcunt. In his igitur respondemus, quod, quum tales non procuraverint
virorum interitum defunctorum, matrimonium inter huiusmodi personas licite
potest contrahi, et taliter copulati, cuiuscunque
sexus exsistant, divortium post
mortem coniugum nequeunt postulare. Idem
si quidem iuris erit in sequenti casu, quem proponere studuisti, quum S.
Christiano viro propter odium uxoris Christum negante et sibi copulante paganam
et ex ea filios procreante Christiana in opprobrium Iesu Christi relicta, cum
assensu archidiaconi sui ad secundas nuptias convolavit et filios suscepit ex
ipsis; non enim videtur nobis, quod si prior maritus redeat ad unitatem
ecclesiasticam, eadem a secundo debeat recedere et resignari priori, maxime
quum ab eo visa fuerit ecclesiae iudicio discessisse et teste Gregorio
contumelia creatoris solvat ius matrimonii circa eum qui relinquitur odio fidei
Christianae. Quod autem mulier possit primo viro qui ad fidem reversus est
nolente ad vitam monasticam remeare, vel utrum ille reversus ad eam, quam ritu
gentili sibi coniunxit, et quae propter eum ad fidem nostram cum liberis suis
est conversa, mortua prima possit habere uxorem, et an filii ante conversionem
geniti obtentu nuptiarum, quae post conversionem ritu ecclesiastico celebratae
fuerunt, et similiter si filii illius, quae cum licentia archidiaconi sui
marito priore vivente sed facto infideli nupsit viro catholico, legitimi sint
habendi, tam regula quam doctrina Apostoli, qua dicitur: “si infidelis discedit
discedat; non enim frater aut soror subiectus est in huiusmodi servituti,” quam
illud decretum memorati Gregorii: “non est peccatum dimisso propter Deum si
alii se copulaverit; infidelis enim discedens et in Deum peccat et in
matrimonium;” nihilominus, quod praedecessor noster bonae memoriae Alexander
III. ita dixerit: “tanta est vis matrimonii, ut qui antea sunt geniti post
contractum matrimonium legitimi habeantur:” Nos in huiusmodi dubitare non
sinunt, quin in his et liber aditus pateat ad religionem migrare volenti, et
ille qui ad fidem revertitur, eam, quae conversa est defuncta prima sibi licite
possit copulare, filii etiam in supradicto utroque casu legitimi censeantur.
Praeterea etc. [cf. c. 27. de test. II. 20.]
|