[1119.1.1]
Anno millesimo centesimo nono decimo, et primo anno pontificatus domini Calixti
secundi summi pontificis et universalis papae, mense Martio, duodecima
indictione. [1119.1.2] Eodem mense Martio, predictus
Beneventanus archiepiscopus videns civitatem variis predarum afflictionibus ex
omni parte confundi et divastari, suaeque parrochiae ecclesias a raptoribus
vexari cotidie, synodum decimo die intrante mensis eiusdem Martii celebravit;
ad cuius sacri conventus presentiam Tusculanus affuit episcopus, et Ugo
supranominatus cardinalis, et cardinalis alius, et Beneventanae Sedis
suffraganei circiter viginti; monasteriorum abbates sex affuere.
[1119.1.3] Inter cetera vero, quae in ipso conventu statuta
sunt, omnes male facientes Beneventi, et disturbantes mercatores ad civitatem
venientes et redeuntes, sub anathematis vinculo alligavit; conventu itaque pie
et ordinate finito, unusquisque ad propria repedavit.
[1119.2.1] De guerra autem Iordanis comitis supramemorati,
si vestrae placuerit caritati, et comitis Rainulphi aliquid succincte narrabo. [1119.2.2]
Cumque iam, ut dictum est, Montis Militis castrum et Montis Aperti destructum
fuisset, prefatus Robertus de Monte Fusco castellum aliud, quod Tufum vocatur,
sepissime agressus est; qui vero, ut dominum castri et habitatores terroribus
variis commoveret, bellorum machinationibus assiduis acriter expugnavit. [1119.2.3]
Deinde, mortis inaudito consilio invento, rusticorum sata, et vineas silvasque
igni ferroque depopulatus est; sata quidem rusticorum noviter aspersa, quod
nunquam a seculo auditum est, rastris et aratris iterato volvi et divastari
precepit! [1119.2.4] Dominus autem castri, Rao nomine, nec
bellorum turbinibus neque tali mortifera confusione turbatus castrum illud
viriliter et animose obtinuit Iordanis comitis ad fidelitatem. [1119.2.5]
Preterea Iordanis comitis patruus, iam nominatus Robertus, cotidie adversus eum
seditionum conventicula et minarum iacula, ut erat viperei cordis, operabatur:
sepissime namque cum comite Rainulpho et Robertus de Monte Fusco de ipsius
Iordanis comitis infestationibus et damnorum periculis confabulabatur. [1119.2.6]
Tandem cordis sui silentia, quae iugiter meditabatur, aperiens, castellum, quod
Templanum vocatur, a comite Iordano expetiit, et sic fidelis et amicus eius
diebus omnibus ipse permaneret; agebat autem, quod cuidam filio suo naturali,
quem diligebat, castrum illud sacramento comes ille firmaret. [1119.2.7]
Comes autem haec audiens mentis afflictione, ultra quam credi potest,
perculsus, valde super his mirabatur. [1119.2.8] Continuo
suos omnes vocari fecit barones, et super hoc tanto et tali negotio studiose ab
illis consilium perquisivit; qui vero comitis necessitates quae supererant, et
Roberti illius mentis perfidiam cognoscentes, et aliter erga comitis
fidelitatem converti non posse aspicientes, ut petitionibus suis usquequaque
faveret, consilium tribuerunt. [1119.2.9] Ventilato itaque
et firmato consilio, in presentia Landulphi archiepiscopi, et Ugonis
cardinalis, aliorumque Beneventanorum et procerum, qui ad tale tantumque
spectaculum convenerant, petitiones cunctas illius adimplevit; deinde,
sacramento mediante, comitis Iordani fidelis et amicus effectus est. [1119.2.10]
His taliter actis, centum milites pro eius servitio obtinuit: confestim, vicem
redens pro acceptis, segetes omnes militum Montis Fusci depopulatus est. [1119.2.11]
Contigit autem, dum die quadam Landulphus de Greca, Montis Fusci comestabulus,
super castrum iam dictum nomine Tufum militum caterva stipatus tenderet, comes
Iordanus occulte invigilans eos agreditur, prosternit, et duodecim milites
illorum comprehendit, armis omnibus eorum acceptis; inter quos miles nomine
Eternus, et Brienus captivi perducti sunt. [1119.2.12]
Audiens autem Rainulphus comes fidelium suorum stragem immensam et a comite
Iordano ita superari non patiens, militum fere quatringentorum copiam et
peditum multitudinem congregavit; quibus congregatis, multotiens minabatur se
terram comitis Iordani ingressurum et castrum aliquod eius igni ferroque
consumari. [1119.2.13] Tandem, militum peditumque manu illa
assumpta, Iordani comitis terram ingressus est; nam, sicut ipse sepius dixerat,
non ausus est castellum illius agredi neque belli sonitum preparare sed, ut
nominis sui gloria levaretur et comitem Iordanum terreret, confinia castelli,
quod Pesclum nominatur, intravit; sicque, nullo concursu suorum parato, ad
propria reversus est. [1119.2.14] Comes autem Iordanus, ut
providi et sapientis erat ingenii, Rainulphi comitis agnoscens proterviam et
huiusmodi audaciam non ex prudentum thesauris procedere, trecentorum militum
caterva stipatus circa eius confinia districte morabatur; agebat quidem comitem
illum non sic stulte sectari sed munitiones suas, si oporteret, viriliter
contueri.
[1119.3.1] Hoc anno, quinto decimo die intrante mensis
Maii, Benevantanus archiepiscopus Landulphus supramemoratus, consilio salutis
invento, corpora sanctorum Martiani, Dori, Potiti et Prosperi, Felicis, Cervoli
atque Stephani, quae prisco ex tempore non honeste tumba quadam iacuerant, coram
omnibus propalavit. [1119.3.2] Corporibus namque illis taliter foras
eductis, ex ossibus eorum duo in conspectu civium antistes prefatus poni magna
cum reverentia, ut crederent, precepit. [1119.3.3] Fama
igitur per civitatem ventilata, concursus magnus factus est virorum ac mulierum
et cursu precipiti oblationibus ossa illa lacrimando osculabantur; quae vero
ossa sanctorum indignus ego osculatus sum. [1119.3.4] Biduo
autem postquam corpora illa sanctorum foras educta sunt, predictus antistes
presbiteros omnes civitatis ad episcopium vocari precepit, quatenus de tantorum
sanctorum laudibus agendis colloquerentur. [1119.3.5]
Continuo, consilio assumpto, dedit in mandatis, ut primum presbiteri portae
Summae ad episcopium iubilando cereis et lampadibus descenderent, et coram
sanctorum ossibus laudes Deo et eis decantarent; secundo quidem presbiteri
portae Aureae; tertio autem portae Ruffinae; quarto Forenses; quinto Civitatis
Novae; postremo vero civitatis totius presbiteri et viri, quatenus una in
honore Dei et sanctorum illorum aggregati Omnipotentis misericordiam
invocarent, ut eorum intercessionibus delictorum veniam consequerentur. [1119.3.6]
Presbiteri autem pastoris iussa audientes, sicut imperaverat, executi sunt;
continuo portarum singularum sacerdotes in unum congregati sunt, et laudibus
innumeris ordinatim ad sanctorum corpora descendebant. [1119.3.7]
Virorum autem, et mulierum et puerorum turbam canentium, quae precedebat et
quae sequebatur, cereis in altum positis et accensis, lector, si cerneres, et
de tanto gaudio ultra humanum modum exultares et ex cordis profundo lacrimas
rivo irriguo produceres: processionem enim insolitam cerneres, et quod a multis
annorum spatiis inauditum est, Beneventana civitas ob sanctorum honorem
amoremque modo est operata. [1119.3.8] Regem quidem testor
celorum, quod si lingua triplicatos ederet sonos et vox incessabili plectro
promeretur, tanti gaudii pondus et tantarum laudium densitatem nullo modo
exarare valerem: quis unquam civium tempore isto viventium sic prorsus
civitatem letari potuerit recordari? [1119.3.9]
Credo vero sub beati apostoli Bartholomei, patroni civitatis, adventum ita
prorsus gaudio magno civitatem impletam fuisse. [1119.3.10]
Nam, ut Beneventanorum memoria per duas generationes allevaretur, abbates omnes
ecclesiarum studio magno lignorum machinationes mirabili constructas artificio
composuerunt. [1119.3.11] Civitatis autem Novae presbiteri,
ut studiosiores prae omnibus viderentur, lignorum machinam quandam,
circumquaque cereis lampadibusque immensis obductam, ad sanctorum corpora
produxere; infra eam vero iuvenes cum timpanis, cum citharis tinnientibus
vidimus insultantes: campanas namque et tintinnabula multa infra struem illam
videbamus. [1119.3.12] Sacerdotes denique in albis vestiti
cum vexillis et multo cereorum comitatu coram sanctorum ossibus decantabant.
[1119.3.13] Novissime autem Alechisius archiadiaconus talem
tantamque per singulas civitatis partes partiumque angulos letitiam insolitam
fieri aspiciens, consilio accepto, mirabilem quandam lignorum structuram pro
ecclesiae Sancti Laurentii honore, quam regebat, et totius civitatis precepit
componi; illic vero artifices multos, lector, si adesses, conspiceres, ibi
stolii manus operantes videres, sub quorum vero industria ad naviculae instar
facta est. [1119.3.14] Qua demum peracta, super illam magni
ponderis campanam, et multa alia genera metallorum vociferantia et cereos
multos accensos imponi precepit; hominem namque lirizantem et tubas stridentes
ad astra ibi associavit; et circa illam cornua crepitantia, timpana mirabiliter
percussa, citharae variique generis modulationes tripudiabant.
[1119.3.15] O qualem, lector, aspiceres insultationem,
quale gaudium per totius civitatis partes cerneres, si interfuisses, quod re vera
putares crederesque potius aliam vitam aliamque speciem cordis, oculi et
corporis imitari. [1119.3.16] Talibus igitur et tantis
modulationibus patratis, ut archidiaconi gloria attolleretur, boves ad illam
structuram iniunxit, et iunctis bobus, usque ad Sancti Andreae ecclesiam
perduxere. [1119.3.17] Deinde pro densitate edificiorum,
quae super plateas inerat, usque ad episcopium boves illam trahere nequiverunt:
continuo ad manus virorum multorum machina ipsa sic ponderata ad sanctorum
corpora perducta est! [1119.3.18] Et ea perducta,
archidiaconus ipse cum clericorum comitatu in albis vestito coram ossibus
sanctorum vigilias cantaverunt; quibus finitis unusquisque ad propria reversi
sumus. [1119.3.19] In crastinum autem predictus antistes,
die videlicet decimo stante mensis Maii, cum episcopo Frequentino, et de Monte
Marano et Arianensi corpora sanctorum collocavit; inter quos corpus associavit
beati Ioannis, vicesimiprimi Beneventani archiepiscopi, qui triginta et tres
annos, sicut titulus testabatur, in episcopatum advixit; item corpus Stephani
Levitae et corpus alterius sancti, cuius nomen ignorabatur.
[1119.3.20] Corpus quidem ipsius Ioannis episcopi, et Stephani
Levitae et alterius sancti post predictorum inventionem sanctorum Martiani et
eius sociorum inventum est iuxta altare, in quo ipsi requiescebant.
[1119.3.21] Ad quorum vero venerabilem dedicationem
archipresul ipse quartam partem peccatorum omnibus, qui ad sanctorum
visitationem convenerant, condonavit; donavit quoque omnibus aliis, qui usque
ad octavum diem apostolorum Petri et Pauli venturum, ad dedicationem hanc
convenerint; item sub excommunicationis vinculis posuit omnes male facientes
illis, qui ad tantorum sanctorum convenissent dedicationem.
[1119.4.1] Hoc anno, Landulphus Beneventanus archiepiscopus
obiit quarta die intrante mensis Augusti, et Roffridus electus est, qui erat
tunc archipresbiter.
[1119.5.1] Hoc anno, septimo die stante mensis Februarii
Alferius iudex a Porta Aurea obiit.
|