[1127.1.1]
Anno millesimo centesimo vicesimo septimo Dominicae Incarnationis.
[1127.1.2] Hoc anno, dux prenominatus Guidelmus septimo
kalendas Augusti mortuus est. [1127.1.3] Continuo uxor eius
crines suos, quos pulcros et suaves nutrierat, coram omnibus, qui aderant,
totondit, et lacrimis manantibus vocibusque ad astra levatis, super ducis
defuncti pectus proiecit. [1127.1.4] Nec mora, totius
civitatis Salernitanae partes obitus ducis fama perculsit et sic catervatim
cursu precipiti populus omnis ad palatium properavit, cupiens ducis illius
defuncti cadaver aspicere; et eo viso, humilitatis eius, et pietatis,
reminiscentes, crinibus genisque evulsis, patrem eorum et dominum mirabiliter
invocabant. [1127.1.5] Confestim archiepiscopus civitatis,
clero accito, ad deferendum corpus adivit; et eo in feretro gloriose imposito,
quatuor eius, quos dilexerat, equos, ante feretrum usque ad episcopium Sancti
Matthei duxerunt; similiter quatuor aurea vexilla coram eo imposuerunt.
[1127.1.6] Lector itaque, si adesses, utriusque sexus
populum deflentem aspiceres et miratus firmares ducem aliquem vel imperatorem
tali sub mestitia nunquam sepultum fuisse. [1127.1.7]
Exequiis igitur ex more celebratis, in tumba pretiose patrata ducem illum
sepellierunt.
[1127.2.1] Cumque ducis illius mortem fama per totius
Apuliae partes ventilaret, comes prenominatus Iordanus, qui a duce illo
exheredatus fuerat, auxilio militum arrepto, Montem Fuscum ascendit die
videlicet sepulturae prefati ducis, et quia ibi complures amicos habuerat,
comes ille Montem Fuscum obtinuit. [1127.2.2] Deinde totius
sui comitatus comprehendit civitates et oppida, et sic in integrum lucratur,
quod perdiderat. [1127.2.3] Diebus preterea quindecim
evolutis, Robertus, filius Riccardi, comitem prefatum precatur, ut in eius
subveniret auxilio, quatenus civitatem Florentinum capere potuisset; comes
itaque Iordanus, ut erat ardentis animi, nec mora, militibus sumptis,
festinavit. [1127.2.4] Continuo, tubis sonantibus, civitas
illa ex omni parte agreditur, et comes ille ad portam quamdam insiliens ingredi
satagebat; custodes autem turris tantam aspicientes audaciam ceperunt lapidibus
gladiisque obsistere. [1127.2.5] Tandem, divino iuducio
superveniente, comes ille sub lapidum densitate oppressus, vitam et totius sui
comitatus amplitudinem, quam acquisierat, infelici morte amisit.
[1127.3.1] Cumque comes Rogerius Siculorum mortem ducis
Guidelmi agnovit, navigiis septem paratis, in armis siquidem et omnibus
necessariis Salernum advenit, et diebus ibi decem commoratus est, nolens re
vera de navi descendere, sed nocte dieque in navigio persistens cives vocari
fecit Salernitanos et archiepiscopum eorum Romualdum, et eis iuxta litus
omnibus convenientibus, taliter comes ille Rogerius exorsus est:
[1127.3.2] "Domini et fratres, sicut vestra novit
sagacitas, Robertus Guiscardus, dux olim bonae memoriae, patruus meus,
civitatem hanc, quam modo vestra tenet prudentia, in vigore animi et prudentia
multa expugnans, acquisivit; deinde post eius decessum Rogerius dux, eius
filius, consobrinus noster, pacifice tenuit cum vestra prosperitate; inde dux
Guidelmus, heres eius et filius, usque in presentiarum viriliter dominatus est;
nunc vero, iudicio Dei adveniente, dux ipse Guidelmus sine filio mortuus est.
[1127.3.3] Ego itaque, qui ex eius progenie productus sum,
si vestrae placuerit nobilitati, vestram imploro civilitatem, quatenus consilium
habeatis et me preter quemlibet alium diligentes dominium nostrum et amoris
vinculum consequamini. [1127.3.4] Nam, Domino auxiliante et
vita comite, ad melioris status vigorem pervenietis, et divitias, quas sub
tempore pristino habuistis". [1127.3.5] Quid multa?
Cives illi, consilio communicato, civitatem Salerni eius sub fidelitate
commiserunt, sacramentis civium omnium diligenter firmatis, pollicentes suam
nunquam deserere dilectionem. [1127.3.6] Iuravit confestim
comes ille Rogerius, quod sine iudicio et sine culpa eos non capiat neque capi
permittat, neque extra dies duos in expeditione illos perducat, et castellum
Turris Maioris de illorum potestate non auferat, et si quis abstulerit, eius
auxilio sub eorum potestate restituat; et his actis, civitatem ingreditur, et
ibi honeste commoratur.
[1127.4.1] Audiens autem Beneventanus populus comitem illum
Salernitanam habuisse civitatem, quosdam civitatis sapientes ei miserunt,
dilectionis vinculum et obsequia pollicendo; at comes ille grates et
retributionis munera remisit Beneventanis, vita comite, rediturum.
[1127.5.1]His et aliis ita decursis, universum ducatum
Amalfitanorum circumquaque comes ille suae subiugavit potestati; et inde
procedens Troianam civitatem, et Melfitanam et totius fere Apuliae partes
obtinuit. [1127.5.2] Landulphum quoque de Monte Marano, et
Landulphum de Sancto Barbato, et Raonem de Fraineta et Ugonem Infantem cum
omnibus eorum pertinentiis ad suam redegit ditionem; quibus peractis, victor et
exultans Siciliam repedavit.
[1127.6.1] Continuo, consilio habito, ad ducatus
arripiendum honorem animum impulit elatum, et precepit omnibus in terra sua
manentibus, ut "ducem" Rogerium eum vocitarent; quod et factum est.
[1127.6.2] Misit preterea domino papae Honorio munera multa
auri et argenti, pollicitando super etiam civitatem Troianam et Montem Fuscum,
ut ducatus ei vexillum et nomen largiretur, quod nunquam tempore illo predictus
papa Honorius ei concedere est dignatus: unde discordia multa et sanguinis
effusio orta est. [1127.6.3] Qualiter autem sibi predictus
pontifex Honorius, et quando ducatum concessit, in subsequentibus, vita comite,
describam. [1127.6.4] Audiens autem predictus Rogerius
Siculorum comes prefatum pontificem Honorium petitionibus suis circumflecti non
posse, prefato Raoni de Fraineta, et Ugoni Infanti omnibusque circa
Beneventanam civitatem fautoribus suis precepit quatenus, quot possent,
captivos perducerent Beneventanorum et afflictionibus multis civitatem
infestarent; qui vero, magis quam fuerat eis iniunctum, executi sunt: precipue
Rao de Fraineta, qui valde civitatem ex antiquo oderat.
[1127.6.5] Guidelmus igitur, qui tunc Beneventanorum
preerat rector, ferociam et infestationem prefati persentiens Raonis de
Fraineta, consilio habito, die quidem festivitatis sancti Martini totius
civitatis partes submovit ut, armis acceptis, super Raonem illum festinaret;
qui libentissime perrexerunt, ut ultionem acciperent de acceptis.
[1127.6.6] At predictus Rao quinquaginta fere milites et
pedites multos secum occultaverat; unde ex improviso insiliens multos
Beneventanorum in fugam conversos comprehendit, quos turpiter in flumine
Sabbati et extra invenit; sicque ad castrum Ceppaluni secum perduxit captivos;
et eis taliter alligatis, bona illorum argenti et auri pro redemptione accepit.
[1127.7.1] His taliter omnibus superius narratis evolutis,
predictus pontifex Honorius nihil utilitatis et virtutis erga civitatem
Beneventanam agere deprehendens, consilio salutis accepto, tertio kalendas
Ianuarias Capuanam civitatem adivit; continuo predictus Robertus princeps
officiosissime illum excipiens ad palatium episcopii Capuani gaudio magno eum
castrametari precepit. [1127.7.2] Nec mora, prefatus
pontifex Honorius archiepiscopos et abbates arcessiri mandavit, quatenus ad
principis convenirent unctionem; qui vero euntes die statuto exultatione
ingenti ad Capuanam ecclesiam convenere. [1127.7.3]
Archiepiscopus itaque Capuanus iuxta predecessorum suorum privilegium, presente
tali et tanto pontifice Honorio cum turba virorum religiosorum, quae
convenerat, et episcoporum conventu, predictum Robertum in principatus honorem
inunxit et confirmavit. [1127.7.4] O
quantus exultationis, et gaudii affuit effectus! [1127.7.5]
Celorum regem testamur viventem, neminem principum vetustorum tali iubilatione
et iucunditate stabilitum fuisse; audivimus profecto, sicut ex eorum qui
interfuere, comperimus testimonio, quinque milia virorum ad tanti principis
unctionem convenisse! [1127.7.6] Pontifex autem Honorius
tantam episcoporum et proborum virorum multitudinem aspiciens, principe illo
sacrato, eminentiori ascendens loco taliter exorsus est:
[1127.7.7] "Domini et carissimi fratres, sicut vestra
cognovit caritas, diu est, quo Romanam Sedem relinquens apud civitatem
Beneventanam, quae specialis Romanae attinet Sedi, pacificus venerim, et
omnibus abiectis tempestatibus, circa convicaneos nostros hospitatus sum. [1127.7.8]
Biduo autem post nostri adventus presentiam Rogerius comes, Beati Petri
adversarius, circa civitatem Beneventanam milites fere quatringentos ob
civitatis ruinam et nostri dedecus inauditum induxit; qui vero horis omnibus
civium bona depredati sunt et eorum possessiones assidue incisioni posuerunt. [1127.7.9]
Nos autem universas illorum sustinentes afflictiones, ut ab illorum desisterent
pertinacia, excogitavimus; insuper etiam predictus comes Rogerius cum Ugone
Infante et Raone de Ceppaluni pro civitatis Beneventanae detrimento gravissime
confederatus est, existimans nos timori eius succumbere, et nefandis eius
petitionibus operam dare; Ugo itaque et Rao, coniuratione tali alligata,
cotidie confinia civitatis igne ferroque consumere ceperunt. [1127.7.10]
Nos autem omnia, quae ingerebantur, aspicientes, solam Dei omnipotentis
misericordiam prestolantes, celestis regis auxilium et beati Petri invocamus. [1127.7.11]
Deinde, ne civitas prorsus turbaretur Beneventana talibus commota
afflictionibus, militum amicorum depoposci iuvamen; sicque, prout potuimus,
obsistere cepimus eorum pertinaciae. [1127.7.12] Cumque pro
quibusdam imminentibus negotiis civitatem Troianam adissemus, prefatus Rao de
Ceppaluni Beneventanos cives, qui ob vindicandas, quas passi fuerant,
contumelias die festivitatis beati Martini circa eiusdem Raonis confinia
exierant, ira divina et furore celitus adveniente, ducentos fere captivos
tenuit et in ima carceris, denudatis corporibus, alligavit. [1127.7.13]
Deinde quosdam captivorum civium Ugoni Infanti, viro nefandae memoriae et
tiranno orribili, ut cruciatibus et suppliciis afficerentur, donavit; qui vero
Ugo, dentibus eorum radicitus evulsis et membratim dilaceratis, pretio eorum
accepto, distraxit; eos vero, quos Rao ipse detinuit, periculo famis et
frigoris iugiter affligere non desistit. [1127.7.14]
Quid multa? Universa, quae excogitari possunt, convicia Beneventanis captioni
positis inferuntur. [1127.7.15] Preterea die noctuque
minantur, ut comitem illum Rogerium anathemati deditum supra civitatem inducant
Beneventanam, et de Beati Petri virtute eductam, suae obtineant ditioni et
potestati. [1127.7.16] Insuper vobis omnibus,
qui civitatum dominia et castrorum vigores tenetis, terroribus multis variisque
tempestatibus minitatur, quatenus unicuique vestrum munitiones, et in quibus
confiditis arces, auferat et secundum eius velle vitam vestram disponat, et
prout vult et quomodo vult, de civibus peregrinos faciat et de viris
locupletatis pauperes statuat, et egenos. [1127.7.17] Nos
itaque mentis suae iniquitatem et excogitationes quibusdam signorum coniecturis
per eos, qui hactenus perpessi sunt, cognoscentes, longe lateque vitavimus, et
pollicitationes suas tanquam virus mortiferum fugientes nullo modo paruimus
neque, ut ita dicam, auribus percipere dignati sumus.
[1127.7.18] Auri quippe et divitiarum quantas pollicitus
est cumulationes, dumtaxat si ei ducatus honorem largiri vellemus, divitiarum
sane illarum multimodas evitans promissiones, tum pro Romanae Sedis honestate,
quam conservare certavi, tum pro vestri exilii, quod horis omnibus terrore
expavi, Deum omnium factorem seculorum, qui renes scrutatur, et corda, deieci
et dedignatus sum! [1127.7.19] Pro vestra credatis
confusione et expulsione divitias tantas promiserit, excogitans ad eius libitum
me usquequaque devolvere, et consensum vestrae largiri exulationi!
[1127.7.20] Ego vero dilectionis vestrae vinculum
amplexatus, mori prius vobiscum elegerim, quam eius pollicitationibus nefandis
adherere. [1127.7.21] Vitam igitur mortisque asperitatem,
carissimi confratres et filii, in vestra tenetis electione et voluntate,
dummodo pugnare velitis, et vigorem honestatis tueri adinvicem exestuatis.
[1127.7.22] Prudentiam vestram certissimum expertus sum,
nihilque restat nisi, omni desidia abiecta et cordis torpore deposito, Romanae
Sedis dignitatem, quae pro vobis omnibus assidue intervenit, defendatis, et
vobis ipsis, quem tenetis vigorem, et filiis vestris conservare conemini.
[1127.7.23] Subvenite itaque, viri fortissimi et bellatores
perspicui, et dum tempus prosperitatis succedit, viribus cunctis iustitiae,
quam amplectimur, severitatem ad ardua sublevemus!
[1127.7.24] Deus enim, qui iustitiae via est, et lux
veritatis, et beati Petri apostoli interventio nos cotidie liberabit, et
auxilium a sancto eius solio pietate assueta largietur".
[1127.8.1] Haec et multa his similia pontifice Honorio,
lacrimis irrigantibus, predicante, vox militum populique omnis, qui convenerat,
efficitur, et una concordia clamavere se suaque omnia pro Beati Petri
fidelitate et sua tradituros. [1127.8.2] Novissime
Robertus, noviter princeps statutus, coram omnibus taliter pollicetur:
[1127.8.3] "En, pater venerabilis, et personam, quam
aspicis, et totius principatus mei, quem tradidisti, virtutem tuae committo
ditioni et ad tuum imperium omnia subiacebunt!".
[1127.8.4] Idipsum Rainulphus comes, et multi alii proceres
et episcopi, qui convenerant, pollicentur. [1127.8.5] O
quales, lector, promissiones, si adesses, aspiceres, et quae ex eorum promissis
oriebantur lacrimationes quas, si universas enarrare voluissem, fastidium
auditoribus generaretur. [1127.8.6] Audiens autem
Apostolicus Honorius multitudinem illam ad eius exorationes consentaneam
dedisse concordiam, salvatori omnium Deo, et beatis apostolis Petro et Paulo,
gratias egit, qui in se sperantibus subvenit et cotidianum prebet auxilium.
[1127.8.7] Continuo et ex auctoritate divina, et beatae
Mariae Virginis et sanctorum apostolorum meritis talem eis impendit
retributionem: eorum videlicet, qui delictorum suorum penitentiam sumpserint,
si in expeditione illa morientur, peccata universa remisit; illorum autem, qui
ibi mortui non fuerint, et confessi sunt, medietatem donavit.
[1127.9.1] Audiens itaque prefatus princeps et comes
Rainulphus tanti beneficii gratiam ab Honorio pontifice prolatam, alacritate
ingenti locupletati cum universis, qui convenerant, ad eorum propria
secesserunt; nec mora, totius sui principatus orbem et comitatus, preconibus
tonantibus, feriunt, ut unusquisque ad pontificis paretur solatium; populus
autem universus eorum imperio consensit. [1127.9.2]
Accesserunt interea predictus princeps et comes Rainulphus ad pontificis
presentiam et ei salutis consilium inventum intimavere: prius videlicet Ugonem
Infantem a comite illo conveniri oporteret, quoniam quidem, datis inter se et
acceptis securitatibus, alligati videbantur; Apostolicus autem dictis illorum
et assensum prebuit, et eorum fidem commendavit. [1127.9.3]
Confestim quosdam suorum procerum comes ille accipiens ad Ugonem conveniendum,
ut iustitiam ei sequatur, delegavit, addens in mandatis, ut obsides et
fideiussores acciperet quatenus, securitate omni adhibita, curiam comitis ad
iustitiam faciendam veniret. [1127.9.4] Quid multa? Neque
obsides voluit, nec curiam comitis adivit; comes igitur protinus omnia
pontifici Honorio patefecit.
[1127.10.1] Deinde prefatus princeps et comes, sicut
polliciti sunt, militum copiosam manum et peditum innumeram multitudinem
arripiens super castellum ipsius Ugonis Infantis, nomine La Pellosa, commeavit.
[1127.10.2] Audiens Guidelmus, tunc rector Beneventanus,
castellum illud sic obsessum fuisse, civitatis totius partes voce preconis
intonuit quatenus, armis eductis, ad expeditionem illam properarent; populus
itaque paratus ad necessaria expeditionis citissime festinavit; triduo autem
post prefatus rector, sumptis secum fere duobus milibus hominum, super
castellum illud tetendit. [1127.10.3] Cumque sic acriter
castellum illud obsessum fuisset, silva, quae ob ipsius castri tuitionem longo
ex tempore surrexerat, celeriter incisa et in ignem est conversa.
[1127.10.4] Deinde Beneventanus populus unanimiter
aggregatus castri illius agreditur munitionem, et eo agresso, viriliter
expugnatum est: capi quidem et comburi potuisset, dummodo comitis Rainulphi
auxilium subveniret; sed quia comes ille, prout poterat, auxiliari noluit,
Beneventanus populus ad eorum castra fatigatus revertitur.
[1127.10.5] Altera autem die adveniente, Beneventanus
aspiciens populus comitis auxilium, et principis, non ita viriliter adesse,
prout polliciti sunt Apostolico, pavore tedioque correpti super talibus
dilationibus mirabantur. [1127.10.6] Mane autem facto,
predictus princeps tentorium suum et apparatus eius amoveri precepit; deinde
comes Rainulphus pro tempore nivali et periculoso instanti manere in tanta
excusabat expeditione; sicque una cum principe discessit.
[1127.10.7] Rector igitur illorum deprehendens
excusationes, ut populus omnis ad civitatem reverteretur, precepit: nec mora,
iussa sumentes cursu rapido repedaverunt; obsidio autem illa quarto kalendas
Februarii facta est. [1127.10.8] Prefatus itaque pontifex,
qui apud Montem Sarclum morabatur, castrum illud sic dimissum fuisse
deprehendens, et pollicitationes principis et comitis non circa eum prospere
commorari, dolore inaudito turbatus, ultra quam credi potest, condoluit
infremendo; continuo iter arripiens Romanos fines adivit.
[1127.10.9] Princeps itaque et comes dolosas suas
machinationes circa pontificem excusabant Honorium; Apostolicus autem universa,
quae facta fuerant, et audita, cordis secreto conservans torvo, ut ita dicam,
lumine circa eos aspectans, sicut mente conceperat, festinavit.
[1127.11.1] Quibus ita peractis, Gualterio Tarentino
precepit archiepiscopo, ut Beneventum veniens civitatis negotia studiose
curaret, et eius consilio civitatis tueretur complexio. [1127.11.2]
Super etiam rectori prefato mandavit, ut solidos de regalibus acceptos
archiepiscopo illi committeret, de quibus milites civitatis armarentur, et
auxilium secundum vires oriretur; rector itaque solidos illos militibus largiri
distulit, dum usque literis propriis mandatum accepisset; et imperio accepto,
equitibus solidos illos largitus est.
|