[386-468]

Quinta soror, quarte similis, gerit ore priorem.
Pingit eam cultu factoque recurrit in illam,
Nec uacat a simili studio sequiturque sororem.
In studiis exemplat eam, factumque sororis
Respiciens, eius facto sua facta sigillat,
Et quam iamdudum fecit Natura sororem,
Fit soror in facto, cumulans ius omne sororis,
Namque docet racio, ius postulat, exigit ordo
Vt fateatur opus id quod natura fatetur.
Pro speculo uultum gerit hec preclara tuenti,
Nam quicumque uidet uultum se uisus in illo
Cernit et in speculo uultus epulatur ocellus.
Dum citharam manus una gerit, manus altera cordas
Sollicitat dulcemque soni parit illa saporem,
Auri dans epulas oculisque prohemia somni.
Quo cantu lapides mollescere, currere siluas,
Flumina stare, feras mitescere, cedere lites
Iussit Traïcius uates, fractoque rigore,
Compulit Eumenides lacrimis Ditemque coegit
Esse pium Furiasque suum nescire furorem;
Quo cantu Tyrios montes in menia uertit
Amphion, sic saxa domans quod nulla securis
Edomuit rigidas cautes, quas sola domare
Vox cythare potuit, tenuitque silencia ferrum.
Insigni uestita toga se pacis alumpnam
Esse puella docet nec querere fulgura belli.
Illic picture ridens lasciuia ludit,
Scemate sub uario monstrans quid musica possit,
Que sint uincla, quibus compaginet omnia nodis,
Que species artis, que musica colligit horas,
Distinguit menses, locat anni tempora, cogit
Excursus, elementa ligat iungitque planetas,
Astra mouet uariasque uices que musica nectit,
Corporis humani partes mundumque minorem
Ordinat et specie mundi melioris honorat,
Vt sic pigmeus fraterculus esse gigantum
Maiorisque minor mereatur ymagine pingi;
Que partes anime sociat, que federat illam
Carni confirmatque fidem, que musica uoces
Diuidit et numeris uariat discrimina uocum;
Que racio cur omne melos dulcesque sonorum
Cantus non gignit uox una sed unio uocum,
Dissimilis similisque sonus, diversus et idem,
Vnicus et simplex, dupplex, difformis et alter;
Quo modo mutato se mutat musica cantu,
Cum lacrimis risus, cum ludis seria texens.
Nunc enarmonice resonat, nunc tristia fingens
Ditonico cantu luget, nunc cromate ludit;
Que uox ad uocem fit duppla uel in diapason
Quis resonet cantus, uel quis sexqualter ad illum
Sit sonus aut illi concors sonet in diapente;
Que uocum iunctura parit diatessaron, in qua
Cum tribus una sonans uox litigat, immo iocatur;
Qua racione toni pars altera semper habundet,
Transgrediens partem reliquam ne possit in equas
Distribui partes tonus integer, immo parumper
Excedat pars una toni superetque minorem
Et proprio uincat pars altera comate limma,
Nec tamen equali sectas libramine partes
In duo diuisum diasymata coma recuset.
Hoc igitur splendens habitu cultuque decoris
Virgo nitens, usum cythare deponit ad horam,
Dum subit officium fabri lapidemque caloris
Imperio conuertit in es, ex ere secundam
Fabricat illa rotam, que forme laude priorem
Demonstrans, prime se predicat illa sororem,
Et, quamuis diuersa foret que diuidit illas
Materies, has forma tamen facit esse gemellas.
Illic artifices quos musica gaudet habere
Consortes, uel quos proprii dignatur honore
Nominis amplecti, scripture fama perhennat.
Mellite uocis Millesius exerit usum
Et ueluti quedam cantus encenia donat
Auribus et tali mentes effeminat arte.
Alter ab opposito cantus fastidia lenti,
Obtuse uocis rixam cantusque rebelles,
Qui magis impugnant aures quam uoce salutent
Inuenit et nostras offendit cantibus aures.
Nauigat in medio partemque relinquit utramque
Gregorius noster, reffugitque pericula uocum;
Cantus Syrenum fugiens uitansque Caribdim
Musica letatur Michalo doctore suosque
Corrigit errores, tali dictante magistro.