LIBER QUARTUS

[1-69]

Ultima subsequitur uirgo, que prima decore,
Cultu prima, gerit primam sub pectore mentem;
Non morbo, non tristicia, non mente magistra
Degenerat caput in terram, sed uultus in astris
Heret et archanum celi causasque fugaces
Venatur uisus, mentis preambulus, illi
Nunciat et crebro mentem docet asecla mentis.
Ori fulgor adest, qui facto fulgure nostrum
Verberat intuitum, dum uisus fulgur adultum
Deuitans, oculi tunicas exire ueretur.
Implet spera manum, spere tamen umbra uideri
Hec melius posset, que solam suscipit umbram,
Nec proprium spere retinens consurgit in altum,
Sed iacet in piano, nullo promota tumore.
Vestis inardescit gemmis auroque superbit
Et splendore suo Stellas equare uidetur.
Hic uiget, hie loquitur, hie instruit, hie docet, immo
Dat precepta suis picture dote facultas
Que docet astrorum leges, loca, tempora, motus,
Signa, potestates, discursus, nomina, causas.
Hic legitur que sit celestis spera, quis axis
In partes speram distingat, quis polus axem
Terminet, aut sursum tendens, aut mersus in imo;
Cur mundi sit forma teres mundusque ligetur,
Quinque parallelis cinctus zonisque quibusdam
Sectus, in extremis rigeat, medio tenus estu
Torreat atque duas laterales temperet harum,
Excessu dupplici castigans frigore flammam;
Cur decurtatus concludat utrumque colurum
Circulus et neuter ad puncta priora redire
Possit, sed nomen abscisio donet utrique;
Cur obliqua means, decliui limite ducta
Linea signiferi duodeno sydere celum
Pinguat et hospicium peregrino grata planete
Donet et ipsius proprium communicet illi;
Qua racione meant stelle, qua lege planeta
Directum metitur iter, qua lege retrorsum
Aut fugit aut certa fluxus stacione moratur;
Qua racione meant obliquo signa meatu,
Cur signum proprios directius exit in ortus
Opposite, furans nascendi tempora, tempus
Perdit in occasu quod plus expendit in ortu;
Quis lune motus, que solis spera, quis orbis
Mercurii Venerisque semita, que uia Martis,
Que mora Saturnum retinet; quo limite currit
Stella Iovis motusque uagos quis circulus equat;
Quis sursum tendens egressa cuspide terram
Exit et in terra nescit defigere centrum.
Ergo puella gerens tanti sollempnia cultus,
Non animum sepelit nec pigra per ocia sese
Distrahit aut animi uires effeminat, immo
Exercet studiis totam cum corpore mentem.
Exit spera manum, quoniam manus ipsa uocatur
Ad noua, que cudens fabri sibi uendicat artem.
Dum manus excudit aurum massamque figurat,
Nascitur ex auro rota quarta, decoris honore
Hec comites uincens, primas facit esse secundas.
Illi scripture facies applaudit et illos
Colligit in scripto, qui, ducti remige mentis,
In superas abiere domos secretaque celi
Scrutati, meruere sibi deitatis honorem.
Illic astra, polos, celum septemque planetas
Consulit Albimasar terrisque reportat eorum
Consilium, terras armans flrmansque caduca
Contra celestes iras superumque furorem;
Astraque sustentat, dum sustentatur ab astris
Athlantis uirtus, celi sine pondere pondus
Gestat, fert celum, dum fertur dumque ferendo
Syderibus cedit, cedenti sidera cedunt.