[53-107]

Non minor ad pugnam sed maior surgit in iram
Pauperies, non ense tonans, non fulgure teli
Bella minans, nulla lorice ueste refulgens,
Nec clipeo munita latus, nec casside uultus,
Sed nodis uariis callosa, nec arte polita;
Sed uultus ueteres retinens primamque figuram,
Claua uicem gerit armorum, sed quod minus arma
Dant, supplent animi, dat mens quod perdit in armis.
Pauperies ruit in iuuenem clauaque minatur
Funera, librat eam, librata percutit. Ictum
Ille stupet, tanto dum cassis subsidet ictu,
Sed tamen instantis ictus Constancia partem
Eludit mucrone suo; magis ergo furore
Vritur et magno strepitu bacchatur Egestas,
Dum uidet in cassum clauam seuire nec illam
Respondere sibi. Tunc ictus dupplicat, immo
Multiplicat, sed claua suo nugatur in ictu;
Nam quociens claue Paupertas obicit ictus,
Argumenta suo Virtus mucrone refellit.
Sed postquam sua bella uidet nil posse, ministros
Acrius ad pugnam stimulat: Labor irruit, instat
Esuries, Sitis insultat, Ieiunia pugnant,
Insurgunt uigiles Cure, dant arma Labori
Gleba, lapis, fustes, telum de stipite querno.
Esuries armata capit carecta, ministrat
Tela Sitis, relique paribus bacchantur in armis.
Sed iuuenis prior occurrit, prior obuiat hosti,
Pauperiem prior aggreditur celerique uolatu
Cornipedis pariterque suo cognamine nitens,
Accumulat uires haste qua deicit illam
Que terre deiecta iacet. Petit ergo iacentem;
Non tamen illius scrutatur uiscera ferro,
Nec rotat ense caput, nec inhebriat ora cruore,
Funere famoso dedignans claudere uitam
Hostis et insigni leto pensare ruinam.
Sed conculcat eam, confundens ora iacentis,
Deiectamque solo pedibus triturat equinis.
Cogitur ergo mori iamdudum mortua mundo
Pauperies nec mors animum predatur in illa,
Sed pocius mens una manet languetque repensa
Mors a mente minor, multumque diuque resistit
Mens morti, tandemque simul cum morte recedit;
Dum sic in fatum concedit iuraque fati
Paupertas, proprium moriens depauperat agmen.
Cetus eget: qui diues erat, dum uixit Egestas,
Ejus diuicie pereunt omnisque facultas
Pauperie pereunte perit; coguntur egere
Conciues, quos illa prius ditauit egendo.
Languescit Labor exhaustus, Sitis effugit, arma
Deicit Esuries, fugiunt Ieiunia, Cure
Depereunt; sic turba minor majore ruina
Deprimitur populusque perit pereunte magistro.
Ergo Quies Penam, Sacies Ieiunia, Curas
Pax fugat, Esuriem deuicit Copia, languet
Vbertate Sitis et uicta Carencia cedit.