[271-331]

Aeris occultos aditus, secreta, latebras
Altius inquirit Fronesis sensuque profundo
Vestigans, uidet intuitu meliore uagantes
Aerios ciues, quibus aer carcer, abyssus
Pena, dolor risus, mors uiuere, culpa triumphus.
Quorum mens, humili liuoris lesa ueneno,
In genus humanum uirus transfundit, ut ipsum
Consimili sanie morboque laboret eodem.
Hii sunt qui semper in nos armantur, inhermes
Deiciunt, uincunt armatos, rarius ipsi
Cedunt, sed uicti nequeunt iterare duellum,
Qui, uelud aerio uestiti corpore, nostram
Mentiti speciem, multo phantasmate brutos
Deludunt homines, falsi uerique sophyste.
In tenebris lucem simulant, in lite quietem,
Abscondunt sub pace dolos, in felle figurant
Dulcia, sub specie recti uiciata propinant.
Hos Deus esse deos fecit, quos lumine uero
Vera dies fudit et quos ab origine prima
Vestiuit deitatis honos; qui luce relicta
In tenebras adiere suas; qui fonte relicto
Inferni petiere lacus; qui, ueste decoris
Exuti, uestem gemitus saccumque doloris
Iniecere sibi; qui, maiestate superna
Deiecta, sine fine sibi meruere ruinam.
O grauis euentus, casus miser, unica pestis!
Iam seruit qui liber erat, mendicat habundans
Qui fuit, exilium patitur qui primus in aula
Regnabat, patitur penas a rege secundus.
Hoc casu fit gemma lutum, fit purpura saccus,
Lux tenebre, species confusio, gloria casus,
Risus tristicies, requies labor, alga iacinctus.
Celestis sic stella cadit, sic Lucifer, ortus
Nescius, occasu premitur, sic ciuis Olimpi
Exulat eiectus nec temperat exulis omen.
Spes reditus, spes omnis abest ceditque timori.
O fastus uitanda lues, fugienda Caribdis,
Culpa grauis, morbus communis, publica pestis,
Ianua peccati, viciorum mater, origo
Nequicie, semen odii, uenacio pugne!
Que cadit ascendens, elata perit, peritura
Erigitur, promota ruit, ruitura tumescit.
Que se ferre nequit, supra se lata, ruinam
Infra se patitur nec sese sustinet, immo
Mole sua premitur, proprio sub pondere lapsa.
Extra se cogit hominem se querere, de se
Exit homo, factusque sibi contrarius a se
Discrepat oblitusque sui se nescit et ultra
Transgrediens euadit adhuc, plus esse laborans
Quam sit, nec propria contentus origine, sese
Esse cupit maior et se superare laborat;
Quod petit amitens, perdens quod postulat, optans
Quod sibi mentitur, falsum uenatur honorem.
Hec pestis rectum uiciat, deturpat honestum,
Fermentat mores, iustum fugat, utile perdit.
Hec saliunca rosas, hec nubes nubilat astra
Virtutum, cuius tenebris paciuntur eclipsim.
Hac lue celestis regni proscriptus ab aula,
Delictum luit exilio penaque reatum
Angelus, a propria deiectus sede, tumore
Fractus, deiectus fastu, liuore solutus.