[152-206]

Has species rerumque tropos et sompnia ueri
Regia picta tenet, tanto festiua decore,
Sed minus in uultu gestans insigne decoris
Postremos subtristis habet pictura penates.
Vel lusisse parum, uel saltem sompnia passam
Credas et tenues ire sensisse procellas,
Vel magis oblitam facti presentis in illa
Naturam peccasse putes. Delira uidetur
Picture facies meliorem poscere formam,
Sed neque gemmarum radius splendore diescens,
Nec nitor argenti, nec fulgure gracius aurum
Excusare potest picture crimen adultum
Quin pictura suo languens pallescat in auro:
Illic pannoso plebescit carmine noster
Ennius et Priami fortunas intonat; illic
Mevius, in celos audens os ponere mutum,
Gesta ducis Macedum tenebrosi carminis umbra
Pingere dum temptat, in primo limine fessus
Heret et ignauam queritur torpescere musam;
Illic precipiti Nero fulmine concutit orbem,
Indulgens sceleri, cogit plus uelle furorem,
Quam furor ipse uelit; quicquid distillat ab illo
Nequicie sese totum partitur in orbem;
Illic diues eget, sitit aurum totus in auro
Midas, nec metas animo concedit habendi.
Militis excedit legem plus milite miles
Aiax milicieque modus decurrit in iram.
Fractus amore Paris, Veneris decoctus in igne,
Militat in Venerem; dum militis exuit actus,
Damnose compensat in hac quod perdit in armis.
In Dauo propriam miratur noctua formam
Et uultus peccata sui solatur in illo.
Ergo Nature quicquid munuscula plene
Percipit aut eius modicam subterfugit artem,
Inscriptum calamis picture fabula monstrat.
Singula decernens sensu Natura profundo,
Sedibus hiis sua iura tenet legesque figurat
Prouida, quas toto sparsim promulgat in orbe.
Scrutatur rerum causas et semina mundi:
Quis Chaos anticum uultu meliore redemit,
Dum forme melioris opem uultusque decorem
Quereret atque suum lugeret silua tumultum;
Quis, fidei nexu ciuilia bella refrenans,
Et fratrum rixas, elementis oscula pacis
Indidit et numeri nodo meliore ligauit.
Terrarum motus, mugitum fulminis, iras
Occeani, uentorum prelia mente fideli
Conspicit et certa solers indagine claudit
Temporis excursus; cur contristata pruinis
Luget hyems canis, ridet uer, estuat estas,
Effluit autumnus rerum torente profundo,
Vel cur terra sedet, fluit amnis, profluit aer,
Flamma uolat reliquisque fidem non inuida seruat;
Non audens uiolare fidem cur federa terris
Labilis unda tenet, certo contenta meatu.