Caput

4504 III  |            uere, nobilibus, quantum in unoquoque uirium sit et facultatum,
4505 X    |               quae prius in hoc crimen uocabantur, suo se culo cessare uoluit.
4506 III  |     percussorum factum in maius crimen uocaret? Respondebat eum, qui equestri
4507 XVI  |              uel collegium nouemuirale uocaretur. Imparem numerum proponimus
4508 XIIII|                 agri diues, gratiosus; uocas eum in ius; dantur ei dies
4509 XVI  |               quas uulgus limitationes uocat) dierum legitimorum uariis
4510 XV   |              in more multis, ut in ius uocati multas aduersario dicas
4511 X    |        patratum est. Primum homicidium uocemus deliberatum et cogitatum,
4512 XVIII|            foro iusticiae propulsandae uoceque praeconis (quod olim iussu
4513 XXI  |               apud iudicem recantat ac uoculam ,,statim" de illo instanti,
4514 XXI  |       indicantes. Obscuritas enim illa uocum multos nobis peperit interpretes,
4515 XXI  |           itaque tulerunt legem qualem uolebant, nempe scultetis formidandam,
4516 XVI  |              obturbabit, tempusque, si uolet, utiliter dispensabit. Neque
4517 XVI  |           omnibus regni ordinibus legi uoluerint, qui non tantum per dies
4518 X    |           poenas ulli sceleri irrogare uoluisse aequiores atque homicidio?
4519 XXI  |          ueterum iurisperitorum iustis uoluminibus (ut ferunt) exustis in compendium
4520 XXI  |             idem de reliquis intelligi uolumus. Cessarent hac ratione et
4521 X    |                omnibus faceret, quibus uoluntas et facultas foret, potestatem
4522 XVII |               solent mitti. Ad haec ad uoluntatum exterorum populorum erga
4523 XVI  |              ferat, dixerit feceritue, uoluptatem fortasse non diuturnam,
4524 X    |       praeceptum magistri nostri mente uolutare, quo iubemur, ut ne faciamus
4525 XXI  |                sunt. Sed haud scio, an Upianus huc respexerit, nam et mulierculam
4526 XVI  |                nequam homines, alii de urbanis et forensibus rebus tractant;
4527 X    |        nullumque perfugium esto in iis urbibus, quae asyli iure iis tantum
4528 XVI  |                Germanicae Spirae, quae urbs est ad Rhenum sita, omnis
4529 XIII |          extinguatur; ad haec securim, urnam, uas ante aedes aqua plenum.~
4530 XIII |            uasa adducturi, ab oneribus urnarum, securium et alils liberi
4531 XIII |              cum securibus, alteri cum urnis.~Qui cum equis praesto erunt,
4532 X    |               Sed tamen furtorum poena usitata moderanda quidetur, ne minimarum
4533 XVI  |           impelluntur ad prouocationes usitatas, ab inferiore ad superiorem
4534 X    |          ausint nec quicquam plerisque usitatius est, quam ut de caede eius,
4535 XVI  |     animaduertendi. Id enim olim Romae usitatum fuit, ut quamuis omnis potestas
4536 XXI  |              liberali eruditione etiam usu ipso paratissimi. Sed quae
4537 VIII |        relictae; ex posterioribus sunt usucapio, praescriptio, legatum et
4538 III  |               tandem reipublicae nullo usui esse possint. Quid uero
4539 X    |                 nisi primum restituant usuras inique extortas. Et de hoc
4540 VI   |               eas in eligendo rationes usurpare, quae a nobis in episcoporum
4541 X    |               nostris in hac Republica usurpatam. Mirum uero, qui emolumento
4542 III  |            contrariarum extrema quadam usurpatione? Expendat secum, quisquis
4543 III  |                Hoc enim, quod apud nos usurpatur, ut confuse utrique homines
4544 XXI  |           obtemperant diuersis legibus utantur. Est enim respublica quasi
4545 III  |                tam importunis dominis, utcunque illud abundet opibus ac
4546 XVI  |              hominibus aliis ternariis uterentur pro assessoribus ac consultoribus.
4547 VIII |              etiam et de directo et de utili dominio agitur; illud habent
4548 XXI  |             est munens et ex quo nulla utilitas ad rem uel publicam, uel
4549 III  |         referat, tum etiam ad communem utilitatem omnium. Ut enim medicina
4550 III  |                ita sunt compositae, ut utilitatibus potentum seruiant, imbelles
4551 XVI  |            pernecessariam ingentiumque utilitatum plenam facile ostendi potest,
4552 XVI  |       obturbabit, tempusque, si uolet, utiliter dispensabit. Neque praeconum
4553 XXI  |               incutere, alios in aurem utranque securos reddere; aut igitur
4554      | utraque
4555 V    |               scripserunt. Ad has uero utrasque leges et naturae et diuinas,
4556 III  |                accedebant, quaerebant, utrius percussorum factum in maius
4557 XIII |              opprimendis praecepta hic uulgaria adiicere eaque in hanc edictorum
4558 III  |           puniendum, at si mors ex eis uulnenibus sequeretur, alterutrum tantum
4559 III  |             equestri loco natum. Is ad uulnerarium deductus est, uerum quia
4560 III  |                illum uel oecideris uel uulneraueris. Sed de hoc a nobis et alias
4561 III  |                uel mutilans, uel saeuo uulnere saucians capite plectatur.
4562 XV   |               rei uoluntate, quam ille uultu, uoce, genuum flexu et omni
4563 X    |                Consideret mihi quisque uultum et gestum iratorum. Ore
4564 VI   |              et quod eius officium, de uxore item eius, et de dote, quibus
4565 VII  |               ea item, quam maritus in uxorem. Itaque et de nuptiis leges
4566 VI   |                multos equos, ne multas uxores neue argenti aurique multum
4567 XVI  |        iudicibus et eorum scribis, pro uxoribus, item eorum (siquidem essent
4568 V    |                                  CAPUT V~Varietas et distinctio legum.~ 
4569 VI   |      haereditatem olim cernere uelint. Vae terrae, ut ait diuinus uates,
4570 XIIII|            amplas in caedibus iactare? Valeant possesslones tuae, cum de
4571 V    |                                CAPUT V~Varietas et distinctio legum.~ Sequitur,
4572 VIII |                ac de rerum discrimine. Varii autem recensentur modi dominii
4573      | vel
4574 III  |   inaequalitatem suis uitiis obtendat. Vera enim libertas in affectionibus
4575 X    |         omnibus liquido perspiciuntur. Vere illud dicitur ueritatem
4576 XVIII|              liberare. Itaque M. Cice: Verrem accusauit; defendit Sestium,
4577      | Verumtamen
4578 X    |      amibitiosi rempublicam afficiunt. Veteres quidem Romani seuerius foeneratorem
4579 VI   |                                  CAPUT VI.~ ~Leges de magistratibus.~ 
4580 XVI  |            minimum loci relinqueretur. Via etiam praecluderetur iis,
4581 XIIII|               intulerunt optatissimae. Viderint igitur legislatores, quid
4582 XIIII|            persaepe magno uestro malo. Videt enim, uidet Deus ille sceleratae
4583 XVI  |        scriptam sententiam commiserit. Vidi et illud, cum iudex pro
4584 XVIII|                uita illum[ obseruaret. Vidit nimirum Muraena Catonem
4585 VII  |                                  CAPUT VII.~ ~Leges de personarum priuatarum
4586 VIII |                                  CAPUT VIII.~Leges de dominio et de
4587 X    |             Lascio copiose exposita. ,,Vim ui repelli licere. Qui uero (
4588 III  |              suas actiones conuertere. Vincula haec fortasse uideri possint,
4589 VI   |              rerum ergo mandandi sunt. Virtutis et doctrinae rationem in
4590 XV   |              scriba iurato examinatur. Vis iurisiurandi illi exponitur.
4591 X    |           igitur parum grande parumque vitandum scelus putetur, quod redimi
4592      | Vobiscum
4593 XXI  |             simulque palinodiam canat. Vocatur quispiam in iudicium, qui
4594 XIIII|               teterrimae consequuntur! Vos uero, qui et patriae salutem
4595 XXI  |               de eius interpretatione. Vulgus dominorum inutilem scultetum
4596 X    |             edixerit: ,,Si quis Caimum w occiderit, septuplo punitor."
4597 X    |                                  CAPUT X.~ ~Leges de iniuriis, quae
4598 XI   |                                  CAPUT XI.~ ~Leges in luxum omnis
4599 XIII |                                  CAPUT XIII.~De incendiis uitandis et
4600 XIIII|                                  CAPUT XIIII.~Leges de actionum et probationum
4601 XIX  |                                  CAPUT XIX.~Executores sententiae a
4602 XV   |                                  CAPUT XV.~De iureiurando, testium
4603 XVI  |                                  CAPUT XVI~De iudicibus et iudiciis.~ ~
4604 XVII |                                  CAPUT XVII.~De conuentibus uniuersorum.~ ~
4605 XVIII|                                  CAPUT XVIII.~1. De accusatoribus et
4606 XX   |                                  CAPUT XX~Poenae exigendae a condemnatis.~ ~
4607 XXI  |                                  CAPUT XXI.~1. Leges a quibus emendandae.