Part

 501 Vitae|          Interiit ingens belua victa cibo.~Conditur a Craco Cracovia.
 502 Trist|          nimis esuriens sumere saepe cibos. ~Ut vero in Moravos descendimus
 503 Trist|              Tartareis anguibus esse cibum"!~Tu nil tale iubes, Genitor,
 504 Vitae|              Hoc regnum muris oppida cincta vides.~Tres simul hospitio
 505 Trist|              Illarumque comas laetis cinxere coronis ~Et cantum et dulces
 506 Vitae|      protulit alma caput.~Oppida tot cinxit muris, quot paene per omne~
 507 Vitae|        obtruncavit Ulyssem,~De turpi Circes natus amore fuit.~Proditor
 508 Vitae|           Cassubios populosque freti cis litora nostri~Et Prussos,
 509 Trist|         asseruere notis,~Vel quia me citharae cantusque salesque iuvabant,~
 510 Trist|            Annuit, accessi, plectrum citharamque recepi,~Porrexit dextra
 511 Trist|            puerilia prima magistris~(Civibus hoc unum debeo, Snena, tuis),~
 512 Vitae|           dignus avo.~Maslaum domuit civili Marte furentem,~In reliquos
 513 Trist|             via,~Quam sine fine ullo civilia bella videre,~Fraterni et
 514 Trist|    concelebrate manu~Et nostras nudi clades spectate; videmus~Pro vobis
 515 Trist|       ruraque cursus erat. ~Tunc ego clamabam felicem ac esse beatum, ~
 516 Trist|                Tam cito nil in me" - clamabat - "iuris haberea,~Mors,
 517 Trist|           Cum leget, attollet risum, clamabit "ad ignem,~Ad latrinae olidam
 518 Trist|           gladio plecterer ipse mei.~Clamarem: "Aeternos me praecipitate
 519 Trist|         penetralia tempus~Deficit ad Clarii sacra redtre dei.~Hanc tanto
 520 Vitae|         retinendia et ornandis viris claris et eruditis, quanta in rebus
 521 Vitae|         Nissensi intercessisset, vir clarissimus ac nos de multis ac variis (
 522 Trist|         plurima (quod sum ~Ingressus Clarium te praeeunte nemus ~Cognovique
 523 Vitae|           domo,~Dalmata vir, Phariis claro patre natus in agris,~Quos
 524 Trist|            Caesar Maurorum in litore classem~Perdidit irati vi maris
 525 Vitae|        possit,~Aut nisi quem pugnae, classica, bella iuvant.~Sed cur bella
 526 Vitae|               quos vicit, quod breve claudat opus?~Caesaris Henrici magnas
 527 Trist|              effunditur, ob quem~Cum claudo nobis bella fuere lupo.~
 528 Trist|               Invicta fati est ianua claufia sera.~Pone viro tumulum;
 529 Vitae|           nepotes,~Extremum postquam clauserat ille diem.~Nomina nescimus,
 530 Trist|         fatale Minervae~Sustulit, in clausi ventreque sedit equi,~Cognitus
 531 Vitae|            PROBUS~ ~Teutonibus solis claves permiserat urbis,~Quae regni
 532 Vitae|             Dos regum decorabat eum, clementia, solus~Deque Iagellona stirpe
 533 Trist|           nata Iovis.~Lorica pectus, clipeo armavere sinistram,~Hastile
 534 Vitae|         lascive, reliquit,~Non etiam clipeos armaque dura pater,~Et Veneri
 535 Vitae|         matris crimine, pulsus erat.~Clumaci placuit sibi vita monastica;
 536 Trist|                    III~Excusat Petro Cmitae, viro illustri, patrono
 537 Trist|            vetitos, ut certa venena, coactus ~Sum nimis esuriens sumere
 538 Trist|       princeps aequales inter haberi~Coepi et doctori carior esse meo.~
 539 Vitae|              affimbus, auro~Inflatus coeptam destitit ire viam.~Nil illo
 540 Trist|         nulla dies.~Sec me paenituit coepti piguitque laboris,~Profeci
 541 Trist|        Vargavi, qui non, ut sum tibi coeptus amari, ~Desinis officiis
 542 Trist|        habere tui,~Utque tuus credar coetuque agnoscar in omni,~Quem geritis,
 543 Trist|       linguae, quibus aeger egebam, ~Cogebar variis significare notis. ~
 544 Trist|            studiis suppeditare meis.~Cogerer ergo ipsis cum iam valedicere
 545 Trist|             tot nosse pericla viarum~Cogeris et domini iussa superba
 546 Vitae|           BOLESLAUS IV CRISPUS~ ~Dum cogit Prussos ad Christi dogma,
 547 Vitae|              perit.~Venatum exierat; cognato occumbit ab ense,~Secrete
 548 Trist|         clausi ventreque sedit equi,~Cognitus et nulli propria est vergatus
 549 Trist|        multae quod consuetudinis usu~Cognorat vario tam bene Turca virum.~
 550 Trist|          Clarium te praeeunte nemus ~Cognovique viam simul et compendia,
 551 Trist|      bellique artes pacisque beatae ~Cognovisse viri principis esse damus, ~
 552 Trist|              die~Cognovitque nocens, cognovit et utile eodem~Sub cumulo,
 553 Trist|             posuit multa reperta die~Cognovitque nocens, cognovit et utile
 554 Trist|              Iam tamen invitos etiam cohibebo premamque,~De Cmita addidero
 555 Trist|         montes,~Aequoreum vinclis et cohibere deum~Et magnae aeternas
 556 Trist|       Iustitiam unanimes cum pietate colant. ~Non tamen invenias multos,
 557 Trist|            Naso beate, tuum.~Audivi, colere incepi dixique poetis~Post
 558 Vitae|            patria sacro fecit honore coli.~Quam sit eo dignus, per
 559 Trist|              Getis.~Moenia nos Craci colimus, curamus et aegrum~Corpus,
 560 Vitae|               qui iustum cum pietate colit.~
 561 AdPol|       calliditate manet. ~Congressus colitis pulchroque occurritis ore, ~
 562 Vitae|              pugnavit proelia signis~Collatis, casu non variante fidem.~
 563 Vitae|         curvis Crupa pererrat aquis.~Colle super pulchro properatae
 564 Trist|          hospes iter.~Incumbunt urbi colles turresque Vaveli,~Vicina
 565 Trist|              pallia quisquis habet. ~Collige, quam potuit mihi tunc locus
 566 Trist|            te tenet ista domus,~Quam collis, de quo fons ille effunditur,
 567 Trist|              sua.~Ferre caput nequeo collo, quod membra sequuntur~Cetera,
 568 Trist|          honestis, ~Musamm et primas collocor ante fores.~Nempe pater,
 569 Trist|             metum.~Ille per adversas collustrans cuncta cohortes~Tuto saepe
 570 Trist|         quamvis tuta sit illa viam; ~Collustrat rimas, linit obturatque
 571 Trist|             ut cupidis parerent arva colonis,~Horrida vel Phrygii scribere
 572 Trist|             usus facilis, vox clara, coloris imago~Candida et ad iustum
 573 Trist|           Sanguiue deficior sucusque colorque recessit,~Quaeque mihi nuper
 574 Vitae|             regum,~Ignari falsos qui coluere deos.~Huic peperit coniunx
 575 Trist|     materiamque dedi.~Iudicio lectos colui constanter amicos,~Hos tantum
 576 AdPol|             Hanc etiam magmis fertur coluisse Camillus~Et Decii, patriae
 577 Trist|               O lux, o patriae magna columna, mihi.~Impediat livor, quantum
 578 Vitae|        Imperii fines positis ex aere columnis~Signavi, Herculeum sic imitatus
 579 Trist|              crucior rapidoque miser comburor ab igni,~Horrenti pariter
 580 Trist|              hoc solus iter faceres, comes ipse venirem~Et fierem currus
 581 Trist|          magnus;~Crede, Polonorum te comitabit amor.~Sed quacumque feret
 582 Vitae|              obaervantia atque amore commemorans. Quae licet permagna sint
 583 Trist|              eiusque in se beneficia commemorat, de rebus quoque Hungaricia
 584 AdPol|            socer.~Hic tibi servitium commendat, at ille precatur,~Qui possint
 585 Trist|    gravioraque multo~Me fatear noxis commeruisse meis;~Mortem etiam laetus
 586 Vitae|            ab hoste~Possessas Stygio commiseratus oves.~Cesserunt idola tibi:
 587 Trist|        praeceps, qui protinus illud ~Commisi in magnum debile corpus
 588  Quer|             quibus, quibus est legum commissa potestas, ~Quos feci in
 589  Quer|           sub recto discute iudicio.~Commodius leviore meum sanabitur ulcus~
 590 Trist|            madenti ~Ille in inhumana commodus esse domo. ~Adde quod ignaros
 591 AdPol|          ferre tropaea tuae.~Interea commune bonum prosternis et irae~
 592 Trist|            patronum subsequar et res~Communes illi, quando vacabit, agam.~
 593 Trist|              vestra, Poloni,~Sarmata communi fertur et illa rate.~Dum
 594 Trist|          Totque voluptates, bona tot communia ne quid.~Pertineant ad me
 595 Trist|           quam mulfcum laudis alumno~Comparet ipsa sibi patria, scire
 596 Trist|             Cognovique viam simul et compendia, per quae ~Pieridum ad sacras
 597 Vitae|              eleganti ordine perquam compendiose est complexue. Quae cum
 598 Vitae|             suae.~Cuncta libidinibus complebat, cuncta rapinis,~Cuncta
 599 Trist|          sollicitate meis?~Iam prope complesti obliquis erroribus annum,~
 600 Vitae|           Mos erat infanti, vitae ut compleverat annum,~Indere, quod vellet
 601 Vitae|              perquam compendiose est complexue. Quae cum supra modum placerent,
 602 Trist|              protinus ire mora.~Voti compos eo ingenuas mercator ad
 603 Vitae|    perficeretur opus.~Saepius insano compressit Iazygas arcu~Et dedit horrendae
 604 Trist|            infers,~Servus ab hostili comprimerisque rate.~Nunc, Corvine, tuum,
 605 Trist|         teneret,~Nullo Ister gemeret comua pressa iugo.~Dissidii quod
 606 AdPol|           melius, proceres, vos mens comuncta teneret~Et studium vobis
 607 Trist|             Hanc tanto maiore sequar conamine, quanto est~Fortior humanis
 608 Trist|             loquor, ut cupiam demens conatibus impar~Tollere onus, laudes
 609 Vitae|            Bludia prosequi ac favere conauevit admirabilis illa tua humanitas.
 610 Trist|            triumphum~De nobis partum concelebrate manu~Et nostras nudi clades
 611 Trist|             Mulcetur variis volucrum concentibus aether,~Ingeminat caesum
 612 Trist|           cedit Apollo mea.~Heu spes conceptae frustra! Proiecimus omne,~
 613 Trist|           unum,~Quod pudeat posthac, conciliare queat.~Me tua solatur prudentia,
 614 Trist|             nunc neque mente valemus~Concipere, humano nec memorare sono,~
 615 Trist|             honores~Consuevit varius concomitare labor~Invidiaeque furor,
 616 AdPol|          omnibus esset idem!~Tempore concordi consurgunt parva vigentque,~
 617 Vitae|           caelestis frusta leguntur,~Concrescunt miro consolidata modo.~Terrea
 618 Trist|           silvisque iugisque,~Hoc et concretis testificabor aquis.~Sed
 619 Trist|              viam.~Et tamen in medio concurrite ad arma dolore,~Ultores
 620 Vitae|           lapidare, tonitribus orbem~Concutere et rapidis frangere fulminibus.~
 621 Trist|           Naturae Genitor magnum dum conderet orbem,~Partiretur opes inque
 622 Trist|          salutem,~Est factum invicti condicione mali.~Morborum vincunt homines
 623 AdPol|          Prima dedit leges et magnas condidit urbes~Et posuit dominis
 624 Trist|        expediant cur sua tela Getae.~Condite tela, Getae, non consertaque
 625 Vitae|             ingens belua victa cibo.~Conditur a Craco Cracovia. Fabula
 626 Trist|              me~Maeror et, ut doleam condoleamque, facit,~Cum video faciem,
 627 Trist|              meis.~An potius proprio confectus et ipse dolore~Supremam
 628 AdPol|           summa ruunt;~Cuncta fovet, confirmat, alit Concordia, summo~Proxima
 629 Trist|          Haec est, quae miseri casus confitavit Ulyssis~Atque illum fida
 630 Vitae|      princeps, quia viribus impar~Ad confligendum cum subito hoste fuit.~Stanislae,
 631  Quer|           exoneresque, vocas, ~Ad te confugio supplex, me turbine in isto ~
 632 Vitae|          Getarum~Sub Nigro et primum congeminasse malum.~Iis cessit solis,
 633 Trist|            illum~Visque foret iuncti congeminata mali,~In Niobes etiam saxum
 634 Trist|            ab igni,~Horrenti pariter conglaciorque gelu,~Dum patior cunctos,
 635 Vitae|             Vanda petita ducis~Hosti congreditur, vincit. Magno ille pudore~
 636 AdPol|           blanda calliditate manet. ~Congressus colitis pulchroque occurritis
 637 Trist|           rivmn lene sonantis aquae.~Coniugis in gremio Zephyrus cum mitibus
 638 Trist|          Deus et fortuna necesse est~Coniungant vires totaque terra simul.~
 639 Trist|             consuluisse ferunt. ~Dum consanguineum Numitoris nata tyrannum ~
 640  Quer|              POLONIAE~ANNO MDXXXVIII CONSCRIPTA~ ~QUERELA REIPUBLICAE ~Desine
 641 Vitae|          fecit habere locum.~Coniuge consenuit cum virgine virgo maritus~
 642 Trist|             Condite tela, Getae, non consertaque triumphum~De nobis partum
 643 Trist|          adultum,~Cum victore avidas conseruitque manus,~Vicissetque sui,
 644 Vitae|        vulgus, vidisti grandia vulgi~Consilia, in votis propositoque fidem!~
 645 Trist|         acies et signa diremit~Impia consilii dexteritate sui.~Restituit
 646 Vitae|           nemo tenacior aequi,~Maior consiliis et pietate foret.~Dos regum
 647  Quer|            me multis feliciter annis~Consilio iusta sustinuitque manu,~
 648  Quer|           meum pneumatis igne genus!~Consilium Regis moderare et vota senatus~
 649 Vitae|           leguntur,~Concrescunt miro consolidata modo.~Terrea quando facit
 650 Trist|              Interiit nec me reducem conspexit ab orbe~Ausonio, in votis
 651 Trist|             suorum~Laudatorum oculos conspiciendus eat,~Protinus attoniti praeconia
 652 Trist|              veste iuvencum~Da mihi; conspicuus sic ero, clarus ero.~Nec
 653 Vitae|           saevi permria Mosci~Illius constans abstulit ultor opes.~Nec
 654 Trist|           dedi.~Iudicio lectos colui constanter amicos,~Hos tantum veras
 655 Trist|        loquar ereptam Rhodon altaque Constantini ~Moenia, mille urbes, mille
 656 Trist|            iuris cedere parte sui~Et constare sibi nosset levis Hunnus
 657 Vitae|            locis.~Longa fuisse tamen constat, quia principe Craco~Nostrorum
 658  Quer|            locavi, ~Custodes nostrae constituique rei, ~Iura quibus, quibus
 659 AdPol|          Lechus imvit agros~Parvaque constituit properatae culmina Gnesnae,~
 660 Vitae|           videlicet versiculis posse constringere ipse lauicius dubitarit.
 661 Trist|           tuo.~Crede, tua teneor sic consuetudine et imum~Cor mihi tam magno
 662 Trist|             Quem timuit, multae quod consuetudinis usu~Cognorat vario tam bene
 663 Trist|            tibi, quia semper honores~Consuevit varius concomitare labor~
 664 Vitae|             inutilis, et cum~Coniuge consultat, quid male tutus agat,~Vim
 665 Trist|             vitae contempsit amorem,~Consultum rebus dum cupit esse tuis.~
 666 Trist|            cum iam valedicere Musis,~Consuluit dubio sors inopma mihi.~
 667  Quer|             Nec mihi cernenti varios consurgere luctus~Terreret iustus cor
 668 AdPol|         esset idem!~Tempore concordi consurgunt parva vigentque,~Discordi
 669 Trist|              modum.~Impatiens animus contemm et pronus ad iram,~Duravit
 670 Trist|              mihi si splendor desit, contemnar in ista~Veste miser, media
 671 Trist|            Et tu montis habes nomen. Contemne, quod acri~Virtuti nulla
 672 Trist|             mihi, cum veniet, mortem contemnere, ut illi,~Cui dedit intrepidam
 673 Vitae|           caput.~Dic modo, qui Musas contemnis et utile docto~Nil patriae
 674 Trist|      Creditis, an nihil haec ad vos? Contemnitis ipsum, ~Qui pacem nobis
 675 Trist|             Te propter periit; vitae contempsit amorem,~Consultum rebus
 676 Trist|         amator, ~Qui lacrimas posset continuisse, fuit, ~Cum periit Lascus,
 677 Vitae|        superba Leone~Et magna exigua contudit ille manu.~Obtrivit quoties
 678 Trist|       quaedam ei significat.~Lazare, conturbor, quoties considero, quantum ~
 679 Vitae|                        VANDA VIRGO~ ~Conubii ob crebram virgo formosa
 680 Trist|        Ecquid ad has oculos lacrimas convertis et unam, ~Quae superest,
 681 Vitae|            pertrahit inque locum.~In convestitum viridanti caespite caenum~(
 682 Trist|          Quam sine te in caelo fieri conviva deorum,~Permittatur ab iis
 683 AdPol|             vicem, ~Ducitis et miris convivia mira triumphis, ~Proque
 684 Trist|       populus, quem iure probes, est copia rerum,~Sunt fora, sunt magni
 685 AdPol|          Urget in adversas vestraque corda vices? ~Metaque cum cunctis
 686 Vitae|           erexi maius ad arma caput.~Corde viris opus est magno, non
 687 Trist|         novamque~Cum fractis frontem cornibus esse tibi.~Plena cadaveribus
 688 AdPol|           nostrae celebrata est fama Coronae,~Hei modo ad extremum paene
 689 Trist|              odorato nectit de flore coronas~Proiecta ad rivmn lene sonantis
 690 Trist|      Illarumque comas laetis cinxere coronis ~Et cantum et dulces attribuere
 691 Trist|            miscetque perenne~Cum tot corporeis proelia dura malis.~Illa
 692 Trist|             me forte rogaverit umbra~Corporis aspiciens ad simulacra mei,~
 693 Trist|       aliquid gravius, quaeso; quein corrigis, illum~Tunc revocas et vis,
 694 Trist|        subito caelum mutare iubebar,~Corripere et celerem protinus inde
 695 Vitae|            Deus innocuis adsit, quod corruat insons,~Maiori ut surgat
 696 AdPol|             Non minus in vestrum est corruitura caput;~Idem etenim Boreas,
 697 Trist|            ad simulacra mei,~Qui tam corrupto splenis iecorisque vigore~
 698 Trist|           comprimerisque rate.~Nunc, Corvine, tuum, nunc o disrumpe sepulcrum,~
 699 Vitae|              milii amicitia ac prope cotidiana familiaritas cum ornatisimo
 700 Vitae|        Eluctata iugo multorum Patria Cracum~Praefecit rebus laeta lubensque
 701 Vitae|             Degener, imbellis, gula, crapula, sordibus uxor,~Uxoris totus,
 702 Trist|         orbem,~Partiretur opes inque creata suas,~Infudit tacitum plantis
 703 Trist|           non quod cecidit, qui lege creatus ~Mortali mortis praeda futurus
 704 Vitae|             VANDA VIRGO~ ~Conubii ob crebram virgo formosa repulsam~Teutonici
 705 Trist|         nomen habere tui,~Utque tuus credar coetuque agnoscar in omni,~
 706 Trist|             amicos,~Hos tantum veras credere doctus opes.~Si reditus
 707 Trist|          sine crimine, quale favorem~Crediderin merito laedere posse tuum.~
 708 Vitae|          nitida face, nec tamen illi~Credideris; subito nubilus esse potest,~
 709 Trist|            Regni~Tractat, signa sibi credita cuius habet.~Ergo importunam
 710 AdPol|           solvi cuncta necesse modo.~Credite, discordes animi, quod et
 711 Trist|            pacis verior afflat amor.~Creditis, an nihil haec ad vos? Contemnitis
 712 Trist|            peremit;~Causa mali falso creditur esse Deus.~Quamvis ipse
 713 Vitae|              omnes,~Est in perniciem credula saepe suam.~
 714  Quer|            caelo missi fulminis igne crema,~Ut sint exemplo reliquis
 715 AdPol|              amicitiam nuntia charta crepat, ~Sed longe diversa domi
 716 AdPol|          prodestque tacere,~Ne sutor crepidae flectat ab orbe suae.~Vos
 717 Vitae|                   POSTERITAS LECHI~ ~Crescentem Lechi populum tenuere nepotes,~
 718 Vitae|               Illo rege quidem leges crevere, sed illo~Rege tamen robur
 719 Trist|            inopma mihi.~Praesul erat Cricius, Phoebo vir amicus, in isto~
 720 Vitae|                        BOLESLAUS III CRIVOUSTUS~ ~Hic quinquaginta pugnavit
 721 Vitae|         Monstrat gymnasium sat puto, Croca, tuum.~Et linquens gnatos
 722 Trist|         gravius maerebis amico,~Sive Cromerus eris, sive Rotundus eris,~
 723 Trist|          ipse,~In te quod livor, quo crucietur, habet.~Parva sinit, quod
 724 Trist|             alitque tua.~Nunc animum crucio terrore metuque futuri,~
 725 Trist|              scilicet apta meae,~Dum crucior rapidoque miser comburor
 726 Trist|              decimum usque sub annum~Cruda exstinguebat ml nisi lympha
 727 Vitae|               Nil illo peius, nil et crudelius illo,~Audace excepto, patria
 728 Vitae|             visum sceleris, non illa cruentae~Tigridis ingluvies sic satiata
 729 Vitae|           agris,~Quos rapidus curvis Crupa pererrat aquis.~Colle super
 730 Vitae|              Ludovice, tuos.~Compita Crusviciae veterum, nostro estis in
 731 Vitae|        Polonos,~Qui modo cultor agri Crusviciensis erat,~Ob solas virtutis
 732 Vitae|                        LADISLAUS III CUBITALIS~ ~Corpore parvus eram, cubito
 733 Vitae|     CUBITALIS~ ~Corpore parvus eram, cubito vix altior uno,~Sed tamen
 734 Trist|            Spe vacuus vacuusque metu cubo mole sub ista~Et vere vivo.
 735 Vitae|           genuisti, quique putaret~A cuculo cuculum degenerare nefas.~
 736 Vitae|              quique putaret~A cuculo cuculum degenerare nefas.~
 737 Vitae|            nostra vocat.~Hoc ego dum cuidam narro, qui strangulat amplo~
 738 Vitae|          CASIMIRUS PRIMUS~ ~Innocuus cuin matre puer Casimirus eodem~
 739 Trist|            ducis:~"Nil hodie dedimus cuiquam, prodegimus ergo~Istam,
 740 Vitae|          vita monastica; servus~Quam cuiusquam hominis maluit esse Dei.~
 741 AdPol|       Parvaque constituit properatae culmina Gnesnae,~Moxque duci et
 742 Vitae|            sceptra Polonos,~Qui modo cultor agri Crusviciensis erat,~
 743 Trist|           prorsus amavi~Ad vitium in cultu, vestibus atque cibis.~Unguibus
 744 Trist|             atra, quod unus~Materiae cultus convenit iste meae.~Praeter
 745 Trist|           surdus eram)~Cumque Charon cumba iam me exspectaret in atra~
 746 Vitae|           veri~Pastoris nostrum tunc cumulabat avis.~Illo rege quidem leges
 747 Trist|          amari, ~Desinis officiis me cumulare tuis. ~Ibis, ego interea
 748 Trist|          cognovit et utile eodem~Sub cumulo, in partes seposuitque duas.~
 749  Quer|           agas, modus optima virtus,~Cunctaque sub recto discute iudicio.~
 750 Trist|             valeatis amici,~Ire meum cuncti iamque paretia iter.~Antonine
 751 Trist|            fuit, ~Illa, illa ingenti cunctorum rapta dolore ~Barbara, Trencini
 752 Trist|       conglaciorque gelu,~Dum patior cunctos, quos febris amara dolores~
 753 Trist|            regno spoliat paterno,~In cunis an adhuc incipis esse miser?~
 754  Quer|      caedibus, igne iacet.~Aspiceres cuperem, quae sit plangentis imago~
 755 Trist|               loquor.~Sic loquor, ut cupiam demens conatibus impar~Tollere
 756  Quer|            memn?),~Sola meae superes cupida et studiosa salutis;~Vix
 757 Trist|          movere deos,~Aut facere, ut cupidis parerent arva colonis,~Horrida
 758 Trist|             rependit eri~Meque iubet cupidum, non parcens sumptibus ullis,~
 759 Trist|            Tractavi sumptam assiduus cupidusque; sine illa~Nulla fuit, memini,
 760 Trist|           quicquid habet,~Qui nostri curam laetus suscepit agelli,~
 761 Trist|            Moenia nos Craci colimus, curamus et aegrum~Corpus, adhuc
 762 Trist|            procul. ~Me variis agitat curarum turbo procellis, ~Asper
 763 Trist|         vivant, mittant sua, publica curent, ~Iustitiam unanimes cum
 764 Trist|      benefecit, amo.~Me si quis dira curet sanetque cicuta~Aegrotum,
 765 Vitae|              Dum sol sidereo tramite currit, erit.~Sic igitur multis
 766 AdPol|             fieri debeat unus amor, ~Curritis in varium, quamvis iter
 767 Trist|         comes ipse venirem~Et fierem currus sarcina prima tui.~Arva
 768 Vitae|         natus in agris,~Quos rapidus curvis Crupa pererrat aquis.~Colle
 769  Quer|           meritum quos sede locavi, ~Custodes nostrae constituique rei, ~
 770 Trist|             illa ~Sit liber fusa sub cute venter aqua, ~At iam paene
 771 Trist|          Antiphaten effugit et antra Cyclopum,~Vicit et Ionii monstra
 772 Trist|              Qualia Maeonius pectora cycnus habet.~Ignoscunt humana
 773 Vitae|           tibi: Mars, Leda, Gemelli,~Cynthia, Pluto, Ceres, Iuppiter,
 774 Vitae|           illum,~Quid premis infami, Cypria sola, nota?~Hunc dici Magnum
 775 Vitae|            multa tropaea legantur~Et Cypriae studiis incubuisse duces.~
 776 Vitae|        multis lux genialis erat.~Hac Cyrus interiit, Macedo interiitque
 777 Trist|          illi requies ulla a tortore dabatur,~Qua non excrucier, non
 778 Trist|            dies continuare fuit.~Nec dabit hoc locus iste tibi, quia
 779 Trist|           cedet hiems adeo mihi dura dabitque~Tandem aliquem veri, credo,
 780 Trist|       adhibenda mihi est.~Cum venies dabiturque loqui, sic incipe sacros~
 781 Trist|          quem possitis vincere, fata dabunt.~Ah, pudeat servire hosti,
 782 Vitae|        patrui funera maesta tui.~Nam Dacus variat, primo quod dixerat
 783 Trist|          precor imprimis, aptet tibi Daedalus alas,~In quibus effugit
 784 Vitae|        patria pulsus seditione domo,~Dalmata vir, Phariis claro patre
 785 Vitae|             hoste mali.~Plebs iterum damnat sua vota et flagitat unum,~
 786 Trist|         fortuna moratur;~Heu quoties damno concidit ille meo!~Perdidit
 787 Trist|       Cognovisse viri principis esse damus, ~Quis poterit Lasco fingi
 788 Trist|             et est hostes hac quoque dante suos.~O regina, caput remm,
 789 Trist|           Solimannus habet.~Sanguine Danubius numquam fluxisset amico;~
 790 Vitae|             sollemnes perfida dextra dapes,~Trusit et in subitum patria
 791 Trist|            tueare tuo, tueare favore~Daque mihi servi nomen habere
 792 Vitae|        nominis tui auspicio in lucem darem, quae eo iustus ad te reditura
 793 Vitae|             Nam cui legitime sceptra darentur, erat.~Perfida pars vicit;
 794 Trist|         Lascos optare paventi ~Posse dari patriae forsan habemus opus. ~
 795 Trist|          praecipitate sub ignes,~Aut date Tartareis anguibus esse
 796 Trist|              ipsum, ~Qui pacem nobis datque iubetque, Deum? ~Si ratio
 797 Trist|            haec curas genialis turba dearum ~Nec vult sollicitas ante
 798 Trist|             His ego te propter vitam debebo simulque~Patribus, Hadriacas
 799 Trist|             non tam, quia multa tibi debemus, amatae~Quam patriae causa
 800 Trist|          magistris~(Civibus hoc unum debeo, Snena, tuis),~Gymnasium
 801 Trist|      supposuitque iugo. ~Scilicet id debes patriae, nisi matris ad
 802 Trist|             illud ~Commisi in magnum debile corpus iter. ~In quo multa
 803 Trist|         timere,~Quando animo puer es debiliore, potes.~Quo quis erit tot
 804 Vitae|       Publica qui regerent. Sed quos decepta volebat~Patria pastores
 805 Trist|              male me plerique meorum~Decepti externis asseruere notis,~
 806 Trist|            nomine, pro quo~Debeat et decies nemo timere mori,~Ut per
 807 AdPol|          fertur coluisse Camillus~Et Decii, patriae victima laeta suae.~
 808 Trist|          Unguibus a teneris mihi bis decimum usque sub annum~Cruda exstinguebat
 809 Trist|              asperioris erit.~In tua declamans errata in plebe videri~Magnus
 810 Trist|         quasque repente labor.~Forma decora satis, vultus non tristis,
 811 Vitae|             pietate foret.~Dos regum decorabat eum, clementia, solus~Deque
 812 Trist|           pedes.~Affixus lecto totis decumbo diebus,~Ut nuper natus viribus
 813 Trist|    promittunt; neque enim te, Cmita, dediasent,~O lux, o patriae magna
 814 Trist|             dedi,~Ne sibi me famulum dedignaretur inertem~Inque suo minimum
 815 Trist|              verba ducis:~"Nil hodie dedimus cuiquam, prodegimus ergo~
 816 Vitae|            Sic nostros Moravis terga dedisse putat.~Castra mero celebrat,
 817 Trist|         reditus nobis amplos fortuna dedisset,~Me, puto, splendidior nemo
 818 Trist|            Sed reflecto viam, de qua deduxerat ingens~Et patriae et cari
 819 Vitae|        Primus in haec Lechus populum deduxit agrestem~De patria pulsus
 820 Vitae|        fudisse cohortes~Sat sibi, si deessent cetera, laudis erat.~Maerore
 821 Trist|              Quae vigilent et agant, defectio ne qua tumultum~Excitet
 822  Quer|            tuus.~Discessere, fui cum defendenda per illos;~Sic ego sum diris
 823 Vitae|            incubuisse duces.~Quod si defendi exemplo non possit Achillis~
 824 Trist|           potes.~Iam quod non paucis defendit Pannonas annis,~Gessit et
 825 Vitae|              ducis.~Regnum ruricolae deferri, a mure vorari~Regem res
 826 Vitae|            Hinc quoqne et Hungaricus defert diadema senatus~Et quae
 827 Trist|             pestem nemo fugare meam.~Defesgi torpent medici nec, quid
 828 Trist|          rapta furore mali.~Sanguiue deficior sucusque colorque recessit,~
 829 Trist|            Sophiae penetralia tempus~Deficit ad Clarii sacra redtre dei.~
 830 Trist|               viri illustris,~mortem deflet.~ ~Nemo, Bonere, quidem
 831 Trist|              ut in specubus latitant defossa duabus~Inque acie multum
 832 Vitae|                    MIESCO SECUNDUS~ ~Degener, imbellis, gula, crapula,
 833 Vitae|             putaret~A cuculo cuculum degenerare nefas.~
 834 Trist|        doctori carior esse meo.~Hinc degustatae laudis rapiebar amore,~Hoc
 835 Trist|          Zephyri, quacumque fereris,~Deiciat nullas nubilus Auster aquas.~
 836 Trist|         necem,~Aut illi, qui se muro deiecit ab alto,~Quive sub Aetnaeos
 837 Trist|               fateor, locus hic, qui delectare vel ipso ~Aspectu quemvis
 838 Trist|    Victorique daret debita tura Deo,~Delectuque novo victis, quem fata secundent,~
 839 Vitae|           sepulcrum~Delicias hominum deliciasque deum.~
 840 Trist|        loquor.~Sic loquor, ut cupiam demens conatibus impar~Tollere
 841 Trist|             tuas.~Si lovis in terram demigret et ante suorum~Laudatorum
 842 Trist|            quoque, nunc oculos ad me demitte benignos~Et querulas servi
 843 Vitae|            fuerunt~Invia post magnas Dencalionis aquas.~Primus in haec Lechus
 844 Vitae|         illum,~Uxorem, natos undique dente petit,~Dilaniat; frustra
 845 Trist|              Arrodi a tineis nostros deploro libellos~Et de me tacitos
 846 Trist|            Unde petas, dicam, sed tu depone timorem;~Cur timeas magnum
 847 Trist|          nitorem,~Horrida quem nuper depopularat hiems.~Induit in folium
 848 Vitae|            rupe Vaveli,~Dirus vicini depopulator agri.~Sulfure farcit ovem
 849 Vitae|           cum summa legentium salute deportari et in omnium manus venire
 850 Trist|              insana continuare manu,~Depositisque odlis, quibus exarsere cruorem~
 851  Quer|           iugis onerata malignis ~Ut depressa leves exoneresque, vocas, ~
 852 Trist|            meritorum ac mole tuorum ~Deprimimurque, istud quando movemus onus. ~
 853 Trist|           cibos. ~Ut vero in Moravos descendimus altaque nobis ~Pannonia
 854 Vitae|          gestas fodem calamo ac vena descriptas esse; verum existimo tantas
 855 Vitae|           modo Sarmatia est, quondam deserta fuerunt~Invia post magnas
 856 AdPol|            primordia regni,~Tunc cum desertos Lechus imvit agros~Parvaque
 857 Trist|            verba, libelle, putato~Te desiderii vota tenere tui.~Annuet
 858 Trist|             istam ~Forte putas animi desidis esse moram. ~Di mihi sunt
 859  Quer|    CONSCRIPTA~ ~QUERELA REIPUBLICAE ~Desine Romanos narrare, Polone,
 860 Trist|             sum tibi coeptus amari, ~Desinis officiis me cumulare tuis. ~
 861 Trist|              fuere lupo.~Hoc ego, si desint homines, silvisque iugisque,~
 862 Trist|          bovem.~Qui mihi si splendor desit, contemnar in ista~Veste
 863 Trist|             nisi forte lupi. ~Advena despectus cunctis, est hospes ut hostis, ~
 864 Trist|             subiti pectusque pericli~Despiciens faciem despiciensque metum.~
 865 Trist|            pericli~Despiciens faciem despiciensque metum.~Ille per adversas
 866  Quer|           nimis; nam vera loquentes ~Despolias titulls despoliasque bonis. ~
 867  Quer|         loquentes ~Despolias titulls despoliasque bonis. ~Vera loqui timeo,
 868 Trist|              imprimig thalamos, quos destinat illi~Cum Ferdinando rege
 869 Vitae|      affimbus, auro~Inflatus coeptam destitit ire viam.~Nil illo peius,
 870 Trist|          illis ~Subscribis, qui spem destituere meam?~Heu nimimn verum est:
 871 Trist|        querelam~Atque aegram sanguis destituitque vigor.~Concidit exanimis
 872  Quer|             primis ~Eveniant miserae deteriora mihi. ~Magne Pater, qui
 873 Trist|              cicuta~Aegrotum, primae detque salutis iter,~Son minor
 874 Vitae|             fuit.~Nummus erat pellis detracta animantibus illis,~Quas
 875 Trist|            Sidederit reditum sorsque Deusque mihi.~Visnicios absens muros
 876 Vitae|      SIGISMUNDUS~ ~Cum iurarat atrox devicto Glinscius hoste~Suspectam
 877 Vitae|             BOLESLAUS I CHABRI~Vici, devictos cepi cum rege Bohemos,~Subieci
 878 Trist|        Trencini sanguine nata lupi. ~Devoveor studiis vixdum quinquennis
 879 Vitae|             quanta in rebus gerendis dexteritas, quanta denique in administrando
 880 Trist|         signa diremit~Impia consilii dexteritate sui.~Restituit rebus pacem,
 881 Vitae|              Addictus studiis, casta Diana, tuis.~Bochnenses reperit
 882 Trist|             stemma tuam.~Unde petas, dicam, sed tu depone timorem;~
 883 Trist|        videbam~Primitias partus iure dicare mei,~Et placui vulgo, non
 884 AdPol|             Et posuit dominis templa dicata deis,~Regnaque firmavit,
 885  Quer|         novus heu furor iste tuorum?~Dicendus furor est ni magis ille
 886 Vitae|              Cypria sola, nota?~Hunc dici Magnum est iniuria magna,
 887 Vitae|     peremptis,~Sensit et illius quae dicionis erant.~Ducentem reliquae
 888 Trist|          capillos, ~Ad ripas, Ister, dicitur isse tuas ~Atque ibi flebilibus
 889 Trist|                Perlege, quae propere dictavi carmina, cum me ~Hydrops
 890 AdPol|               Qui magnus patriae est dictus amore, tulit,~Iura, quibus
 891 Trist|         molles ureret igne genas.~Ut didici a rudibus puerilia prima
 892 AdPol|           possint Pylios aequiparare diea.~O fucata fides, o pectora
 893 Trist|        taceri ~Et poscunt lucem iure diemque sibi. ~Quid faciam? Scelus
 894 Trist|               Hoc unum superos nocte dieque roget.~Tempus erit, veniam,
 895 Trist|           sibi semper erat.~Sed quam difficiles, Parcae, illi in vota fuistis,~
 896 Trist|             qui vestris ancora rebus~Difficili toties tempore sacra fuit,~
 897 Vitae|         perpetuam laudem mereri nemo diffiteri poteat.~Antverpiae ex officina
 898 Vitae|        abstulit illam,~At longo fato digmis uterque fuit.~
 899 Trist|          ingenii sunt ubi signa mei,~Digna brevi vitae modulo, ut quodcumque
 900 Trist|          Maxima Roma fuit, tamen est dignata poetis~Se dare materiam
 901 Vitae|           Dic, qui multa legis, quot dignos laude piosque~Legeris historiae
 902 Vitae|           natos undique dente petit,~Dilaniat; frustra medios fugiebat
 903 Vitae|            ab ense,~Secrete obruitur dilaniatus humo.~Narrabat nebulo sorptum
 904 Vitae|          cathedrae~Et quas sacrifici dilapidamus opeg.~
 905 Vitae|          cura, quanta liberalitas ac diligentia in retinendia et ornandis
 906  Quer|            fuit. ~Utque vetusta aevi dimittam exempla prioris, ~Hoc solo
 907 Trist|  testificabor aquis.~Sed tu iamdudum dimitti poscis et optas,~Stridoris
 908 Trist|           opibus me reficisque tuis.~Dimittis, titulos mihi sed tamen
 909 AdPol|              PROCERES~ ~Quae vos tam dirae stimulant ad tanta Megaerae ~
 910 Trist|              infestas acies et signa diremit~Impia consilii dexteritate
 911 Vitae|          dedit,~Qui modo calcati sub direptore iacebant~Inque suis rebus
 912 Vitae|              fertur sub rupe Vaveli,~Dirus vicini depopulator agri.~
 913  Quer|           quod ipse~Iussisti, quivis discat amare suam.~ ~
 914 Vitae|            quod haec Ambrosio iatinc discedenti ipse donaveris. Superest,
 915  Quer|              est ni magis ille tuus.~Discessere, fui cum defendenda per
 916 Trist|            et primus in isto~Ordine, discessu maereo iure tuo.~Crede,
 917 Trist|              favor; exemplis hoc ego disco meis.~An potius proprio
 918 AdPol|        cuncta necesse modo.~Credite, discordes animi, quod et ista ruina~
 919 AdPol|          consurgunt parva vigentque,~Discordi contra tempore summa ruunt;~
 920 Trist|     posteritatem, cum in summo vitae discrimine~versaretur, quod tamen evaserat.~ ~
 921 Vitae|      stupente, puer.~Res ea signabat discussa nocte Polonos~Visuros lucis
 922  Quer|          virtus,~Cunctaque sub recto discute iudicio.~Commodius leviore
 923 Vitae|              urbes~Aethera terribili discutiente modo.~Hoc duce Sacrifici
 924 Vitae|         impius isto~Sim facto, iusti discutitote viri.~Esset uter rerum dominus,
 925 Vitae|          ingluvies sic satiata fuit.~Disicitur sectus per agros, sed nulla
 926 Trist|          Nunc, Corvine, tuum, nunc o disrumpe sepulcrum,~Surge, tuos vindex
 927 AdPol|               Prima recurvato terram disrupit aratro,~Prima sub ignotam
 928 Trist|           malum.~Vester voa gladius, dissensio vestra peremit;~Causa mali
 929 AdPol|         stimulant ad tanta Megaerae ~Dissidia, in proprium sollicitantque
 930 Trist|           gemeret comua pressa iugo.~Dissidii quod sit finis servire,
 931  Quer|              et libera iura tenebis ~Dissidio graviter niinc labefacta
 932 Trist|          dies.~Gessi inimicitias non dissimulanter apertas,~Numquam illis causam
 933 AdPol|             domi verbisque voluntas ~Dissona sub blanda calliditate manet. ~
 934 Trist|           est?) ~Pompaque temporibus dissonat ista meis. ~Sic valeam,
 935 Trist|              procul a vestra nam mea distat humus.~Dulcis humus, quae
 936 Trist|        certum est,~In quos Pannonici distribuuntur agri.~Indigenae cedunt noto
 937 Trist|             Parcarum elusit et iras,~Distulit in longam nostraque fata
 938 Trist|              mali.~Visunt, solantur, disturbant nubila mentis,~Utque animum
 939 Vitae|               Sed res parta dolo non diuturna fuit.~Silesii Henricum dubio
 940 Trist|                          II~Precatur Divam Virginem Mariam, ut illi
 941 AdPol|            charta crepat, ~Sed longe diversa domi verbisque voluntas ~
 942 AdPol|             elementa locis.~Hac duce diversum percurunt sidera caelum~
 943 Trist|           dixerunt Pallada, quae sit~Divino sumnu vertice nata Iovis.~
 944 Vitae|             Quattuor in natos regnum diviserat aequis~Partibus egregia
 945 Vitae|             relinquit opes.~Discite, divitias scelere o quicumque paratis!~
 946  Quer|            nostro ~Ornavi et titulos divitiasque dedi, ~Hi me praecipitant,
 947 Trist|           incepi dixique poetis~Post divos terras maius habere nihil.~
 948 Vitae|             Dacus variat, primo quod dixerat ore,~Te contra Turcam velle
 949 Trist|      Hungaricas frater habebat opes.~Dixerit hic aliquis: Turcarum ope
 950 Trist|               Haec est, quam veteres dixerunt Pallada, quae sit~Divino
 951 Trist|          tuum.~Audivi, colere incepi dixique poetis~Post divos terras
 952 Trist|             pugnat. Romanus "Toxica" dixit~"Pyrrhe, cave medici perfidiamque
 953 Trist|             fata benignos,~In laetis doceas scire tenere modum.~Sed,
 954 Trist|              Venisti ad medici sacra docenda dei.~Nolebas. Non quod,
 955 Trist|              invenio magna cum laude docentem,~Quicquid habet Latium,
 956 Vitae|              miracula, per tot~Signa docet iudex ad sua busta Deus.~
 957 Vitae|             legenda dedit pererudita doctihsmii viri Clementis Ianicii,
 958 Vitae|             Musas contemnis et utile docto~Nil patriae a calamo posse
 959 Trist|       aequales inter haberi~Coepi et doctori carior esse meo.~Hinc degustatae
 960 Trist|          retrahisque tuum?~Si metuis doctorum oculos, quis iniquior uno~
 961 Vitae|          exsul erat,~Utilis exemplo, doctrina, maximus omni~Vir laude,
 962 Vitae|           Sanguine, prima crucem nos docuitque tuam.~Si tu prima quidem
 963  Quer|               Sed nil vicini terrent documenta pericli ~Nec terret natos
 964 Vitae|             cogit Prussos ad Christi dogma, Polonas~Amisso evertit
 965 Trist|              dolete mei!~Ferdinande, dole! Vero es privatus Achate;~
 966 Trist|         duplicat in me~Maeror et, ut doleam condoleamque, facit,~Cum
 967 Trist|          Ante alios et ad hanc usque dolere diem. ~Unde liquet, regni
 968 Trist|             Tu tamen ingenti fereris doluisse dolore ~Ante alios et ad
 969  Quer|             te tanta movent, o turba domestica, quae nil ~Curas privatam
 970 Trist|             malis.~Haec est fortunae domina imperiosa malignae,~Sub
 971 Vitae|            itaque operae pretium, mi Domine, tuaque existimatione in
 972 Trist|            pericla viarum~Cogeris et domini iussa superba sequi~Et natale
 973 Vitae|             nomen habet.~Mixta dedit domino scelerati aconita ministri~
 974 Trist|             fide.~Ergo minus miserum dominos habuisse Quirites~Et cervice
 975 Vitae|   discutitote viri.~Esset uter rerum dominus, certavimus; at me~Id velle
 976 Vitae|           patre, dignus avo.~Maslaum domuit civili Marte furentem,~In
 977 Trist|         plectrum, quod amicus Apollo~Donarat vitae post tria lustra mihi.~
 978 AdPol|          Donis certatis utrimque,~Ut donatae ammum testificentur opes.~
 979 Vitae|      Ambrosio iatinc discedenti ipse donaveris. Superest, ut eo vultu,
 980 AdPol|           suae.~Munera quid referam? Donis certatis utrimque,~Ut donatae
 981 Vitae|          consiliis et pietate foret.~Dos regum decorabat eum, clementia,
 982 Vitae|              gens imitata suum.~Hinc dotale capit pulchra cum coniuge
 983 Trist|             te prudentia, si non~Tot dotes, longum est quot numerare
 984 Vitae|       insuper ornamentis atque animi dotibus instructus sis, quae veram
 985 Vitae|        utrique solum.~Tunc habitasse draco fertur sub rupe Vaveli,~
 986 Trist|            specubus latitant defossa duabus~Inque acie multum sunt hebetata
 987 Vitae|           constringere ipse lauicius dubitarit. Porro ipsi Ambrosio, amico
 988 Vitae|           Unde et ubi periit, ne iam dubitate, Poloni;~Raptum sub Stygiis
 989 Trist|            sedere pedes.~Cur id enim dubitem? Neque tunc me, Diva, relinques,~
 990 AdPol|          orbe suae.~Vos quoque, quis dubitet, quae sunt lugenda, videtis,~
 991 Trist|               Qui te captato tempore ducat, erit.~Semper enim Antistes
 992 Vitae|              Crispus opes.~Transfuga ducebat nostros malefidus, iniquum~
 993 Vitae|          illius quae dicionis erant.~Ducentem reliquae felicia tempora
 994 Trist|            laetas per prata capellas~Ducere et agrestes voce movere
 995 AdPol|              culmina Gnesnae,~Moxque duci et populo nomen opesque
 996 AdPol|        variam iungitis iuque vicem, ~Ducitis et miris convivia mira triumphis, ~
 997 Vitae|         victor erat.~Arma Ruthenorum ductore superba Leone~Et magna exigua
 998 Trist|              te laedo per omnem,~Iam dudum infernos dignus adire lacus.~
 999 Trist|           enim vestra (reminisci est dulce malorum) ~Cum variis essem
1000 Trist|        cinxere coronis ~Et cantum et dulces attribuere modos. ~Hic habitus
1001 Trist|        superba sequi~Et natale solum dulcesqiie relinquere terras,~Quasque