XXVIII. 1. Adhuc adiciam illam quoque partem, in qua dum haereticus quasi oculo quodam gaudet proprio, ueritatis et luminis amisso, totam caecitatem sui agnoscat erroris. 2. Identidem enim et frequenter opponit quia dictum sit: Tanto tempore uobiscum sum et non agnoscitis me? Philippe, qui uidit me, uidit et Patrem. 3. Sed quod non intellegit discat. Culpatur Philippus et iure quidem meritoque, quia dixerit: Domine, ostende nobis Patrem et sufficit nobis. Quando enim ex Christo aut audierat istud aut didicerat, quasi esset Pater Christus, cum contra magis quod Filius esset, non quia Pater frequenter audisset et saepe didicisset? 4. Quod enim dixit Dominus: Si me cognouistis, et Patrem meum cognouistis, et amodo nostis illum et uidistis illum, non sic dixerat ut se Patrem uellet intellegi, sed quoniam qui penitus et plene et cum tota fide et tota religione accessit ad Dei Filium, omnibus modis per ipsum Filium, in quem sic credit, ad Patrem peruenturus sit eundemque uisurus. 5. Nemo enim, inquit, potest uenire ad Patrem nisi per me. Et ideo ad Patrem Deum non tantum uenturus est et cogniturus ipsum Patrem, sed etiam sic tenere debet atque ita animo ac mente praesumere, quasi iam nouerit Patrem pariter et uiderit. 6. Saepe enim scriptura diuina quae nondum facta sunt pro factis annuntiat, quia sic futura sint, et quae omnibus modis fieri habent, non quasi futura sint praedicat, sed quasi facta sint narrat. 7. Denique cum nondum temporibus Esaiae prophetae Christus natus fuisset, Quia puer, aiebat, natus est uobis, et cum nondum accessum esset ad Mariam, Et accessit ad propheten, dicebat, et concepit et peperit filium. 8. Et cum nondum sinum Patris Christus exposuisset, referebat: Et uocabitur nomen eius magni consilii angelus. 9. Et cum nondum fuisset passus, Quasi ouis, pronuntiabat, ad iugulationem adductus est. 10. Et cum adhuc crux nusquam esset, aiebat: Tota die expandi manus meas ad populum non credentem. 11. Et cum nondum iniuriose potatus fuisset, In siti, ait, mea potauerunt me aceto. 12. Et cum spoliatus adhuc non fuisset, dicebat: Super uestem meam miserunt sortem et dinumerauerunt ossa mea, effoderunt manus meas et pedes. 13. Prouidens enim scriptura diuina pro factis dicit quae futura scit et pro perfectis dicit quae futura habet, quae sine dubitatione uentura sunt. 14. Et ideo Dominus in praesenti loco dicebat: Amodo nostis illum et uidistis. Dicebat enim uisum iri ab eo Patrem, quisquis Filium secutus fuisset, non quasi Filius ipse esset Pater uisus, sed quod praemium consecuturus esset quisquis illum sequi et discipulus eius esse uoluisset, ut uidere Patrem posset. 15. Nam et imago est Dei Patris, ut his etiam illud accedat, quoniam sicut Pater operatur, ita operatur et Filius, et imitator est Filius omnium operum paternorum, ut perinde habeat unusquisque quasi iam uiderit Patrem, dum eum uidet qui inuisibilem Patrem in omnibus operibus semper imitatur. 16. Ceterum si ipse Pater est Christus, quomodo confestim adicit et dicit: Qui credit in me, opera quae ego facio et ipse faciet, et maiora his faciet, quia ego ad Patrem uado? 17. Et adhuc subnectit: Si diligitis me, praecepta mea seruate; et ego rogabo Patrem, et alium aduocatum dabit uobis. 18. Post quae etiam illud subnectit: Si quis me diligit, sermonem meum custodiet; et Pater meus diligit illum, et ad eum ueniemus et mansionem apud illum faciemus. 19. Necnon etiam subdidit illud quoque: Aduocatus autem ille Spiritus Sanctus, quem missurus est Pater, ille uos docebit et commemorabit omnia quaecumque dixero. 20. Praemittit adhuc istum locum, quo ostendat se esse Filium, et merito subdidit et dicit: Si me diligeretis, gauderetis quia eo ad Patrem, quia Pater maior me est. 21. Quid autem cum etiam illa subnectit: Ego sum uitis uera, et Pater meus agricola; omne sarmentum in me non afferens fructum, tollit illud et omne fructiferum purgat, ut fructum ampliorem ferat? 22. Instat adhuc et adicit: Sicut dilexit me Pater, et ego dilexi uos. Manete in mea caritate. Si mandata mea seruaueritis, manebitis in mea caritate, sicut ego Patris mandata seruaui, et maneo in eius caritate. 23. Adhuc ingerit et dicit: Dixi autem uos amicos, quia omnia quae audiui a Patre meo nota uobis feci. 24. Aggregat etiam hoc: Sed haec omnia facient uobis propter nomen meum, quia ignorant eum qui me misit. 25. Haec ergo numquam post illa euidenter illum non Patrem, sed Filium esse testantia Dominus subdidisset, si aut Patrem se esse meminisset aut Patrem se uellet intellegi, nisi quoniam ut illud exprimeret, perinde unumquemque iam habere debere, dum imaginem Dei Patris per Filium uidet, atque si uiderit Patrem, quandoquidem unusquisque credens in Filium exerceatur in imaginis contemplatione, ut assuefactus ad diuinitatem uidendam in imagine proficere possit et crescere usque ad Dei Patris omnipotentis perfectam contemplationem, et quoniam qui hoc animo ac mente combiberit et de omnibus sic futurum esse crediderit, Patrem quem uisurus sit quasi iam quodammodo uiderit et hic iam sic habeat quasi teneat quod habiturum se pro certo sciat. 26. Ceterum si ipse Pater fuisset, quid quasi futurum praemium repromittebat quod iam praestiterat et dederat? 27. Nam quoniam dicit: Beati mundo corde, quia ipsi Deum uidebunt, polliceri deprehenditur contemplationem et aspectum Patris. Ergo nondum dederat. Cur enim repromitteret, si iam dedisset? Dederat enim, si Pater esset; uidebatur enim et contingebatur. 28. Quando autem dum contingitur ipse Christus et uidetur, repromittit tamen et dicit quoniam qui mundo fuerit corde Deum uidebit, hoc ipso probat Patrem se non esse, qui tunc praesens cum uideretur repromittebat quod Patrem uisurus esset quisquis mundo corde fuisset. 29. Erat ergo repromittens haec non Pater, sed Filius, quia qui Filius erat quod uideri habebat repromittebat, cuius repromissio superuacua fuisset, nisi Filius fuisset. Cur enim repromittebat mundis corde ut uiderent Patrem, si iam tunc qui praesentes erant Patrem Christum uidebant? Sed quia Filius erat, non Pater, merito et Filius, quia imago Dei, tunc uidebatur, et Pater, quia inuisibilis, mundis corde ut uideretur repromittitur et notatur. 30. Haec igitur satis sit etiam aduersus istum haereticum dictasse, pauca de multis. Campus enim et quidem latus ac fusus aperietur, plenius haereticum istum si agitare uoluerimus, quandoquidem duobus istis locis quibusdam effossis luminibus orbatus totus sit in doctrinae suae caecitate superatus.