Dig. 47.7.0. Arborum furtim caesarum.

Dig. 47.7.1

Paulus 9 ad sab.

Si furtim arbores caesae sint, et ex lege aquilia et ex duodecim tabularum dandam actionem labeo ait: sed trebatius ita utramque dandam, ut iudex in posteriore deducat id quod ex prima consecutus sit et reliquo condemnet.

Dig. 47.7.2

Gaius 1 ad l. xii tab.

Sciendum est autem eos, qui arbores et maxime vites ceciderint, etiam tamquam latrones puniri.

Dig. 47.7.3pr.

Ulpianus 42 ad sab.

Vitem arboris appellatione contineri plerique veterum existimaverunt.

Dig. 47.7.3.1

Ulpianus 42 ad sab.

Ederae quoque et harundines arbores non male dicentur.

Dig. 47.7.3.2

Ulpianus 42 ad sab.

Idem de salicteto dicendum est.

Dig. 47.7.3.3

Ulpianus 42 ad sab.

Sed si quis saligneas virgas instituendi salicti causa defixerit haeque, antequam radices coegerint, succidantur aut evellantur, recte pomponius scripsit non posse agi de arboribus succisis, cum nulla arbor proprie dicatur, quae radicem non conceperit.

Dig. 47.7.3.4

Ulpianus 42 ad sab.

Quod si quis ex seminario, id est stirpitus arborem transtulerit, eam, quamvis nondum comprehenderit terram, arborem tamen videri pomponius libro nono decimo ad sabinum probat.

Dig. 47.7.3.5

Ulpianus 42 ad sab.

Ideo ea quoque arbor esse videtur, cuius radices desinent vivere.

Dig. 47.7.3.5a

Ulpianus 42 ad sab.

Radix autem arboris non videtur arboris appellatione contineri, quamvis adhuc terra contineatur: quam sententiam labeo quoque probat.

Dig. 47.7.3.6

Ulpianus 42 ad sab.

Labeo etiam eam arborem recte dici putat, quae subversa a radicibus etiamnunc reponi potest, aut quae ita translata est, ut poni possit.

Dig. 47.7.3.7

Ulpianus 42 ad sab.

Stirpes oleae arbores esse magis est, sive iam egerunt radices sive nondum.

Dig. 47.7.3.8

Ulpianus 42 ad sab.

Omnium igitur harum arborum, quas enumeravimus, nomine agi poterit.

Dig. 47.7.4

Gaius libro ad l. xii tab.

Certe non dubitatur, si adhuc adeo tenerum sit, ut herbae loco sit, non debere arboris numero haberi.

Dig. 47.7.5pr.

Paulus 9 ad sab.

Caedere est non solum succidere, sed etiam ferire caedendi causa. cingere est deglabrare. subsecare est subsecuisse: non enim poterat cecidisse intellegi, qui serra secuisset.

Dig. 47.7.5.1

Paulus 9 ad sab.

Eius actionis eadem causa est, quae est legis aquiliae.

Dig. 47.7.5.2

Paulus 9 ad sab.

Is, cuius usus fructus est in fundo, hanc actionem non habet: qui autem fundum vectigalem habet, hanc actionem habet, sicut aquae pluviae arcendae actionem et finium regundorum.

Dig. 47.7.6pr.

Pomponius 20 ad sab.

Si plures eandem arborem furtim ceciderint, cum singulis in solidum agetur.

Dig. 47.7.6.1

Pomponius 20 ad sab.

At si eadem arbor plurium fuerit, universis dumtaxat una et semel poena praestabitur.

Dig. 47.7.6.2

Pomponius 20 ad sab.

Si arbor in vicini fundum radices porrexit, recidere eas vicino non licebit, agere autem licebit non esse ei ius ( sicuti tignum aut protectum) immissum habere. si radicibus vicini arbor aletur, tamen eius est, in cuius fundo origo eius fuerit.

Dig. 47.7.7pr.

Ulpianus 38 ad ed.

Furtim caesae arbores videntur, quae ignorante domino celandique eius causa caeduntur.

Dig. 47.7.7.1

Ulpianus 38 ad ed.

Nec esse hanc furti actionem scribit pedius, cum et sine furto fieri possit, ut quis arbores furtim caedat.

Dig. 47.7.7.2

Ulpianus 38 ad ed.

Si quis radicitus arborem evellerit vel exstirpaverit, hac actione non tenetur: neque enim vel caedit vel succidit vel subsecuit: aquilia tamen tenetur, quasi ruperit.

Dig. 47.7.7.3

Ulpianus 38 ad ed.

Etiamsi non tota arbor caesa sit, recte tamen agetur quasi caesa.

Dig. 47.7.7.4

Ulpianus 38 ad ed.

Sive autem quis suis manibus, sive dum imperat servo arbores cingi subsecari caedi, hac actione tenetur. idem et si libero imperet.

Dig. 47.7.7.5

Ulpianus 38 ad ed.

Quod si servo suo non praeceperit dominus, sed ipse sua voluntate id amiserit, sabinus ait competere noxale, ut in ceteris maleficiis: quae sententia vera est.

Dig. 47.7.7.6

Ulpianus 38 ad ed.

Haec actio etiamsi poenalis sit, perpetua est. sed adversus heredem non datur: heredi ceterisque successoribus dabitur.

Dig. 47.7.7.7

Ulpianus 38 ad ed.

Condemnatio autem eius duplum continet.

Dig. 47.7.8pr.

Paulus 39 ad ed.

Facienda aestimatione, quanti domini intersit non laedi: ipsarumque arborum pretium deduci oportet et eius quod superest fieri aestimationem.

Dig. 47.7.8.1

Paulus 39 ad ed.

Furtim arborem caedit, qui clam caedit.

Dig. 47.7.8.2

Paulus 39 ad ed.

Igitur si ceciderit et lucri faciendi causa contrectaverit, etiam furti tenebitur lignorum causa et condictione et ad exhibendum.

Dig. 47.7.8.3

Paulus 39 ad ed.

Qui per vim sciente domino caedit, non incidit in hanc actionem.

Dig. 47.7.9

Gaius 13 ad ed. provinc.

Si colonus sit, qui ceciderit arbores, etiam ex locato cum eo agi potest. plane una actione contentus esse debet actor.

Dig. 47.7.10

Iulianus 3 ex minic.

Si gemina arbor esset et supra terram iunctura eius emineret, una arbor videtur esse. sed si id qua iungeretur non exstaret, totidem arbores sunt, quot species earum supra terram essent.

Dig. 47.7.11

Paulus 22 ad ed.

Sed si de arboribus caesis ex lege aquilia actum sit, interdicto quod vi aut clam reddito absolvetur, si satis prima condemnatione gravaverit reum, manente nihilo minus actione ex lege duodecim tabularum.

Dig. 47.7.12

Iavolenus 15 ex cass.

Qui agrum vendidit, nihilo minus furtim arborum caesarum agere potest.