Dig. 50.2.0. De decurionibus et filiis eorum.

Dig. 50.2.1

Ulpianus 2 opin.

Decuriones, quos sedibus civitatis, ad quam pertinent, relictis in alia loca transmigrasse probabitur, praeses provinciae in patrium solum revocare et muneribus congruentibus fungi curet.

Dig. 50.2.2pr.

Ulpianus 1 disp.

Qui ad tempus relegatus est, si decurio sit, desinet esse decurio. reversus plane locum suum quidem non optinebit, sed non semper prohibetur decurio fieri. denique in locum suum non restituetur ( nam et sublegi in locum eius potest) et si numerus ordinis plenus sit, exspectare eum oportet, donec alius vacet. alia causa est eius, qui ad tempus ordine removetur: hic enim impleto tempore decurio est. sed et in huius locum sublegi poterit: sed et si plenum locum invenerit, exspectet, donec locus vacet.

Dig. 50.2.2.1

Ulpianus 1 disp.

Restitutus tamen in ordinem utrum eum ordinem teneat, quem primum habuit, an vero quem nunc nanctus est, quaeri potest, si forte de ordine sententiarum dicendarum agatur. arbitror tamen eundem ordinem tenere, quem pridem habuit. non idem erit in eo, qui relegatus ad tempus est: nam hic velut novus in ordinem venit.

Dig. 50.2.2.2

Ulpianus 1 disp.

In filiis decurionum quaestio est, utrum is solus decurionis filius esse videatur, qui conceptus et natus est ex decurione, an vero et is, qui ante natus est, quam pater decurio fieret. et quidem quantum pertinet, ne fustibus castigetur et ne in metallum detur, non nocet plebeio patre esse natum, si postea honor decurionis patri eorum accesserit. in avo quoque papinianus idem respondit, ne patris nota filius macularetur.

Dig. 50.2.2.3

Ulpianus 1 disp.

Sed si pater ipsius ordine motus sit, si quidem ante conceptionem eius moveatur, arbitror eum quasi plebei filium in honoribus spectari: quod si post conceptionem pater ipsius dignitatem amiserit, dicendum erit benigne ut decurionis filium intuendum.

Dig. 50.2.2.4

Ulpianus 1 disp.

Proinde hic quoque, qui post patris relegationem natus sit, si quidem ante conceptus est, similis senatoris filio habebitur: si postea, nocebit illi relegatio.

Dig. 50.2.2.5

Ulpianus 1 disp.

Si ad tempus ordine moto patre fuerit natus medioque tempore conceptus et editus, an quasi decurionis filius nascatur, licet pater eius ante obierit, quam in ordinem venerit? quod benigne erit admittendum.

Dig. 50.2.2.6

Ulpianus 1 disp.

Praeterea si conceptus sit a plebeio, mox ante editionem pater eius decurionatum adeptus ante editionem amiserit: non infavorabiliter quis medium tempus illi prodesse veluti iam nato respondebit.

Dig. 50.2.2.7

Ulpianus 1 disp.

Nullum patris delictum innocenti filio poenae est: ideoque nec ordine decurionum aut ceteris honoribus propter eiusmodi causam prohibetur.

Dig. 50.2.2.8

Ulpianus 1 disp.

Maiores annis quinquaginta quinque ad decurionatus honorem inviti vocari constitutionibus prohibentur. sed si ei rei consenserint, etsi maiores annis septuaginta sint, munera quidem civilia obire non coguntur, honores autem gerere debent.

Dig. 50.2.3pr.

Ulpianus 3 de off. procons.

Generaliter id erit defendendum, ut qui clementiorem sententiam passus est ob hoc, quod ad tempus relegatur, boni consulere debeat humanitatis sententiae nec decurionatum recipiat.

Dig. 50.2.3.1

Ulpianus 3 de off. procons.

Sed si quis ob falsam causam vel aliam de gravioribus non ad tempus sit relegatus, sed ad tempus ordine motus, in ea est causa, ut possit in ordinem redire. imperator enim antoninus edicto proposito statuit, ut cuicumque aut quacumque causa ad tempus ordine vel advocationibus vel quo alio officio fuisset interdictum, completo tempore nihilo minus fungi honore vel officio possit. et hoc recte: neque enim exaggeranda fuit sententia, quae modum interdictioni fecerat.

Dig. 50.2.3.2

Ulpianus 3 de off. procons.

Spurios posse in ordinem allegi nulla dubitatio est: sed si habeat competitorem legitime quaesitum, praeferri eum oportet, divi fratres lolliano avito bithyniae praesidi rescripserunt. cessantibus vero his etiam spurii ad decurionatum et re et vita honesta recipientur: quod utique non sordi erit ordini, cum ex utilitate eius sit semper ordinem plenum habere.

Dig. 50.2.3.3

Ulpianus 3 de off. procons.

Eis, qui iudaicam superstitionem sequuntur, divi severus et antoninus honores adipisci permiserunt, sed et necessitates eis imposuerunt, qui superstitionem eorum non laederent.

Dig. 50.2.4

Marcianus 1 de iudic. publ.

Decurio, qui prohibetur conducere quaedam, si iure successerit in conductione, remanet in ea. quod et in omnibus similibus servandum est.

Dig. 50.2.5

Papinianus 2 quaest.

Ad tempus ordine motos ex crimine, quod ignominiam importat, in perpetuum moveri placuit. ad tempus autem exulare iussos ex crimine leviore velut transacto negotio non esse inter infames habendos.

Dig. 50.2.6pr.

Papinianus 1 resp.

Spurii decuriones fiunt: et ideo fieri poterit ex incesto quoque natus: non enim impedienda est dignitas eius qui nihil admisit.

Dig. 50.2.6.1

Papinianus 1 resp.

Minores viginti quinque annorum decuriones facti sportulas decurionum accipiunt: sed interim suffragium inter ceteros ferre non possunt.

Dig. 50.2.6.2

Papinianus 1 resp.

Decurio etiam suae civitatis vectigalia exercere prohibetur.

Dig. 50.2.6.3

Papinianus 1 resp.

Qui iudicii publici quaestionem citra veniam abolitionis deseruerunt, decurionum honore decorari non possunt, cum ex turpilliano senatus consulto notentur ignominia veluti calumniae causa iudicio publico damnati.

Dig. 50.2.6.4

Papinianus 1 resp.

Pater, qui filio decurione creato provocavit, etsi praescriptione temporis exclusus fuerit, si quod gestum est non habuit ratum, muneribus civilibus pro filio non tenebitur.

Dig. 50.2.6.5

Papinianus 1 resp.

Privilegiis cessantibus ceteris eorum causa potior habetur in sententiis ferendis, qui pluribus eodem tempore suffragiis iure decurionis decorati sunt. sed et qui plures liberos habet, in suo collegio primus sententiam rogatur ceterosque honoris ordine praecellit.

Dig. 50.2.7pr.

Paulus 1 sent.

Honores et munera non ordinatione, sed potioribus quibusque iniungenda sunt.

Dig. 50.2.7.1

Paulus 1 sent.

Surdus et mutus si in totum non audiant aut non loquantur, ab honoribus civilibus, non etiam a muneribus excusantur.

Dig. 50.2.7.2

Paulus 1 sent.

Is, qui non sit decurio, duumviratu vel aliis honoribus fungi non potest, quia decurionum honoribus plebeii fungi prohibentur.

Dig. 50.2.7.3

Paulus 1 sent.

Ad decurionatum filii ita demum pater non consentit, si contrariam voluntatem vel apud acta praesidis vel apud ipsum ordinem vel quo alio modo contestatus sit.

Dig. 50.2.8

Hermogenianus 1 iuris epit.

Decurionibus facultatibus lapsis alimenta decerni permissum est, maxime si ob munificentiam in patriam patrimonium exhauserint.

Dig. 50.2.9pr.

Paulus 1 decr.

Severus augustus dixit: "etsi probaretur titius in servitute patris sui natus, tamen, cum ex libera muliere sit procreatus, non prohibetur decurio fieri in sua civitate".

Dig. 50.2.9.1

Paulus 1 decr.

Non esse dubitandum, quin navicularii non debent decuriones creari.

Dig. 50.2.10

Modestinus 1 resp.

Herennius modestinus respondit sola albi proscriptione minime decurionem factum, qui secundum legem decurio creatus non sit.

Dig. 50.2.11

Callistratus 1 cogn.

Non tantum qui tenerae aetatis, sed etiam qui grandes natu sunt decuriones fieri prohibentur. illi quasi inhabiles rem publicam tueri ad tempus excusantur, hi vero in perpetuum amoventur: non alias seniores, ne seniorum excusatione iuniores onerentur ad omnia munera publica suscipienda soli relicti. neque enim minores viginti quinque annis decuriones allegi nisi ex causa possunt, neque hi, qui annum quinquagensimum et quintum excesserunt. nonnumquam etiam longa consuetudo in ea re observata respicienda erit. quod etiam custodiendum principes nostri consulti de allegendis in ordine nicomedensium huius aetatis hominibus rescripserunt.

Dig. 50.2.12

Callistratus 6 cogn.

Eos, qui utensilia negotiantur et vendunt, licet ab aedilibus caeduntur, non oportet quasi viles personas neglegi. denique non sunt prohibiti huiusmodi homines decurionatum vel aliquem honorem in sua patria petere: nec enim infames sunt. sed ne quidem arcentur honoribus, qui ab aedilibus flagellis caesi sunt, quamquam iure suo ita aediles officio isto fungantur. inhonestum tamen puto esse huiusmodi personas flagellorum ictibus subiectas in ordinem recipi, et maxime in eis civitatibus, quae copiam virorum honestorum habeant: nam paucitas eorum, qui muneribus publicis fungi debeant, necessaria etiam hos ad dignitatem municipalem, si facultates habeant, invitat.

Dig. 50.2.13pr.

Papirius 2 de const.

Imperatores antoninus et verus augusti rescripserunt in tempus relegatos et reversos in ordinem allegi sine permissu principis non posse.

Dig. 50.2.13.1

Papirius 2 de const.

Item rescripserunt relegatos non posse tempore finito in ordinem decurionum allegi, nisi eius aetatis fuerint, ut nondum decuriones creari possent, et dignitas certa spem eius honoris id faceret, ut princeps indulgere possit.

Dig. 50.2.13.2

Papirius 2 de const.

Item rescripserunt eum, qui in relegatione natus est, non prohiberi honore decurionatus fungi.

Dig. 50.2.13.3

Papirius 2 de const.

Item rescripserunt non admitti contradicere volentem, quod non recte quis sit creatus decurio, cum initio contradicere debuerit.

Dig. 50.2.14

Paulus 1 quaest.

De decurione damnato non debere quaestionem haberi divus pius rescripsit. unde etiam si desierit decurio esse, deinde damnetur, non esse torquendum in memoriam prioris dignitatis placet.