CJ.5.9.0. De secundis nuptiis.

CJ.5.9.1pr.: Imperatores Gratianus, Valentinianus, Theodosius

Si qua mulier nequaquam luctus religionem priori viro nuptiarum festinatione praestiterit, ex iure quidem notissimo sit infamis. * grat. valentin. et theodos. aaa. eutropio pp. * <a 380 pp. xv k. ian. gratiano v et theodosio aa. conss.>

CJ.5.9.1.1: Imperatores Gratianus, Valentinianus, Theodosius

Praeterea secundo viro ultra tertiam partem bonorum in dotem ne det neque ei testamento plus quam tertiam partem relinquat. <a 380 pp. xv k. ian. gratiano v et theodosio aa. conss.>

CJ.5.9.1.2: Imperatores Gratianus, Valentinianus, Theodosius

Omnium praeterea hereditatum legatorum fideicommissorum suprema voluntate relictorum, mortis causa donationum sit expers. haec namque ab heredibus vel coheredibus aut ab intestato succedentibus vindicari iubemus, ne in his, quibus correctionem morum induximus, fisci videamur habere rationem. <a 380 pp. xv k. ian. gratiano v et theodosio aa. conss.>

CJ.5.9.1.3: Imperatores Gratianus, Valentinianus, Theodosius

His etiam amittendis, quae prior maritus ei suprema reliquerit voluntate, quamquam haec, quae mulieri a priore viro relinquuntur et per immaturum matrimonium vacuata esse coeperunt, primo a decem personis edicto praetoris enumeratis, id est adscendentibus et descendentibus et ex latere usque ad secundum gradum, scilicet gradibus servatis, deinde praesumi a fisco iubemus. <a 380 pp. xv k. ian. gratiano v et theodosio aa. conss.>

CJ.5.9.1.4: Imperatores Gratianus, Valentinianus, Theodosius

Eandem quoque mulierem infamem redditam hereditates ab intestato, vel legitimas vel honorarias, non ultra tertium gradum sinimus vindicare. <a 380 pp. xv k. ian. gratiano v et theodosio aa. conss.>

CJ.5.9.2: Imperatores Gratianus, Valentinianus, Theodosius

Si qua ex feminis perdito marito intra anni spatium alteri festinavit innubere ( parvum enim temporis post decem menses servandum adicimus, tametsi id ipsum exiguum putemus) , probrosis inusta notis honestioris nobilisque personae et decore et iure privetur atque omnia, quae de prioris mariti bonis vel iure sponsalium vel iudicio defuncti coniugis consecuta fuerat, amittat. * grat. valentin. et theodos. aaa. eutropio pp. * <a 381 d. iii k. iun. constantinopoli eucherio et syagrio conss.>

CJ.5.9.3pr.: Imperatores Gratianus, Valentinianus, Theodosius

Feminae, quae susceptis ex priore matrimonio filiis ad secundas post tempus luctui statutum transierint nuptias, quidquid ex facultatibus priorum maritorum sponsalium iure, quidquid etiam nuptiarum sollemnitate perceperint, aut quidquid mortis causa donationibus factis aut testamenti iure directo aut fideicommissi vel legati titulo vel cuiuslibet munificae liberalitatis praemio ex bonis, ut dictum est, priorum maritorum fuerint adsecutae, id totum, ita ut perceperint, integrum ad filios, quos ex praecedente coniugio habuerint, transmittant vel ad quemlibet ex filiis ( dummodo ex his tantum, quos tali successione dignissimos iudicamus), in quem contemplatione meritorum liberalitatis suae iudicium mater crediderit dirigendum. * grat. valentin. et theodos. aaa. floro pp. * <a 382 d. xv k. ian. constantinopoli antonio et syagrio conss.>

CJ.5.9.3.1: Imperatores Gratianus, Valentinianus, Theodosius

Nec quicquam eaedem feminae ex isdem facultatibus abalienandi in quamlibet extraneam personam vel successionem ex alterius matrimonii coniunctione susceptam praesumant atque habeant potestatem: possidendi tantum ac fruendi in diem vitae, non etiam abalienandi facultate concessa. nam si quid ex isdem rebus in alium quemlibet fuerit ab ea translatum, ex maternis redintegrabitur facultatibus, quo illibata ad hos quos statuimus liberos bona et incorrupta perveniant. <a 382 d. xv k. ian. constantinopoli antonio et syagrio conss.>

CJ.5.9.3.1a: Imperatores Gratianus, Valentinianus, Theodosius

Illud etiam addimus legi, ut, si aliquis ex isdem filiis, quos ex priore matrimonio susceptos esse constabit, forte decesserit, matre iam secundis nuptiis funestata, aliis etiam ex eodem matrimonio progenitis liberis superstitibus, id, quod per eandem successionem ab intestato vel ex testamento suae posteritatis mater videbitur consecuta, in diem vitae pro sibi debita portione sola tantum possessione delata, omne his qui supererunt ex priore susceptis matrimonio filiis relinquat nec super istiusmodi facultatibus testandi in quamlibet aliam extraneam personam vel quicquam alienandi habeat potestatem. <a 382 d. xv k. ian. constantinopoli antonio et syagrio conss.>

CJ.5.9.3.2: Imperatores Gratianus, Valentinianus, Theodosius

Quod si nullam ex priore matrimonio habuerit successionem vel natus native decesserint, omne, quod quoquo modo percepit, pleni proprietate iuris obtineat atque ex his nanciscendi dominii et testandi circa quem voluerit liberam habeat potestatem. <a 382 d. xv k. ian. constantinopoli antonio et syagrio conss.>

CJ.5.9.4pr.: Imperatores Honorius, Theodosius

Cum aliis sanctionibus iusserimus materna bona integra ad liberos pervenire, quod tamen mulier mariti largitate perceperit, ex eo tantum liberi coniugio procreati sibi speciale tamquam paternum noverint vindicandum. * honor. et theodos. aa. mariniano pp. * <a a.422 d.Iii non. nov ravennae honorio xiii et theodosio x aa. conss.>

CJ.5.9.4.1: Imperatores Honorius, Theodosius

Itaque si habens filios in secundas nuptias fortasse transierit, sponsaliciam largitatem, quam vir secundus contulerit in uxorem, tantummodo filii qui ex secundo matrimonio suscepti sunt pro soliditate possideant, nec prosit liberis ex priore susceptis marito, quod mulier in tertia minime vota migraverit. <a a.422 d.Iii non. nov ravennae honorio xiii et theodosio x aa. conss.>

CJ.5.9.4.2: Imperatores Honorius, Theodosius

Quod si posterior vir sine liberis ex eodem matrimonio susceptis decesserit, quidquid ab eo ex sponsalium largitate uxor fuerit consecuta, id sibi iurique suo sciat esse collatum, etiamsi ex priore matrimonio donator filios reliquisse doceatur. <a a.422 d.Iii non. nov ravennae honorio xiii et theodosio x aa. conss.>

CJ.5.9.4.3: Imperatores Honorius, Theodosius

Ad maternas sane veniens vel ex hoc vel ex quodlibet alio titulo facultates omnis posteritas ex quocumque suscepta viro pro debita sibi portione, ut a matre vel spontanea largitate vel per testamentum eius fuerit collata, possideat. <a a.422 d.Iii non. nov ravennae honorio xiii et theodosio x aa. conss.>

CJ.5.9.4.4: Imperatores Honorius, Theodosius

Nos enim hac lege id praecipue custodiendum esse decrevimus, ut ex quocumque coniugio suscepti filii patrum suorum sponsalicias retineant facultates. <a a.422 d.Iii non. nov ravennae honorio xiii et theodosio x aa. conss.>

CJ.5.9.5pr.: Imperatores Theodosius, Valentinianus

Generaliter censemus, quoquo casu constitutiones ante hanc legem mulierem liberis communibus, morte mariti matrimonio dissoluto, quae de bonis mariti ad eam devoluta sunt servare sanxerunt, isdem casibus maritum quoque quae de bonis mulieris ad eum devoluta sunt morte mulieris matrimonio dissoluto communibus liberis servare, nec interesse, si alter pro marito donationem ante nuptias vel pro muliere dotem crediderit offerendam. * theodos. et valentin. aa. florentio pp. * <a 439 d.Vii id.Sept.Constantinopoli theodosio a.Xvii et festo conss.>

CJ.5.9.5.1: Imperatores Theodosius, Valentinianus

Haec observari praecipimus, licet res ante nuptias donatae, ut adsolet fieri, in dotem a muliere redigantur. <a 439 d.Vii id.Sept.Constantinopoli theodosio a.Xvii et festo conss.>

CJ.5.9.5.2: Imperatores Theodosius, Valentinianus

Dominium autem rerum, quae liberis vel huius legis vel praeteritarum constitutionum auctoritate servantur, ad liberos pertinere decernimus. itaque defuncto eo, qui eas liberis reservabat, extantes ab omni possessore liberi vindicabunt, consumptas ab heredibus eius exigent, qui eas servare debuerat. <a 439 d.Vii id.Sept.Constantinopoli theodosio a.Xvii et festo conss.>

CJ.5.9.5.3: Imperatores Theodosius, Valentinianus

Alienandi sane vel obligandi suo nomine eas res, quae liberis servari praeceptae sunt, eis qui reservaturi sunt adempta licentia est. <a 439 d.Vii id.Sept.Constantinopoli theodosio a.Xvii et festo conss.>

CJ.5.9.5.4: Imperatores Theodosius, Valentinianus

Negotia vero liberorum patri utiliter administrare concedimus. <a 439 d.Vii id.Sept.Constantinopoli theodosio a.Xvii et festo conss.>

CJ.5.9.5.5: Imperatores Theodosius, Valentinianus

Dividendi quoque res inter eos ipsos liberos parentibus pro suo arbitrio vel eligendi quem voluerint licentiam non negamus. <a 439 d.Vii id.Sept.Constantinopoli theodosio a.Xvii et festo conss.>

CJ.5.9.5.6: Imperatores Theodosius, Valentinianus

In his autem casibus, in quibus res ut paternas mater liberis communibus servare praecepta est, hoc est ubi morte mariti matrimonio dissoluto mulier ad alias nuptias venit, vel ubi ut maternas patrem liberis communibus servare censuimus, hoc est ubi morte mulieris matrimonio dissoluto vir ad alias nuptias venit, si hereditatem eius parentis qui prior mortuus est non adierint liberi, licebit eis , tamquam eius tantum res fuerint qui posterior moritur, eas sibimet vindicare, scilicet si vel eius qui posterior moritur hereditatem crediderint adeundam, ne, quod favore liberorum inductum est, quibusdam casibus ad laesionem eorum videatur inventum. <a 439 d.Vii id.Sept.Constantinopoli theodosio a.Xvii et festo con ss.>

CJ.5.9.5.7: Imperatores Theodosius, Valentinianus

Illud etiam humanis sensibus huic legi credidimus inserendum, ut eo quoque casu, quo lucratur vel mulier res, quae ad eam a marito perveniunt, vel maritus eas, quae ex bonis mulieris ad eum transeunt ( hoc est ubi primum matrimonium alterius morte dissolvitur nec superstes ad secundas nuptias venit), si res vel maritus vel uxor ( hoc est qui superstes est) non consumpserit vel alienaverit ( quod eis ad secundas nuptias non venientibus quasi rerum dominis concessum esse non dubium est), liberis liceat res a patre profectas ut paternas, a matre ut maternas accipere. <a 439 d.Vii id.Sept.Constantinopoli theodosio a.Xvii et festo conss.>

CJ.5.9.6pr.: Imperatores Leo, Anthemius

Hac edictali lege in perpetuum valitura sancimus, si ex priore matrimonio procreatis liberis pater vel mater ad secunda vel tertia aut ulterius repetiti matrimonii vota migraverit, non sit ei licitum novercae seu vitrico testamento vel sine scriptura seu codicillis, hereditatisve iure sive legati vel fideicommissi titulo plus relinquere, nec dotis aut ante nuptias donationis nomine seu mortis causa habita donatione conferre nec inter vivos conscribendis donationibus ( quae etsi constante matrimonio civili iure interdictae sint, morte tamen donatoris ex certis causis confirmari solent), quam filio vel filiae, si unus vel una extiterit. * leo et anthem. aa. erythrio pp. * <a 472 d.Ii.K.Mart.Marciano cons. >

CJ.5.9.6.1: Imperatores Leo, Anthemius

Quod si plures liberi fuerint, singulis aequas partes habentibus minime plus, quam ad unumquemque eorum pervenerit, ad eorum liceat vitricum novercamve transferri. <a 472 d.Ii.K.Mart.Marciano cons. >

CJ.5.9.6.2: Imperatores Leo, Anthemius

Sin vero non aequis portionibus ad eosdem liberos memoratae transierint facultates, tunc quoque non liceat plus eorum novercae vel vitrico testantem relinquere vel donare seu dotis vel ante nuptias donationis titulo conferre, quam filius vel filia habet, cui minor portio ultima voluntate derelicta vel data fuerit aut donata, ita tamen, ut quarta pars, quae isdem liberis debetur ex legibus, nullo modo minuatur nisi ex his causis, quae de inofficioso excludunt querellas. <a 472 d.Ii.K.Mart.Marciano cons. >

CJ.5.9.6.3: Imperatores Leo, Anthemius

Quam observationem in personis etiam avi et aviae, proavi et proaviae, nepotum vel neptum, item pronepotum vel proneptum, sive in potestate sive emancipati emancipataeve sint, ex paterna vel materna linea venientibus, custodiri censemus. sin vero plus quam statutum est aliquid novercae vel vitrico relictum vel donatum aut datum fuerit, id quod plus relictum vel donatum aut datum fuerit, tamquam non scriptum neque derelictum vel donatum aut datum ad liberorum personas deferri et inter eas dividi iubemus: omni circumscriptione, si qua per interpositam personam vel alio quocumque modo fuerit excogitata, cessante. <a 472 d.Ii.K.Mart.Marciano cons. >

CJ.5.9.6.4: Imperatores Leo, Anthemius

His illud adiungimus, ut mulier in his casibus, in quibus ante nuptias donationes, ceteras etiam res a marito ad se devolutas secundum priorum legum statuta liberis communibus ut paternas servare compellitur ( hoc est ubi morte mariti matrimonio dissoluto ad alias nuptias venerit), immobilium rerum et mancipiorum annonarumque civilium usu fructu dumtaxat vitae suae temporibus potiatur, alienatione earum penitus interdicta: <a 472 d.Ii.K.Mart.Marciano cons. >

CJ.5.9.6.5: Imperatores Leo, Anthemius

Mobilium vero rerum, iustis pretiis aestimatione habita per eos, quos utraque pars elegerit, arbitros iudicaturos interposito sacramento, simili modo usum fructum habeat, si idoneam fideiussionem praebuerit, quod easdem res mobiles vel earum pretium filiis et filiabus ex eodem matrimonio procreatis vel post mortem eorum nepotibus et neptibus ex isdem liberis procreatis, sive omnibus vel uno unave superstite mori contigerit, secundum legum modum restituat: <a 472 d.Ii.K.Mart.Marciano cons. >

CJ.5.9.6.6: Imperatores Leo, Anthemius

Vel certe si fideiussiones idoneas praestare distulerit aut nequiverit, praedictae res mobiles necdum matri a liberis traditae apud eosdem manebunt: solutae vero eidem matri vel ab eadem detentae restituentur liberis, si tamen ab his fideiussio idonea matri fuerit oblata, qua caveri debet, quod eidem superstiti pro usu fructu earundem rerum mobilium vel pretio, quo taxatae sunt, usurarum nomine centesimae partem tertiam annuis quibusque temporibus praestare non differant, ita ut in eadem fideiussione hoc quoque caveatur, quod a filiis filiabusque et ex his genitis liberis, si ante eandem matrem omnes eos obire contigerit, omnes res praedictae mobiles secundum legum moderationem matri, ut ad eandem lucrum redeat luctuosum, restituentur. <a 472 d.Ii.K.Mart.Marciano cons. >

CJ.5.9.6.7: Imperatores Leo, Anthemius

Erit itaque licitum utrilibet parti, quae fideiussionem praebuerit, si sibi commodum esse perspexerit, his rebus mobilibus uti frui easdemque dare mutuo vel obligare vel vendere, ut ex his maxime liberi adquirentes possint materno adfectui sine suo incommodo servire. <a 472 d.Ii.K.Mart.Marciano cons. >

CJ.5.9.6.8: Imperatores Leo, Anthemius

Sin autem utraque pars praedictam fideiussionem dissimulaverit aut forte offerre nequiverit, eaedem res apud mulierem usque in diem vitae suae manebunt. <a 472 d.Ii.K.Mart.Marciano cons. >

CJ.5.9.6.9: Imperatores Leo, Anthemius

Omnibus videlicet isdem maritalibus facultatibus, his etiam, quas habet habiturave est, tamquam si iure pignoris vel hypothecae suppositae sint, super eadem ante nuptias donatione vel rebus aliis ad eam ex mariti substantia devolutis ex eo die, quo eaedem res ad eam pervenerint, liberis obligatis, ut, si quis post traditas matri vel detentas ab ea res ( si ita contigerit) contractum aliquem cum eadem muliere inierit, quae se repetitis nuptiis copulaverit, in vindicandis isdem suppositis rebus posterior habeatur, liberis, qui ex eodem matrimonio procreati sunt, et nepotibus neptibusve, qui ex his liberis geniti sunt, sine dubio praeponendis. <a 472 d.Ii.K.Mart.Marciano cons. >

CJ.5.9.6.10: Imperatores Leo, Anthemius

Sin vero liberorum suorum adfectione servata pater materve ad alias nuptias migrare noluerit, neque vir his, quae de bonis uxoris ad se transeunt, neque mulier rebus, quae ex substantia mariti ad se pervenerint, pro suo arbitrio uti vel eas vendere aut quocumque iure vel modo eas alienare vel pignoris iure sive hypothecae ( si voluerint) obligare, utpote domini earum, prohibebuntur. <a 472 d.Ii.K.Mart.Marciano cons. >

CJ.5.9.6.11: Imperatores Leo, Anthemius

Extantes autem praedictas res, si non fuerint alienatae sive consumptae vel suppositae, licebit liberis vindicare etiam non adeuntibus hereditatem parentum. <a 472 d.Ii.K.Mart.Marciano cons. >

CJ.5.9.7: Imperator Zeno

In quibus casibus pater dotem, mater ante nuptias donationem vel alias res ad se ex altera parte devolutas filiis utriusque sexus servare praecepti sunt, si quem ex filiis vel filiabus ante patris vel matris obitum mori contigerit sive ante secundas nuptias sive postea, filio vel filia vel nepte aut nepote vel pluribus patre suo adhuc vivo vel matre superstite derelictis, portionem, quae defuncto filio vel filiae debebatur vel lucrum ex ea non ad fratres vel sorores mortui, sed ad filios eius vel filias vel nepotes utriusque sexus aut pronepotes avis vel proavis superstitibus pervenire decernimus: eligendi videlicet quos voluerint ex liberis superstitibus non adempta licentia. * zeno a. sebastiano pp. * <a 478 d.K.Mart. marciano cons. >

CJ.5.9.8pr.: Imperator Justinianus

Si quis prioris matrimonii filiorum ante secundas nuptias patris vel matris mortuus fuerit filiis a se vel nepotibus vel pronepotibus relictis, partem eius non ad fratres vel, si nullus alius frater vel soror sit, ad patrem vel matrem eius pervenire, sed ad filios vel nepotes vel pronepotes eiusdem mortuae personae sancimus, ut, sive unus sive plures sint, eam tantummodo partem vindicare possint , quae mortuo competit. * iust. a. menae pp. * <a 528 d. iii id. dec. dn. iustiniano a. ii cons.>

CJ.5.9.8.1: Imperator Justinianus

Illud etiam certa sanctione definire censemus, ut, si quis vel si qua ex aliquo matrimonio filiis procreatis minime ad secundas venerit nuptias, ut eo modo liceat quidem genitori res ex priore coniugio sibi adquisitas quo modo voluerit alienare vel administrare, si quae vero earum minime sint alienatae, possint liberi etiam non adeuntes paternam vel maternam hereditatem eas vindicare, certum esse sancimus, quod etiam illa de cetero videbitur earundem fuisse rerum alienatio, quae in testamento genitoris vel specialiter relinquendo vel generaliter heredem instituendo facta sit. <a 528 d. iii id. dec. dn. iustiniano a. ii cons.>

CJ.5.9.8.2: Imperator Justinianus

Talem vero licentiam filiis, ut etiam non adeuntes paternam vel maternam hereditatem lucra vindicarent, quae parens eorum ex matrimonio, quod secundo toro minime mutavit, sibi adquisita non alienavit, nullo modo eis concedimus, si paternam vel maternam hereditatem ab intestato ex parte ( si forte alii etiam ex anteriore matrimonio morienti parenti filii sint) sibi adquisierint. <a 528 d. iii id. dec. dn. iustiniano a. ii cons.>

CJ.5.9.8.3: Imperator Justinianus

In illo etiam veterem sanctionem adimplentes praecipimus exemplo matris, cuius res post secundas nuptias filiis ex priore matrimonio natis suppositae sunt ad conservanda eis lucra, quae ex priore marito ad eam pervenerunt, patris quoque bona, quae habet habiturusque est, filiis ex priore matrimonio natis post secundas eius nuptias ad ea conservanda, quae ex eorum matre lucratus est, supposita esse. <a 528 d. iii id. dec. dn. iustiniano a. ii cons.>

CJ.5.9.8.4: Imperator Justinianus

Illius etiam patris, qui in sua potestate talem liberum vel liberos habens maternam eis substantiam vel ex materna linea ad eos devolutam servare compellitur, isdem liberis bona supposita esse ad conservandas easdem maternas res decernimus : ita tamen, ut occasione talium hypothecarum neque patris neque matris filii valeant administrationem perscrutari vel aliquam eis movere super hoc quaestionem , cum perspicui iuris sit, etiamsi alienata sint eorum bona, quae extra memorata lucra vel maternas res sunt, ius hypothecae integrum isdem manere filiis. <a 528 d. iii id. dec. dn. iustiniano a. ii cons.>

CJ.5.9.9pr.: Imperator Justinianus

Quoniam praeteritae leges omnia, quae liberis ex priore matrimonio procreatis mulier quidem secundo marito, vir autem uxori secundae dotis vel ante nuptias donationis nomine vel alio quocumque modo dederit vel reliquerit ampliora his, quae uni filio vel filiae ex anteriore matrimonio progenitis danda vel relinquenda sunt, revocata ad solos filios ex priore matrimonio natos pervenire constituerunt nullaque in hac parte filiorum ex secundo matrimonio natorum mentio facta est, hoc quoque corrigentes omnia quae memorato modo revocantur non solum ad filios prioris matrimonii, sed etiam ad eos qui ex secundis nuptiis nati fuerint pertinere et in capita inter omnes dividenda sancimus. * iust. a. menae pp. * <a 529 d.Id.April.Constantinopoli decio vc.Cons.>

CJ.5.9.9.1: Imperator Justinianus

Ad haec lucra, quae marito vel uxori ex dote vel ante nuptias donatione occasione repudii accedunt, indistincte post secundas eorum nuptias liberis ex priore coniugio procreatis ad similitudinem matrimonii morte dissoluti servari nec de cetero repudii causam requiri vel aliam in ea re exquisitionem fieri. <a 529 d.Id.April.Constantinopoli decio vc.Cons.>

CJ.5.9.10pr.: Imperator Justinianus

Cum apertissime legibus cavetur ingratos liberos a maiorum suorum hereditate merito esse repellendos, si hoc idem in suis elogiis conscripserint et re vera fuerit revelatum, reclamare videtur huiusmodi sanctioni divalis constitutio leonis inclitae recordationis, quam super filiis ex priore matrimonio procreatis conscripsit. * iust. a. demostheni pp. * <a 529 d.Xv.K.Oct chalcedone decio vc. cons.>

CJ.5.9.10.1: Imperator Justinianus

Nam cum necessitas est patri vel matri, qui ad secunda vota migraverunt, tantum praestare per quamcumque causam secundo marito vel novercae quantum filio vel filiae ex anterioribus nuptiis progenitis qui partem minimam habiturus est reliquerit, maxima iniquitas ex hac sanctione contra genitores efficiebatur. <a 529 d.Xv.K.Oct chalcedone decio vc. cons.>

CJ.5.9.10.2: Imperator Justinianus

Liberi etenim scientes, quod omnimodo aliquid sibi a genitoribus suis et nolentibus relinquendum est, et tantum, quantum secundus maritus vel noverca acceperit , cum omni licentia et lascivia suos genitores iniuriis adficiebant. <a 529 d.Xv.K.Oct chalcedone decio vc. cons.>

CJ.5.9.10.3: Imperator Justinianus

Quapropter sancimus ingratos re vera liberos neque hoc beneficium, quod divalis constitutio leonis augustae memoriae eis praestitit, in posterum posse sibi vindicare, sed quasi ingratos ab omni huiusmodi lucro repelli. <a 529 d.Xv.K.Oct chalcedone decio vc. cons.>

CJ.5.9.10.4: Imperator Justinianus

Quam observationem in personis etiam avi et aviae, proavi et proaviae, nepotum vel neptum, item pronepotum et proneptum, sive in potestate sive emancipati emancipataeve sint, ex paterna vel materna linea venientibus custodiri censemus. <a 529 d.Xv.K.Oct chalcedone decio vc. cons.>

CJ.5.9.10.5: Imperator Justinianus

Sed quemadmodum genitoribus providimus, ita et innocuam posteritatem nullis adfici iniuriis patimur, ut non genitores, qui sese secundis nuptiis devoverunt, inrationabile odium ad priores liberos forsitan habentes sine iusta ratione eos ingratos vocare concedantur. <a 529 d.Xv.K.Oct chalcedone decio vc. cons.>

CJ.5.9.10.6: Imperator Justinianus

Eos etenim liberos huiusmodi beneficio defraudari volumus, qui re ipsa ingrati circa suam antiquitatem ab heredibus genitorum liquidis et indubitatis probationibus convicti fuerint ex huiusmodi casibus, qui antea priscis legibus enumerati sunt. <a 529 d.Xv.K.Oct chalcedone decio vc. cons.>