Caput

  1 I   |         Lector, diversas cogitationes in me excitarunt, et in varias
  2 I   |     cogitationes in me excitarunt, et in varias considerationes me
  3 I   |          religionis Dei vivi. Sed dum in his similibusque cogitationibus
  4 I   |               placentibus, murmurandi in me causam praeberem, eo
  5 I   |              illis qui quocumque modo in haec scripta inciderint,
  6 I   |             sperans me infirmum posse in hoc tractatu omnia quae
  7 I   |             hanc solam fiduciam habeo in meis sermonibus — et hoc
  8 I   |              est. Quemadmodum insuper in loco quo sese extendunt
  9 I   |              Faciam igitur divisionem in capita quibus tota disputatio
 10 I   |        postulat ordo singularum rerum in ipsa disputatione. Sciunt
 11 I   |            signa et indicia quae sunt in via, et post hoc ambulare
 12 I   |             sit, unde totam orationem in memoriam revocent, attamen
 13 I   |         omittant nonnihil ex eis quae in medio capitum sunt.~
 14 II  |         postulare quod etiam Deus sit in illo [homine], ut notum
 15 II  |          autem homo simplex sed talis in quo fuit Deus potens ad
 16 II  |           quae pro redemptione nostra in dispensatione sua patravit, [
 17 II  |               quare Deus ordinavit ut in tempore verno conciperetur?
 18 II  |              ex hoc intelligimus quod in hoc tempore natus fuit?
 19 III |              causa fieret huius festi in omni regione. Videmus enim
 20 III |                sed quid prodest semen in sterilitate et senectute?
 21 III |             super saxum, vel demittat in fornacem ignis, vel suspendat
 22 III |         fornacem ignis, vel suspendat in aqua vel in aere, et ex
 23 III |             vel suspendat in aqua vel in aere, et ex uno illorum
 24 III |        inveniat; pariter etiamsi quis in senectute et sterilitate
 25 III |             tantum harum adsit, nedum in praesenti casu: nam ambae
 26 III |            fructum grana tritici quae in fornacem ignis cadunt, etiamsi
 27 III |              est difficilior, quoniam in virtute non est limitatus,
 28 III |       continuo temporis successu, sed in ictu oculi subito exsurgens,
 29 III |            natus est templum sit Dei, in quo futurum erat quod Divinitas
 30 III |              omnibus rationalibus, ut in templo insolubili. Aurum:
 31 III |             qui est Dominus Christus, in civitato David? » Facit
 32 III |               David, ut ostendat quod in eo qui hodie natus est,
 33 III |       promissiones ad patres; et quod in eo benedicentur omnes populi,
 34 III |          iuxta promissa ad Abraham: « In semine tuo benedicentur
 35 III |               ut ostendat etiam] quod in eo nititur et exitum habet
 36 III |            est angelos etiam nobiscum in laetitia participare, eo
 37 III |            etiam illi valde laetantur in nostra ad virtutem commutatione.~
 38 III |                ut dum haec eius omnia in mentem revocamus, solliciti
 39 III |            solliciti simus ea imitari in quantum possibile est, ut
 40 III |               pro Christo, singuloram in suo ordine.~Nos igitur propter
 41 IV  |            sic dicentes: « Gloria Deo in excelsis; et super terra
 42 IV  |         idolorum, et prorsus tabuisse in servitio daemonum, et aegrotasse
 43 IV  |               daemonum, et aegrotasse in foeditate operum nostrorum,
 44 IV  |             nec nec tamen incubuerunt in vel unum eorum faciendum
 45 IV  |          propter eum qui subiecit eam in spe ». Vanum ac inutilem
 46 IV  |            laborem quamdiu non eramus in cultu Dei creatoris atque
 47 IV  |            sustinebant quocumque modo in suo pro nobis ministerio,
 48 IV  |             pro nobis ministerio, cum in eis Deus spem nostrae ad
 49 IV  |           creationis, perseverantibus in sanitate amoris sui Domini,
 50 IV  |           sanitate amoris sui Domini, in peccatores indignantibus,
 51 IV  |      clamabant dicentes: « Gloria Deo in excelsis; et pax super terram;
 52 IV  |            homines atque fraudatores; in sua inclinatione ad turpia,
 53 IV  |              et reconciliatio regnant in terra. Iratus enim erat
 54 IV  |              Iratus enim erat Creator in creaturas, et minabatur
 55 IV  |           tenetur. Homo itaque habuit in seipsum colluctationem incessantem,
 56 IV  |           transeuntia nec deficientia in aeternum. Bona igitur quae
 57 IV  |             vero adest cultus Dei qui in confessione [fidei] et in
 58 IV  |             in confessione [fidei] et in operibus ostenditur, quanquam
 59 IV  |         ambulare, errat a via ut exit in desertum non habitatum,
 60 IV  |             tamen est fodienti puteum in terra, nec tamen quantumvis
 61 IV  |      benefacere. Sed, [aliquis dicet] in nomine dei facit haec opera
 62 IV  |              locis quemdam ex seipsis in dignitate regis constituere
 63 IV  |             et ligabitur, siquidem ei in acceptum non fuerit quidquid
 64 IV  |         nullum istorum ei reputabitur in acceptum quando intrabit
 65 IV  |         remuneratione; et sic incidet in aeternam poenam quae manebat
 66 IV  |             ipsis evenit bonum magnum in adventu Christi Domini nostri.
 67 IV  |               et Spiritus Sancti, qui in unitate agnoscuntur. Non
 68 IV  |        Sanctae Trinitatis pervenisse? In moribus insuper impudicis
 69 IV  |          moribus insuper impudicis et in possessione terrestrium
 70 IV  |      appetebant. Dominus autem noster in Evangelio suo infixit rerum
 71 IV  |          similis est linguae et oculo in quibus quoddam amuletum
 72 IV  |         eveniet illis quod Deus etiam in illis delectabitur, et quod
 73 IV  |              non transeunte quae erit in mundo novo et indestructibili.
 74 IV  |              hucusque non crediderunt in Christum aut qui crediderunt
 75 V   |               sunt, antea prophetavit in promissis suis ad patres,
 76 V   |              patres, et per prophetas in populo israelitico. Quemadmodum
 77 V   |              est tam difficile ac nos in existentiam educere quando
 78 V   |           quod Deus omnia sua propria in immutabilitate possidet.
 79 V   |          large dedit nobis potestatem in omnia visibilia? Si ergo
 80 V   |          sapientissimum atque optimum in sua administratione, omnia
 81 V   |         fuerunt ab Adam usque ad Noe, in primo gradu dispensationis
 82 V   |       manifestavit erga genus nostrum in benignitate sua immensa,
 83 V   |              interdum poenam inflixit in peccatores, sicut ab initio
 84 V   |           peccatores, sicut ab initio in Adamum et Hevam, et in Cain
 85 V   |         initio in Adamum et Hevam, et in Cain qui occidit fratrem
 86 V   |        corruptio paulatim profecisset in natura coram ipso, [Deus]
 87 V   |            multa mala experti fuerant in terra Aegypti, illinc eduxit
 88 V   |              dicat, et exercitationem in illis primis disciplinis
 89 V   |           antiquos, infligendo poenam in scelestos et peccatores;
 90 V   |               habeat decem discipulos in primo gradu instructionis [
 91 V   |              studio et exierit ludere in sterquiliniis; et alius
 92 V   |             sua opera secundum tempus in quo existebat, et secundum
 93 V   |             secundum leges quae a Deo in diebus suis datae fuerunt.
 94 V   |            naturae conveniebat manere in primo gradu [dispensationis]
 95 V   |            convertit, et nos perfecit in scientia completa, et premisit
 96 V   |            etiam ille qui nunc coepit in disciplina enunciationis
 97 V   |        potuisse omnes illas scientias in nobis iam ab initio infigere
 98 V   |       liberare a labore, sese abiicit in ordinem irrationalium, quibus
 99 V   |      reputamus, quod cum quis iudicat in sua intelligentia aut discit
100 V   |              facere non proclives, et in nobis infigere scientiam
101 V   |              licent, sine experientia in aliis, hic certe non scit
102 V   |          possumus existere, invenimus in uno ex his modis existere,
103 V   |         existunt rationales qui omnes in duos ordines dividuntur,
104 V   |               saecula et tempora quae in mentem veniant, quodque
105 V   |             et quocumque momento quod in mentem venire potest qum
106 V   |             qui sic loquitur, meretur in nihilum reverti. Si itaque
107 V   |           itaque impossibile fuit nos in tali gradu constitui, numquid
108 V   |         manifestum vero est quod quid in medio lapidum absconditum,
109 V   |         habere peccatum nec justitiam in suis operibus. Invenimus
110 V   |               agamus verbo et factis, in quantum possumus, quod sic
111 V   |             fecit participare de suis in quantum decorum fuit? Si
112 V   |            congregavit Factor sapiens in uno animali, homine rationali,
113 V   |               congregavit et strinxit in uno homine qui ex his omnibus
114 V   |         propter hanc causam tradentur in gehennam ad poenam incessantem.
115 V   |            praestantius, esse aliquem in gehenna, quam non esse rationalem
116 V   |              nec videt nec delectatur in splendida luce solis sensibilis.
117 V   |           malum. [Esto;] quis, autem, in hoc mundo magis humiliatus
118 V   |     interroges, invenies eum petentem in doloribus suis manere, potiusquam
119 V   |               potiusquam transformari in camelum, verbi gratia, vel
120 V   |            camelum, verbi gratia, vel in aliquid aliud simile. Simili
121 V   |          simile. Simili modo illi qui in Gehennam eunt in poenasque
122 V   |             illi qui in Gehennam eunt in poenasque cadunt diversas,
123 V   |             sui benefactoris quod eos in nihilum non converterit,
124 V   |            experientia, et stabilitas in iisdem sine quacumque ullo
125 V   |           sine aliqua experientia, et in iisdem stabilitatem quocumque
126 V   |   stabilitatem quocumque tempore quod in mentem veniat, apud nos
127 V   |         inveniri; sed, ecce iampridem in hoc mundo experientiam in
128 V   |             in hoc mundo experientiam in multis habuimus, et mutationibus
129 V   |            haud modicis mutati sumus. In hoc itaque non sumus [sicut]
130 VI  |         tempore Deus, omnium Dominus, in sapientia sua non usus fuisset
131 VI  |             qui dimittat paulum cerae in fornacem ignis et eam iterum
132 VI  |           proiiciet pugillum pulveris in mare magnum, et poterit
133 VI  |             de illo factum sit? Et si in rebus istis, quamvis omnes
134 VI  |            proximae fiant, vel si una in alteram decidat, multo magis
135 VI  |          quidem,] quam liquescit cera in igne, vel evanescit pugillus
136 VI  |           evanescit pugillus pulveris in aquis multis, si vel incideret
137 VI  |            vel incideret visio nostra in Deum, omnium factorem, qui
138 VI  |           factorem, qui est infinitus in sua Deitate et ineffabilis
139 VI  |            sua Deitate et ineffabilis in sua gloria. Sicut enim propter
140 VII |               cum nihil deerat, illam in uno collegit homine, post
141 VII |              fuisset nostris patribus in primis generationibus, collegit,
142 VII |            omnium suarum revelationum in hoc homine quem ex nobis
143 VII |              nobis sumpsit; post quem in nullo alio revelabitur,
144 VII |              revelabitur, quippe quod in eo consummata sunt omnia
145 VII |            priora; et ipse permanebit in aeternum indissolubiliter.
146 VII |        corpore et anima perfectum, et in quo omnes creaturae visibiles
147 VII |          extendit et transmissum fuit in omnes eius posteros; proptereaque
148 VII |            contemptui habendo honorem in parentes, et negligendo
149 VII |            iustus atque absque macula in omnibus suis moribus, auferret
150 VII |    promitteret nobis vitam immortalem in resurrectione ex mortuis. «
151 VII |        nefariorum amator, eo quod dum in peccatis eramus redemisset
152 VII | exercitationem rationalitatis nostrae in hoc mundo, participes nos
153 VII |      concederet, ostendit mortem quae in Adami natum inde ab eius
154 VII |               talem habet vim, ut cum in uno tantum invenitur, multos
155 VII |              oeconomiae nobis profuit in multis quemadmodum dixi;
156 VII |      perfectam de Deo qui cognoscitur in tribus personis Patris et
157 VII |              Spiritus Sancti, paribus in natura, sine initio et sine
158 VII |              ex eo quod quotiescumque in his similibus Deus illis
159 VII |    divinitatis naturam gloriosam quae in tribus personis cognoscitur,
160 VII |        putabant eius habitaculum esse in paradiso; alii vero opinabantur
161 VII |               quod aequaliter habitat in omni loco qui in mentem
162 VII |              habitat in omni loco qui in mentem veniat, et aeque
163 VII |             ab eo sustentatur, et est in eo sicut granulum arenae
164 VII |              eo sicut granulum arenae in manu unius nostrum, et quantum
165 VII |           didicimus] quia tripliciter in personis existit esse illud
166 VII |              ad illud corpus quod est in coelo. Impossibile fuit
167 VII |            Patrem », cognoverunt quod in eo absconditus erat Filius
168 VII |             oculo nictes, anima, quae in corpore celatur et non videtur,
169 VII |            naturam suam manifestavit, in quantum possibile est; sicut
170 VII |               et cedris et gemmis, ut in eis Deum sicuti in hoc mundo
171 VII |         gemmis, ut in eis Deum sicuti in hoc mundo adorent; sed eis
172 VII |              eis ipse erit pro templo in quo incessanter adorabunt
173 VII |               erga Deum amorem, atque in eo tanquam in templo rationali
174 VII |           amorem, atque in eo tanquam in templo rationali offerentes
175 VII |             et gratiarum actionem; et in eo possidebunt consolationem
176 VII |           cupit videre, [erit] veluti in portu quieto, cum eum utpote
177 VII |        aliquis nobis dilectus, si nos in suam imaginem intuimur magno
178 VII |        bonorum, fidem certam accipiet in hac imagine rationali quae
179 VII |                atque potestatem habet in omnes creaturas, siquidem
180 VII |             omnes creaturas, siquidem in eo quodam modo videbunt
181 VIII|              illud quod diximus: quod in eo Deus Verbum revelatur,
182 VIII|           Patre et Spiritu Sancto; et in eo tanquam in templo rationali
183 VIII|              Sancto; et in eo tanquam in templo rationali incessanter
184 VIII|          incessanter adoratur; iterum in eo tanquam in imagine omnibus
185 VIII|        adoratur; iterum in eo tanquam in imagine omnibus suis iustis
186 VIII|         declarari perfecte iustus, et in omnibus sine macula: in
187 VIII|               in omnibus sine macula: in cogitationibus, et verbis,
188 VIII|           Spiritus gratiam adoptionis in filios, qui, per fidem in
189 VIII|             in filios, qui, per fidem in eum, domestici Dei facti
190 VIII|         Quapropter etiam dicimus Deum in eo inhabitare, quia ipse
191 VIII|             ascendere ad coelos, nisi in eo fuit Deus. Solutionem
192 VIII|              necesse fuit Deum inesse in illo homine qui ex semine
193 IX  |            bona; et manifestatum est, in sapientia magna ad nostram
194 IX  |               homo simplex sed [homo] in quo esset Deus omnium Dominus
195 IX  |          discretivae, propter nostrum in socios nostrum odium. Breviter,
196 IX  |               nos, tanquam margaritae in arena. Sed [si] assumpsisset
197 IX  |              assumpsit Dominus noster in sua a mortuis resurrectione,
198 IX  |          mulierum, et pars utrorumque in eo fuit, siquidem Beata
199 IX  |          constituta fuit, necesse est in eo inesse partem utrorumque,
200 IX  |            erat caput atque incoeptor in oeconomia [vitae] mortalis,
201 X   |            Christus, et cum vidit nos in mente nostra errare, tum
202 X   |         errantes festum celebrare vel in utraque mutatione vel in
203 X   |              in utraque mutatione vel in neutra; quia lucrum aequale
204 XI  |                ita nostros mores, qui in cultu Dei fundantur, oportet
205 XI  |              laborabant die noctuque, in aestate et in hieme, in
206 XI  |               noctuque, in aestate et in hieme, in mari et in terra,
207 XI  |               in aestate et in hieme, in mari et in terra, omnibus
208 XI  |               et in hieme, in mari et in terra, omnibus viis et modis,
209 XI  |              ut inveniremus bona quae in coelo parantur iis qui recte
210 XI  |               nobis, quia vita nostra in Christo eis carior fuit
211 XI  |         carior fuit quam ipsorum vita in hoc mundo. Quid dico, in
212 XI  |              in hoc mundo. Quid dico, in hoc mundo? Cum unus eorum
213 XI  |              utilitate communi petiit in oratione, quomodo non nos
214 XI  |              pudet et erubescimus, et in timorem magnum atque tremorem
215 XI  |              imitemur. Similes igitur in omni re fiamus Apostolis,
216 XI  |         fiamus Apostolis, doctoribus, in quantum possibile est, ut
217 XI  |             Quantumvis enim meditemur in eorum doctrinam et confiteamur
218 XI  |          solis, nec tamen delectantur in eorum fulgore, quia eis
219 XI  |           super nos misericordia eius in saecula. Amen.~Absoluta