[16] DE MISERIA CONTINENTIS ET CONIUGATI

Si potest ignis non urere, potest caro non concupiscere, quia quantumcumque pugnetur, nunquam tamen ex toto Iebuseus ille potest expelli. "Naturam expellas furca, tamen usque recurret." "Non omnes," inquit, "capiunt verbum istud, set qui potest capere capiat." Unde cum Deus ipse de pontificalibus indumentis iussisset ut Moyses Aaron et filios eius vestiret, de solis feminalibus non precepit, set ait ut ipsi feminalibus uterentur cum ingrederentur tabernaculum testimonii. Set Apostolus inquit: "Nolite fraudare invicem, nisi forte ex consensu ad tempus, ut vacetis oracioni et iterum revertimini in idipsum, ne tempnet vos Sathanas propter incontinenciam vestram." "Melius est enim nubere quam uri. Pugnat ergo contra continenciam angelus Sathane, qui carnaliter stimulat et graviter colafizat, ignem nature suggestionis flatu succendit, materiam apponit, facultatem tribuit, et oportunitatem ministrat. Pugnat, et species, que, subito visa, facile concupiscitur. Unde cum "David post meridiem deambularet in solario domus regie, videns ex adverso Bersabee se lavantem, erat autem mulier pulcra valde, misit et tulit eam et dormivit cum illa." Porro "qui cum uxore est sollicitus est que sunt mundi et divisus est." Distrahitur enim per multas angustias et in varias sollicitudines dissecatur, ut filiis et uxori, famulis et ancillis necessaria querat et subministret. "Tribulacionem ergo carnis habent huiusmodi." Uxor contendit habere preciosum ornatum et variam superlectilem, ut pluris sit sepe cultus uxoris quam census mariti; alioquin per dies et noctes suspirat et plangit, garrit et murmurat. Tria sunt enim que non sinunt hominem in domo manere: fumus, stillicidium, et mala uxor. "Illa," inquit, "ornacior procedit in publicum, hec ab omnibus honoratur. Ego misera in conventu feminarum sola despicior, a cunctis contempnor." Sola vult diligi, sola laudari. Alterius amorem suum asserit odium; alterius laudem suum dedecus suspicatur. Amandum est omne quod diligit, odiendum est omne quod spernit. Vincere vult si vinci non valet. Famulari non patitur, set dominari molitur. Cuncta vult posse, nulla non posse. Si pulchra fuerit, facile adamatur; si feda, facile concupiscitur. Set difficile custoditur quod a multis diligitur, et molestum est possidere quod nemo dignatur habere. Alius forma, alius ingenio, alius faceciis, alius liberalitate sollicitatur; et sic ex aliqua parte capitur quod undique incessitur. Equus et asinus, bos et canis, vestis et lectulus, calix et urceoli prius probantur et postea comparantur! Sponsa vero vix tantum ostenditur, ne prius displiceat quam ducatur; qualiscumque casus advenerit, necessario est habenda. Si feda, si fetida, si egra, si fatua, si superba, si iracunda, si quamlibet viciosa, propter solam fornicacionem potest uxor a viro dimitti. Set non dimittens aliam potest ducere, nec dimissa alii potest copulari. Nam "quicumque dimiserit uxorem, nisi ob fornicacionem, et aliam duxerit, mechatur; et qui dimissam duxerit mechatur." "Quod si uxor a viro discesserit, manere debet innupta aut viro suo reconciliari; similiter et vir si discesserit ab uxore." Grave nimis est pondus coniugii, nam "stultus et impius est qui tenet adulteram," et patronus est turpitudinis qui celat crimen uxoris. Set et si dimittit adulteram, absque sui culpa punitur, quoniam illa vivente cogitur continere. Propter quod et discipuli Christo dixerunt: "Si ita est causa cum uxore, non expedit nubere." Quis unquam equanimiter potuit sustinere rivalem? Sola suspicio zelotipum vehementer affligit, nam licet scriptum sit, "Erunt duo in carne una," zelus tamen viri duos in una carne non patitur.