Pars

1503 Text|           Stellulê adeo exiguê, ut vix percipi possent: a Iove, et inter
1504 Text|           extenditur, veluti in solido perfecte sphêrico accideret; sed
1505 Text|              omnibus maiori, ac figura perfectê rotunditatis; hanc prope
1506 Text|          altissimis, inque peripheriam perfecti circuli dispositis, occluderetur
1507 Text|        maioribus, alias vero minoribus perforatas foraminibus, aptaverimus,
1508 Text|          calentia in frigidam immissa, perfractam undosamque superficiem acquirunt,
1509 Text|             soliditatem penetret atque perfundat, pariter est inopinabile:
1510 Text|              hemisphêrium ambire atque perfundere, obscurior vero, veluti
1511 Text|                atque tenebrosum lumine perfundi? quid mirum? maxime: êqua
1512 Text|               hemisphêrio Terrê averso perfunditur; hemisphêrium vero inferius,
1513 Text|                plagam iam Solis lumine perfusam undiquaque conspergit, illa
1514 Text|               dum valles nondum lumine perfusas, montes vero illas ex adverso
1515 Text|           Lunulê quêdam undique lumine perfusê, orbiculares apparent: fixê
1516 Text|            lucis satis remotos, lumine perfusos apparere, conferens eorum
1517 Text|            tenebrosum obscuraque nocte perfusum: si igitur ecliptica fuerit
1518 Text|             fuerint, minores, dum vero perigêi, per eiusdem orbis ablationem,
1519 Text|                 circa suê conversionis perigêum, aut apogêum, ut tantê mutationis
1520 Text|            Terram occupat. Tali itaque periodo alternis vicibus lunaris
1521 Text|                 adeo ut pars illa, quê peripheriê circuli umbrê terrestris
1522 Text|             exactissimum, quod obiecta perlucida, distincta et nulla caligine
1523 Text|                ambo magnum circa Solem perlustrant orbem, verum quatuor circa
1524 Text|            contra: at Planeta, maximum permeans orbem, accurate prêadnotatas
1525 Text|             spatio, magnum circa Solem permeant orbem. Prêtereundum tandem
1526 Text|             profundam Lunê soliditatem permeet. Verum huiuscemodi prolata
1527 Text|           maiorem infert admirationem, permultê apparent lucidê cuspides
1528 Text|      circumferentiam dispositarum, sed permulti montium ordines cum suis
1529 Text|           ambiguitatem in admirationem permutans, apparentem commutationem,
1530 Text|             occupantibus; in dies enim permutantur, augentur, imminuuntur,
1531 Text|           mirum? maxime: êqua grataque permutatione rependit Tellus parem illuminationem
1532 Text|      circumvolutiones obeuntia; quorum permutationes, exactius consequenter observatas,
1533 Text|               prêadnotatas reversiones perpendenti, restitutiones semimenstruas
1534 Text|             recta: ad quam lineam fixa perpendiculariter incidebat in Planetam orientalem,
1535 Text|               Lunam superficie leni et perpolita nequaquam esse indutam,
1536 Text|    intelligamus, Lunê superficiem, non perpolitam, êquabilem, exactissimêque
1537 Text|               est, iocundum erit atque perpulcrum.~Verum, quod omnem admirationem
1538 Text|              ferrentur; sed, appositis Perspicillis, ferantur secundum lineas
1539 Text|                ac Iovi vicinior, satis perspicua, distabat ab eo min. 2;
1540 Text|           distabat min. 8: erant satis perspicuê, et in eadem recta. Sed
1541 Ded |                 ipsemet Siderum Opifex perspicuis argumentis me admonere visus
1542 Text|                ipsius figurê diametrum pertingat. De more autem reliquarum
1543 Text|           quominus ad Lunê soliditatem pertingeret, si crassities eius foret
1544 Text|             intermedias Lunê, ut ad A, pertingit per vapores DA minus profundos:
1545 Text|               libro De systemate mundi pertractabimus. Asserere autem a Venere
1546 Text|              êquo animo ferentes, adeo perturbantur ab unius Lunê circa Terram
1547 Text|       cavitatum umbrê, Sole sublimiora petente, imminuuntur, ita et lunares
1548 Text|           mirabilis fulgor non modicam philosophantibus intulit admirationem; pro
1549 Text|               lubens profero, ac recte philosophantium iudicio censurêque exhibeo.
1550 Text|     contemplationum exordia omnes verê philosophiê cupidos convocantes.~De
1551 Text|       sphêricitatis existere, ut magna philosophorum cohors de ipsa deque reliquis
1552 Ded |                in quorum cœtum frustra pietas Augusti Iulium Cêsarem cooptare
1553 Text|            Orionis Constellationem ~  ~pingere decreveram; verum ab ingenti
1554 Text|          distinctionis gratia, maiores pinximus, ac duplici linea contornavimus;
1555 Text|          Aurora quêdam in vicinas Lunê plagas effunditur, non secus ac
1556 Text|           magnê maculê, quam clariores plagê; in illa enim, tam crescente
1557 Text|      Perspicilla, ambo ex altera parte plana, ex altera vero unum sphêrice
1558 Text|      frequentium montium iuga secundum planam superficiem disposita apparent,
1559 Ded |               circa cum mihi divinitus plane contigerit, ut Celsitudini
1560 Text|              ac tandem, orto iam Sole, planicierum et collium illuminationes
1561 Text|             Solis exortum, umbra adhuc planities occupante, altissimorum
1562 Text|       longinquo spectans in eodem fere plano cum verticibus illarum locatur;
1563 Text|         undarum vertices secundum idem planum videntur extensi, quamvis
1564 Text|             exemplo sex Stellas Tauri, PLEIADAS ~  ~dictas, depinximus (
1565 Text|   semicircumferentia orientalis, ac in plenilunio tota peripheria, non inêquabilis,
1566 Ded |       Prêclarum sane atque humanitatis plenum eorum fuit institutum, qui
1567 Text|         assequutus sum: ac tubum primo plumbeum mihi paravi, in cuius extremitatibus
1568 Text|             temporis angustia inhibet; plura de his brevi candidus Lector
1569 Text|              sed congeries Stellularum plurium quam quadraginta: nos, prêter
1570 Text|               densiorem reliquo êthere ponere orbem, inopinabile minime
1571 Text|             etiam imaginem eadem supra posita delineatio prê se fert:
1572 Ded |                 vel ex êre fictê; hinc positê statuê, tam pedestres, quam
1573 Text|             iuncta erat; fuitque talis positio:~  ~Media Stella, orientali
1574 Text|            eandemque in secundis supra positis figuris quantum licuit imitatus
1575 Text|             Lunam (sed procul ab oculo posito) cornua ipsa lucentia occultentur,
1576     | posse
1577 Text|           illarum interstitia dimetiri possem, excogitare cœpi, ac demum
1578 Text|            adeo exiguê, ut vix percipi possent: a Iove, et inter se non
1579 Impr|          stampa, concedono licenza che possi esser stampato in questa
1580 Text|        congruere, quilibet intelligere possit.~Hê sunt observationes quatuor
1581 Ded |        insignitê nominibus, quos grata posteritas êternitati commendandos
1582 Ded |          conati sunt. Hinc ad memoriam posteritatis proditê imagines, vel marmore
1583 Text|         exempli, rationem multiplicare potens erit, vix secundum quadruplam
1584 Text|             peccatum, commode dimetiri poterimus. Hêc tamen sic leviter tetigisse,
1585 Text|         discrimina deprêhendere minime poterit; intercapedines enim montium,
1586 Ded |              ut universam illam vim ac potestatem tenerum corpusculum una
1587 Text|               reprêsentatque; essetque potis aciem nostram terminare,
1588 Text|               hunc usque diem conspici potuerunt, alias innumeras superaddere
1589 Text|          versus ortum ex collatione ad praedictam fixam manifeste cernebatur;
1590 Text|        numeravimus.~Secundus NEBULOSAM PRÆSEPE ~  ~nuncupatam continet;
1591 Text|               permeans orbem, accurate prêadnotatas reversiones perpendenti,
1592 Text|    circumferebantur, quibus fidem alii prêbebant, negabant alii. Idem paucos
1593 Text|           ansam tam graviter dubitandi prêbentis, duplicem causam, ac proinde
1594 Text|      cognoscerem (nullê enim aliê, aut prêcedentes, aut consequentes, intra
1595 Text|    occidentalior altera min. 10: erant prêcise in eadem recta, et magnitudinis
1596 Ded |       excellentium virtute virorum res prêclare gestas ab invidia tutari,
1597 Ded |                MAGNO ETRURIE DUCI IIII~Prêclarum sane atque humanitatis plenum
1598 Text|              videtur. Eximium prêterea prêclarumque habemus argumentum pro scrupulo
1599 Text|                cerni posset, licet aÎr prêclarus esset; et a Iove remotior,
1600 Text|           aspectum nostrum suo termino prêcludit. Signum huius est, quod
1601 Ded |               êternum summorum virorum prêconium non saxis ac metallis, sed
1602 Text|                consimili tandem figura prêditê apparent cum Perspicillo,
1603 Text|                tanta non sit opacitate prêditus, ut visui (prêsertim dum
1604 Text|                modo consequantur, modo prêeant, ab eoque tum versus ortum,
1605 Text|           habent periodos, eamque modo prêeunt, modo subsequuntur, nunquam
1606 Text|             reperi. Qua de re singulos prêmonitos esse decet, qui ad huiuscemodi
1607 Impr|             alla Santa Fede Cattolica, Prencipi e buoni costumi, e che Ë
1608 Text|           disseparatê, veluti apposita prêsefert delineatio.~  ~Hic, licet
1609 Text|          primoribus libasse labiis, in prêsentiarum sit satis; per aliam enim
1610 Text|              interponatur: idem quoque prêstant nigra velamina ac vitra
1611 Text|              inquam, tum ob rei ipsius prêstantiam, tum ob inauditam per êvum
1612 Text|          observata fuerunt.~Alia forte prêstantiora, vel a me, vel ab aliis,
1613 Ded |           offerunt, quê tanquam linguê prestantissimas virtutes tuas in omne tempus
1614 Text|      circularis latio id nulla ratione prêstare valet; ovalis vero motus (
1615 Ded |            operam navarem; quod quidem prêstiti quatuor superioribus annis
1616 Text|            circa Solem permeant orbem. Prêtereundum tandem non est, quanam ratione
1617 Text|           angulus enim visorius, non a primario Stellê corpusculo, sed a
1618 Text|            êquales, unius nempe minuti primi; ac per ipsas et centrum
1619 Text|            leviter tetigisse, et quasi primoribus libasse labiis, in prêsentiarum
1620 Text|           orientali ad Iovem minutorum primorum 5 fuit intervallum, a Iove
1621 Ded |       insignire decrevi. Quod si illas primus indagavi, quis me iure reprehendat,
1622 Text|     exactissimo opus esse, et quale in principio sermonis huius descripsimus.~
1623 Text|              quê antea, ut opinor, cum priori iuncta erat; fuitque talis
1624 Ded |         sêculorum intervallo exolevit, priscis heroibus lucidas illas sedes
1625 Text|              lumine perfusa spectetur, priusquam lucis umbrêque terminus
1626 Ded |              hauriret. Verum, quid ego probabilibus utor argumentationibus,
1627 Ded |               ad memoriam posteritatis proditê imagines, vel marmore insculptê,
1628 Text|           recta, per extremas et Iovem producta, paululum versus austrum
1629 Text|              Organi theoriam in medium proferemus. Nunc observationes a nobis
1630 Text|                 quêso, opinandum? quid proferendum? nunquid a Terra ipsum lunare
1631 Text|                in re succurrit, lubens profero, ac recte philosophantium
1632 Text|          frequentia sese in conspectum profert, quarum complures satis
1633 Ded |               suam in purissimum aÎrem profudit, ut universam illam vim
1634 Text|                sit frequentia, adeoque profundarum, ut sublimium navigiorum
1635 Text|              meridiana luce sive inter profundiores tenebras spectetur, eiusdem
1636 Text|                videtur ex eo, quod sub profundiori ac lucidiori vaporum copia
1637 Text|               qualem et ipsa a Luna in profundioribus noctis tenebris toto fere
1638 Text|               at versus extremam oram, profundiorum copia vaporum EB aspectum
1639 Text|          facies, ingentibus tumoribus, profundis lacunis atque anfractibus
1640 Text|               montium iugis valliumque profunditatibus hinc inde distinguitur.
1641 Text|         pertingit per vapores DA minus profundos: at versus extremam oram,
1642 Ded |     nobilissimam, tanquam germana eius progenies, cursus suos orbesque conficiunt
1643 Text|              et adiacentium planetarum progressum, secundum Zodiaci longitudinem,
1644 Text|             permeet. Verum huiuscemodi prolata exiguo labore coarguuntur,
1645 Ded |             Stellê, tanquam Iove digna proles, nunquam ab illius latere,
1646 Text|           lucis tenebrarumque confinio prominent hinc inde circa ipsas magnas
1647 Text|         nectebatur, ac instar ingentis promontorii, a tribus iam commemoratis
1648 Text|       mutationes habitas, aperiamus ac promulgemus; Astronomos omnes convocantes,
1649 Text|            quêdam animadversione digna pronunciare. Ac primo, cum Iovem consimilibus
1650 Text|             Luna ad primam quadraturam properaret, cuius etiam imaginem eadem
1651 Text|            Stellam orientaliorem, sibi propinquam, obtinebat locum; erantque
1652 Text|               seu minuta, dum Iovis et propinquarum fixarum moles nil immutatê
1653 Text|                circulos describentium: propinquiores enim Iovi Stellê sêpius
1654 Text|              ex occidente, quorum Iovi propinquius aberat ab eo min. 3, reliquum
1655 Ded |                benignitatis tuê radios propius exceperim, quid mirum si
1656 Text|            inspicienda contemplandaque propono. Magna, inquam, tum ob rei
1657     | proprio
1658 Text|              Lunê sit congenitus atque proprius, nec a Stellis ullis nec
1659     | propterea
1660 Ded |           optimo iure eas Augustissimo Prosapiê tuê nomine insignire decrevi.
1661 Ded |          partum ex sublimi illo throno prospexit, omnemque splendorem atque
1662 Text|                conspicuum terminantem, protenderentur, tunc posset quidem, imo
1663 Text|              ad extremum usque ambitum protendi conspiciantur, cum tamen
1664 Text|             linea per reliquas Stellas protracta, modicum in aquilonem deflectens:
1665 Text|                distet A a puncto C, et protrahatur semidiameter EA, qui extensus
1666 Text|          afferenda alii alia in medium protulerunt. Quidam enim proprium esse
1667 Text|             impertitam eiusmodi lucem, puerile adeo est, ut responsione
1668 Text|              multiplicitatem superent.~Pulcherrimum atque visu iucundissimum
1669 Text|            atque aliê, hinc inde quasi pullulantes, intra tenebrosam partem
1670 Ded |              extrinsecus irrumpentibus pulsetur, omnis ex illa recordatio
1671 Text|            inferiori, splendida quêdam puncta, et omnino a reliquo lumine
1672 Text|               modo carinê, verum etiam puppes, mali ac vela inter illas
1673 Ded |             atque amplitudinem suam in purissimum aÎrem profudit, ut universam
1674 Ded |       equestres; hinc columnarum atque pyramidum, ut inquit ille, sumptus
1675 Text|               adeo ut, si quis veterem Pythagoreorum sententiam exsuscitare velit,
1676 Text|               apparet. Eadem Luna, per quadrantem a Sole remota, dimidium
1677 Text|           reddatur, circulos binos aut quadrata bina chartacea contornabit,
1678 Text|                est 1000, et aggregatum quadratorum DC, CE 1.010.000, cui quadratum
1679 Text|      quadratorum DC, CE 1.010.000, cui quadratum DE êquale est: tota igitur
1680 Text|               rotunditatis; hanc prope quadraturas ambas conspexi, eandemque
1681 Text|              potens erit, vix secundum quadruplam aut quintuplam Stellas multiplices
1682     | quale
1683 Text|                et nihil scintillantia, qualia semper, tum ante, tum post,
1684 Text|               consitarum congeries: in quamcumque enim regionem illius Perspicillum
1685 Text|             subfulgeant, si in illarum quamlibet Specillum convertas, Stellarum
1686 Text|          Stellula mediaret, verum Iovi quamproxima, adeo ut illum fere tangeret.
1687 Text|           Prêtereundum tandem non est, quanam ratione contingat, ut Medicea
1688     | quando
1689 Text|            depinximus (dico autem sex, quandoquidem septima fere nunquam apparet)
1690 Text|                 Huius Instrumenti quot quantaque sint commoda, tam in re
1691 Text|              tabulam sinuum reperietur quantitas anguli in oculo ex obiecto
1692 Text|            contornabit, quorum alterum quatercenties altero maius existat; id
1693 Text|             eademque ad minus secundum quatercentuplam rationem multiplicet; tunc
1694 Ded |              concludere ac demonstrare queam? Placuit Deo Optimo Maximo,
1695     | quemadmodum
1696 Text|               AD in Luna, quê verticem quempiam ad usque Solis radium GCD
1697 Text|              vaporibus terrenis minime quêrere possumus; apparent enim
1698 Text|                nisi sola Tellus, quid, quêso, opinandum? quid proferendum?
1699 Impr|                possi esser stampato in questa Cittý.~Datum die primo Martii
1700 Impr|              per relazione delli due a questo deputati, cioË dal Rever.
1701 Text|               conspecta sunt in cêlis, quêve infra enumerabuntur, intueri
1702     | quiddam
1703 Text|               ipsum lunare corpus, aut quidpiam aliud opacum atque tenebrosum
1704 Text|         limites, disseminantur, plures quingentis: quapropter tribus quê in
1705 Text|              intra lumen ingrediuntur. Quinimmo, et magna nigricantium macularum
1706 Text|                secundum quadruplam aut quintuplam Stellas multiplices reddere
1707     | quippe
1708 Text|            admirationem longe superat, quodve admonitos faciendos cunctos
1709 Text|               aciem nostram terminare, quominus ad Lunê soliditatem pertingeret,
1710 Text|       appulissem, hêsitare tamen cœpi, quonam pacto Iuppiter ab omnibus
1711     | quos
1712     | quot
1713 Text|          nemini mirum esse debet, quod radio visorio illos abradenti,
1714 Text|            multiplices reddere credas. Ratio autem huius est, quod scilicet
1715 Text|           eandem causam quispiam forte rationabilem existimabit, cur maiores
1716 Text|            tandem in causa fuit, ut ad rationes inquirendas, necnon media
1717 Text|       anfractuosam sese offerant. Huic rationi altera subnecti potest:
1718 Text|          deinceps observandum fore sum ratus.~Die itaque undecima eiuscemodi
1719 Text|               elapsis mensibus habitas recenseamus, ad magnarum profecto contemplationum
1720 Text|                observationum historiam recensebo.~Mensibus abhinc decem fere,
1721 Text|            candore discrepet.~Hêc, quê recensuimus, in clarioribus Lunê regionibus
1722 Text|          nullam prorsus illuminationem recipiet Luna, solari simul ac terrestri
1723 Ded |                pulsetur, omnis ex illa recordatio facile effluat.~Verum alii
1724 Text|                in primis vero occidua; rectamque lineam secundum Eclipticê
1725 Text|            obiectum FG secundum lineas rectas ECF, EDG ferrentur; sed,
1726     | recte
1727 Text|            vero motus (qui in hoc casu rectus fere esset) et inopinabilis,
1728 Text|         quilibet parvo negotio certior reddatur, circulos binos aut quadrata
1729 Text|         quintuplam Stellas multiplices reddere credas. Ratio autem huius
1730 Text|          irradiationem concipere atque reflectere valet, quamvis tanta non
1731 Text|          illustrati integram respicit, reflexumque ab ipsa lumen concipit:
1732 Impr|               avuta fede dalli Signori Reformatori del Studio di Padova per
1733 Text|               ferantur secundum lineas refractas ECH, EDI: coarctantur enim,
1734 Text|                paulo post, doctrinê de refractionibus innixus, assequutus sum:
1735 Ded |              orientalemque angulum sua regia illustrans, felicissimum
1736 Ded |       mansuetudinem, morum suavitatem, regii sanguinis splendorem, in
1737 Text|         aspectum, ac faceret in terris regio consimilis Bohemiê, si montibus
1738 Impr|          Cominus.~1610, a doe 8 Marzo. Regist. in libro a car. 39.~Ioan.
1739 Text|         propono. Magna, inquam, tum ob rei ipsius prêstantiam, tum
1740 Text|            Zodiaci longitudinem, facta relatione ad fixam quandam, observare
1741 Text|                oblique illum secantes, relatus: ac proinde visum nostrum
1742 Impr|               del Studio di Padova per relazione delli due a questo deputati,
1743 Text|               aspectui nostro exposita relinquatur; tunc luce non exigua hanc
1744 Text|            accedant; manifestum igitur relinquitur, lunares eminentias terrestribus
1745 Text|               30, et a recta linea per reliquas Stellas protracta, modicum
1746 Text|         Orientalior a recta linea, per reliquos et Iovem ducta, paululum
1747 Text|              min. 0, sec. 40 hinc inde remotê; tertia vero occidentalis
1748 Text|        exilitatem, seu maximam a nobis remotionem, oculorum aciem fugit, candor
1749 Text|              sed lucidiores apparebant remotiori.~Die decimaseptima, hora
1750 Text|            licet a termino lucis satis remotos, lumine perfusos apparere,
1751 Text|      apparitionibus satis apertum esse reor. Superest ut de illorum
1752 Text|             êqua grataque permutatione rependit Tellus parem illuminationem
1753 Text|         nunquam conspectos, occasionem reperiendi atque observandi, necnon
1754 Text|          lineam HI, per tabulam sinuum reperietur quantitas anguli in oculo
1755 Text|          gratia, paucis abhinc diebus, reperta atque observata fuerunt.~
1756 Text|        interdum omnes simul constipati reperti sint. Deprêhenditur insuper,
1757 Text|       Planetarum, recens ac primo a me repertorum, ex quibus, quamvis illorum
1758 Text|              et lacunis innumeris, est repleta, cur in crescenti Luna extrema
1759 Text|              non incongrue hoc in loco reponendam esse duxi; idque etiam tum
1760 Text|       consimiles in Iove nulla ratione reponi posse intelligerem, atque
1761 Text|               sed in Stellis adnotatis repositam esse comperi; ac proinde
1762 Ded |          primus indagavi, quis me iure reprehendat, si iisdem quoque nomen
1763 Text|             plusquam sexagesies maiora reprêsentabat. Tandem, labori nullo nullisque
1764 Text|          maioris sphêrê speciem reddit reprêsentatque; essetque potis aciem nostram
1765 Text|             tamquam magnitudinis primê reprêsentatur.~Adnotatione quoque dignum
1766 Ded |             conditio, ut nisi assiduis rerum simulacris in eam extrinsecus
1767 Ded |              Sidera tuo inclyto nomini reservata, neque illa de gregario
1768 Ded |          Princeps, hanc tibi ab Astris reservatam gentiliciam gloriam, et
1769 Text|              et Lunê tenebrosam plagam respiciente, circundat. Hêc lunaris
1770 Text|                nigricantem locum Solis respicientem; ex adverso autem Solis
1771 Text|               apparent, qua vero Solem respiciunt lucidiores extant: cuius
1772 Text|            lucem, puerile adeo est, ut responsione sit indignum. Quis enim
1773 Text|               reversiones perpendenti, restitutiones semimenstruas habere videtur.
1774 Text|             illud maxime in Eclipsibus retineret ostenderetque, cum in obscurissimo
1775 Text|             Stellarum aut Solis radios retorquere valens, hucusque creditus
1776 Text|             splendidius solares radios retorquet, anfractibus, tumoribus
1777 Text| divaricationibus elongentur, eundemque retrogradum pariter atque directum concomitentur,
1778 Impr|              questo deputati, cioË dal Rever. P. Inquisitor, e dal circospetto
1779 Text|           orbem, accurate prêadnotatas reversiones perpendenti, restitutiones
1780 Text|                 ad inspectionem eandem reversus essem, longe aliam constitutionem
1781 Text|     confirmatam conclusionem in dubium revocare cogantur. Si enim pars illa
1782 Text|                horum Planetarum extant revolutiones, ut horarias quoque differentias
1783 Text|          omnino adhuc a luminosa facie revulsus ac separatus; mox circa
1784 Text|              angustissimas circa Iovem rotationes absolvunt, semetipsis interdum
1785 Text|               sub specie quasi dentatê rotê sese nobis ostendere, tuberoso,
1786 Text|               et sinuosa, verum exacte rotunda et circinata nullisque tumoribus
1787 Text|             maiori, ac figura perfectê rotunditatis; hanc prope quadraturas
1788 Text|              enim globulos suos exacte rotundos ac circinatos obiiciunt,
1789 Text|           consitê, umbrarum luminumque rudibus discriminibus ad lineam
1790 Text|         termini, sed êquabiliores, nec rugis aut asperitatibus interrupti.
1791 Text|            Mensibus abhinc decem fere, rumor ad aures nostras increpuit,
1792 Text|       occupantibus; quasi enim abruptê rupes asperis et angulatis scopulis
1793 Ded |          extinguatur. Hoc autem humanê sagacitatis inventum, cum primis nobile
1794 Ded |                morum suavitatem, regii sanguinis splendorem, in actionibus
1795 Impr|             alcuna cosa contraria alla Santa Fede Cattolica, Prencipi
1796 Ded |         summorum virorum prêconium non saxis ac metallis, sed Musarum
1797 Text|               erant: aberant enim min. sc. vix 30 tantum.~Die decimasexta,
1798 Text|               dorsa eminenter tenebras scandunt. Hanc duplicem apparentiam
1799 Text|            nonnullis areolis hac illac scatent; adeo ut, si quis veterem
1800 Text|                vibrantes atque admodum scintillantes; consimili tandem figura
1801 Text|           Erant lucida valde, et nihil scintillantia, qualia semper, tum ante,
1802 Text|             rupes asperis et angulatis scopulis consitê, umbrarum luminumque
1803 Text|                utraque distabat a Iove scrupulis primis duobus: tertia quoque
1804 Text|    prêclarumque habemus argumentum pro scrupulo ab illis demendo, qui in
1805 Text|         comperi; ac proinde oculate et scrupulose magis deinceps observandum
1806 Text|          radios nostros, oblique illum secantes, relatus: ac proinde visum
1807 Impr|          Inquisitor, e dal circospetto Secretario del Senato, Gio. Maraviglia,
1808 Impr|               Illustrissimi Consilii X Secretarius~Bartholomês Cominus.~1610,
1809 Text|       altercationes omnes, quê per tot sêcula philosophos excruciarunt,
1810 Ded |              ac mirandum, multorum iam sêculorum intervallo exolevit, priscis
1811 Text|                eiusve proinde lux illa secundaria exilior nobis apparet. Quod
1812 Text|       superaverit. Cum itaque eiusmodi secundarius fulgor nec Lunê sit congenitus
1813 Text|            apparent, quam magnitudinis secundê Sidera, acie naturali visa.
1814 Text|               vigintiunas numeravimus.~Secundus NEBULOSAM PRÆSEPE ~  ~nuncupatam
1815 Ded |         priscis heroibus lucidas illas sedes occupantibus ac suo quasi
1816 Text|               modum exigua, et ab illa seiuncta per min. 0, sec. 10 tantum:
1817 Text|               êtheris obscuriori campo seiungere, videtur. Verum, si exactiori
1818 Text|            Iovem rotationes absolvunt, semetipsis interdum plusquam duplo
1819 Text|                 extenditur adhuc supra semicirculum splendor in Luna, et nostrê
1820 Text|                decrescenti vero altera semicircumferentia orientalis, ac in plenilunio
1821 Text|               puncto C, et protrahatur semidiameter EA, qui extensus occurrat
1822 Text|              sex denas fere terrestres semidiametros a nobis remotum, tam ex
1823 Text|                prêdictis sex vix ultra semigradum elongatur: harum nos tantum
1824 Text|             perpendenti, restitutiones semimenstruas habere videtur. Eximium
1825 Text|             admodum exigua, et ab illo semota per minuta prima tria; ab
1826 Ded |              Maioribus, quorum gloriam sempiternam omnium historiarum monumenta
1827 Ded |            clarissimorum Siderum notis sempiternis illis Orbibus eorum nomina
1828 Ded |                 qui una cum Astris êvo sempiterno fruerentur. Quam ob rem
1829 Impr|             circospetto Secretario del Senato, Gio. Maraviglia, con giuramento,
1830 Text|              tribus quê in Cingulo, et senis quê in Ense iampridem adnotatê
1831 Text|               spectatur: ex quo deinde sensata certitudine quispiam intelligat,
1832 Text|             Luna hic circulus a maximo sensibiliter non differt), ac secundum
1833 Text|          Perspicilli beneficio adeo ad sensum licet intueri, ut et altercationes
1834 Text|            instar Lunê circa Tellurem, sensus nobis vagantes offert Stellas,
1835 Text|            sordium mundanarumque fecum sentinam, esse demonstrationibus
1836 Text|           dubitatione complures affici sentio, adeoque gravi difficultate
1837 Text|              quê Solis fulgorem nondum sentit, lumine quodam, nec exiguo,
1838 Text|               omnino a tenebrosa parte separatarum, totam fere plagam iam Solis
1839 Text|             luminosa facie revulsus ac separatus; mox circa illum tres aliê
1840 Text|             maiores, quas magnitudinis septimê, seu primê invisibilium,
1841 Text|              Hanc duplicem apparentiam sequentes figurê commonstrant. * ~ ~~~  ~~~~  ~~~
1842 Text|              vicinior, reliquis duabus sequentibus minor apparebat: omnesque
1843 Ded |                                        SERENISSIMO~COSMO MEDICES II~MAGNO ETRURIE
1844 Text|                una tantum eminentiarum series, iuxta unicam solummodo
1845 Text|            esse, et quale in principio sermonis huius descripsimus.~Die
1846 Text|                inter duos hosce globos servatur tenor, ut quibus temporibus
1847 Ded |         Celsitudinis tuê~Addictissimus Servus~Galileus Galileus.~
1848 Ded |                 eo anni tempore, quo a severioribus studiis ocium esse consuevit.
1849 Text|        elaboravi, qui obiecta plusquam sexagesies maiora reprêsentabat. Tandem,
1850 Text|               instantis anni millesimi sexcentesimi decimi, hora sequentis noctis
1851 Text|          naturalibus quoque rationibus sexcentis confirmabimus.~Diximus hucusque
1852 Text|         adessent Stellulê. Circa horam sextam hoc pacto erant dispositê:~  ~
1853 Text|           circa coniunctionem et intra sextilem aspectum partem Lunê Soli
1854 Text|                spectetur; cum tamen in sextili et minori elongatione, quamvis
1855 Impr|             come nel libro intitolato: SIDEREUS NUNCIUS etc. di D. Galileo
1856 Ded |                ex hac appellatione iis Sideribus accedat, quantum alia cêteris
1857 Ded |                interire, incorruptiora signa excogitavit, in quê tempus
1858 Text|         nostrum suo termino prêcludit. Signum huius est, quod pars Lunê
1859 Text|                demonstrabimus. Interim silentio minime involvam quid animadversione
1860 Ded |      superaturus sis? ut cum alios tui similes viceris, tecum nihilominus
1861 Text|              maxime, ut cognatio atque similitudo inter Lunam atque Tellurem
1862 Text|          spectantur, non secundum suam simplicem nudamque, ut ita dicam,
1863 Text|          adimit, illarum inde globulos simplices (si tamen figura fuerint
1864 Ded |                 ut nisi assiduis rerum simulacris in eam extrinsecus irrumpentibus
1865 Text|             Iovis intercapedines erant singulae unius tantum minuti. Stellê
1866 Text|                erantque intercapedines singulê min. 1, sec. 20 proxime:
1867 Text|                demum reperi. Qua de re singulos prêmonitos esse decet, qui
1868 Text|         ostendere, tuberoso, nempe, ac sinuoso ambitu terminata: at si
1869 Text|               prê se fert: ingens enim sinus tenebrosus in partem luminosam
1870 Text|              ad lineam HI, per tabulam sinuum reperietur quantitas anguli
1871     | siquidem
1872     | sis
1873 Text|             umbrosa quê ex parte Solis sita est. Imminuta deinde luminosa
1874 Text|              si quis talem sibi eligat situm, ut a tecto vel camino aut
1875 Text|              intelligimus, ex radiorum Solarium vicinitate tangentium crassiorem
1876 Ded |           commemoro? quasi vero humana solertia, his contenta regionibus,
1877 Text|           lineam extenditur, veluti in solido perfecte sphêrico accideret;
1878 Text|          superficies vero noningentis, solidum autem corpus vicibus proxime
1879 Text|            inter ipsas et Iovem minime sollicitus fui; fixê enim, uti diximus
1880 Text|          proinde duplicem dubitationis solutionem, in medium affero. Primo
1881 Text|        splendore superantem, non autem sordium mundanarumque fecum sentinam,
1882 Text|             tum vesperi, crepusculinum spargitur lumen: qua de re fusius
1883 Text|              consimilis coloris areolê sparsim per êthera subfulgeant,
1884 Text|             simul cum Iove, 12 annorum spatio, magnum circa Solem permeant
1885 Text|              expectavi noctem; verum a spe frustratus fui, nubibus
1886 Text|          quidem, imo deberet, Luna sub specie quasi dentatê rotê sese
1887 Text|              corpus sub maioris sphêrê speciem reddit reprêsentatque; essetque
1888 Text|         continere comperiemus. Quod si Specillo CD bracteas, alias maioribus,
1889 Text|                si in illarum quamlibet Specillum convertas, Stellarum constipatarum
1890 Text|                exornatur, visui nostro spectandum sese offert; verum etiam
1891 Text|     coordinatio, et oculus e longinquo spectans in eodem fere plano cum
1892 Ded |                firmiora ac diuturniora spectantes, êternum summorum virorum
1893 Text|                sidera per Perspicillum spectarem, Iuppiter sese obviam fecit;
1894 Text|            quam dum sola naturali acie spectarentur. Alium postmodum exactiorem
1895 Text|     circumferentia, quê occasum versus spectat, in decrescenti vero altera
1896 Text|            intelligerem, atque insuper spectatas Stellas semper easdem fuisse
1897 Text|          hemisphêrii illuminati partem spectaverit: is enim inter duos hosce
1898 Text|              naturali tantum facultate spectentur. Huius Instrumenti quot
1899 Text|         tractatione singulis de natura speculantibus inspicienda contemplandaque
1900 Text|          missis terrenis, ad Cêlestium speculationes me contuli; ac Lunam prius
1901 Ded |          evanescens, tantê cupiditatis spem delusit. Atqui longe veriora
1902 Ded |              MEDICEA SIDERA appellaro? sperans fore, ut tantum dignitatis
1903 Text|          instar Lunê circa elementorum sphêram, Planetê MEDICEI circumducantur,
1904 Text|              lunare corpus sub maioris sphêrê speciem reddit reprêsentatque;
1905 Text|             plana, ex altera vero unum sphêrice convexum, alterum vero cavum
1906 Text|              êquabilem, exactissimêque sphêricitatis existere, ut magna philosophorum
1907 Text|              veluti in solido perfecte sphêrico accideret; sed inêquabili,
1908 Text|                 erantque omnes admodum spiendidê. Hora vero sexta, duê solummodo
1909 Ded |              iam a Deo decorato, primo spiritu hauriret. Verum, quid ego
1910 Text|                quarum pars Soli aversa splendens apparet, obscura vero ac
1911 Text|              solari lumine destitutam, splendere deprêhendet, idque potissimum,
1912 Text|             superiori, quam inferiori, splendida quêdam puncta, et omnino
1913 Text|       obtenebratur: ergo, et ipsa Luna splendide minus a Terra illustratur,
1914 Text|               tamen valde conspicuê ac splendidê: utraque distabat a Iove
1915 Text|                solaris locum respicit, splendidior vero limbus nigricantem
1916 Text|                vero in maculis accidit splendidiorem Lunê superficiem occupantibus;
1917 Text|            post coniunctionem die, cum splendidis Luna sese nobis cornibus
1918 Text|               in aquilonem deflectens: splendidissimê erant omnes, ac valde conspicuê.
1919 Text|               lunaris superficiei, quê splendidius solares radios retorquet,
1920 Text|           secunda, circa Iovem quatuor stabant Stellê, orientales duê,
1921 Impr|              costumi, e che Ë degno di stampa, concedono licenza che possi
1922 Impr|                licenza che possi esser stampato in questa Cittý.~Datum die
1923 Text|           illius Perspicillum dirigas, statim Stellarum ingens frequentia
1924 Ded |              ex êre fictê; hinc positê statuê, tam pedestres, quam equestres;
1925 Text|            êquales ferme apparuissent. Statutum ideo omnique procul dubio
1926 Text|          secunda, visê sunt orientales Stellêie duê, una vero occidua:~  ~
1927 Text|             LUNE FACIE, LACTEO CIRCULO STELLISQUE NEBULOSIS, INNUMERIS FIXIS,
1928 Text|                exilis cernitur, ut vix Stellulam magnitudinis ultimê êquare
1929 Text|         contigerat), tres illi adstare Stellulas, exiguas quidem, veruntamen
1930 Text|           sexta, in tali constitutione steterunt:~  ~Stella nempe orientalis
1931 Ded |            tempore, quo a severioribus studiis ocium esse consuevit. Quo
1932 Impr|                Signori Reformatori del Studio di Padova per relazione
1933     | sua
1934 Ded |             animi mansuetudinem, morum suavitatem, regii sanguinis splendorem,
1935 Text|              areolê sparsim per êthera subfulgeant, si in illarum quamlibet
1936 Text|         tenebrosus in partem luminosam subit, versus inferius cornu locatus;
1937 Text|        constitutus. Sic êstuosi pelagi sublimes undarum vertices secundum
1938 Ded |                 felicissimum partum ex sublimi illo throno prospexit, omnemque
1939 Text|      terrestrium cavitatum umbrê, Sole sublimiora petente, imminuuntur, ita
1940 Text|           eminentias terrestribus esse sublimiores.~Lubet hoc loco alterius
1941 Text|                4 qualium CE fuit 1000. Sublimitas igitur AD in Luna, quê verticem
1942 Text|                adeoque profundarum, ut sublimium navigiorum non modo carinê,
1943 Text|              verum etiam tenuis quêdam sublucens peripheria tenebrosê partis,
1944 Text|     observavimus, et duarum Asterismos subnectere voluimus.~In primo habes
1945 Text|          offerant. Huic rationi altera subnecti potest: quod nempe circa
1946 Text|             reddit. Istê autem maculê, subobscurê et satis amplê, unicuique
1947 Text|        existunt quidem areolê nonnullê subobscuriores, veluti in figuris adnotavimus;
1948 Text|              in Luna, longe minor est, subrufus ac quasi êneus; hic vero
1949 Text|                videas, Asterismos duos subscribere placuit, ut ab eorum exemplo
1950 Text|               consequenter observatas, subsequens narratio ministrabit: interstitia
1951 Text|              eamque modo prêeunt, modo subsequuntur, nunquam extra certos limites
1952 Text|                limbus ex clariori Lunê substantia constat, quam tuberosam
1953 Text|             minime videtur; insuperque substantiam Stellarum, quas Nebulosas
1954 Text|                 orbis quidam densioris substantiê reliquo êthere, qui Solis
1955 Text|                 seu de Lacteo circulo, substulisse, eiusque essentiam sensui,
1956 Text|        pluribus paucioribusque minutis subtendentes, pro libito constituemus;
1957 Text|        illuminatur, albicantia cornua, subtilia tamen, ad nos convertit,
1958 Text|            apparet tamen primo intuitu subtilis tantummodo circumferentia
1959 Text|                videtur. Quod hac in re succurrit, lubens profero, ac recte
1960 Text|                a terra elongari, circa suê conversionis perigêum, aut
1961 Text|              re in prêsenti loco dicta sufficiant, fusius enim in nostro Systemate
1962 Ded |          auspiciis concitasti, quamvis summam, eam non solum sustineas
1963 Ded |        diuturniora spectantes, êternum summorum virorum prêconium non saxis
1964 Text|                 labori nullo nullisque sumptibus parcens, eo a me deventum
1965 Text|               partem superare. ~  ~Quo sumpto, intelligatur lunaris globus,
1966 Ded |             pyramidum, ut inquit ille, sumptus ad sidera ducti; hinc denique
1967     | sumus
1968     | suorum
1969     | super
1970 Text|             potuerunt, alias innumeras superaddere oculisque palam exponere,
1971 Text|               illam ac Lunam splendore superantem, non autem sordium mundanarumque
1972 Text|               omnem admirationem longe superat, quodve admonitos faciendos
1973 Ded |           verum etiam longo intervallo superaturus sis? ut cum alios tui similes
1974 Text|             hebetatur, dum quadraturam superaverit. Cum itaque eiusmodi secundarius
1975 Text|               decuplam multiplicitatem superent.~Pulcherrimum atque visu
1976 Text|              illam, prout opus fuerit, superimponentes, angulos alios atque alios
1977 Text|                 circa maculam quandam, superiorem, borealem nempe, Lunê plagam
1978 Text|           inter ipsa per Perspicillum, superius explicata ratione, dimetitus
1979 Text|           Mundi vastitate corpus aliud supersit nullum, nisi sola Tellus,
1980 Text|               quam in maritima, omnino supervacaneum foret enumerare. Sed, missis
1981 Ded |              tua in dies maior evadas.~Suscipe itaque, Clementissime Princeps,
1982 Ded |          quamvis summam, eam non solum sustineas ac tuearis, verum etiam
1983     | suum
1984 Text|         distantiê EH ad lineam HI, per tabulam sinuum reperietur quantitas
1985 Text|       latitudinem, cum motibus, qui ex tabulis hauriuntur, ad unguem congruere,
1986 Ded |           Heroibus attulerunt. Nam, ut taceam de Serenissimis tuis Maioribus,
1987     | tale
1988 Text|           prima crepuscula emergentes, tametsi primê fuerint magnitudinis,
1989     | tamquam
1990 Text|           radiorum Solarium vicinitate tangentium crassiorem quandam regionem,
1991 Text|        quamproxima, adeo ut illum fere tangeret. At, hora quinta, hanc manifeste
1992     | tanta
1993 Text|             altero exemplo sex Stellas Tauri, PLEIADAS ~  ~dictas, depinximus (
1994 Text|                sibi eligat situm, ut a tecto vel camino aut aliquo alio
1995 Ded |             alios tui similes viceris, tecum nihilominus ipse certes,
1996 Text|             decimaquarta nubilosa fuit tempestas.~Die decimaquinta, hora
1997 Ded |              omnia humana monumenta vi tempestate ac vetustate tandem interire,
1998 Text|                exordio ad nostra usque tempora nunquam conspectos, occasionem
1999 Text|              servatur tenor, ut quibus temporibus maxime a Luna illustratur
2000 Text|                Luna iam occasum versus tendente, trigona illa figura, extensa
2001 Text|               extenduntur, et, contra, tenebricosê particulê intra lumen ingrediuntur.
2002 Text|              exiguarum copia, omnino a tenebrosa parte separatarum, totam
2003 Text|           apparet, quam reliquum orbis tenebrosi: atque hanc eandem causam
2004 Text|                fert: ingens enim sinus tenebrosus in partem luminosam subit,