10 (1075)

Gregorius episcopus seruus seruorum Dei clericis et laicis, maioribus et minoribus, in Constantiensi episcopatu consistentibus, christianam legem diligentibus, salutem et apostolicam benedictionem.

Misimus fratri nostro episcopo uestro Ottoni litteras exhortatorias, per quas pro nostri necessitate officii apostolica auctoritate iniunximus illi ut symoniacam heresim de ecclesia sua penitus excluderet et castitatem clericorum studiose predicandam susciperet et firmiter tenendam episcopali uigilantia inculcaret. Nam sic eam nobis euangelice et apostolice littere, autenticarum synodorum decreta et eximiorum doctorum precepta insinuant, ut eam dissimulare et negligere sine magno anime nostre et populi christiani detrimento non possimus. Sed episcopus uester neque beati Petri reuerentia precepti neque officii sui sollicitudine attractus, ut nobis relatum est, que paterne suaseramus perficere curauit, et, ut non solum inobedientie uerum etiam rebellionis offensam contraheret, quemadmodum accepimus, palam clericis suis iussioni nostre immo beati Petri omnino contraria permisit ita ut qui mulierculas habuerant retinerent et qui non habebant illicita temeritate subintroducerent. Quod ut audiuimus moleste ferentes, secundam ei scripsimus epistolam, indignationis ei nostre motus ostendentes et idem preceptum iterato acrius inculcantes, quin etiam ipsum ad synodum Romanam que prima proxime quadragesime ebdomada futura est aduocauimus, ut pro se rationem reddat et inobedientie causas, si rationabiles habuerit, in audientia totius conuentus exponat. Hec ideo, filii karissimi, uobis innotescimus ut anime uestre saluti consulamus. Si enim beato Petro et sancte sedi apostolice fronte aperta repugnans et contumax esse uoluerit, liquido manifestum est quia qui matrem uel patrem inhonorat nullam a fidelibus patris et matris filiis iure obedientiam exigere aut querere debeat. Indignum est enim ut qui magistro detrectat subesse, magister auditoribus postulet preesse. Quapropter omnibus, sicut prediximus, maioribus atque minoribus Deo et beato Petro adherentibus apostolica auctoritate precipimus, si in obduratione sua persistere uoluerit, nullam ei obedientie reuerentiam exhibeatis. Neque id anime uestre perniciem esse putetis. Nam si, ut totiens iam prediximus, preceptis apostolicis uoluerit esse contrarius, ab omni illius subiectionis iugo beati Petri auctoritate absoluimus ita ut, si etiam sacramenti obligatione quilibet ei fuerit obstrictus, quam diu Deo omnipotenti et sedi apostolice rebellis extiterit, nulla ei fidelitatis exhibitione fiat obnoxius. Non enim cuilibet persone contra creatorem suum, qui cunctis preponendus est, aliquis debet obedire, sed debemus contra Deum superbienti resistere ut, saltem hac necessitate coactus, ad uiam iusticie addiscat redire. Quanti enim periculi quanteque a christiana lege sit alienationis obedientiam maxime apostolice sedi non exhibere, ex dictis beati Samuelis prophete potestis cognoscere, que sanctissimus papa Gregorius in ultimo libro Moralium procurauit exponere. Vt autem ea sint nobis in promptu, scripta transmisimus, quatinus indubitanter sciatis nos uobis nouam non dicere sed antiquam sanctorum patrum doctrinam propalare: Hinc Samuel ait: "Melior est obedientia quam uictime, et auscultare magis quam offerre adypem arietum; quoniam quasi peccatum ariolandi est repugnare, et quasi scelus ydolatrie nolle acquiescere". Obedientia quippe uictimis iure preponitur, quia per uictimas aliena caro, per obedientiam uero uoluntas propria mactatur. Tanto igitur quisque Deum citius placat quanto ante eius oculos, repressa arbitrii sua superbia, gladio precepti se immolat. Quo contra ariolandi peccatum inobedientia dicitur ut quanta sit uirtus obedientie demonstretur. Ex aduerso igitur melius ostenditur quid de eius laude sentiatur. Si enim "quasi ariolandi peccatum est repugnare et quasi scelus ydolatrie nolle acquiescere", sola est que fidei meritum possidet, qua sine quisque conuincitur infidelis, etiam si fidelis esse uideatur.