19 (febbraio-marzo 1077)

Gregorius episcopus seruus seruorum Dei dilectissimis in Christo fratribus et filiis, archiepiscopis episcopis ducibus comitibus caeterisque principibus cum omni populo regni Theuthonicorum christianam fidem et religionem defendentibus, salutem et apostolicam bendictionem.

Sicut in prioribus literis et legatorum uerbis uobis significauimus, intelligentes quod digne Deo defensores iustitiae uos in uera oboedientia et apostolici principatus reuerentia exibuistis, in uestra fide et consiliis fiducialiter spem ponentes, contra uoluntatem pene omnium fidelium nostrorum, excepta carissima et fidelissima beati Petri filia uidelicet Mathilde, iter ad uos non solum inter multa incommoda sed et pericula aggressi sumus. Et peruenisse quidem potuissemus, si ducatum eo tempore, eo loco quo constitutum erat ex uestra parte habuissemus. Cum autem ex ipsa suspensione nostrae profectionis regi in Italiam properanti ad nos perueniendi daretur occasio, uicti eius humilitate et multimoda penitudinis exibitione, ab anathematis uinculo absolutum in gratiam communionis eum recepimus, de cetero nichil secum statuentes nisi quod ad cautelam et honorem omnium uestrum fore putauimus.

Cumque Langobardorum episcopi totius negocii summam ad communem conuentum et prudentiae uestrae consultationem reseruatam esse cognoscerent, nec de suis culpis ea quam sperabant impunitate absolutionem consequi potuissent, quantam superbiam quantosque maliciae conatus contra nos adorsi sint ad dicendum quidem triste, ad audiendum est abhominabile, cum illi qui in aecclesia Dei columpnae esse debuerunt non modo in compage corporis Christi nullum locum teneant sed pertinaciter impugnatores et quantum ad se destructores existant. De rege uero, ut in his quae nobis promisit simpliciter aut obedienter ambulauerit non multum letari possumus, praesertim cum ex eius praesentia pessimi quique contra nos et apostolicam sedem plus audaciae quam terroris pro perpetrata iniquitate habeant. Inter hec uestra consilia expectantes tandem per filium nostrum Rapotonem, quem ad uos misimus, hoc uos uelle et postulare cognouimus, si quomodo ad partes uestras transire possimus, atque id ut cautius fieri possit cum regis consilio et adiutorio agere studeamus. Nos itaque, sicut uobis mandauimus, uestrae uoluntati atque consiliis in omnibus secundum beneplacitum Dei satisfacere cupientes, id ipsum per nuncios nostros cum rege statuere atque coaptare operam damus. Verum quo animo ipse nobis et uobis in hac causa consentire debeat, ante missionem huius legationis, quoniam rex a nobis longe distabat, praenoscere non potuimus, sed mox ut cognouerimus uobis intimare non tardabimus.

Scitote igitur quoniam haec est uoluntas et desiderium nostrum, ut uel consensu regis uel si eo nolente fieri possit ad uos pro communi utilitate et salute omnium uestrum pertranseamus. Quod si, peccatis et prauorurn studiis obstantibus, fieri nequiuerit, absens tamen omnipotentem Deum obnixis semper orabo precibus ut corda uestra et fidem in omni gratia et uirtute confirmet, et ita in omnibus uestra consilia et facta dirigat ut libertatem christianae religionis indefessa uirtute defendere, et ea quae ad statum et gloriam nobilissimi regni uestri Deo dignissima et uobis utilissima sunt prouidere possitis et exequi. Vos autem in proposito defendendae iustitiae quod pro nomine Christi et aeterna retributione incepistis ita persistite ut ad coronam tam sancti tam Deo placiti certaminis, Deo donante, pertingere ualeatis. Plura uobis per scripta misissemus, nisi quod tales ad uos nuncios direximus quibus indubitanter credere potestis, in quorum ore quidquid in epistola minus continetur et pro uobis uel ad uos cor nostrum habet posuimus. Amen.