LIBER QUARTUS

CAPUT PRIMUM. Balduinus ducis frater ad majorem reversus exercitum, instinctu Pancratii iterum assumpta militia, in partem septentrionalem descendit, et usque ad Euphratem universam occupat regionem.

Dum igitur Tancredus ita in Cilicia viriliter cuncta sibi subjiceret, et major exercitus apud Maresiam jam pervenisset, praedictus Balduinus viso fratre, cujus gratia ad exercitum redierat, ejusque cognita convalescentia, rursum aestuat; et Tancredi succensus stimulis et virtutis ejus quae publice praedicabatur aemulus, socios colligit; et rursum egredi et casus experiri recentes proponit. Audientes vero qui ab eo super hoc sollicitabantur, quanta adversus dominum Tancredum apud Tarsum Ciliciae, de majore confisus comitatu, intumuisset malitia, cum eo proficisci verebantur; abominabilis enim factus erat pene omnibus, illa ejus culpa id exigente. Et nisi domini ducis obstitisset reverentia, Boamundus et sui impunitam non reliquissent, quam Tancredo intulerat injuriam. Unde factum est, ut paucos inveniret illius viae consortes. Super quo a fratre, servo Dei, correptus graviter, reatum cum omni humilitate recognoscens, et condignam nobili viro pro commisso satisfactionem promittens; et quoniam praeter morem, et alterius magis suggestione, quam de proprio motu deliquerat, indulgentiam consecutus est, et omnium sibi reconciliavit gratiam. Erat enim vir alias per omnia commendabilis, nec auditus fuit amplius sermo hujusmodi de illo. Porro huic eidem familiaris erat quidam nobilis Armenius, Pancratius nomine, quem a carcere domini imperatoris elapsum, apud Niceam sibi fecerat familiarem, viaeque consortem semper habuerat; erat autem idem vir in armis strenuus, sed perversae fidei et subdolus nimis. Hic dominum Balduinum horis pene singulis sollicitabat instantius, ut assumpta militia, secum proficisceretur in regionem, quam cum paucis posset occupare facilius. Tandem vero associatis sibi ducentis equitibus et populo non modico, duce praedicto Pancratio, in partem septentrionalem proficiscens, ingressus est regionem opulentissimam. Erant autem praedictae regionis habitatores Christianae professionis, et veri Dei cultores, exceptis paucis, qui in praesidiis morabantur, fidelem populum, et quibus inhibitum erat militare, pro arbitrio tractantes. Ingressus igitur regionem, Christianis locorum cultoribus, infidelium abhorrentibus principatum, et eidem praesidia tradentibus, infra paucos dies usque ad Euphratem fluvium magnum, universam obtinuit regionem. Factumque est nomen ejus hostibus circumpositis ita formidabile, ut munita etiam sponte deserentes praesidia, fugam inirent nemine persequente. Fidelibus autem qui enim receperant, tanta de ejus praesentia accessit virtus, et ex virtute fiducia, ut, sicut legitur in propheta: Unus fugaret decem, et duo decem millia (Deut. XXXII, 30). Nec solum vulgus ita mente ei adhaerebat, sed qui in partibus illis erant Christiani principes, cum eodem foederati, ad propositum cooperantes, se communicatis viribus et impensis devote obsequiis exhibebant.