CAPUT XVI. Nostris pabulatum egressis, hostes occurrerunt; fit conflictus acerrimus: multi ex utroque exercitu cadunt, tum confossi armis, tum submersi flumine.

Factum est autem die quadam quod de nostro exercitu viri, tam ex equitibus quam ex peditibus, numero trecenti, nostrum pontem pabulandi gratia transeuntes, coeperunt per regionem, more suo, ut sibi quaererent necessaria, dispergi. Morem autem fecerat, et pro consuetudine induxerat, tum necessitas importuna, tum id etiam quod frequentius ab illis partibus, licet secum plura comportarent necessaria, redierant indemnes: unde sibi quamdam incautam nimis pollicebantur securitatem, abitrantes quod se perpetuo in hujusmodi continuarent successus, nec se, sicut in bellicis solet fieri negotiis, casus sinister interponeret. Quos ex urbe contuentes, egressi in majore multitudine cives, per pontem transeuntes lapideum, ad eos quos incautius deambulantes viderant, sub omni celeritate contendunt: in quos irruentes subito, pluribus ex eis interfectis, reliquos in fugam vertunt. Qui, dum ad pontem navium tanquam in castra se collaturi properarent, primis pontem occupantibus, plures ex eis vado transire cupientes, mortem invenerunt in undis, in quibus arbitrabantur reperire salutem. Alii quoque nihilominus de ponte, licet inviti, turbis comprimentibus ferebantur in alveum praecipites; quos ex parte plurima aquarum opprimebat violentia, et involutos pariter trahebat in profundum, absorbens avide, quod postmodum reddere denegabat. Quod postquam nostris innotuit, concurrentes ad arma loricatorum aliquot millia, flumine transmisso, hostes a nostrorum redeuntes caede, et de spoliis exsultantes habent obviam: quos usque ad pontem civitatis, gravissimam in eis stragem operantes, multa prosecuti sunt instantia. At vero cives videntes suorum stragem et vulnera, et deficientibus compatientes, reserata porta in gravi multitudine et audacia solito ampliore, pontem transeunt lapideum; et, ut suis necessarium procurarent auxilium, in nostros irruentes animosius, primum valide resistentes, demum vi oppressos multitudinis, in fugam vertunt, et usque ad pontem contextum navibus persequi non desistunt: in quo facto plurimi, ex nostris peditibus gladio ceciderunt, pluribus etiam submersis in flumine. De equitibus vero, dum super pontem arctius se comprimunt, hostes fugiendo insectantes, de ponte in fluvium dati praecipites, cum equis, loricis, galeis et clypeis postmodum comparere desierunt, fluentorum voragine praefocati. Sic ergo noster exercitus non leviorem quam qui in urbe erant, patiebatur obsidionem: nam cohibentibus eos tam civibus, quos latere non poterat nostrorum exitus, quam hostibus exteris, qui in silvis et montibus delitescebant, nostris insidias praetendentes, et de nostris triumphantes saepius, non erant ausi extra castra procedere, aut victus quaeritandi gratia longius evagari; nec in ipsis etiam castris tuta satis erat mora, timentibus universis, ne hostium ingens, quae ex locis plurimis congregari dicebatur, super eos repente irrueret multitudo; ita ut prudenti viro merito posset venire in ambiguum, utris magis timendum esset, quorumve melior esset conditio, an obsidentium, an eorum qui obsidionem pati videbantur.