CAPUT XII. Revertitur imperator ad propria: expeditiones quas in nostrorum subsidium collegerat, dissolvit, verbo credens praedicti comitis.

His igitur auditis, convocato principum suorum consistorio, deliberat, utrum procedendum sit ei, an domum exercitus oporteat revocare; habitaque pro tempore et negotio deliberatione argumentosa, tandem de communi consilio visum est expedire, tutius esse, incolumes domum exercitus revocare, quam universi in se excitare Orientis regna; et se dubiis inconsiderate committere fortunae casibus, et praeliorum. Tantam igitur imperator verbis praedicti comitis fidem adhibuit, ut non solum ita fore, prout asseruerat; verum etiam ut timeret apud se, ne princeps praedictus, nostris, ut dicebatur, interemptis, cum universa multitudine quam secum trahere dicebatur, in regnum ejus introiret; et quam, de opera et studio peregrinantium principum, Nicaeam cum universa Bithynia receperat, iterum cogeretur amittere. Unde huic providens articulo, universas provincias ab Iconio usque Nicaeam rediens, a dextra laevaque incendiis et rapina mandari praecipit, ut si casu quolibet suas adversus ejus imperium hostes vellent expeditiones dirigere, regio vastata alimentis carens, et habitatoribus viduata, aliquod saltem ministraret impedimentum. Sicque factum est, ut per operam praedicti comitis, subsidium, quod ex compromisso conferre paratus erat imperator, Christianus eo plurimum indigens non haberet exercitus. Considerantibus tamen interius, et rem perscrutantibus diligenter, videri potest, etsi praedicti comitis opus nullatenus valeat excusari, utpote vitiosam habens originem et causam primam ab honestate dissentientem, tamen quod ex eo subsecutum est, eo procurante qui solus potest et novit ad meliores exitus, etiam quae malo sunt inchoata principio pertrahere, in eorumdem principum et plebis Dei, quae ita cecidisse videbatur, certum est gloriam redundasse. Nam qui portaverant pondus diei et aestus, et relictis uxoribus et liberis, peregrinantes Domino decreverant militare, dignum erat, ut gloriam pro suis laboribus reportarent; quam si praesens fuisset imperator, caeteris omnibus invidisset. Videretur enim, si cum suis expeditionibus abfuisset, ob praecipuam sui auctoritatem et copiarum majorem numerum, negotium consummasse; et ita sibi merito palmam competere. Unde creditur a Domino procuratum, ut qui fideliter, et devote et cum innumerabilibus desudaverant periculis, laboris fructum et victoriae titulum reportarent.