CAPUT XIII. Discedunt principes ab invicem; Normannus et Flandrensis repatriant; Tolosanus redit Constantinopolim; Tancredus urbi praeficitur Tiberiadensi.

His ita gestis Deo amabiles, Deoque devoti principes, domini Normannorum et Flandrensium comites, consummato feliciter assumptae sibi peregrinationis itinerario, ad propria redire disponunt: inde iter arripientes, navigio Constantinopolim ad dominum imperatorem Alexium pervenerunt; a quo benigne tractati et cum honestis dimissi muneribus, auctore Domino, sani et incolumes in suam se patriam receperunt. Quorum alter, Normannorum videlicet comes, domum rediens, rerum statum, ab eo quem reliquerat, peregre proficiscens, secus a voto, longe invenit mutatum; nam dum in expeditione Domino militaret, frater ejus primogenitus Willelmus, qui cognominatur Ruffus, rex Anglorum, vita sine liberis decessit; cumque ei successionis jus et regni primitiva merito competerent, frater ejus Henricus natu se posterior, persuadens regni principibus, quod frater suus Hierosolymis rex constitutus, redeundi animum non haberet, regnum Angliae hac fraude obtinuit. Reversus ergo frater, ab eo coepit, sicut et de jure poterat, regnum instanter reposcere. Cumque ille id negaret penitus, classe parata et convocatis copiis in Angliam ingressus est violenter: ubi cum omni regni illius robore frater occurrens, paratus erat cum fratre congredi; sed intercedentibus pacis mediatoribus, pax inter eos reformata ea conditione, quod rex fratri suo primogenito certam pecuniae summam singulis annis daret nomine census. Quo facto, dux in terram suam reversus est pacificus; postmodum vero, cum quaedam castella, quae rex in Normannia etiam antequam in regem promoveretur possidebat, dux ab eo reposceret, et ille reddere negaret, obsedit ea ut violenter comprehenderet. Quo audito, rex in Normanniam cum ingentibus copiis transfretavit; et cum fratre dimicans, coepit eum, et perpetuo carceri mancipavit: ubi et defunctus est, fratre postmodum eidem in universum succedente. Dominus quoque comes Sancti Aegidii usque Laodiciam Syriae reversus, uxore ibi dimissa, ad eam in proximo rediturus, iterum Constantinopolim, ad eumdem dominum imperatorem, cum honesto comitatu profectus est; ubi ab imperatore susceptus magnifice, benigne tractatus, et ingentibus donis et ampla remissus munificentia, in Syriam ad uxorem et familiam post biennium, ut in sequentibus dicetur, sospes reversus est. Dominus vero dux detento secum inclyto et nobili viro domino Tancredo, comite quoque Garnerio de Gres et aliis quibusdam nobilibus, commissum sibi a Domino regnum prudenter strenueque administrabat. Concessit autem et solita liberalitate donavit jure haereditario in perpetuum possidendam, urbem Tiberiadensem super lacum Genesar sitam, cum universo principatu Galileae, simul et Caypham, quae alio nomine dicitur Porphiria, urbem maritimam cum suis pertinentiis praedicto domino Tancredo. In quo principatu ita Deo placide et laudabiliter se habuit, quod usque in praesentem diem memoria ejus in benedictione est apud illius homines provinciae. Sed et ecclesias ejusdem dioeceseos ingenti fundavit sollicitudine, et amplis dotavit patrimoniis, Nazarenam videlicet et Tiberiadensem, sed et montis Thabor; et insuper ecclesiastica contulit ornamenta. Quorum portionem non modicam, per fraudem et calumnias subsequentium principum praedicta amiserunt loca venerabilia. Tamen usque hodie de residuo necessaria sibi procurant, pro illius orantes anima, qui tam pia liberalitate, et tantae charitatis visceribus erga Dei ecclesias abundavit. Et quia in modico fuit fidelis, supra multa constitutus est a Domino; et intravit in gaudium patrisfamilias, pro universis quae dederat centuplum accipiens. Nam mox infra biennium meritis exigentibus, ad principatum vocatus Antiochenum, illam quoque, a temporibus apostolorum gloriosam et nobilem, magis et magis, plurima largiendo, nobilitavit Ecclesiam. Sed et principatum pluribus subjugatis urbibus et praesidiis mancipatis, longe lateque promotis finibus ampliavit, sicut in sequentibus dicetur.