CAPUT XVI. In oratorio civitatis, civium multitudo perimitur infinita, et urbi captae assignatur archiepiscopus.

Erat autem in parte civitatis, in loco edito, ubi olim ab Herode ad honorem Augusti Caesaris, miro opere dicitur fabricatum templum, publicum civitatis oratorium: illuc universus pene civitatis populus, quoniam orationis locus erat, spe consequendae salutis confugerat: quo effracto, tanta eorum qui intro se contulerant, facta est strages, ut occidentium de cruore occisorum bases tingerentur, et horror esset, funerum multitudinem intueri. In hoc eodem oratorio, repertum est vas coloris viridissimi, in modum parapsidis formatum, quod praedicti Januenses smaragdinum reputantes, pro multa summa pecuniae in sortem recipientes, ecclesiae suae pro excellenti obtulerunt ornatu. Unde et usque hodie transeuntibus per eos magnatibus, vas idem quasi pro miraculo solent ostendere, persuadentes quod vere sit, id quod color esse indicat, smaragdus. Occisis autem per loca varia omnibus pene civibus adultis, virgunculis vix parcitur et pueris impuberibus. Hic dabatur vere ad litteram intueri quod scriptum est in Propheta: Tradidit Dominus in captivitatem virtutem eorum, et fortitudinem eorum in manus inimici (Psal. LXXVII, 67). Igitur, cessante gladio et strage populi consummata, comportatis in unum spoliis et supellectile universa juxta tenorem pactorum tertia pars designatur Januensibus, reliquis duabus domino regi et suis in sortem cedentibus. Hic primum noster populus, qui attritis in expeditione reculis, pauper et inops ingressus fuerat, et eadem tenuitate usque ad illum laboraverat diem, onerati spoliis et ditati pecunia coeperunt fieri locupletiores, pinguiore sibi supellectile constituta. Adducti sunt autem coram domino rege, sedente pro tribunali, procurator civitatis, qui lingua eorum dicitur emir; et juridicus, qui juridicendo praeerat, qui etiam lingua eorum cadius appellatur. His duobus, spe futurae redemptionis, studiose indulta est vita; compedibus tamen mancipati, traditi sunt custodibus deputatis. Porro non habens rex moram ibi faciendi diuturniorem ferias liberas, revocantibus eum negotiis, electo ibi archiepiscopo quodam Balduino, qui cum domino duce Godefrido in expeditione venerat, relictis ad custodiam civitatis de exercitu nonnullis, ipse cum caeteris Ramulam festinat.